ξηραινομένης ἢ μήλου ἀναγκάζεται νὰ συμπτυχθῇ ἢ καὶ νὰ διαρραγῇ, οὕτω συνεπτύχθη καὶ διερράγη ὁ φλοιὸς τῆς γῆς καὶ ἐκαλύφθη ὑπὸ ἀνωμαλιῶν, αἵτινες ἐγέννησαν τὰς διαφόρους ὀροστοιχίας. Αἱ ὀροστοιχίαι δὲ αὗται, βραδύτατα γεννηθεῖσαι, ἔπαθον πλείστας διαβρώσεις καὶ καταστροφὰς ὑπὸ τῶν ὀμβρίων ὑδάτων καὶ τῶν χιόνων καὶ ἀνέμων καὶ οὕτω διὰ χαραδρῶν φαράγγων καὶ κοιλάδων διεμελίσθησαν εἰς κορυφάς, διάφορον ἐχούσας τὸ σχῆμα καὶ ὕψος.
Ἵνα δὲ μή τις φιλόλογος κακίσῃ τὸν ὅρον τεκτονικόν, λέγομεν ὅτι οὗτος ἐξ ἀναλογίας ἐδόθη, διότι ὅπως ὁ τέκτων τοποθετῶν καταλλήλως τοὺς λίθους οἰκοδομῇ θόλον ἢ καμάραν, καθ’ ὅμοιον τρόπον καὶ ἡ φύσις διὰ καταλλήλου τοποθετήσεως τῶν διαφόρων στρωμάτων τῆς γῆς κατεσκεύασε σφαιρικὸν θόλον, δηλ. τὴν λιθόσφαιραν.
Ὅθεν κατὰ ταῦτα τὰ τεκτονικὰ ὄρη διαιροῦνται εἰς πτυχώδη καὶ εἰς ρηξιγενῆ. Τὰ ἡφαίστεια δέ, ἅτινα εἶνε κωνοειδῆ ἐξογκώματα, δὲν εἶνε ὄρη τεκτονικά, διότι τὸ πυριγενὲς αὐτῶν πέτρωμα, ἐξ ὧν συνίστανται, ἀνεξῆλθε διὰ τῶν σχηματισθέντων ρηγμάτων τετηκὸς καὶ διάπυρον ἐκ τῶν σπλάγχνων τῆς γῆς καὶ στερεοποιηθὲν ἐπεκάθισε περὶ τὸ στόμιον τοῦ ρήγματος. Τὰ τεκτονικὰ ὅμως ὄρη συνίστανται ἐκ πετρωμάτων τῆς λιθοσφαίρας καὶ συμμετέχουσιν εἰς τὴν τεκτονικὴν ταύτης κατασκευήν. Διὰ τοῦτο καὶ τὰ ἡφαίστεια λέγονται ὄρη παρασιτικά.
Ἐπίσης δὲν ἀνήκουσιν εἰς τὰ τεκτονικὰ ὄρη τὰ λεγόμενα διαβρωσιγενῆ. Ταῦτα ἐγεννήθησαν . καὶ ἀπεχωρίσθησαν διὰ τῆς διαβρωτικῆς τῶν ὑδάτων ἐνεργείας ἐξ ὑψηλῶν χωρῶν. Ὡς τοιαύτην ὀροστοιχίαν δυνάμεθα νὰ θεωρήσωμεν τὸ Τουρκοβούνιον, τὸν Λυκαβητόν, τὸν λόφον τῆς Ἀκροπόλεως, κτλ.
