Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σελίδα:Πανδώρα Τεύχος 3.djvu/13

Από Βικιθήκη
Αυτή η σελίδα δεν έχει ελεγχθεί ακόμη για πιθανά λάθη.
61
ΠΑΝΔΩΡΑ.

στροφὴν τοῦ κτήματός του· ὁ πατήρ του ἀπέθανε μετ' ὀλίγον· καὶ αὐτὸς, ἠναγκασμένος νὰ συντηρῇ τοὺς ὀρφανοὺς ἀδελφοὺς, δὲν ἠδύνατο νὰ ἐπαρκέσῃ εἰς τοῦτο διὰ τῆς ἰδίας ἐργασίας. Ὅθεν ἀπεφάσισε νὰ ζητήσῃ θέατρον βίου μεγαλῄτερον καὶ ἦλθεν εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν. Φθάσας εἰς τὴν πρωτεύουσαν ταύτην χωρὶς φίλων καὶ χρημάτων, διῆλθε τὴν πρώτην νύκτα ἐπὶ τῶν βαθμίδων τῆς ἐκκλησίας τοῦ ἁγίου Διομήδους καὶ ἐτράφη ὑπὸ ἐλεήμονος μοναχοῦ. Ἀλλὰ μετ' οὐ πολὺ, εἰσελθὼν εἰς τὴν ὑπηρεσίαν τοῦ ἄρχοντος Θεοφίλου, εὗρεν ἄνεσίν τινα τοῦ βίου, ἂν ὄχι εὐπορίαν.

Ἡ Δανηλὶς ἤκουε μετὰ κατανύξεως τὴν παράδοξον αὐτὴν τῆς τύχης ἀδικίαν, κατὰ τῆς ὁποίας εὐγλώττως διεμαρτύροντο τοσαῦτα προτερήματα· καὶ ἠγάπησε πιθανώτατα τὸν νέον ἐκεῖνον, ὅστις ὑπερεῖχε πολὺ ὅλων τῶν ἐν Πάτραις λατρευτῶν της καὶ ἠδύνατο νὰ θεραπεύσῃ ἐξίσου τήν τε καρδίαν καὶ τὴν φιλοδοξίαν της· διότι ἡ προνοητικὴ αὕτη φιλοδοξία δέν εἶχε χρείαν τοῦ προορατικοῦ πνεύματος τοῦ μοναχοῦ διὰ νὰ καταπεισθῇ, ὅτι ὁ Βασίλειος εἶναι προωρισμένος νὰ διατρέξῃ στάδιον λαμπρόν εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν. Μετὰ δύο μῆνας, ὁ Θεόφιλος, τελειώσας τὴν ὑπόθεσιν δι' ἣν εἶχε σταλῆ εἰς τὴν Πελοποννήσου ἡτοιμάσθη νὰ ἐπανέλθῃ οἴκαδε. Ἀλλὰ τότε νόσημά τι, ἐγκαίρως ἐπελθὸν, δὲν ἐπέτρεψεν εἰς τὸν Βασίλειον νὰ παρακολουθήσῃ τὸν κύριόν του· ὅθεν ὁ Θεόφιλος ἀνεχώρησε χωρὶς τοῦ ἀρχιιπποκόμου του, ὅστις διέτριψεν ὁλόκληρον τὸν ἀκόλουθον χειμῶνα παρὰ τῇ φίλῃ ἐκείνῃ.

Ἐπανελθούσης ὅμως τῆς ἀνοίξεως, ᾐσθάνθη, ὅτι ἦτο ἀνάγκη νὰ μεταβῇ εἰς τὴν πρωτεύουσαν, ἐν ᾗ ἐκάλει αὐτὸν ἡ μυστηριώδης φωνὴ τῆς εἱμαρμένης Καὶ ἡ Δανηλὶς, εἰς τὴν καρδίαν τῆς ὁποίας ὁ ἔρως καὶ τὸ πολιττκὸν συμφέρον δεινῶς ἀντεπάλαιον, ἐν δίδουσα τελευταῖον εἰς τὸ συμφέρον τοῦτο, συνῄνεσεν εἰς τὸν χωρισμόν. Δὲν ἐπέτρεψεν ὅμως νὰ ἀναχωρήσῃ ὁ Βασίλειος πένης ὡς ἦλθεν εἰς τὴν οἰκίαν αὑτῆς, ἀλλ' ἔδωκεν αὐτῷ καὶ χρυσὸν ἱκανὸν, καὶ ἀνδράποδα πρὸς ὑπηρεσίαν τριάκοντα, καὶ εἰς ἱματισμὸν καὶ διάφορα εἶδη πλοῦτον πολύν. Περὶ δὲ τὰ ἔσχατα διεκοίνωσε μέχρι τινὸς καὶ τὴν παράδοξον ἐκείνην πρόῤῥησιν, εἰποῦσα εἰς αὐτὸν, ὅτι προώρισται νὰ ἀνυψωθῇ, ὑπὸ τῆς θείας προνοίας, ἐπὶ ἀξίωμα ὕπατον, παρακαλέσασα νὰ μὴ τὴν λησμονήσῃ ἐν τῷ μέσῳ τῶν μεγαλείων τὰ ὁποῖα τὸν περιέμενον καὶ ἀπαιτήσασα, ὡς ἐνέχυρον τῆς μνήμης ταύτης, νὰ συνδεθῇ, διὰ τοῦ δεσμοῦ τῆς πνευματικῆς ἀδελφότητος, μετὰ τοῦ υἱοῦ της Ἰωάννου. Ὁ Βασίλειος συνῆψε προθύμως τὸν δεσμὸν τοῦτον, ἂν καὶ δυσπιστῶν εἰς τὰ ὄνειρα τῆς ἀγαθῆς Δανηλίδος· προσέθηκε δὲ γελῶν, ὅτι, ἂν τυχὸν ἐπαληθεύσωσί ποτε, θέλει βεβαίως καταστήσει αὐτὴν κυρίαν ἁπάσης Πελοποννήσου.


Β΄.


Παρῆλθον ἔκτοτε δεκαὲξ ἔτη· καὶ, ἐν τῷ μεταξὺ τούτῳ, ἡ τύχη τοῦ Βασιλείου ἠλλοιώθη τῳόντι θαυμασίως. Ὁ νέος οὗτος, ὅς τις ἤξευρε νὰ στέργῃ εἰς τὰ παρόντα μέτρια τῆς τύχης δωρήματα, προσδοκῶν ἐν ὑπομονῇ τὰ μεγαλῄτερα, ἠγόρασεν, ἅμα μετὰ τὴν ἐπάνοδόν του εἰς Κωνσταντινούπολιν, ἀπὸ τῶν χρημάτων τὰ ὁποῖα ἔδωκεν εἰς αὐτὸν ἡ Δανηλὶς, πολλὰ κατὰ τὴν Μακεδονίαν κτήματα, δι' ὧν καὶ εἰς τὴν ἀποκατάστασιν τῶν συγγενῶν αὑτοῦ ἐπήρκεσε, καὶ εἰς τὴν ἰδίαν εὐπορίαν. Παρέμεινεν ὅμως ἐπί τινα ἔτι χρόνον εἰς τὴν ύπηρεσίαν τοῦ Θεοφίλου, μέχρις οὗ εὐτυχὴς συνδρομὴ περιστάσεων κατέστησε γνωστὸν αὐτὸν εἰς τὴν αὐλήν. Ἐν τῇ συνοδίᾳ τῶν πρέσβεων τῆς Βουλγαρίας, εὑρίσκετο περίφημός τις μονομάχος, ὅστις, ἐπὶ συμποσίου βασιλικοῦ, προεκάλεσε τὸν γενναιότερον τῶν Ἑλλὴνων· ὁ δὲ Βασίλειος, τοῦ ὁποίου μέγα ἦτο τὸ ἐπὶ τῇ ῥώμῃ τοῦ σώματος ὄνομα, ἐδέχθη τὴν πρόκλησιν καὶ κατέβαλε τὸν βάρβαρον ἐκ πρώτης προσβολῆς. Δαμάσας δὲ μετ' ὀλίγον, διὰ τῆς δεξιότητος καὶ τῆς γενναιοψυχίας αὑτοῦ, ἵππον ὅστις οὐδένα ἐδέχετο ἀναβάτην, ἔλαβεν ἀξιόλογον, ἐν τῷ βασιλικῷ ἱπποστασίῳ, ἀξίωμα, καὶ ἐντεῦθεν εὐκόλως ἤδη προήχθη εἰς τὸν βαθμὸν τοῦ ἀρχικοιτωνίτου τῶν ἀνακτόρων. Ἀλλὰ, κατὰ δυστυχίαν, οὐδεὶς ἠδύνατο νὰ πλησιάσῃ τὸν Μιχαὴλ Γον χωρὶς νὰ μεταλάβῃ τῶν κακιῶν αὐτοῦ. Ὁ βασιλεὺς ἀπῄτησεν ἀπὸ τὸν νέον ἐκεῖνον φίλον νὰ συζευχθῇ μίαν ἀπὸ τὰς παλλακάς του· καὶ οὐδὲ τοῦτο ἤρκεσεν, ἀλλ' ὁ Βασίλειος ἠναγκάσθη νὰ συναινέσῃ εἰς τὴν ἀτίμωσιν τῆς ἰδίας ἀδελφῆς, ἥτις ἔλαβε τὴν ἀτυχίαν νὰ ἐλκύσῃ τὴν κτηνώδη εὐμένειαν τοῦ Μιχαήλ Γου. Ἔπειτα αἱ ἐρωμέναι τοῦ βασιλέως παρέστησαν τὸν Καίσαρα Βάρδαν ὡς ἄνθρωπον ἐπικίνδυνον καὶ μισητὸν, ὁ δὲ Βασίλειος, κατὰ παραγγελίαν καὶ ἐνώπιον τοῦ Μιχαὴλ, φονεύει τὸν θεῖον ἐκεῖνον καὶ συνάρχοντα τούτου καὶ ἀνταμείβεται λαβὼν τὸν τίτλον τοῦ Αὐγούστου καὶ τοῦ Καίσαρος. Ἡ τύχη λοιπὸν δἐν ἐφαίνετο ἐξευμενισθεῖσα πρὸς τὸν τοσοῦτον ἄλλοτε ἐκπεπτωκότα ἀπόγονον τῶν Ἀρσακιδῶν εἰμὴ ἐπὶ τῶ ὅρῳ, ὅτι ἕκαστον αὐτῆς δώρημα θέλει ἐξαγοράζεται δι' ἑνὸς κακουργήματος. Καὶ πρὸς συμπλήρωσιν τοῦ καταχθονίου τούτου συμβολαίου, ἀπήτησεν ἀπὸ αὐτὸν ἕτερον μέγιστον θῦμα· διότι ὁ νέος Καῖσαρ, κινδυνεύσας ἐπίσης ἀπὸ τῆς ἀστασίας τοῦ Μιχαὴλ καὶ ὑβρισθεὶς ὑπὸ τούτου δεινῶς, περιέστη εἰς τὴν ἀνάγκην νὰ καταστήσῃ ἐκποδὼν τὸν ὀλέθριον ἐκεῖνον εὐεργέτην, ἂν αἱ δύο αὗται λέξεις δύνανται νὰ συμβιβασθῶσι, καὶ νὰ καταλάβῃ τὸ ὑπέρτατον ἀξίωμα.

Ὅτι ὁ Βασίλειος, ὁ ἐπικαλούμενος Μακεδὼν, γενόμενος ἅπαξ ἐγκρατὴς τῆς ἀρχῆς, ἀνέδειξεν ἀρετὴν, δικαιοσύνην, φρόνησιν καὶ ἐπιτηδειότητα, αἵτινες ἀρκοῦσι βεβαίως διὰ νὰ ἐκπλύνωσι τὸν ῥύπον ἅπαντα τῶν προηγουμένων ἀνομημάτων, τοῦτο εἶναι γνωστόν· ἀλλὰ δἐν πρόκειται περὶ τούτου ἐνταῦθα. Οἱ ἀναγνῶσταί μας προτιμῶσιν ἀναμφιβόλως νὰ μάθωσι τί ἀπέγινεν ἡ Δανηλίς.

Ὁ Βασίλειος δὲν τὴν ἐλησμόνησεν. Ἅμα στεφθεὶς, ἐκάλεσεν εἰς Κωνσταντινούπολιν τὸν υἱόν της Ἰωάννην, ἀνηγόρευσεν αὐτὸν Πρωτοσπαθάριον καὶ ἐτίμησεν ὡς φίλον μᾶλλον ἢ ὡς θεράποντα αὐλικόν. Εν-