οὕτω συνέστη ἡ ζωηρὰ κάτω πόλις μετά τῶν 9500 κατοίκων αὐτῆς ἐν τῷ καιρῷ δύο μόνον γενεῶν ἀπὸ τὰ 1836 μέχρι νῦν.
Ἡ Πόθαια ἐμπεριέχει πολλὰς καὶ ὡραίας ἐκκλησίας, ὦν αἱ περισσότεραι ἔτι κτίζονται ἢ κοσμοῦνται, ὡς ὁ Ἅγιος Νικόλαος, ἡ Παναγία τῆς Κουβούσης, ἡ Παναγία Καλαμιώτισσα καὶ ἄλλαι. Ἀπὸ πολλοῦ δὲ ἤδη ἐτελειώθη ἡ ὡραιοτέρα πασῶν, ἡ τῆς Μεταμορφώσεως ἐν τῷ μέσῳ τῆς παραλίας τοῦ λιμένος μετὰ θόλου μολυβδοσκεπάστου, εἰκονοστασίου, ἄμβωνος, ἀρχιερατικοῦ θρόνου μαρμαρίνων καὶ μετὰ ἀξιοσημάντων εἰκονογραφιῶν τοῦ Σακελλαρίου Μαγκλῆ καὶ τοῦ Γεωργίου Οἰκονόμου Καλυμνίων. Ὁ Μαγκλῆς ἀνήκει εἰς τοὺς καλλιτέρους ζωγράφους τῆς ἀναγεννηθείσης ἑλληνικῆς καλλιτεχνίας, ὁ δὲ Οἰκονόμου εἶνε ὁ ἐπάξιος μαθητὴς αὐτοῦ. Ὁ Μαγκλῆς, σπουδάσας ἐν Ἀθήναις καὶ ἐν τῇ Ἑσπερίᾳ, ἐκαλλώπισε δι’ ὡραίων εἰκόνων τὰς ἐκκλησίας τῆς Κων/πόλεως, τοῦ Γαλαζίου, τῆς Σμύρνης καὶ τῆς γενετείρας νήσου, ἀπεβίωσε δὲ λίαν προώρως ἐν Καλύμνῳ πρὸ ἐννεαετίας.
Ὁ ἐν Ποθαίᾳ τῆς Καλύμνου ναὸς τῆς Μεταμορφώσεως ἐμπεριέχει ἔργα αὐτοῦ τέσσαρας εἰκόνας κατὰ τὸν γνωστὸν γάλλον ζωγράφον Γουστάβον Δωρέ, τὸν Ἰώβ, τὸν Φαρισαῖον καὶ Τελώνην, τὸν ἐλεήμονα Σαμαρείτην καὶ τὴν ἔξωσιν τοῦ Ἀδὰμ καὶ τῆς Εὔας ἐκ τοῦ Παραδείσου, ἐν αἷς ὑπερτερεῖ τὸ ὑπόδειγμα αὑτοῦ. Ἰδιαιτέρας καλλονῆς καὶ ἐκφραστικότητος εἶνε ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν, ἐν τῇ ὡραία πύλῃ τοῦ ναοῦ. Ἐπίσης ἐπέτυχεν εἰς τὸν Ἅγιον Χρυσόστομον, ὀλιγώτερον δὲ εἰς τὸν Ἅγιον Ἰωάννην τὸν Πρόδρομον. Ὁ δὲ Γεώργιος Οἰκονόμου, σπουδάσας ἐν Ἀθήναις, Μονάχῳ καὶ Ρώμῃ, ἐπέρανε τὸν καλλωπισμὸν τῆς ἐκκλησίας τῆς Μεταμορφώσεως. Ἰδιαιτέρας δὲ μνείας ἄξιαι εἶνε ἡ εἰκὼν τοῦ Ἁγίου Βασιλείου, σειρὰ χαρακτηριστικῶν κεφαλῶν προφητῶν καὶ βασιλέων τοῦ Ἰσραὴλ καὶ ἡ δημιουργία τῆς Εὔας. Τελειώσας κατὰ τὸ 1894 τὸν καλλωπισμὸν τῆς ἐν Σφὰξ ἑλληνικῆς ἐκκλησίας, ἐπέστρε-
