Σελίδα:Γεωγραφία Στοιχειώδης.pdf/202

Από Βικιθήκη
Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
186
ΣΤΟΙΧ. ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ

σταντινούπολιν, ἐσύστησαν Λατινικὸν Βασίλειον διαρκέσαν 52 ἔτη. Κατὰ δὲ τὸ 1261 ἀνέστη πάλιν ἡ Βυζαντινὴ Αὐτοκρατορία, ἀλλ’ ἀσθενὴς καὶ διαμελισμένη, πολλῶν Φράγκων Σταυροφόρων, Ἑνετῶν καὶ Γενουηνσίων κατεχόντων διαφόρους χώρας εἰς τὸ Αἰγαῖον καὶ εἰς τὴν Ἑλλάδα. Τέλος οἱ Τοῦρκοι ἐκ τῆς Ταρταρίας ὁρμώμενοι, καὶ κατακτήσαντες τὴν Ἀνατολὴν, διέβησαν καὶ εἰς τὴν Εὐρώπην, στήσαντες τὸν θρόνον αὐτῶν εἰς Ἀδριανούπολιν, ὅθεν μετ’ ὀλίγον Μωάμεθ ὁ Β′. κυριεύσας τὴν Κωνσταντινούπολιν τὸ 1453 κατέστρεψε τὸ Χριστιανικὸν Κράτος τῶν Βυζαντινῶν, καὶ καθυπέταξεν αὐτὸ ὁλόκληρον. Οἱ Τοῦκοι ἐξέτεινον τας κατακτήσεις αὐτῶν εἰς τὴν Εὐρώπην, ἀπὸ τὰ παράλια τῆς Ἀδριατικῆς θαλάσσης μέχρι τῶν τῆς Ἀζοφικῆς, καὶ μέχρι τῶν τόπων τῆς Οὐγγαρίας καὶ Πολωνίας, ἀποδιώξαντες καὶ τοὺς Ἑνετοὺς ἀπὸ τὴν Πελοπόννησον καὶ τὰς νήσους, καὶ καταπλήξαντες τὰς τότε Χριστιανικὰς δυνάμεις, ἕως οὗ ὁ Δὸν Ἰωάννης τῆς Αὐστρίας εἰς τὴν ἐν Ναυπάκτῳ ναυμαχίαν, καὶ ὁ Σομπιέσκης ὑπὸ τὰ τείχη τῆς Βιέννης, κατέστειλαν τὴν ὁρμὴν αὐτῶν ἡττηθέντων κατὰ κράτος.—Ἀπὸ τοῦ ΙΗ′. αἰῶνος ἡ Τουρκία παρήκμασεν. Ἡ Ῥωσσία ἀφῄρεσεν αὐτῆς πολλοὺς καὶ ἐκτεταμένους τόπους τοὺς πρὸς Β: τῆς Μαύρης θαλάσσης μέχρι τῆς Δακίας· ἡ Μολδαυΐα, ἡ Βλαχία καὶ ἡ Σερβία ἀπέκτησαν προνόμια τοῦ αὐτοδιοκεῖσθαι, καὶ ἡ Ἑλλὰς τέλος ἀνέκτησε τὴν ἀνεξαρτησίαν αὐτῆς. Ὁ Στουλτὰν Μαχμούτης (ἀπὸ τοῦ 1808 μέχρι τοῦ 1839 βασιλεύσας) ἐπεχείρησε τὴν πολιτικὴν ἀναγέννησιν τῆς Τουρκίας διὰ πολλῶν στρατιωτικῶν καὶ πολιτικῶν μεταῤῥυθμίσεων, εἰσάγων τὰ φῶτα καὶ τὴν τάξιν τῶν Εὐρωπαίων, καὶ πολλαὶ προσπάθειαι καὶ νῦν πρὸς τοῦτο γίνονται, παραχωρουμένων προνομίων καὶ δικαιωμάτων καὶ εἰς τὰ ὑπήκοα ἔθνη.—Οἱ κάτοικοι τῆς Εὐρωπαϊκῆς Τουρκίας λογίζονται εἰς 14—15 ½ ἐκατομ: ἐξ ὧν τὰ 4—5 εἰσὶν οἱ κρατοῦντες καὶ πρεσβεύοντες τὴν Μαωμεθανικὴν θρησκείαν· οἱ δὲ λοιποὶ, Χριστιανοὶ Γραικοὶ καὶ Σλάβοι, καὶ Βλάχοι , καὶ ὀλιγώτατοι Ἀρμένιοι, καὶ 300 χιλ: Ἑβραίων, δεσποζόμενοι ὅλοι οὗτοι ὑπὸ τῶν κρατούντων, καὶ λεγόμενοι Ῥαγιάδες. Ἡ Κυβέρνησις εἶναι Μοναρχία δεσποτική· ὁ Μονάρχης λέγεται Σουλτάνος καὶ Παδισὰχ, καὶ τὸ συμβούλιόν του Διβάνιον· ὁ δὲ ἀντιπροσωπεύων αὐτὸν, Μέγας Βεζύρης, καὶ οἱ διοικηταὶ τῶν ἐπαρχιῶν, Πασάδες.—Ἐπικρατοῦσα θρησκεία εἶναι ἡ Μωαμεθανικὴ, τῆς ὁποίοις οἱ ὑπηρέται λέγονται Ἰμάμιδες καὶ Οὐλεμάδες, καὶ ὁ ἀρχηγὸς αὐτῆς Σεχουλισλάμης.—Ἡ ἐτησία πρόσοδος τῆς Κυβερνήσεως λογίζεται εἰς 258 ἐκατομ: φράγ. ἡ δὲ δαπάνη εἰς 312 ἐκατομ: καὶ τὸ δημόσιον χρέος εἰς 425 ἐκατομ.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ.

Έκτασις ἐπιφ: 48,000 χιλιάμ: ▭ — πληθ. 1,100,000.

Μῆκος Ἀν: μεταξὺ 18° 30′ καὶ 21° 43′.

Πλάτος Β: μεταξὺ 33° 22′ καὶ 39° 15′.

417. Τὸ βασιλειον της ελλαδος, συστηθὲν κατὰ τὸ 1833, ἀφ’ οὗ οἱ κάτοικοι ἀπὸ τοῦ 1821 πολεμοῦντες ἀπεσπάσθησαν ἀπὸ τὴν δεσποτείαν τῶν Τούρκων, κεῖται πρὸς Μ: τῆς Εὐρωπαϊκῆς Τουρκίας. Σύγκειται δὲ ἀπὸ τρία φυσικῶς διῃρημένα τμήματα· ά) ἀπὸ τὸ μέρος τὸ πρὸς Μ: τῆς Θεσσαλίας καὶ τῆς Ἠπείρου, ἤτοι τὸ ἐντὸς τῶν κόλπων τῆς Ἄρτας (Ἀμβρακικοῦ) καὶ τοῦ Βώλου (Μαλιακοῦ) λεγόμενον Στερεὰν Ἑλλάδα (ἰδίως Ἑλλάδα 250)· β′) ἀπὸ τὴν συνεχομένην μ’ αὐτὴν διὰ τοῦ Ἰσθμοῦ τῆς Κορίνθου Πελοπόννησον (251)· γ′) ἀπὸ τὴν παρακειμένην εἰς τὴν Στερεὰν νῆσον Εὔβοιαν (277) καὶ ἀπό τινας