φυσικομαθηματικῶν Ἀνδρ. Σπαθάρης, οἵτινες μετὰ σύντονον καὶ ἐνδελεχῆ μελέτην, θεωρητικήν τε καὶ πρακτικήν, κατήρτισαν τὸ κληθὲν Ἰωακείμιον Ψαλτήριον. Ἐπὶ τῇ βάσει τῆς διαιρέσεως αὐτοῦ κατεσκευάσθη ἐν ἔτει 1898 ὑπὸ τοῦ Κομνηνοῦ Ἀμανίτου, τῇ μερίμνῃ καὶ δαπάνῃ Κωνσταντίνου τοῦ Ε΄, ὄργανον, ἐφ’ οὗ δύνανται ν’ ἀνακρουσθῶσι πᾶσαι σχεδὸν αἱ μελῳδίαι τῆς τ’ ἐκκλησιαστικῆς καὶ τῆς θύραθεν ἡμῶν μουσικῆς. Τὴν σπουδαιότητα τοῦ ἔργου θὰ κατανοήσωμεν, ἂν λάβωμεν ὑπ’ ὄψιν τὸν ἑξῆς μάλιστα λόγον.
Ὑπῃνίχθημεν ἤδη ὅτι μεταξὺ τοῦ ἡμετέρου μουσικοῦ συστήματος καὶ τοῦ λεγομένου Εὐρωπαϊκοῦ ἀπαντῶσι πολλαὶ καὶ μεγάλαι διαφοραί, περὶ ὧν ὅμως δύναται νὰ γίνῃ ὁ προσήκων λόγος ἐν ἰδιαιτέρᾳ διαλέξει. Τό γε νῦν ἔχον ἐπάναγκες νομίζομεν νὰ ἐξάρωμεν διὰ βραχέων τὴν κυριωτάτην αὐτῶν. Ἐν ἑκατέρῳ τῶν μουσικῶν συστημάτων ὑπάρχουσιν ἐν χρήσει ἑπτὰ κύριοι τόνοι, οὖτοι δὲ μετὰ τοῦ προσλαμβανομένου ὀγδόου, ὅστις εἶνε ἡ ἀρχὴ ἑτέρων ἑπτὰ ὁμολόγων τόνων, συναποτελοῦσι τὴν λεγομένην μουσικὴν κλίμακα ἢ διὰ πασῶν (octave, gamme). Μεταξὺ δὲ τῶν ἑπτὰ κυρίων τόνων παρεμβάλλονται ἐν τῇ Εὐρωπαϊκῇ μουσικῇ ἕτεροι πέντε τόνοι, χαρακτηριζόμενοι ὡς διέσεις μέν, ἐν σχέσει πρὸς τὸν βαρύτερον, ὡς ὑφέσεις δὲ ἐν σχέσει πρὸς τὸν ὀξύτερον τόνον, οὕτω δὲ οἱ ἐντὸς μιᾶς καὶ τῆς αὐτῆς κλίμακος τόνοι ἀνέρχονται εἰς δώδεκα.
Ἤδη μεταξὺ τῶν ἑπτὰ κυρίων τόνων τῆς Εὐρωπαϊκῆς καὶ τῶν ὁμολόγων τῆς ἡμετέρας μουσικῆς ὑπάρχει διαφορά· διότι ἐκεῖνοι μὲν διαιροῦνται εἰς πέντε ἀκεραίους καὶ δύο ἡμιτόνια, οὗτοι δὲ εἰς τρεῖς μείζονας, δύο ἐλάσσονας καὶ δύο ἐλαχίστους τόνους. Ἀλλ’ ἡ διαφορὰ εἶνε ἔτι μείζων, ὡς πρὸς τοὺς παρεμβλήτους τόνους. Πλὴν δηλαδὴ τῶν πέντε τοιούτων τῆς Εὐρωπαϊκῆς, ἡ ἡμετέρα μουσικὴ κέκτηται καὶ ἑτέ-
