διὰ τῆς Οἴτης· τὰ δ’ ἄλλα αὐτῆς ὀνομαστὰ ὄρη εἶναι ὁ Κίσσαβος (Ὄσσα) καὶ τὸ βουνὸν τῆς Ζαγορᾶς (Πήλιον), καὶ ποταμὸς ἡ Σαλαμβριὰ (Πηνειὸς) διὰ τῶν Τεμπῶν χυνόμενος εἰς τὸν Θερμαϊκὸν κόλπον (268). Ὁ τόπος εἶναι εὐφορώτατος, παράγων γεννήματα ἄφθονα, ὀρύζιον, ταβάκον, μετάξιον, παμβάκιον, δέρματα, μαλλία κλπ. κατοικούμενος ὑπὸ 300 χιλ. περίπου, ἐξ ὧν τὰ 5/7 εἷναι Ἕλληνες. — Πόλεις· Λάρισσα, ἡ πρωτεύουσα τῆς χώρας μὲ 40 χιλ: κατοίκων παρὰ τὸν Πηνειόν.—Τύρναβος, Τρίκκη, ἢ Τρίκκαλα, καὶ Φάρσαλα, σημαντικαὶ πόλεις (268—272), καὶ Βῶλος εἰς τὸν ὁμώνυμόν του κόλπον.
ί.) Νῆσοι ἀνήκουσαι εἰς τὴν Εὐρωπαϊκὴν Τουρκίαν. Εἰς τὰ βόρεια μέρη τοῦ Ἀρχιπελάγους, μεταξὺ τοῦ Ἄθωνος καὶ τοῦ Ἑλλησπόντου, κεῖνται αἱ νῆσοι Θάσος, Σαμοθρᾴκη, Ἴμβρος, καὶ Λῆμνος (276) περὶ τὰς 20 χιλ: κατ: περιέχουσαι.—Εἰς τὴν Μεσόγειον, εἰς τὸ τέλος τοῦ Ἀρχιπελάγους, Κρήτη (280) μεγάλη καὶ εὐφορωτάτη νῆσος κατοικουμένη πρὸ τῆς Ἑλληνικῆς ἐθνεγερσίας ὑπὸ 300 χιλ: περίπου ψυχῶν, νῦν δὲ μόλις ὑπὸ 90 χιλ: ἐξ ὧν οἱ πλειότεροι εἶναι Ἕλληνες. Τὰ κυριώτερα προϊόντα τοῦ τόπου εἶναι ἐλαιόλαδον, σαπώνιον, ξυλικὴ, μέλι καὶ πορτογάλλια· τὸ ὅρος τῆς Ἴδης διασχίζει τὴν νῆσον, ἔχον ὕψος 7,200 ποδ. Κυριευθεῖσα ὑπὸ τῶν Ἀράβων τὸ 823 μ. Χ. ἀνακτηθεῖσα ὑπὸ τῶν Βυζαντινῶν Αὐτοκρατόρων κατὰ τὸ 925, πωληθεῖσα εἰς τοὺς Ἑνετοὺς τὸ 1205, ἐκυριεύθη ὑπὸ τῶν Τούρκων τὸ 1669 μετὰ 13 ἐτῶν καταστρεπτικὸν πόλεμον. Ἐπὶ τῆς ἐθνεγερσίας, λαβοῦσα καὶ αὐτὴ τὰ ὅπλα, μετὰ διαφόρους μάχας καὶ τύχας ἐδόθη αὖθις εἰς τὴν κυριότητα τῆς Τουρκίας κατὰ τὸ 1830.—Πόλεις· Κάνδια ἢ Κάστρον (Ἡράκλειον) πρωτεύουσα (κάτ. 15 χιλ.), κτίσμα τῶν Ἑνετῶν, κατερειπωθεῖσα κατὰ τὰς πολιορκίας τὰς ἀπὸ τὸ 1665 μέχρι τοῦ 1669, καὶ πρὸ μικροῦ (τὸ 1856) καταστραφεῖσα ὑπὸ σεισμοῦ τρομεροῦ.—Πλησίον αὐτῆς εἶναι τὰ ἐρείπια τῆς ἀρχαίας Κνωσσοῦ.—Χανιὰ (ἢ Κυδωνία κάτ. 10 χιλ.), ἐμπορικωτέρα τῆς ἀνωτέρω. — Εἰς τὸ ἐσωτερικὸν Μ-Ἀν: Ἅγιοι Δέκα (Γόρτυς)· εἰς τὰ πέριξ αὐτῆς λέγουσιν ὅτι εὑρίσκεται καὶ ὁ Λαβύρινθος.
ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ. Ἡ Εὐρωπαϊκὴ Τουρκία σύγκειται ἐκ τῶν τόπων ἐκείνων τῆς Ῥωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας, οἵ τινες κατὰ τὴν διαίρεσιν αὐτῆς συνέστησαν τὴν Ῥωμαϊκὴν Αὐτοκρατορίαν τῆς Ἀνατολῆς, ἢ τὴν τῶν Βυζαντινῶν Γραικοῤῥωμαίων, ἔχουσαν ἕδραν τὴν Κωνσταντινούπολιν (415). Αὐτοὶ ἐκεῖνοι οἱ βάρβαροι, οἱ καταστρέψαντες τὴν Αὐτοκρατορίαν τῆς Δύσεως, διέσεισαν μετέπειτα ἐπελθόντες καὶ ταύτην τῆς Ἀνατολῆς, οἷον, Γότθοι, Οὖννοι, Αὐάροι, καὶ ἄλλοι μετέπειτα, οἷον Βούλγαροι, Σαρακηνοὶ ἐπὶ αἰῶνας ὁλοκλήρους, καὶ τέλος οἱ λεγόμενοι Σταυροφόροι ἦγον καὶ ἔφερον τὸν τόπον· οὗτοι οἱ τελευταῖοι, κατὰ τὸν ΙΒ′ αἰῶνα κυριεύσαντες τὴν Κων-
