στοὶ, διαῤῥέοντες αὐτὴν, καὶ διὰ διωρύγων ἑνούμενοι, καθὼς καὶ σιδηρόδρομοι, κατὰ διαφόρους διευθύνσεις διακλαδιζόμενοι, εὐκολύνουσι τὴν μεταξὺ τῶν διαφόρων ἐπαρχιῶν κοινωνίαν καὶ τῆς πρωτευούσης, μετὰ τῶν πρωτευουσῶν τῶν σημαντικωτέρων ἐπικρατειῶν. Τὸ μεγαλήτερον μέρος τῆς Αὐστριακῆς Αὐτοκρατορίας περιλαμβάνεται εἰς τὸ λεκανοπέδιον τοῦ Δουνάβεως, χυνομένου εἰς τὴν Μαύρην θάλασσαν· ἡ Βοεμία, εἰς τὸ τοῦ Ἄλβιος χυνομένου εἰς τὴν Γερμανικὴν θάλασσαν· ἡ Σιλεζία δὲ ἡ Αὐστριακὴ, εἰς τὸ τοῦ Ὄδερος, χυνομένου εἰς τὴν Βαλτικήν· ἡ Γαλλικία, ἐν μέρει εἰς τὸ τοῦ Οὐϊστούλα, χυνομένου καὶ τούτου εἰς τὴν Βαλτικὴν, καὶ ἐν μέρει εἰς τὸ τοῦ Δνειστέρου καὶ τοῦ Δουνάβεως, χυνομένων εἰς τὴν Μαύρην θάλασσαν. Ἡ γῆ εἶναι εὔφορος καὶ καλῶς καλλιεργημένη, παράγουσα ἀφθόνως ὅλα τὰ πρὸς τὸ ζῂν ἀναγκαῖα. Ἔχει δὲ ὁ τόπος καὶ μεταλλεῖα χρυσοῦ, καὶ ἀργύρου, σιδήρου, χαλκοῦ, μολύβδου κλ. καὶ δάση σκεπάζοντα τὸ πεμπτημόριον αὐτοῦ. — Τὰ μεταλλεῖα τοῦ χρυσοῦ εἰς τὴν Οὐγγαρίαν εἶναι τὰ πλουσιώτατα τῶν τῆς Εὐρώπης· ἡ δὲ βιομηχανία ἤρχισε ἀπὸ τοῦ τελευταίου αἰῶνος νὰ τελειοποιῆται.
Οἱ κάτοικοι τῆς Αὐτοκρατορίας εἶναι διαφόρου καταγωγῆς, καὶ γλώσσας λαλοῦσι διαφόρους. — ά) Οἱ τοῦ Σλαβικοῦ γένους εἶναι οἱ περισσότεροι, συμποσούμενοι εἰς 15 ½ ἑκατομ. — β′) Οἱ Γερμανοὶ ἢ Ἀλλαμάνοι εἰς 6 1/5 ἑκατομ. — γ′) Οἱ Μαγυάροι ἢ Οὔγγροι ἕως 5 ἑκατομ. — δ′) Οἱ Ἰταλοὶ ἕως 4,700,000. — έ) Οἱ Βλάχοι ἕως 1,800,000. — στ′) Οἱ Ἰσραηλῖται ἕως 180 χιλ. — ζ′) Οἱ λεγόμενοι Βοεμοὶ ἢ Ἀτσιγγάνοι καὶ Γύφτοι (Αἰγύπτιοι) ἕως 110 χιλ. Οἱ λοιποὶ κάτοικοι εἶναι Ἑλληνικῆς καὶ Ἀρμενιακῆς καταγωγῆς. Εἰς τὰς Γερμανικὰς ἐπαρχίας καὶ Σλαβικὰς ἐπίσημος γλῶσσα εἶναι ἡ Γερμανική· εἰς τὰς Οὐγγρικὰς ἡ Λατινική· εἰς τὸ Λομβαρδοβενετικὸν Βασίλειον ἡ Ἰταλική· ἡ δὲ Σλαβικὴ λαλεῖται κατὰ 5 διαλέκτους· οἷον, τὴν Ῥωσσικὴν, τὴν Πολωνικὴν, τὴν Σερβικὴν, τὴν Οὐϊνδικὴν, καὶ τὴν Βοεμικήν· ἡ δὲ τῶν Βλάχων εἷναι ἀνάμιγμα τῆς Λατινκῆς καὶ τῆς Δακικῆς. — Ἡ ἐπικρατοῦσα θρησκεία εἶναι ἡ τοῦ Δυτικοῦ δόγματος (388).
Ἡ δὲ παιδεία, ἡ γενικὴ καὶ φιλοσοφικὴ, δὲν εἶναι προωδευμένη οὐδ’ ἐλευθέρα εἰς τὴν Αὐστηρίαν, οὐδ’ εἰς αὐτὰς τὰς ἐν τῇ Γερμανικῇ συμμαχίᾳ ἀνηκούσας ἐπαρχίας της. Αὗται ἔχουσι πέντε πανεπιστημεία, δύο τὸ Λομβαρδοβενετικὸν βασίλειον, καὶ ἀνὰ ἓν ἡ Οὐγγαρία καὶ ἡ Γαλλικία· ἀλλ’ αὐτὰ δὲν εἶναι ἐκ τῶν ἀνθούντων καὶ διασήμων. Ἡ Κυβέρνησις φαίνεται προσπαθοῦσα ὅλαις δυνάμεσι νὰ διαδώσῃ εἰς τὸν λαὸν τὴν προκαταρκτικὴν καὶ στοιχειώδη ἐκπαίδευσιν, καὶ ἐν γένει τὰς προκαταρκτικὰς καὶ βιομηχανικὰς γνώσεις, δίδουσα ἰδίως τὴν προσοχὴν αὐτῆς εἰς τὸ ὑλικὸν οὗ εἶναι τῶν ὑπηκόων της, καὶ εἰς τὴν αὔξησιν τοῦ ἐθνικοῦ πλούτου.
398. ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ. Ἡ Αὐτοκρατορία τῆς Αὐστρίας περιλαμβάνει καὶ τὰς χώρας, αἵτινες ὑπὸ τῶν ἀρχαίων ὠνομάζοντο Ῥαιτία, Νωρικὴ, Πανονία καὶ Δακία. Κάρολος ὁ Μέγας, κυριεύσας τὴν Νωρικὴν, ὠνόμασεν αὐτὴν τόπον τῆς Ὀστρίας, ἤγουν πρὸς Ἀνατολάς· ὅθεν καὶ οἱ Αὐτοκράτορες τῆς Αὐστρίας, οἵτινες μέχρι τοῦ 1806 ὀνομάζοντο Αὐτοκράτορος τῆς Γερμανίας, ἀντεποιοῦντο ὅτι ἦσαν διάδοχοι τῶν Ῥωμαίων Αὐτοκρατόρων καὶ τοῦ Μεγάλου Καρόλου. Περὶ τὰ μέσα τοῦ ΙΕ′. αἰῶνος προσεκτήσαντο τὴν Βοεμίαν καὶ Οὐγγαρίαν· τὴν δὲ Γαλλικίαν προσέλαβον κατὰ τὴν διανομήν τῆς Πολωνίας τὸ 175· ἡ δὲ Ἰλλυρία μετὰ τῆς Δαλματίας καὶ τὸ Λομβαρδοβενετικὸν βασίλειον παρεχωρήθησαν τὸ 1814 ὑπὸ τῶν συμμάχων Δυνάμεων μετὰ τὴν καταστροφὴν τοῦ Ναπολέοντος. — Ἡ Κυβέρνησις εἶναι Μοναρχία ἀπόλυτος καθ’ ὅλην τὴν Αὐτοκρατορίαν, πλὴν τῆς Οὐγγαρίας καὶ Τρανσυλβανίας, τῶν ὁποίων οἱ ἀντιπρόσωποι συνεμερίζοντο μετὰ τοῦ Αὐτοκράτορος τὴν νομοθετικὴν ἐξουσίαν (390), μέχρι τῶν συμβεβηκότωυ τοῦ 1848, ὅτε κατηργήθη καὶ αὐτῶν τοῦτο τὸ δικαίωμα. — Πρόσοδον δ’ ἐτησίαν ἔχει ἡ Κυβέρνησις 970 ἑκατομ: φρ: δαπάνην δὲ 1,047,800,000, καὶ χρέος δημόσιον 7,357,960,000.
