Σελίδα:Λεξικόν της Ελληνικής Αρχαιολογίας.djvu/27

Από Βικιθήκη
Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
13
Ἀγοράκριτος — Ἀγρίππας

δ' ἔθος ἐπεκράτησε κατ' ὀλίγον τὸ «περιέρχεσθαι κατὰ τὴν ἀγοράν·» καὶ μάλιστα κατὰ τὰς πρωϊνὰς ὥρας (9—12) ἦν «πλήθουσα ἡ ἀγορὰ» (Ἡροδ. Β, 173, Ζ, 223), καὶ ἡ ἕναρξις αὐτῆς ἠγγέλλετο διὰ κωδονοκρουσίας. Διὰ δὲ τὴν εἰς αὐτὴν συρροὴν τοῦ ὄχλου, ἡ λέξις ἀγοραῖος, ἐπ' ἀνθρώπου, ἐπεκράτησε σημαίνουσα τὸν χυδαῖον. Καὶ αἱ θρησκευτικαὶ πομπαὶ δὲ διήρχοντο συνήθως διὰ τῆς ἀγορᾶς. Ἠ ἐν Πειραιεῖ ἀγορὰ ὠνομάζετο «Ἱπποδαμία» ἐκ τοῦ οἰκοδομήσαντος αὐτὴν (ἴδ. Ἰππὸδαμος). Κατά Βιτρούβιον δὲ (V, 1) ἦσαν αἱ ἀγοραὶ συνήθως τετράγωνοι, καὶ αἱ στοαὶ αὐτῶν εἶχον καὶ ὑπερῷα. Εἰς ῥωμαϊκοὺς χρόνους ᾠκοδομοῦντο πολυτελεῖς ἀγοραὶ κεκλεισμέναι καὶ καθ' ἑαυτὰς εἰς ἰδιαίτερα μέρη τῶν πόλεων (Vitr. Arch. V, 1).

Ἀγοράκριτος, Πάριος γλύπτης, μαθητὴς τοῦ Φειδίου, καὶ τόσον ἐκτιμώμενος ὑπ' αὐτοῦ, ὣστε ἐλέγετο ὃτι τῷ ἐπέτρεπεν ὁ μέγας καλλιτέχνης νὰ πωλῇ ἔργα τῆς ἐκείνου γλυφίδος ὡς ἴδια ἑαυτοῦ. Εἰργάσθη δ' ἐν Ἀθήναις τὸ ἄγαλνμα τῆς μητρὸς τῶν θεῶν (Pl. XXXVI, 43), ὃ ὁ Παυσανίας (Α, 3) λέγει τοῦ Φειδίου. Διὰ κατασκευὴν δ' ἀγάλματος Ἀφροδίτης διηγωνίσθη μετὰ τοῦ Ἀλκαμένους, καὶ τούτου νικήσαντος, τὸ ἔργον τοῦ Ἀγορακρίτου ἀνετέθη εἰς Ῥαμνοῦντα ὡς Νέμεσις (Pl. αὐτόθ.), ἥτις, καὶ αὐτὴ ὑπὸ τοῦ Παυσανίου ἐκλαμβάνεται ὡς ἔργον τοῦ Φειδίου. Καὶ ἐν Κορωνείᾳ δὲ κατεσκεύασεν ἀγάλματα χαλκᾶ Διὸς καὶ Ἀθηνᾶς Ἰτωνίας.

Ἀγορανόμοι, οἱ τά κατὰ τὴν ἁγορὰν ἐπιτηροῦντες, ἐν Ἀθήναις δέκα εἷς ἐκ φυλῆς ἑκάστης, 5 διὰ τὰς Ἀθήνας καὶ 5 διὰ τὸν Πειραιᾶ. Ἐφρὸντιζον περὶ τῆς ἐν τῇ ἀγορᾷ εὐκοσμίας καὶ τοῦ κατὰ τῆν ἀγορὰν ἀψευδεῖν (Θεόφρ. ἐν Ἁρποκρ), δηλαδὴ τῆς μὴ δολιεὺσεως κατὰ τὰς ἀγοραπωλησίας, καὶ εἰσέπραττον τὸ ξενικὸν τέλος, δι' οὗ οἱ ξένοι ἠγόραζον τὸ δικαίωμα τοῦ φέρειν ὤνια εἰς τὴν ἀγοράν. Τοὺς κοινοὺς δὲ παραβάτας ἐδικαιοῦντο νὰ τιμωρῶσι διὰ πληγῶν, δι' ὃ καὶ ἔφερον ἱμάντα ἢ μάστιγα.

Ἄγραυλος, 1) ἴδ. Ἀθηνᾶ καὶ Κέκρωψ. — 2) Γυνὴ τοῦ Κέκροπος καὶ θυγάτηρ Ἀκταίου τοῦ πρώτου βασιλέως τῶν Ἀθηνῶν.

Ἀγραφίου γραφή. Ἴδ. Γραφή.

Ἄγραφοι νόμοι, οἱ φυσικοὶ, οἱ ἐκ τῶν θεῶν (Διὸς, Θέμιδος, Δίκης) ἀμέσως πηγάζοντες, ἄγραπτα, ἢ ἀσφαλῆ νόμιμα (Σοφ, Ἀντ. 405. Οἰδ. στ. 865), πηγὴ καὶ βάσις τῶν ἀνθρωπίνων γραπτῶν, καὶ ἰσχυρὸτεροι ἐκείνων. Ἐξ αὐτῶν προέρχονται τὸ πρῶτον οἱ κατὰ τὰ ἤθη νόμοι, οἱ ἐν τοῖς παναρχαίοις καιροῖς ἐπὶ τῶν ἀνάκτων ἱδίως ἰσχύοντες καὶ ὑπ' αὐτῶν διεπὸμενοι. Ἀλλὰ καὶ μετὰ τὴν ἐπικράτησιν τῶν γραπτῶν νόμων, ἡ παράβασις αὐτῶν ἔφερε παρὰ τοῖς ἑαυτούς σεβομένοις αἰσχύνην ὁμολογουμένην (Περκλ. ἐν Θκ. Β, 37). Ἐπειδὴ δ' ἡ πρὸς τοὺς ἀγράφους ἀσέβεια ἐπιφέρει καὶ τὴν πρὸς τοὺς γραπτοὺς, τίθησιν ὁ Ἀριστοτέλης (Πολ. Γ, 11, 6) ἐκείνους ἀνωτέρους τούτων. Ἔτι κυριωτέροι καὶ περὶ κυριωτέρων τῶν κατὰ γράμματα νόμων οἱ κατὰ τὰ, ἤθη εἰσίν.

Ἀγριᾶνες, Θρᾳκομακεδόνες, περὶ τὸν Ἴστρον, μεταξὺ Ῥοδὸπης καὶ Αἵμου οἰκοῦντες, καὶ ὡς ψιλοὶ (τοξόται) ἐν τοῖς στρατοῖς τοῦ Ἀλεξάνδρου κατατεταγμένοι.

Αγριάνια, ἐορτὴ νεκρωσίμου μνημοσύνου ἐν Ἄργει καὶ Θήβαις (Ἡσύχ.) Ἴσως τὰ αὑτὰ τοῖς Ἀγριωνίοις.

Ἀγριεὺς, ἴδ. Ἀπόλλων.

Ἄγριος, υἱὸς Πορθάωνος καὶ Εὐρύτης, καὶ πατὴρ τοῦ Θερσίτου.

Ἀγρίππας. 1) (Μ. Β.), τοῦ Αὐγούστου ἂγαπητὸς γαμβρὸς, ἀνήγειρε τὸ Πάνθεον ἐν Ῥώμῃ. — 2) Ἀγρίππας (Ἡρώδης), ἐπὶ Κλαυδίου διοικητὴς τῆς Ἰουδαίας, ἐφυλάκισε τὸν Ἀπὸστολον Παῦλον καὶ ἀπεκεφάλισε τὸν Ἰωάννην. —3) Υἱὸς τοῦ προλαβόντος. Πρὸ αὐτοῦ ἀπήγγειλεν ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τὴν ἀπολογίαν του. Ἀπέθανεν 100 μ.Χ.