ἡ κυριωτάτη ἀφορμὴ τῆς 3ης Σεπτεμβρίου τοῦ 1843 ἦσαν αὐταὶ αὗται αἱ δυνάμεις καὶ μάλιστα ἡ Ἀγγλία καὶ Ρωσσία ἀλλοίους ἑκάστη σκοποὺς ἐπιζητοῦσαι.
Ἀλλὰ καὶ τὰ ἐν Σάμῳ δὲν εἶχον καλῶς· διότι καίπερ ὁ Σουλτάνος παρέσχε προνομίας τινὰς αὐτῇ καὶ κατὰ τὸ ἐν Λονδίνῳ πρωτόκολλον (29 Νοεμβρίου 1832) ἡγεμόνα Χριστιανὸν ἰσόβιον, καὶ πρῶτος διωρίσθη (μηνὶ Φεβρουαρίῳ 1833) ὁ Στέφανος Βογορίδης, ἀλλὰ τῷ 1835 ἐξερράγη ἐν Σάμῳ ἐπανάστασις, ἥτις κατεβλήθη μὲν ὑπὸ τοῦ Καπουδὰν Ταχὴρ πασσᾶ ταχέως, ἐγένετο ὅμως ἀφορμὴ νέας ἔχθρας Ἑλλάδος καὶ Τουρκίας πιστευούσης, ὅτι αὕτη ἐξερράγη συνεργείᾳ ἐκείνης.
Ἕνεκα δὲ τούτου μικροῦ δεῖν ἐξερρήγνυτο νέος πόλεμος μεταξὺ αὐτῶν· διότι ἡ Τουρκία ἀπῄτησε τῇ 20 Ὀκτωβρίου 1835 ἵνα πάντες αἱ ἐν Τουρκίᾳ ὑπήκοοι Ἕλληνες ἐντὸς ἑπτὰ μηνῶν ἢ εἰς τὴν Ἑλλάδα μεταναστεύσωσιν ἢ ἀποβαλόντες τὴν ἑλληνικὴν ὑπηκοότητα νὰ μένωσιν αὖθις τῆς Τουρκίας ὑπήκοοι. Ἀλλ’ ὅμως καίτοι τὸ ἐν Λονδίνῳ συνέδριον τῆς 18ης Δεκεμβρίου 1835 παρενέβη πρὸς μεσολάβησιν καὶ ἐπαμφοτερίζουσαν τινὰ λύσιν, τὸ ζήτημα μέχρι τοῦδε ἔμεινεν ἄλυτον. Ταὐτὰ συνέβαινον καὶ ἐν Χίῳ.
Τὸ μόνον, δ’ αἴσιον γεγονὸς, κατὰ τὴν ἐποχὴν ταύτην, καθ’ ἣν φαίνεται, ὅτι τὰ πάντα συνώμοσαν κατὰ τοῦ βασιλέως, ἓν καὶ μόνον γεγονὸς ἄξιον λόγου ὑπὲρ τοῦ Ὄθωνος ἐπεμαρτύρει· τοῦτο εἶναι ἡ ἵδρυσις τῆς Ἐθνικῆς Τραπέζης, γενομένης πρὸ τῆς ἐν Ἀθήνας ἀφίξεως τοῦ Μαυροκορδάτου, διὰ τοῦ νόμου τῆς 13ης Μαρτίου 1841, περὶ συστάσεως Ἐθνικῆς Τραπέζης.
Ἀνὴρ Ἠπειρώτης, ἐκ τῶν τὰ μάλιστα τὸ Ἔθνος ὠφελησάντων, ὁ Γεώργιος Σταύρου, κατώρθωσε διὰ τῆς ἐπιμόνου αὐτοῦ δραστηριότητος νὰ καταστήσῃ πρᾶγμα τὴν χιμαιρικὴν τέως νομιζομένην ἰδέαν τῆς ἱδρύσεως Ἐθνικῆς Τραπέζης δι’ Ἑλληνικῶν κεφαλαίων. Οὗτος ἐπέτυχε παρὰ τῆς Ρωσικῆς [Κυβερ]νήσεως ὅπως δύο σπουδαῖα κληροδοτήματα τῶν Ζωσιμαδῶν καὶ Καπλανῶν κατατεθῶσιν εἰς ταύτην μεταβαλλόμενα εἰς μετοχὰς αὐτῆς ταύτης τῆς Τραπέζης, ὅπως ἡ Ἑλληνικὴ Κυβέρνησις λάβῃ τοὐλάχιστον 1,000 ὁλοκλήρους μετοχὰς, ὅπως ὁ φιλέλλην Ἑλβετὸς Ἐϋνάρδος ἐπέλθῃ ἀρωγὸς
