σχιστολίθου, δηλ. ἐκ πηλοῦ σὺν τῷ χρόνῳ ἀποπετρωθέντος καὶ σχιζομένου εἰς πλάκας, καὶ ἐκ διαφόρων ἄλλων πετρῶν.
Ἀλλὰ καὶ ὀρεογραφικῶς ἡ Ἑλλ. χερσόννησος παρουσιάζει δύο οὐσιώδεις διαφοράς. Πρὶν ὅμως προβῶμεν εἰς τὴν σύντομον περιγραφὴν τῆς ὀρεογραφικῆς ταύτης διαφορᾶς, ἀνάγκη δι’ ὀλίγων νὰ καταδείξωμεν τὶ εἶναι τὰ ὄρη καὶ πῶς ἐγεννήθησαν.
Τῆς γῆς, ἐχούσης διάμετρον 12,750, 000 μέτρων, μόνον τὰ ἐξώτατα εἶνε στερεά, ἀποτελοῦντα τὴν λιθόσφαιραν, ἤτοι φλοιόν, ἔχοντα πάχος 100 χιλιάδας μέχρι 200,000 μέτρων. Ἡ ἐξωτερικὴ δὲ ἐπιφάνεια τῆς λιθοσφαίρας δὲν εἶνε ὁμαλή, ὅπως εἶνε ἡ ἐπιφάνεια ὑελίνης σφαίρας λυχνίας, ἀλλ’ ἀνώμαλος, πολλὰ ὑψώματα φέρουσα καὶ κοιλώματα μεγάλα καὶ ρήγματα πλεῖστα, εἶνε δηλ. κατασυντετριμμένη πολλαχῶς καὶ πολυτρόπως καὶ διαμεμερισμένη εἰς τμήματα μικρὰ ἢ μεγάλα, ἅτινα συνέχει καὶ συγκρατεῖ ὑπὸ σχῆμα σφαιροειδὲς ἡ βαρύτης τῆς γῆς. Ἐπῆλθε δὲ ἡ τοιαύτη ἀνώμαλος τῆς λιθοσφαίρας κατάστασις ἕνεκα τῆς συστολῆς καὶ σμικρύνσεως τοῦ ὄγκου τοῦ διαπύρου τῆς γῆς πυρῆνος (τῆς πυροσφαίρας) ψύξεως ἕνεκα· διότι κατὰ νόμον φυσικὸν τὰ διάπυρα σώματα ψυχόμενα συστέλλονται καὶ σμικρύνονται, ψῦξιν δὲ τοιαύτην πάσχουσι διαρκῶς τὰ διάπυρα τοῦ πλανήτου σπλάγχνα. Ὡς ἐκ τούτου ἡ τὸν διάπυρον πυρῆνα ἐγκλείουσα λιθόσφαιρα, ἐπειδὴ δὲν ἠδύνατο νὰ σμικρυνθῇ ἀναλόγως, καθὸ σῶμα στερεόν, ἔπρεπε ὅμως νὰ παρακολουθήσῃ τὸν σμικρυνόμενον πυρῆνα ἕνεκα τῆς ἰδίας βαρύτητος, ἥτις βεβαίως τεραστίως ἐνεργεῖ, ἠναγκάσθη νὰ συμπτυχθῇ καὶ νὰ ρυτιδωθῇ ἢ νὰ διαρραγῇ καὶ τμήματα διάφορα αὐτῆς νὰ πάθωσι συνίζησιν. Οὕτω ἐγεννήθησαν τὰ τεκτονικὰ ὄρη, ἅτινα οὐσιῶδες λαμβάνουσι μέρος εἰς τὴν τεκτονικὴν κατασκευὴν τῆς λιθοσφαίρας. Ὅπως ὁ φλοιὸς ραγὸς σταφυλῆς
