ρίσθη διδάσκαλος τῆς ἐκεῖ σχολῆς, καὶ ὕστερον γενικὸς βασιλικὸς κριτής[1].
Διάσημος νομολόγος, εὔγλωττος ῥήτωρ, ἔξοχος θεολόγος καὶ φιλόσοφος, ὁ Γεώργιος Σχολάριος ἀπελάμβανε μεγάλης φήμης καὶ ὑπολήψεως ἐν τῷ ἐσωτερικῷ καὶ ἐξωτερικῷ. Ἦτο τὰ μάλα οἰκεῖος τοῦ μεγάλου δουκὸς Νοταρᾶ, Κωνσταντίνου τοῦ Παλαιολόγου, τοῦ μετέπειτα βασιλεύσαντος, μεθ’ ὧν διετήρει φιλικὴν ἀλληλογραφίαν, καὶ Θεοδώρου τοῦ δεσπότου, εἰς ὃν ἐξεφώνησεν ἐπικήδειον λόγον. Ὁ περιφανὴς Φραγκῖσκος Φίλελφος, γαμβρὸς τοῦ Χρυσολωρᾶ, ἐν Κωνσταντινουπόλει φιλικώτατα συνεδέθη, μετ’ αὐτοῦ· οὐχ ἧττον δὲ σχετικοὶ τοῦ Γεωργίου ἦσαν καὶ Μάρκος ὁ Λιπομάνος, πατρίκιος τῆς Ἑνετίας, Ἀντώνιος Καμαλδουλέσης, κλπ.
Ὁ αὐτοκράτωρ Ἰωάννης Παλαιολόγος βλέπων ὁσημέραι κινδυνεύουσαν τὴν Κωνσταντινούπολιν, ἕνεκα τῆς προσεγγίσεως τῶν Τούρκων, ἠναγκάσθη ἵνα πραγματοποιήσῃ τὴν τοσοῦτον ποθουμένην ὑπὸ τῶν Λατίνων ἕνωσιν τῶν δύο ἐκκλησιῶν, εὐελπιζόμενος βοήθειαν ἀπὸ τῆς Δύσεως πρὸς ἀποτροπὴν τοῦ κινδύνου. Ἀπελθὼν οὖν εἰς Ἰταλίαν, ἔνθα ἐπρόκειτο νὰ συγκροτηθῇ ἡ πρὸς συζήτησιν τῶν ὅρων τῆς ἑνώσεως σύνοδος, παρέλαβε τοὺς ἐπισημοτέρους τῆς αὐτοκρατορίας ἄνδρας, Γεώργιον Σχολάριον, Γεώργιον Γεμιστὸν, Ἀργυρόπουλον καὶ λοιπούς. Γενομένης τῆς συνόδου ἐν Φεῤῥάρα καὶ Φλωρεντίᾳ, μετὰ πολλὰς συζητήσεις, ὁ αὐτοκράτωρ συνῄνεσεν εἰς τὴν παραδοχὴν τοῦ περιβοήτου ὅρου περὶ τῆς ἐκ τοῦ πατρὸς καὶ ἐκ τοῦ υἱοῦ ἐκπορεύσεως τοῦ ἁγίου πνεύματος. Ὁ Σχολάριος ὅμως καὶ ἄλλοι ἠρνήθησαν ἵνα ὑπογράψωσι καὶ ἀπῆλθον εἰς Βενετίαν. Ὁ δὲ Ἰωάννης ἐπανέστρεψεν ἄπρακτος εἰς Κωνσταντινούπολιν, ἀναβαλὼν ἐς ἄλλοτε τὴν ἐπικύρωσιν τῆς ψευδοσυνόδου ἐκείνης.
Ἡ ἄρνησις τοῦ Σχολαρίου ἐναυάγησε πάντα τὰ σχέδια τῶν Λατίνων, οἵτινες ἐξανέστησαν κατ’ αὐτοῦ. Καὶ δὴ πρῶτος ὁ λατινόφρων Κρὴς Ματθαῖος ὁ Καρυοφίλης ἐδημοσίευσεν ἐν ἔτει 1628 εἰς τὸ ἐν Ῥώμῃ τυπογραφεῖον τῆς προπαγάνδας, ὑπὸ τὸ πλαστώνυμον τοῦ Σχολαρίου, πόνημα συνηγοροῦν ὑπὲρ τῆς ἐν Φλωρεντίᾳ ψευδοσυνόδου (Gennadii, Defensio concilii), ἰσχυρισθεὶς πρὸς κάλυψιν τῆς πλαστουργίας, ὅτι δύο ὑπῆρξαν Γεννάδιος ὁ μὲν νομοδιδάσκαλος συνοδεύσας τὸν αὐτοκράτορα Ἰωάννην ἐν τῇ συνόδῳ καὶ ὑπὲρ τῶν Λατίνων συνηγορήσας, ὁ δ’ ἕτερος μοναχὸς, μαθητὴς καὶ στενὸς φίλος Μάρκου τοῦ Ἐφέσου, δριμὺς τῶν Λατίνων ἐπικριτής. Τούτῳ ἑπόμενος καὶ ὁ ὁμόφρων Λέων Ἀλλάτιος ὁ Χῖος δύο λέγει Γεωργίους ἢ Γενναδίους. Ἀλλὰ καὶ οὗτοι ἀλλήλων διΐστανται, διότι ὁ μὲν Ἀλλάτιος ἀναφέρει, ὅτι ὁ νομοδιδάσκαλος Γεώργιος ἐγένετο καὶ πατριάρχης, ὁ δὲ ἕτερος, ἁπλοῦς μοναχός, οὐδὲν ἐκκλησιαστικὸν ἀξίωμα λαβών, ἀπέθανε πρὸ τῆς ἁλώσεως· ὁ δὲ Καρυοφίλης τοὐναντίον, ὅτι ὁ νομοδιδάσκαλος ἀπεβίωσε πρὸ τῆς ἁλώσεως, ὁ δὲ μοναχὸς ἐξελέχθη καὶ πατριάρχης· Τὴν γνώμην τούτων, διατεμνόντων τὸν Σχολάριον, ἠκολούθησαν πάντες σχεδὸν οἱ θεολόγοι ἐκτὸς τοῦ πατρὸς Ῥιχάρδου Σίμωνος, ἕνα παραδεχομένου Γεννάδιον εἰς τὴν ἐν ἔτει 1685 κατὰ Θωμᾶ Σμιθίου περὶ Μετουσιώσεως διατριβήν του. Σὺν τούτῳ δὲ καὶ οἱ Brucker, Renaudotius, ἕνα ὁμοίως ἀναφέρουσι Γεννάδιον. Οἱ δὲ Φριδερῖκος Σπαγχέμιος καὶ Οὐδῖνος ῥητῶς ἀποφαίνοντας ὅτι πάντα τὰ εἰς Γεννάδιον ἀποδιδόμενα ὑπὲρ Λατίνων ποιήματα ἐπλαστουργήθησαν ὑπ’ ἄλλων λατινοφρονούντων Ἑλλήνων[2].
Ὅτι δὲ ὁ Γεώργιος Σχολάριος εἶνε ὁ αὐτὸς ὁ ἐν Φλωρεντίᾳ παρευρεθεὶς, καὶ μετέπειτα πατριαρχεύσας, καὶ ὅτι ἐν τῇ ψευδοσυνόδῳ ἐκείνῃ δὲν συνηγόρησεν ὑπὲρ τῶν Λατίνων, ἀρκείτωσαν ταῦτα. Ὁ Ἐμμανουὴλ Μαλαξὸς[3] ἀναφέρων τὴν μετὰ τὴν ἅλωσιν ἐκλογὴν τοῦ Σχολαρίου ὡς πατριάρχου λέγει, «σύνοδος γεγονυῖα κατὰ τὸν ὁρισμὸν τοῦ Σουλτάνου ἔκλεξαν ὡς πατριάρχην Γεώργιον τὸν Σχολάριον, ὃν εἶχεν ὁ Ἰωάννης εἰς Φλωρεντίαν» ταὐτὰ λέγει καὶ Ζυγομαλᾶς καὶ Σίλβεστρος. Αὐτὸς ὁ Γεώργιος Σχολάριος γράφων πρὸς τὸν αὐτοκράτορα Τραπεζοῦντος λέγει ταῦτα. «Καὶ ἡμεῖς γὰρ πολλὰ περὶ τῆς ἑνώσεως συνεβουλεύσαμεν, ἕως ἄλλοι τὴν τοῦ πράττειν ἐξουσίαν λαβόντες, ἀπόντων ἡμῶν, οὕτω τούτων διέθεντο ὡς ἀπεῤῥαγῆναι ἡμᾶς ἐκείνων ἀναγκασθῆναι.» Καὶ πρὸς Μάρκον τὸν Ἐφέσου, ἀλλὰ νῦν, Θεοῦ συνάρσει τούτων πάντων καταπεφρόνηκα καὶ ἐμαυτὸν καθαρώτατον, καὶ φανερώτατον τῆς
