Σελίδα:Pandōra teyxos 1.djvu/24

Από Βικιθήκη
Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
24
ΠΑΝΔΩΡΑ.

Εὐχὴν ἐψέλλισ’ ἔπειτα
Ἡ τρέμουσά μου γλῶσσα.
Εὐχὴν ἀθλίαν κ’ εἴρωνα·
«Νὰ ζήσουν οἱ λοιποί.»

Ὦ, μ’ εἶπες σὺ, τὸ στόμα σου
Λόγους πεζοὺς προφέρει;
Λόγοι πεζοὶ τὴν θέσιν μου
Ἐμπαίζουν τὴν πικράν.
Κ’ ἐχύθης καὶ μ’ ἐφίλησας,
Καὶ σφίγγων με τὸ χέρι
Ἐφώναξας· ὧ πήγαινε
Νὰ τὴν ἰδῇς νεκράν.

Ὑπῆγα. Νεκροτάφια
Εὗρον παντοῦ ταγμένα,
Κ’ εἶδα μὲ λύπην ἄφατον
Τὰ μάτια τὰ σβεστὰ,
Τὸ σῶμα τὸ παράτονον,
Τὰ χέρια τὰ δεμένα,
Τὴν ὄψιν τὴν ἀκίνητον,
Τὰ χείλη τὰ κλειστά.

Ἀλλ' ὅταν εἰς τὸ μέτωπον
Τῆς Αἱμυλίας εἶδα
Τὰ δείγματα τοῦ πνεύματος,
Τὰ δείγματα τοῦ νοῦ,
Εἶπ’ ἀσεβής· Δὲν ἔχομεν
Ἄλλης ζωῆς ἐλπίδα,
Ἰδοὺ πῶς μηδενίζονται
Τὰ δῶρα τ’ οὐρανοῦ.

Μ’ ἐφάνη πῶς ἀνάδευσεν
Ἡ θανατώδης ὕλη,
Καὶ στηθικοὶ τὰ σάβανα
Ἐσάλευσαν παλμοί·
Κ' ἐθάῤῥησα πῶς ἄνοιξαν
Τ’ ἀποθαμμένα χείλη,
Καὶ μ’ εἶπαν’ αἲ ταλαίπωρε
νοῦς σου βλασφημεῖ.

Αὐτὸ δὲν ἦτο γέννημα
Τοῦ νοῦ τοῦ ταραγμένου
Παρομοιάζον ὅραμα.
Ἀκμαίου πυρετοῦ.
Ἦτο ψυχῶν συνέντευξις·
Οἱ λόγοι τῆς παρθένου
Ἀκλόνητον μ’ ἐνέπνευσαν
Τὴν δόξαν τὴν προτοῦ.

Καὶ ἐνεθυμήθην τ’ ὄνειρον
Ἐκεῖνο τοῦ Ναυπλίου
Ὅταν ἠγέρθη ἔντρομος
Ἐν μέσῳ τῆς νυκτός·
Ἐσήμανε τὰς δώδεκα
Ὁ κώδων τοῦ φρουρίου,
Καὶ δύο κτύπους ἤκουσα
Τοῦ δώματος ἐκτός.

Μὲ μάστιγος κτυπήματα
Ὠμοίαζον οἱ κτύποι,
Καὶ λαλιὰ φιλτάτου μου
Ἠκούσθη νὰ θρηνῇ·
Ἠκούσθη δὶς «Γεώργιε,
Γεώργιε» νὰ μ’ εἴπῃ,
Κ’ ἐμίχθη μὲ τοῦ κώδωνος
Τὸν ἦχον ἡ φωνή.

Μετέβην εἰς τοῦ φίλου μου
Κατάφοβος, ἀσθμαίνων,
Καὶ πλήρη πένθους εὕρηκα
Σκηνὴν ὁλοφυρμῶν,
Ὁ κώδων μόλις ἔπαυσε
Τὰς δώδεκα σημαίνων,
Ἐξέφερε τὸν ὕστερον
Ὁ φίλος στεναγμόν.

Εἰς τῆς νεκρᾶς τὸ φέρετρον
Ἐστάθην ἐν ἐκστάσει,
Αὐτὰ τὰ δύω θαύματα
Ἐτάζων μὲ τὸν νοῦν.
Κ’ ὁ θάνατος, ἐβόησα,
Ἄς ἔλθῃ νὰ μ’ ἁρπάσῃ.
Μόνοι. φθαρτὸν τὸ πνεῦμά των
Οἱ νήπιοι φρονοῦν.

Μὴ κλαίῃς, φίλε. Στόλισον
Τῆς ἀδελφῆς τὸ χῶμα
Μ’ ἄνθη Μουσῶν. Τὰ δάκρυα
Μ’ ἐκεῖν’ ἂς ἀλλαχθοῦν.
Ἐκείνη σὲ χαρίεσσα
Εἰς τ’ οὐρανοῦ τὸ δῶμα,
Ἐμὲ τὰ φίλα τέκνα μου
Γελῶντα θὰ δεχθοῦν.

Γ. Χ. ΖΑΛΟΚΩΣΤΑΣ.

ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ.

Τῆς Πανδώρας ἡ σχέσις πρὸς τὰς Κυρίας θέλει εἶσθαι διενεκὴς. Αὕτη εἶναι τοὐλάχιστον ἡ ἀξίωσις καὶ ἡ γλυκυτέρα ἐλπίς της. Τίς ὅμως δὲν γνωρίζει ὅτι ἡ εὐτυχία τῆς τοιαύτης σχέσεως ἔχοι τὰς ἀκάνθας της, καὶ μεταξὺ ἄλλων ὡς καὶ γραμματικὰς; Καὶ ὅταν μὲν πρόκειται περὶ μιᾶς μόνης κυρίας, τὸ πρᾶγμα εἶναι ἁπλοῦν, καὶ δὲν ὑπάρχει τις τόσον ἀφελὴς καὶ ἀγροῖκος, ὥστε οὐδὲ στιγμὴν νὰ διστάσῃ. Ἀλλ’ ὅταν πρόκειται περὶ πολλῶν ὁμοῦ! ἐκεῖ εἶναι ἡ δυσκολία. Πῶς πρέπει νὰ λέγωνται; Κύριαι ἢ Κυρίαι; Ἡ συνήθεια εἶπε Κυρίαι καὶ ἑπομένως εἰς τὴν γενικὴν Κυριῶν, οἱ δὲ λόγιοι εἶπον Κύριαι καὶ ἔκλινον Κυρίων. Ἀλλ' ἡ συνήθεια ἐκώφευσεν εἰς τὴν φωνὴν τῶν λογίων, καὶ ἐν τῇ ἀμαθείᾳ της ἐπέμεινε, καὶ φαίνεται ὅτι ἡ συνήθεια εἶχε δίκαιον. Ὁ Ἐπίκτητος εἰς ἐγχειρίδιόν του λέγει. «Αἱ γυναῖκες εὐθὺς ἀπὸ ιδ. ἐτῶν Κυρίαι καλοῦνται.»

Ἀλλὰ τότε πόθεν οὗτος ὁ τοῦ τόνου καταβιβασμὸς, ὁ ἀντιβαίνων εἰς τὸν κανόνα τὸν λέγοντα, ὅτι τὰ θηλυκὰ τῶν προπαροξυτόνων τριτοκλίτων ἐπιθέτων ἔχουσι προπαροξύτονον τὴν πληθυντικὴν ὀνομαστικὴν; ἐκεῖθεν, ὡς φαίνεται, ὅτι αἱ Κυρίαι δὲν εἶναι ἐπίθετα, ἄπαγε! Ἡ ὡραία, ἡ θελκτικὴ, ἡ ὑπερήφανος ἐκείνη Κυρία, ἧς οὐ μόνον ὁ σύζυγος, ἀλλ' ὁ κόσμος ὅλος εἶναι πρόθυμος ὑπηρέτης, ἐκείνη δὲν εἶναι, ὄχι, ἐπίθετον. Διὰ τοῦτο λέγετε ὅσον θέλετε αἱ Κύριαι προτάσεις καὶ αἱ κύριαι σημασίαι, ἐπιθετικῶς, ἀλλὰ λέγετε μὲ σέβας καὶ οὐσιαστικῶς, ὡς ἡ Πανδώρα ἔχει σκοπὸν νὰ λέγει παντοῦ Αἱ χαρίεσσαι Κυρίαι τῶν Ἀθηνῶν, ἡ φιλογένεια τῶν Κυρίων καὶ ἡ καλλονὴ τῶν Κυριῶν τῆς Σμύρνης, καθῶς καὶ εἰς ἕνια των ἐθνικῶν, οὐσιαστικῶς λαμβανόμενα, οἱ ἀρχαῖοι δὲν ἔλεγον αἱ Ῥόδιαι, ἀλλὰ αἱ Ῥοδίαι.