Ετήσιον Ημερολόγιον του Έτους 1887/Πόθεν προέκυψεν ο διάφορος χρωματισμός των ανθρώπων
| ←Ἡ Μάγισσα | Ἐτήσιον Ἡμερολόγιον τοῦ Ἔτους 1887 Συγγραφέας: Πόθεν προέκυψεν ὁ διάφορος χρωματισμὸς τῶν ἀνθρώπων |
Ῥωμαϊκαὶ σκηναί→ |
Κατὰ τὴν ἁγίαν Γραφὴν οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι ἐπὶ γῆς, ἐξ ὧν κατάγεται ὅλη ἡ ἀνθρωπότης, εἶνε ὁ Ἀδὰμ καὶ ἡ Εὔα. Ἦτο δὲ τὸ χρῶμα τῶν πρωτοπλάστων τούτων βεβαίως οὐχὶ μαῦρον, ὡς δυνάμεθα νὰ ἴδωμεν καὶ ἐκ τῶν Ἑβραίων, οἵτινες διετήρησαν ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ ἁγνὸν τὸ αἷμα τοῦ προπάτορος αὐτῶν, καὶ ἐκ τῶν ἀνθρώπων, οἵτινες κατὰ τὸ μᾶλλον ἢ ἧττον ἀμιγεῖς κατοικοῦσι τὴν χώραν ἐκείνων. Ἀλλ’ ἐν ᾧ ἦσαν λευκοὶ οἱ πρωτόπλαστοι, οἱ ἔκγονοι αὐτῶν παρουσιάζουσι πλείστας ποικιλίας καὶ ὡς πρὸς ἄλλα καὶ δὴ καὶ ὡς πρὸς τὸν χρωματισμόν. Καὶ ἡ ἐρώτησις, ἂν ἐκ λευκῶν γονέων γίνονται μέλανες ἄνθρωποι, ἔχει κατὰ τοῦτο σπουδαιότητα, καθ’ ὅσον, τούτου μὴ βεβαιουμένου, εἴμεθα ἠναγκασμένοι νὰ θεωρῶμεν ὡς πρώτους ἀνθρώπους ἀντὶ τοῦ ἑνὸς ζεύγους περισσότερα διαφόρως κεχρωματισμένα.
Κοινῶς πιστεύεται ὅτι τὸ μαυρίζον τὸ χρῶμα εἶνε ὁ ἥλιος ἢ ἡ μεγαλειτέρα θερμοκρασία τοῦ τόπου. Ἀλλὰ τοῦτο δὲν εἶνε ὀρθόν. Διότι ἂν ὁ ἥλιος μαυρίζει τὸ χρῶμα, τότε ἔπρεπε νὰ εἶνε λευκὰ ὅσα μέρη τοῦ σώματος ὁ ἥλιος δὲν βλέπει τὰ κεκαλυμμένα ὑπὸ τῶν ἐνδυμάτων, τὰ ὁποῖα ὅμως καὶ αὐτὰ εἶναι ἐπίσης μαῦρα ὡς καὶ τὰ προσβαλλόμενα ὑπὸ τοῦ ἡλίου. Ἀλλ’ οὔτε τὸ ἄλλο εἶνε ὀρθὸν, διότι οἱ κάτοικοι κοιλάδων, ἔνθα βεβαίως εἶναι ἡ θερμοκρασία μεγαλειτέρα, δὲν εὑρίσκονται πανταχοῦ μελάντεροι τῶν ὀρεινῶν. Ἀπὸ τοιαύτας φαίνεται νὰ ὡρμῶντο σκέψεις καὶ οἱ παλαιοὶ γεωγράφοι, οἵτινες ἐπίστευον ὅτι ἡ μελανία τοῦ ἀνθρωπίνου δέρματος γίνεται μεγαλειτέρα, ὅσῳ περισσότερον πλησιάζομεν εἰς τὸν Ἰσημερινόν. Κατ’ αὐτοὺς ἐκ τοῦ χρώματος τοῦ ἀνθρώπου ἠδύνατό τις νὰ μαντεύσῃ πόσον μακρὰν εἷνε ἡ κατοικία αὐτοῦ ἀπὸ τὸν Ἰσημερινόν, ἢ ὅπως λέγουν οἱ γεωγράφοι εἰς ποῖον γεωγραφικὸν πλάτος κατοικεῖ. Καὶ περίεργος σύμπτωσις ὅτι πρὸς τὴν θεωρίαν αὐτὴν συνεβιβάζοντο καθ’ ὁλοκληρίαν καὶ ἅπασαι αἱ παρατηρήσεις αἱ γινόμεναι ἐντὸς τοῦ τότε γνωστοῦ κόσμου. Εἰς τὰ βορειότερα μέρη ὅπου αἱ ἡλιακαὶ ἀκτῖνες εἷνε ὀλιγώτερον καυστικαί, οἱ κάτοικοι εἷνε ξανθοί, εἰς τὴν Ν. Εὐρώπην καὶ τὴν Β. Ἀφρικὴν ὅπου αὐξάνεται ἡ θερμότης τοῦ ἡλίου, εἷνε μελαγχρινοί, εἰς τὸν ἄνω Νεῖλον καὶ εἰς τὰς Ἰνδίας, μαῦροι. Ἀλλ’ ἡ θεωρία αὕτη, ἥτις ἐφαίνετο ὅτι ἦτο ὀρθὴ ἐντὸς στενοῦ κύκλου γινομένη, ἀπεδείχθη πλημμελὴς μετὰ τὴν ἀνακάλυψιν τοῦ νέου κόσμου καὶ μετὰ τὰς πλουσίας παρατηρήσεις, τὰς ὁποίας καὶ ὡς πρὸς τοῦτο ἡ νεωτέρα ἐπιστημονικὴ γεωγραφία ἀπεθησαύρισεν. Οἱ διάφοροι κάτοικοι τῆς Ἀμερικῆς, πρὸς οὓς εἶχον φθάσει οἱ Ἱσπανοὶ κατὰ διάφορον γεωγραφικὸν πλάτος, οὐ μόνον δὲν ἦσαν κεχρωματισμένοι κατὰ τὰς θεωρίας τῶν παλαιῶν γεωγράφων, ἀλλ’ ἐπαρουσίαζον τόσας ποικιλίας ἀσυμβιβάστους πρὸς τὴν θεωρίαν ἐκείνων, ὥστε ἢ ἔπρεπε νὰ ἐγκαταλειφθῇ ἡ θεωρία ἡ παλαιὰ ἐντελῶς ἢ τοὐλάχιστον ἔπρεπε νὰ ζητηθῇ ἄλλη διάφορος πρὸς ἐξήγησιν τῶν φαινομένων ἐκείνων.
Ἀντὶ τῶν πολλῶν παραδειγμάτων περιοριζόμεθα νὰ ἀναφέρωμεν ὅτι οἱ Πουέλχοι τῆς Ἀργεντίνης ἐν τῇ Ν. Ἀμερικῇ εἶναι πολλῷ μελάντεροι τῶν κατοίκων τῆς Παραγουάης, ἐν ᾧ οἱ πρῶτοι οἰκοῦσιν ἀπὸ τοῦ Ἰσημερινοῦ ἀπώτερον τῶν ἄλλων. Μάλιστα λέγουσι περὶ τῶν Παραγουινῶν ὅτι εἶνε τόσον λευκοί, ὥστε γυναῖκες ἐνδυόμεναι εὐρωπαϊκὴν στολὴν θὰ συνεχέοντο πρὸς Εὐρωπαίας. Ἐκτὸς δὲ τούτου πάντες γινώσκομεν ὅτι οἱ βορειότατα οἰκοῦντες Λάπωνες, Βογγοῦλοι, Ὀστιάκοι, κλπ. εἷνε μελαγχρινοί.
Κατὰ τὰ ἀνωτέρω εἰρημένα δὲν ὑπάρχει ἀμφιβολία ὅτι ὁ ἥλιος δὲν εἷνε ἡ αἰτία τῆς μελανίας τοῦ δέρματος καὶ ἀφ’ οὗ τοῦτο δὲν εἶνε πρέπει νὰ ζητηθῇ ἄλλη ἢ μία ἢ πολλαί. Ἀλλὰ πρὶν ζητήσωμεν τὴν αἰτίαν τοῦ φαινομένου τούτου, εἷνε ἀνάγκη νὰ ἀναφέρωμεν φαινόμενα, τὰ ὁποῖα δύνανται νὰ μᾶς ὁδηγήσωσιν εἰς τὸ ὀρθὸν βεβαιωμένα ὑπὸ τῆς πείρας τὰ ἑξῆς: ά) ὅτι τῶν λευκῶν τὰ τέκνα καὶ γεννῶνται καὶ αὐξάνονται λευκά· β′) ὅτι εἷνε μέρη τινα τοῦ σώματος αὐτῶν, τὰ ὁποῖα μένουσι πάντα ὑπομέλανα ὡς αἰ φακίδες (ἐφηλίδες), αἱ θηλαὶ τῶν μαστῶν, αἱ οὐλαὶ καὶ ἄλλα καὶ γ′) ὅτι νόσοι, δίαιτα φέρουσι τροποποίησιν εἰς τὸν χρωματισμὸν ὡς ὁ ἴκτερος κ.τ.τ. Ὡς πρὸς δὲ τοὺς Αἰθίοπας ἠξεύρομεν ὅτι αὐτοὶ γεννῶνται οὐχὶ μέλανες ἀλλὰ σχεδὸν λευκοὶ ὡς οἱ Εὐρωπαῖοι. Γίνονται δὲ μέλανες κατὰ διάφορον χρόνον εἰς διαφόρους τόπους, εἰς ἄλλους μὲν μετὰ τὸ τρίτον ἔτος ὡς ἐν τῇ κάτω Αἰγύπτῳ, εἰς ἄλλους δὲ μετὰ τὸ πρῶτον ἔτος ὡς ἐν Σουδάν, εἰς ἄλλους δὲ μετὰ πέντε ἡμέρας (ἴδε Pruner Bey, Memoires sur les Negres p. 327, Waitz, Anthropologie der Naturvölker p. 114.
Γνωρίζομεν δὲ ὅτι παῖς αἰθίοψ ἐκ Βαγιρμῆς, ὃν ἔφερεν ὁ Ῥόλφιος εἰς Γερμανίαν, μετὰ διετῆ διαμονὴν ἐν Γερμανίᾳ μετεβλήθη ὡς πρὸς τὸ χρῶμα, ἀπὸ μέλανος ἔγεινε καστανόχρους· ὅρα ἄλλα παραδείγματα παρὰ Waitz Anthropologie I, 60. Συνέβη δὲ καὶ τοὐναντίον, ὁ εὐπατρίδης Ἄγγλος Macnaughten, ὅστις ἔζησεν ἐν ταῖς Ν. Ἰνδίαις εἰς τὴν Τσεγγελάνδην ὡς ἰθαγενὴς ἀπέκτησε μελαγχρινὸν χρῶμα.
Τὰ ὀλίγα παραδείγματα, ἃ ἀνωτέρω κατελέξαμεν, τείνουσι πάντα νὰ δείξουν ὅτι λόγοι φυσιολογικοὶ πρέπει νὰ ὑπῆρξαν οἱ μεταβαλόντες τὸ χρῶμα τοῦ ἀνθρώπου ἐκ λευκοῦ εἰς μαῦρον. Ἂν ἐξετάσωμεν μικροσκοπικῶς τὸ ἀνθρώπινον δέρμα, εὑρίσκομεν τοῦτο συγκείμενον ἐκ δύο μερῶν. Τούτων τὸ ἀνώτερον καλεῖται ἐπιδερμὶς καὶ ἀποτελεῖται ἐκ δύο στρωμάτων, ὧν τὸ μὲν ἄνω εἶνε διαφανὲς καὶ σύγκειται ἐκ κερατοειδοῦς οὐσίας (stratum corneum) καὶ καλεῖται κερατοειδὲς στρῶμα, τὸ δὲ ἄλλο τὸ ἀμέσως ὑπὸ τὸ κερατοειδὲς στρῶμα ἀναφαινόμενον, ἀποτελεῖται ἐκ βλεννώδους οὐσίας (stratum mucosum) καὶ καλεῖται βλεννῶδες στρῶμα ἢ μαλπίγγειον δίκτυον (rete Malpighi). Ὑπὸ τὴν ἐκ τῶν δύο τούτων στρωμάτων συγκειμένην ἐπιδερμίδα ὑπάρχει τὸ δέρμα. Κατὰ τὰ τρία ταῦτα ἐξεταζόμενοι καὶ οἱ μαῦροι καί οἱ λευκοὶ διαφέρουσι μόνον ὡς πρὸς τὸ βλεννῶδες στρῶμα ἢ τὸ μαλπίγγειον δίκτυον, ὡς πρὸς τὰ ἄλλα ὅμως δὲν ὑπάρχει οὐδεμία διαφορά. Μόνον εἰς τὸ βλεννῶδες στρῶμα ἢ εἰς τὸ μαλπίγγειον δίκτυον ἀναφαίνονται κύτταρα κατὰ διαφόρους λαούς, περιέχοντα ὕλην κεχρωματισμένην. Καὶ ἂν μὲν ἡ χρωματιστικὴ αὕτη ὕλη εἷνε ὀλίγιστη, πληροῖ δὲ μόνον τὰ κατώτερα μέρη τοῦ βλεννώδους στρώματος, τότε τὸ χρῶμα τοῦ ἀνθρώπου εἷνε ἀνοικτόν. Ἂν ὅμως ἡ ὕλη αὕτη εἶνε ἄφθονος καὶ πληροῖ ὅλον τὸ βλεννῶδες στρῶμα μέχρι τοῦ κερατοειδοῦς στρώματος, τότε τὸ χρῶμα τοῦ ἀνθρώπου εἶνε βαθύ. Ἐδῶ ὑπάρχει ὁ κόμβος τοῦ ζητήματος. Καὶ ὅταν ἡ ἐπιστήμη ἀποδείξῃ τί συντελεῖ εἰς τὸν σχηματισμὸν πλειοτέρων χρωματιστικῶν κυττάρων τὸ κλίμα, ἡ τροφὴ ἢ ἄλλο τι, τότε θὰ εἶνε εὐεξήγητος ὁ χρωματισμὸς τῶν φυλῶν. Ἐπὶ τοῦ παρόντος τοῦτο μόνον λέγομεν, ὅτι εἰς μερικὰ ὄργανα τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος π. χ. εἰς τὸ ἧπαρ, εἰς τοὺς πνεύμονας κατὰ τοὺς διαφόρους τόπους τοὺς ψυχροτέρους ἢ θερμοτέρους ἐπιβάλλονται ὡρισμέναι λειτουργίαι, ἃς ὀφείλουσι νὰ ἐκτελέσωσι κατὰ τὰς ἀπαιτήσεις τοῦ κλίματος. Γνωστὸν εἶνε ὅτι εἰς τὰ ψυχρὰ μέρη ἐργάζεται πολὺ ὁ πνεύμων, εἰς τὰ θερμὰ ἐργάζεται πολὺ τὸ ἧπαρ. Καὶ διὰ τοῦτο ἄνθρωποι γεννηθέντες καὶ ζήσαντες εἰς θερμοὺς τόπους, ἔνθα οἱ πνεύμονες αὐτῶν συνείθισαν εἰς ὀλίγην ἐργασίαν, μεταναστεύοντες εἰς ψυχρὰ κλίματα κινδυνεύουσι νὰ πάθωσιν ἀπὸ φθίσιν. Ἀπὸ τοιοῦτον θάνατον εἶνε προφυλαγμένοι οἱ μεταναστεύοντες ἀπὸ ψυχροὺς εἰς θερμοὺς τόπους, ὑπόκεινται ὅμως εἰς ἀσθενείας τοῦ ἥπατος, εἰς τὴν χολέραν. Ὅσοι ἐκ τῶν Εὐρωπαίων σωθοῦν ἐκ τῆς μεταβολῆς ταύτης, χάνουν τὸ ῥοδινὸν χρῶμα των. Πρβλ. Oscar Peschel Völkerkunde σ. 95. Κατὰ τὰ ἀνωτέρω φαίνεται ὅτι ὅπου ἐκκρίνεται περισσοτέρα χολὴ, ἐκεῖ συσσωρεύονται καὶ ἀφθονώτερα χρωματιστικὰ κύτταρα εἰς τὸ βλεννῶδες στρῶμα τῆς ἐπιδερμίδος, ἐκεῖ καὶ ὁ χρωματισμὸς γίνεται βαθύτερος. Ἐπειδὴ δὲ καὶ ἡ κακὴ τροφὴ καὶ ἡ ἀκαθαρσία τοῦ σώματος καὶ τοῦ ἀέρος γίνονται παραίτια μείζονος ἐκκρίσεως τῆς χολῆς, διὰ τοῦτο εὐεξήγητον εἶνε τὸ μελαμψὸν χρῶμα π. χ. τῶν Λαπώνων, Φιννῶν κλπ., οἵτινες καὶ τρέφονται καὶ ζῶσι κακῶς.
Παρετηρήθη δὲ ἐσχάτως ὅτι ἐκ τῶν μεταναστευόντων εἰς Ἀφρικὴν ἢ εἰς Ἀμερικὴν οἱ μελαγχρινοὶ δὲν προσβάλλονται τόσον εὐκόλως ὑπὸ τῶν ἐπιδημικῶν ἀσθενειῶν, ὅσον οἱ ξανθοί. Κατὰ τὴν ἀρχὴν ταύτην, ἂν εἷνε ἀληθής, φαίνεται ὅτι τόποι τινὲς εὐνοοῦσιν ὡρισμένον χρωματισμόν, ὅστις ἐγκατασταθεὶς ἐκεῖ ἐτελειοποιήθη καὶ κατέστη ἔπειτα κληρονομικός. Ὥστε οἱ ἅπαξ ἀποκτήσαντες διὰ φυσιολογικοὺς λόγους μέλαν χρῶμα εὐνοούμενοι ὑπὸ τοῦ κλίματος, ὅπερ δείκνυται ἀδυσώπητον πρὸς τοὺς ἄλλως κεχρωματισμένους, καθίστανται οἱ γενάρχαι φυλῶν καὶ ἐθνῶν.
Π. Π. Οικονομοσ.