Πανδώρα/Τόμος 12/Τεύχος 265/Γρηγόριος Ε΄, Οικουμενικός Πατριάρχης
| ←Ο Χότζας Νασρ-Ελ-Διν | Πανδώρα, Τέυχος 265 Γρηγόριος Ε΄, Οικουμενικός Πατριάρχης |
Νεκρολογία Νικολάου Κωστή→ |
Τοῦ πατριάρχου Γρηγορίου, τοῦ ἀπαγχονισθέντος ἕνεκα τῆς ἑλληνικῆς ἐλευθερίας, ἡ μνήμη σώζεται καὶ θὰ σώζεται ἐνόσῳ ὑπάρχῃ ψυχὴ ἕλληνος ἐπὶ τῆς γῆς· διότι οὐ μόνον ἔπεσεν ὡς καὶ πολλοὶ ἄλλοι μάρτυς ὑπὲρ πατρίδος, ἀλλ' ἐκ τοῦ αἵματος αὐτοῦ, ὡς ἀρχηγοῦ της ἀνατολικῆς ἐκκλησίας, ἐν ᾧ οἱ φονεῖς ἤλπισαν νὰ πνίξωσιν εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς τὴν ἐλευθερίαν ἐκείνην, ἀνέθαλεν αὕτη ζωηροτέρα καὶ ἀκμαιοτέρα.
Τοιούτου λοιπὸν ἀνδρὸς τὸ ὄνομα δὲν ἔχει ἀνάγκην ἵνα διέλθῃ ἀμάραντον τοῦς αἰῶνας γραφίδος ἢ σμίλης· ἀλλ' ὅμως ἀγαπῶμεν οἱ ἄνθρωποι νὰ ἀντιλαμβανώμεθα καὶ διὰ τῶν αἰσθητῶν ὀφθαλμῶν τῶν χαρακτήρων ἐκείνων οὓς ἠγαπήσαμεν ἢ ἐθαυμάσαμεν ἢ παρ’ ὧν εὐηργετήθημεν. Ὁ πρὸς τοὺς γονεῖς ἡμῶν πόθος καὶ ἡ εὐγνωμοσύνη οὔτε αὐξάνουσιν οὔτε κραταιοῦνται διὰ της βοηθείας τῶν ἀπεικονισμάτων αὐτῶν· ἀλλὰ χαίρομεν ἀπατῶντες οὕτως εἰπεῖν ἡμᾶς αὐτοὺς ὅτι συζῶμεν μετ’ ἐκείνων καὶ ἐντρυφῶμεν τῇ θέα αὐτῶν.
Ἰδοὺ διὰ τί σύμπας ὁ ἑλληνικὸς τύπος ἠγαλλιάσατο ὅτε ἐπ’ ἐσχάτων ἀνεκαλύφθη ἡ εἰκὼν τοῦ Πατριάρχου Γρηγορίου. Εὑρέθη δὲ οὕτω πως· πρὸ εἰκοσιπέντε ἢ καὶ ἐπέκεινα ἐτῶν, ἐν Ναυπλίῳ ἔτι οὔσης τῆς κυβερνήσεως, ὁ καθηγητὴς Κ. Λάνδερερ ἠγόρασε διαφόρους εἰκόνας, μεθ’ ὧν καὶ τὴν προκειμένην, ἀγνοῶν ὅμως ὅτι παρίστα τὸν Πατριάρχην. Καθαρίσας δὲ αὐτὴν διὰ χημικῶν τρόπων καὶ ἰδὼν ἔκ τινος σημειώσεως ποίου ἦτο, ἀνήρτησεν εἰς τὴν αἴθουσαν αὑτοῦ.
Περίεργον δὲ εἶναι ὅτι ἡ ὕπαρξις τῆς εἰκόνος ταύτης ἔμεινε μέχρι τῆς σήμερον ἄγνωστος· ἀλλ' ἐσχάτως ἀκούσας περὶ αὐτῆς ὁ πρὸς πατρὸς ἀνεψιὸς τοῦ ἀειμνήστου πατριάρχου Γ. Ἀγγελόπουλος, ἵλαρχος τοῦ ἡμετέρου ἱππικοῦ, ἐπολλαπλασίασε μὲν διὰ τῆς φωτογραφίας τὸ ἀσπαστὸν ὁμοίωμα, ἐφρόντισε δὲ ἀξιεπαίνως καὶ νὰ χαλκογραφηθῇ καὶ νὰ πωληθῇ πρὸς ὄφελος τοῦ ταμείου τῶν χηρῶν καὶ τῶν ὀρφανῶν τοῦ στρατοῦ.
Ἐπειδὴ δὲ δὲν σημειοῦται ἐπὶ τῆς εἰκόνος χρονολογία, ἀγνοοῦμεν πότε ἐζωγραφήθη· βέβαιον ὅμως εἶναι ὅτι ἐζωγραφήθη νέου ἔτι ὄντως τοῦ εἰκονιζομένου, ἐπὶ τῆς πρώτης ἴσως ἢ τῆς δευτέρας αὐτοῦ πατριαρχείας. Καὶ διὰ μὲν τῇς δεξιᾶς δακτυλοδεικτεῖ τοὺς οὐρανοὺς, πρὸς οὓς ἀνατείνει καὶ τοῦς ὀφθαλμοὺς, διὰ δὲ τῆς ἀριστερᾶς κρατεῖ πτυχίον ἐν ᾧ ὑπάρχουσι κεχαραγμένα ταῦτα·
ΤΡΙΛΑΜΠΗ ΘΕΟΝ ΣΕΒΟΥ
ΑΙΩΝΟΣ ΚΡΕΟΝΤ’ ΑΠΑΥΣΤΟΥ.
ΠΑΤΡΙΔΑ ΤΙΜΑ.
Κάτω δὲ τῆς εἰκόνος τὰ ἑξῆς·
Θαυμάσωμεν τὸν ἄνδρα ὅςτις παρήγγελλε νὰ τιμῶμεν τὴν πατρίδα καὶ ὅτε ἤμεθα ἀπάτριδες.