Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σελίδα:Λεξικόν της Ελληνικής Αρχαιολογίας.djvu/26

Από Βικιθήκη
Αυτή η σελίδα δεν έχει ελεγχθεί ακόμη για πιθανά λάθη.
12
Ἄγκυρα — Ἀγορά

Β, 4, 1.—Curt. III, 1.— Liv. XXXVIII, 24). Ἐγείρασα δὲ ναὸν εἰς τὸν Αὔγουστον, ἐπέγραψεν εἰς τὸ ἐπιστύλιον αὐτοῦ ἀντίγραφον ἐν μέρει ἀνευρεθὲν τῆς ἐλληνολατινικῆς ἐπιγραφῆς ἣν ὁ Αὒτοκράτωρ εἶχε χαράξει ἐν Ῥώμῃ περιλαμβάνουσαν τὰς κυριωτέρας πρὰξεις αὐτοῦ. — 2) Πόλις τῆς Φρυγίας πρὸς τῇ Μυσίᾳ.

Ἄγκυρα, ἡ τῶν πλοίων, ἐνομίζετο ἐφευρεθεῖσα ὑπὸ, τῶν Τυρρηνῶν, ἢ ὑπὸ τοῦ Εὐπαλάμου· ὑπό τινων δ' ὑπελαμβάνετο ὡς ἐφεύρεσις τοῦ βασελέως Μίδου, οὗ καὶ ἡ πρώτη ἄγκυρα διετηρεῖτο ἐπὶ Παυσανίου ἔτι (Α, 4, 5), εἰς τὸν ἐν Ἀγκύρᾳ ναὸν τοῦ Διὸς. Πρὸ τῆς ἐφευρέσεως τῶν ἀγκυρῶν ἐχρησίμευον ἀντ' αὐτῶν λίθοι διάτρητοι καλούμενοι λογγῶνες, ξύλα μετὰ μολύβδου, ἢ κάλαθοι πλήρεις λίθων, ἢ σάκκοι ἄμμου. Καθ' Ὁμηρον, τῆς πρύμνης στρεφομένης πρὸς τὴν ὄχθην, ἐρρίπτετο ἐκ τῆς πρῴρας εἰς τὴν θάλασσαν λίθος εἰς σχοινίον προσδεδεμένος, καὶ εὐνὴ καλούμενος, ἡ δὲ πρύμνη προσεδέετο εἰς δένδρον, λόφον ἢ λίθον διὰ προτόνωνπρυμνησίων (Παλαμαρίων.—«Πρυμνήσι' ἀνάψαι») Αἱ δὲ μετὰ ταῦτα σιδηραῖ ἄγκυραι, εἶχον, ἢ ἕνα ὀδόντα, καὶ ἐλέγοντο ἕτερόστομοι, ἤ δύο, αἱ ἀμφίστομοιάμφίβολοι. Εἶχε δ' ἕκαστον μέγα πλοῖον πολλὰς ἀγκύρας, ὧν μία, ἧς ἐν ἁνάγκῃ μόνον ἐγίνετο χρῆσις, ἐλέγετο ἱερά. «Αἴρειν δέ τὴν ἄγκυραν» ἐδήλου ἀποπλέειν.

Ἀγκὼν, ἐπὶ τῆς Ἀδριατικῆς θαλάσσης, πόλις τοῦ Πικηνοῦ, κειμένη ἐπὶ ἀγκῶνος τῆς παραλίας, ἱδρύθη ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων Συρακουσίων, ἐπὶ Διονυσίου Α, τὸ 394. Κατασκευάσαντος δ' αὐτῇ τοῦ Τραϊανοῦ λαμπρὸν λιμένα, ἐγένετο πόλις ἐμπορικωτάτη. Μνημονεύονται δ' ἐν αὐτῇ ἁψὶς τοῦ Τραϊανοῦ, ναὸς τῆς Ἀφροδίτης, ὡς καὶ τὰ ἑν αὐτῇ ἐργαστήρια τῆς πορφύρας, καὶ τῆς περιχώρου αἱ ἄμπελοι καὶ ὁ οἶνος (Στρβ. Ε, 240).

Ἀγλαΐα, μία τῶν Χαρίτων. Ἴδ. Χάριτες

Ἀγλαόφαμος, λεγόμενος ὅτι ἐδίδαξε τὸν Πυθαγόραν τὰς ὀρφικὰς τελετάς.

Ἀγλαοφῶν, ζωγράφος, πατὴρ τοῦ Πολυγνώτου (Cir. Or. III, 7.—Quinc. XI, 10).

Ἁγνισμὸς, ἴδ. Καθαρμός.

Ἀγορὰ. ἦν ἐν τοῖς Ὁμηρικοῖς χρόνοις ἡ συνέλευσις τοῦ λαοῦ, ἡ μεταγενεστέρως ἐν Ἐλλάδι ἐκκλησία (ἴδ.) κληθεῖσα. Καὶ εἰς αὐτὴν συνήρχοντο μὲν πάντες, ἁλλὰ μόνον ἵνα ἁκούωσι τὰς ἀποφάσεις, ἴσως καὶ τὰς συζήτὴσεις, τῶν ἡγεμόνων καὶ τῶν προῦχοντων, οὐχὶ δὲ ἵνα καὶ οἱ ἴδιοι συζητῶσι (Ἀριστ. Ἀθ. Νικομ. Ι, 17). Οὐχ ἧττον ὃμως ἐθεωρεῖτο τὸ «εἰς τὴν ἁγορὰν εἰσιέναι» ὡς πολύτιμον δικαίωμα τῶν Ἑλληνικῶν λαῶν, καὶ ὁ Ὅμηρος (Ὀδυσ. Ι, 112) ὡς ἀγρίους περιγράφει τοὺς Κύκλωπας «τοῖσιν οὔτ ἀγοραῖ βουληφόροι, οὔτε θέμιστες.» Ἀλλ' εἰς τοὺς μετὰ ταῦτα χρόνους ἀγορὰ ἐκαλεῖτο ἐν ἐκάστῃ πόλει τὸ μέρος ἔνθα ὁ λαὸς συνέρρεε δι' ἀγοραπωλησίας, συνὴθως κατὰ τὸ κέντρον τῆς πόλεως, ἐν Ἀθήναις βορειοδυτικῶς τῆς Ἀκροπόλεως, εἰς παραθαλασσίους δὲ ,πόλεις παρὰ τὴν ἀκτήν· καὶ ἐκοσμοῦντο, ὡς ἐν Ἀθήναις, διὰ στοῶν, ναῶν καὶ ἀγαλμάτων (ἴδ. Ἀττικὴ, Πνὺξ), διότι ὑπῆρχον «θεοὶ ἐπίσκοποι ἀγορᾶς» (Αἰσχὺλ. Ἑπτ. ἐ. Θ. 271), καὶ Ἑρμῆς Ἀγοραῖος ἐλατρεύετο ἐν τῇ τῶν Ἀθηνῶν. Ταύτην δὲ κατεκόσμησεν ἔτι μᾶλλον ὁ Κίμων, καὶ ἑφύτευσεν αὐτὴν πλατάνοις, ὡν εἷς ὀψιθαλὴς, ἢ ἴσως ἐκείνων ἀπόγονος, ἐσώζετο ἔτι εἰς τὴν αὐτὴν θέσιν καὶ μετὰ τῶν Ἀθηνῶν τὴν ἀπελευθέρωσιν. Διῃρεῖτο δ' ἡ ἀγορὰ, κατὰ τὰ πωλούμενα εἴδη, ἄρτον, ὄψα, ἰχθῦς, στεφάνους, ἄνθη, καλλιτεχνήματα, κτλ., ἢ ἐνίοτε καὶ κατὰ τὴν προέλευσιν τῶν πωλητῶν, εἰς διάφορα μέρη, ἃ ἐκαλοῦντο κύκλοι, περιέχοντα ἐργαστήρια καὶ σκηνάς. Καὶ οἱ μὲν πολῖται ἐχρῶντο ἐλευθὲρως τῇ ἀγορᾷ· ἀλλ' οἱ ξένοι καὶ οἱ μέτοικοι κατέβαλλον φὸρον εἰς τὸν ἀγορανόμον. Κοινὸν