Σελίδα:Η εθνική ημών μουσική.djvu/16

Από Βικιθήκη
Αυτή η σελίδα έχει εγκριθεί.
16

ρους δύο, ἤτοι ἐν ὅλῳ ἑπτά, ὅσοι εἶνε καὶ οἱ κύριοι τόνοι, πάντες δ’ αὐτοὶ ἔχουσι πρὸς τούτους τὸν αὐτὸν περίπου ἀριθμητικὸν λόγον, 1: 2 ἢ ½: 1. Πρὸς τούτοις δὲ ἀπαντῶσιν ἐν τῇ ἡμετέρᾳ μουσικῇ καὶ ἄλλοι πολλοὶ παρέμβλητοι τόνοι, ἔχοντες ἀριθμητικὸν λόγον ⅓, ⅔, ¾, προσέτι καὶ ¼, καὶ δὴ οὐχὶ πρὸς 1, ἀλλὰ πρὸς 7, 9 ἢ 12, οὕτω δὲ ἀντὶ τῶν δώδεκα μόνον τόνων, ὅσους δύναται νὰ παραγάγῃ ἡ κλῖμαξ τῆς Εὐρωπαϊκῆς μουσικῆς, ἡ τῆς ἡμετέρας ἔχει νὰ ἐπιδείξῃ εἴκοσι καὶ ἐννέα τόνους. Τοὺς ἑπτὰ δὲ καὶ δέκα τούτους περιπλέον τόνους τῆς ἡμετέρας ἀδυνατεῖ ν’ ἀποδώσῃ διὰ τῆς ἰδίας παρασημαντικῆς ἡ Εὐρωπαϊκὴ μουσικὴ καὶ διὰ τῶν ὀργάνων, ἅτινα χρησιμεύουσιν ὡς βάσις αὐτῆς καὶ εἶνε τὸ κλειδοκύμβαλον, τὸ ἁρμόνιον καὶ τὸ ἐκκλησιαστικὸν λεγόμενον ὄργανον. Αἱ περὶ ὧν ὁ λόγος διαφοραὶ τῶν τόνων τῆς ἡμετέρας μουσικῆς δύνανται νὰ ἐξευρεθῶσι καὶ ἀποδοθῶσι μόνον δι’ ἐντατοῦ μουσικοῦ ὀργάνου καὶ δὴ ὡς ἑξῆς:

Ἐπ’ αὐτοῦ κατατείνεται χορδή, ἧς τὸ κάτω ἄκρον, τὸ ἐπὶ τοῦ ἠχείου, στηρίζεται εἰς τὸν ὑπαγωγέα, τὸ δὲ ἄνω ἄκρον, τὸ ἐπὶ τοῦ πήχεως, εἰς μαγάδιον. Ἡ χορδὴ ἐντείνεται διὰ τοῦ κόλοπος μέχρις ὡρισμένου βαθμοῦ, κινουμένου δὲ κατὰ βούλησιν τοῦ μαγαδίου ἐπὶ τοῦ πήχεως, κρούεται αὐτὴ καὶ οὕτω παράγονται πλεῖστοι ὅσοι τόνοι, ὧν ἡ ὀξύτης εἶνε, κατὰ φυσικὸν κανόνα, ἀντιστρόφως ἀνάλογος πρὸς τὸ μῆκος τῆς χορδῆς, τὸ μεταξὺ τοῦ ἐπὶ τοῦ ἠχείου ἀκινήτου ὑπαγωγέως καὶ τοῦ ἐπὶ τοῦ πήχεως κινητοῦ μαγαδίου. Διὰ τοιούτου ὀργάνου οἱ ἀρχαῖοι ἡμῶν πρόγονοι εἶχον ἐξεύρει καὶ καθορίσει τοὺς μουσικούς των τόνους, ἐκαλεῖτο δὲ αὐτὸ τότε κανὼνπανδούρα, ὅπερ ὄνομα παρὰ Τούρκοις παρεφθάρη εἰς ταμποὺρ καὶ εἶνε ἐν χρήσει ἔτι καὶ νῦν ἐν τῇ Ἀνατολῇ. Ἐπὶ τῇ βάσει αὐτοῦ ἐγένετο ἡ ἐπεξεργασία τοῦ Ἰωακειμίου ψαλτῃρίου καὶ κατεσκευάσθη τὸ ὄργανον τοῦ Ἀμανίτου, ἅτινα δυνατὸν μὲν νὰ τελειοποιηθῶσι σὺν τῷ