δοξοι καὶ ἐκ τοῦ συστάδην, συγκροτοῦνται πολλάκις μεταξὺ τῶν ἵππων τῶν ἀγρίων ἐκείνων ἐρημιῶν. ’Ωραία φορβὰς, καὶ ἐνίοτε γυναικωνίτης ὁλόκληρος, Εἶναι τὸ βραβεῖον τοῦ νικητοῦ.
Κατὰ τὰς παρατηρήσεις δύο φυσιολόγων περιωνύμων, τοῦ κυρίου Οὑβὲρ καὶ Ἀνχὰρτ, παθη οὐχ ἧττον σφοδρὰ κυριεύουσι τοὺς μύρμηκας, καὶ δίδουσιν ἀφορμὴν εἰς μάχας ἀληθεῖς, θαυμασίας διὰ τὴν τάξιν καὶ τὰ στρατηγήματα. Ἀναφέρομεν ἐνταῦθα αὐτολεξεὶ τὴν περιγραφήν μάχης τινὸς μεταξὺ δύο εἰδῶν μυρμήκων, τῆς ὁποίας ἐγένετο αὐτόπτης ὁ Κ. Ἀνχάρτ. Τὸ μὲν πρῶτον εἶδος ὀνομάζειται πυῤῥομύρμηκες (formica rufa) τὸ δὲ ἄλλο, μικρὸν καὶ μαῦρον, μελανομύρμηκες (fofusca).
Τὰ ἔντομα ταῦτα ἐξεστράτευσαν ἐν παρατάξει· ὁ στρατὸς ἑκάστου μέρους ἐσύγκειτο ἀπὸ πολλὰ τάγματα προχωροῦντα τακτικώτατα· οἱ πυῤῥομύρμηκες βαδίζοντες κατὰ μέτωπον, ἐσχημάτιζον γραμμὴν δέκα ἔως δώδεκα ποδῶν μῆκος ἔχουσαν, συγκειμένην ἀπὸ διάφορα σώματα τετραγώνως συγκεκροτημένα, καὶ περιέχοντα εἴκοσιν ἕως ἑξήκοντα μαχητάς· τὸ ἄλλο εἶδος, πολυπληθέστερον τοῦ πρώτου, κατεῖχε γραμμὴν πλέον ἐκτεταμένην, καὶ βάθος τριῶν ἢ τεσσάρων μαχητῶν· ἡ διάταξις αὕτη ἦτον βεβαίως ἐμπειροτέρα. Οἱ μελανομύρμηκες ἐτοποθέτησαν διάφορα ἀποσπάσματα πλησίον τῶν μυρμηκιῶν των, διὰ νὰ τὰς ὑπερασπισθῶσιν ἐναντίον πάσης αἰφνιδίας ἐφόδου· ἡ μεγάλη γραμμὴ ἐφυλάττετο πρὸς δεξιὰν ἀπὸ σῶμα πεπυκνωμένον πολλῶν ἑκατοστυρίων πολεμιστῶν· ὅμοιον σῶμα, ἐκ χιλίων καὶ ἐπέκεινα συγκείμενον, ἐφύλαττε τὴν ἀριστερὰν πτέρυγα.
Τὰ διάφορα ταῦτα σώματα ἐπροχώρουν ἐν μεγίστη τάξει, χωρὶς ν’ ἀλλάξωσι τὰς θέσεις των· τὰ δύο πλάγια σώματα δὲν μετέσχον τῆς μάχης· καὶ τὸ μὲν τοῦ δεξιοῦ κέρατος ἔμεινεν ἀκινητοῦν διὰ νὰ χρησιμεύσῃ ἐν ἀνάγκῃ ὡς ἐπικουρικὸν, τὸ δὲ τοῦ ἀριστεροῦ, βαδίζον κατὰ στίχον, κατέλαβε διὰ περισπασμοῦ τὰ ὄπισθεν τοῦ ἐχθροῦ, διευθύνθη μὲ βῆμα ταχὺ εἰς τὴν μυρμηκιὰν αὐτοῦ, καὶ τὴν ἐκυρίευσεν ἐξ ἐφόδου.
Οἱ δύο στρατοὶ ἐφώρμησαν ὁ εἰς κατὰ τοῦ ἄλλου πεισματωδῶς, καὶ ἐπολέμησαν ἐπὶ πολὺ χωρὶς νὰ διασπάσωσι τὰς γραμμάς των. Ἐπὶ τέλους, ἀταξία εἰσεχώρησεν εἰς διάφορα μέρη, καὶ ἡ μάχη ἐξηκολούθησε κατὰ φάλαγγας. Μετὰ δὲ πόλεμον αἱματηρὸν διαρκέσαντα τρεῖς ἕως τέσσαρας ὥρας, οἱ πυῤῥομύρμηκες ἐτράπησαν εἰς φυγὴν, ἐγκαταλείψαντες τὰς δύο μυρμηκιάς των, καὶ ἔφυγον μακρὰν ὁμοῦ μὲ τὰ λείψανα τοῦ στρατοῦ των.
Ἀλλά τὸ περιεργότερον ὅλων, προσθέτει ὁ Κ. Ἀνχὰρτ, ἦτον ἡ πρόνοια μεθ’ ἧς ἕκαστον στράτευμα μετέφερε τοὺς τραυματίας του εἰς τὰ ὀπίσθιά του, καὶ ἡ συνήθεια τοῦ νὰ συλλαμβάνωσιν ἀμοιβαίως αἰχμαλώτους. Εἶχον δέ τοσαύτην ἀφοσίωσιν πρὸς τοὺς τετραυματισμένους των, ὥστε οἱ πυῤῥομύρμηκες ἐπροτίμων νὰ φονεύωνται ἄνευ ἀντιστάσεως ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς των, παρὰ νὰ τοὺς ἀφήσωσι.
Κατὰ τὰς παρατηρήσεις τοῦ Κ. Οὕβερ. ὅταν μυρμηκιά τις κυριευθῇ ἀπὸ τὸν ἐχθρὸν, οἱ ἡττηθέντες ἐξανδραποδίζονται, καὶ ὑποβάλλονται, ἐντὸς αὐτῆς, εἰς ἔργα οἰκιακὰ. Αἱ περιστάσεις αὗται ἤθελον εἶσθαι ἀπίστευτοι, ἐὰν δέν. τὰς ἐπεβεβαίονεν ἡ διπλῆ καὶ ἀναμφισβήτητος μαρτυρία τῶν δύο ὀνομαστῶν περιηγητῶν τοῦς ὁποίους προανεφέρομεν.
Εἰς τὰς πυκνοτέρας καὶ ἀγνωστέρας σκιὰς τῆς Κασταλίας ἐκρύπτετο εἷς τῶν μελῳδικωτέρων κύκνων αὐτῆς, ὅστις σπανίως ἤγειρε τὴν μετριόφρονά του φωνήν. Ὁ ἑπόμενος περιπαθὴς αὐτοῦ θρῆνος, ἀποκαλύπτει, ὡς καὶ τὰ ὀλίγοι μέχρι τοῦδε δημοσιευθέντα ᾄσματα τοῦ αὐτοῦ ποιητοῦ, μοῦσαν τιμῶσαν τὸν νέον ἡμῶν Παρνασσὸν, καὶ δρέπουσαν τὰ ἄριστα αὐτοῦ ἄνθη.
Ἐνῷ θαλασσομέδοντες
Μᾶς κατεπάτουν γαῦροι,
Κ’ ἠφάνιζον τὰς ποίμνας μας
Οἱ πάγοι τοῦ Βοῤῥᾶ,
Ἡμέρα πένθους ἔφεγγε
Βαρυαλγὴς καὶ μαύρη,
Κ’ ἐσάλευε τὰς φρένας σου
Μεγάλη συμφορά.
Κ’ ἐγὼ τοῦ πάθους ἔμελλον
Παρήγορος νὰ τρέξω,
Ἐγὼ παθῶν κατάπλεως,
Καὶ συμφορῶν βαρύς.
Προθύρου εὗρον φύλακας
Νὰ περιμένουν ἔξω,
Λαμπάδας, κ’ ἑξαπτέρυγα,
Καὶ ψάλτας, κ’ ἱερεῖς.
Τὰ βάθρ’ ἀνέβην κ’ ἔτρεμον
Τὰ γόνατά μου κρύα,
Ἀνέβην κ’ εὗρον φίλων μου
Πληθὺν... ὦ διατὶ,
Ὦ διατὶ χαρμόσυνος
Δὲν ἦτο προπομπεία,
Ἀλλὰ δακρύων πρόξενος
Θανάτου τελετή;
Ἐκάθησο παράφορος
Μὲ χέρια σταυρωμένα,
Κ’ εἶχες τὰ χείλη σπαίροντα,
Τὰ λόγια πνιγηρά.
Δὲν ἔῤῥεον τὰ δάκρυ’ σου
Ἐντὸς σου συναγμένα,
Κ’ ἐγύριζες βαρύλυπα
Τὰ μάτια τὰ ξηρά.
Οἰκτείρων, καὶ τὰ πάθη μου
Ἐνθυμηθεὶς τὰ τόσα,
Ἐστάθην καὶ σ’ ἐκύτταξα
Ἐν ἄκρᾳ σιωπῇ
