ἐπὶ τῇ βάσει ἐπιστημονικῶν ἀρχῶν ἐξηγμένων ἐκ τῆς φιλοσοφίας τῆς ὁποίας ἦτο ἐγκρατὴς καθ’ ὅλα αὐτῆς τὰ μέρη.
Τὰ βιβλία τῆς πραγματείας τοῦ Λεονάρδου περιεῖχον — Παραγγέλματα πρὸς τὸν ζωγράφον — Περὶ τῶν διαφόρων σχημάτων καὶ κινημάτων τοῦ ἀνθρώπου — Περὶ τοῦ ἱματισμοῦ καὶ τοῦ τρόπου τοῦ ἐνδύειν χαριέντως τὰς εἰκόνας, κτλ. Τοιουτοτρόπως ἀποδεικνύει πῶς ἐκ τῆς ἀκριβοῦς συμμετρίας τοῦ σώματος προκύπτει ἡ εὐμορφία καὶ ἐκ τῆς στάσεως ἡ χάρις τῶν κινημάτων. Πῶς διὰ τῆς σπουδῆς τοῦ ὀργανισμοῦ τοῦ σώματος καταμανθάνει τις τὰ δι’ ὧν φανεροῦνται ἡ διάνοια, αἱ χρεῖαι καὶ τὰ πάθη· πῶς ἐκ τῆς παρατηρήσεως τῶν ἀντικειμένων καὶ τῶν ἐκτὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐνεργειῶν δυνατὸν νὰ παρασταθῶσιν οἱ ὠθισμοὶ τοὺς ὁποίους ἐξ αὐτῶν δέχεται καὶ αἱ ἐντεῦθεν τοῦ σχήματος μεταποιήσεις· καὶ τελευταῖον διδάσκει πῶς διὰ τῆς συμφθορᾶς τῶν χρωμάτων ἡ τέχνη ἀπεργάζεται τὸ ἀρέσκον.
Μοναδικὸς νοῦς ἦτο προσέτι καὶ Λέων βαπτιστὴς ὁ Ἀλβέρτιος εἰς πᾶν εἶδος ἐμβριθῶν μαθημάτων καὶ οὐχ ἧττον εἰδήμων τῶν εἰκαστικῶν τεχνῶν. Ὡς δὲ περὶ ἀρχιτεκτονικῆς, οὕτω καὶ περὶ ζωγραφικῆς κατέλιπε διδακτικὰ πονήματα, τὰ ὁποῖα, εἰμὲν δὲν δύνανται νὰ ἐξισωθῶσι μὲ τὰ περὶ ἀρχιτεκτονικῆς, δεικνύουσιν ὅμως τὴν ἀγχίνοιαν καὶ τὸ μεγαλεπήβολον τοῦ ἀνδρὸς, διότι μὲ ἐνεργητικὴν ἁπλότητα ἐκθέτει ἐν αὐτοῖς τὰς παρατηρήσεις του, ἀνάγων ἐπὶ τὰ στοιχεῖα τῆς τέχνης, καὶ καταβάλλων τὰ σπέρματα τῶν ἀρχῶν, τὰς ὁποίας ὁ Λεονάρδος πλατύτερον ἀνέπτυξε. Συγγράψας δὲ περὶ ζωγραφικῆς τρία βιβλία ἐν μὲν τῷ πρώτῳ ἐκθέτει τὰς ἐκ τῆς γεωμετρίας ἐξηγμένας ἀρχὰς, ἐν δὲ τῷ δευτέρῳ τοὺς κανόνας περὶ τῶν τριῶν μερῶν ἐξ ὧν συγκροτεῖται ἡ ζωγραφικὴ, τουτέστι τῆς συνθέσεως, τῆς γραφίδος εἴτε διαγραφικῆς καὶ τῆς χρωματογραφίας, καὶ ἐν τῷ τρίτῳ διαλαμβάνει περὶ τοῦ ζωγράφου καὶ τοῦ σκοποῦ τὸν ὁποῖον ὀφείλει οὗτος νὰ προτίθεται ἐν τῷ ζωγραφεῖν.
Τὰ δύο ταῦτα πονήματα μεταγλωττίσας ὁ Δοξαρᾶς ἠθέλησε
