Ετήσιον Ημερολόγιον του Έτους 1887/Ολίγαι απαραίτητοι λέξεις προς τους κυρίους αναγνώστας
| Ἐτήσιον Ἡμερολόγιον τοῦ Ἔτους 1887 Συγγραφέας: Ὀλίγαι ἀπαραίτητοι λέξεις πρὸς τοὺς κυρίους ἀναγνώστας |
Μηνολόγιον, Ἑορτολόγιον, Ἡλιοδρόμιον→ |
Διὰ τοῦ ἀνὰ χεῖρας Ἡμερολογίου δὲν προτίθεμαι ἁπλῶς ν’ αὐξήσω τὸν οὐκ εὐκαταφρόνητον ἄλλως τε ἀριθμὸν τῶν κατ’ ἔτος ἐκδιδομένων τοιούτων. Τοὐναντίον σκοπῶ νὰ παράσχω, ἐν τῷ μέλλοντι κἄν, εἰς τὸ ἑλληνικὸν δημόσιον κἄτι τι ὅλως νέον ὑπὸ πᾶσαν ἔποψιν. Ἡ εὐμενὴς ὑποδοχὴ καὶ αἱ συμπαθεῖς ἐν τῇ δημοσιότητι κρίσεις τοῦ πρὸ ἑνὸς ἔτους ἐκδοθέντος «Γελοιογραφικοῦ Ἡμερολογίου» μου, πρὸς δὲ καὶ ἡ ὁλοσχερὴς ἐν βραχεῖ κατανάλωσις τῶν ἀντιτύπων αὐτοῦ, μὲ παρεθάρρυναν εἰς πληρεστέραν φέτος καὶ εὐρυτέραν αὐτοῦ διαρρύθμισιν. Ἐνόμισα ὅτι ὁ σκοπὸς τοιούτου τινὸς ἐτησίου περιοδικοῦ θὰ ἐξεπληροῦτο πλειότερον, ἐὰν κατωρθοῦτο ἡ ἐν ταῖς κομψαῖς αὐτοῦ σελίσι συγκέντρωσις τῶν ἐγκριτοτέρων παρ’ ἡμῖν λογοτεχνικῶν καλάμων καὶ ἡ ὡς ἔνεστι πιστοτέρα ἐξεικόνισις τῆς πολιτικῆς καὶ κοινωνικῆς φυσιογνωμίας ἑκάστου ἔτους διὰ τῆς σκιαγραφήσεως σκηνῶν, ἐντυπώσεων, εἰκόνων, τύπων, χαρακτήρων, ἠθῶν, ἐθίμων, ψυχολογικῶν τάσεων, καὶ ἠθικῶν φαινομένων, εἰλημμένων ἐκ τοῦ συγχρόνου βίου, πρὸς δὲ καὶ διὰ τῆς παραθέσεως χρονογραφικῶν γεγονότων καὶ στατιστικῶν ἀριθμῶν, ἀναγομένων εἰς πάντας, εἰ δυνατὸν, τοὺς κλάδους τῆς ἐθνικῆς ἐργασίας, δι’ ὧν νὰ ὑποσημαίνηται ἐν μικρογραφίᾳ ἡ ὅλη ἑκάστου ἔτους κίνησις. Διὰ τοῦτο ἀπεδόθη χρονογραφικὸς κυρίως χαρακτὴρ εἰς τὸ ἀνὰ χεῖρας Ἡμερολόγιον, εἰ καὶ τὸ στατιστικὸν μέρος ἐγένετο ἀτυχῶς ἐλλιπὲς δι’ οὓς λόγους ἐν ὑποσημειώσει τοῦ οἰκείου ἄρθρου ἐξεθέμην, ἐπὶ τῇ ἐλπίδι τῆς διὰ τοῦ χρόνου συμπληρώσεως αὐτοῦ. Θέλων δὲ νὰ καταστήσω τὸ ἔργον αὐτόχρημα ἑλληνικὸν — ἅς μοι ἐπιτραπῇ ἡ λέξις — ἔχον ἄμεσον καὶ κοινὸν τὸ ἐνδιαφέρον, ἀπεσκυβάλισα ἀπ’ αὐτοῦ ὅ,τι ἀλλότριον τὴν ἔννοιαν, τὴν ἔμπνευσιν καὶ τὸν σκοπὸν παραλαμβάνει συνήθως ἡ κρατοῦσα παρ’ ἡμῖν μίμησις ἐκ τῆς διαφημιζομένης ξένης φιλολογίας, ἢ μᾶλλον εἰπεῖν ἐκ τῆς φιλολογικῆς παθολογίας, ἥτις, καθ’ ἡμᾶς τοὐλάχιστον ἐν Γαλλίᾳ ἰδίως, ἐξ ἧς μεταφυτεύονται τὰ πλεῖστα, οὐδὲν ἄλλο ἐστὶν εἰμὴ σύμπτωμα νοσογόνων ἠθικῶν αἰτιῶν, μηδαμῶς ἀντιστοιχουσῶν πρὸς τὸν καθ’ ἡμᾶς κοινωνικὸν καὶ ἱστορικὸν βίον. Ἀξιῶ ἄλλως τε ὅτι ὁ φιλολογικὸς πλοῦτος τῆς Ἑλλάδος πρόκειται ἀκόμη ἄθικτος καὶ ἀνεκμετάλλευτος. Τὰ ἤθη, τὰ ἔθιμα, ἡ ἱστορία, αἱ παραδόσεις, αἱ ἀστείρευτοι πηγαὶ τῆς κλασικῆς ἀρχαιότητος, αἱ κατὰ τόπους παραλλαγαὶ τῶν κοινωνικῶν καὶ οἰκογενειακῶν ἕξεων, αὐτὸ ἀκόμη τὸ ἔδαφος, ἡ γεωγραφικὴ θέσις καὶ τὸ κλῖμα καὶ ὁ οὐρανὸς τῆς ἡμετέρας χώρας, ἀρκοῦσι νὰ παράσχωσι πλοῦτον φιλολογικῆς ἐργασίας καὶ ἀνεξάντλητον ταμεῖον δραματικῶν καὶ ποιητικῶν ἐμπνεύσεων εἰς τοὺς θέλοντας νὰ ἐγκύψωσιν εἰλικρινῶς καὶ ἀπροκαταλήπτως πρὸς τὴν καλλιέργειαν αὐτοῦ.
Ἐπίσης ἀπέφυγον καὶ θέλω ἀποφύγει ἐν τῷ μέλλοντι τὸ σκαιὸν καὶ σύνοφρυ ὕφος ἐπιστημονικῶν ἢ ὁπωςδήποτε ἄλλως εἰδικῶν μονογραφιῶν, ὧν εὐάριθμοί εἰσιν οἱ ἀναγνῶσται, καὶ αἵτινες ἔχουσι, νομίζω, τοιαύτην θέσιν ἓν σελίσι χρονογραφικοῦ ἡμερολογίου, οἵαν θεολογικὴ συζήτησις ἐν φαιδρῷ καὶ εὐθύμῳ ὁμίλῳ ἑσπερινῆς συναναστροφῆς. Διὰ τοῦτο ἐτηρήθη, τῇ προηγουμένῃ ἐπιδοκιμασίᾳ τῶν ἡμετέρων συνεργατῶν, ἡ φαιδρότης καὶ τὸ εὔχαρι τοῦ ὕφους, δι’ οὗ ἄλλως καὶ τὰ ξηρότερα ἐνίοτε θέματα ἁπλοποιοῦνται καὶ προςιτώτερα καὶ εὐπροςδεκτότερα καθίστανται. Τὸ Ἡμερολόγιον δύο τινὰ σκοπεῖ· νὰ περισυλλέξῃ ὅ,τι δύναται νὰ ἱκανοποιήσῃ τὸ γενικώτερον ἐνδιαφέρον καὶ συγχρόνως νὰ παράσχῃ στιγμὰς θυμηδίας καὶ μειδιάματος.
Ἀλλ’ ὀφείλω μίαν ἀκόμη ἐξήγησιν.
Τὸ ἡμέτερον Ἡμερολόγιον δὲν ἐλαύνεται ἐκ κερδοσκοπικῶν βλέψεων. Ἐὰν ἐν τῷ μέλλοντι εὐδοκιμήσῃ καὶ ἡ εὐρυτέρα κατανάλωσις ἀποφέρῃ ἀνάλογόν τινα ἀμοιβὴν κέρδους διὰ τὰς καταβαλλομένας προςπαθείας, ἄδηλον. Ἀλλ’ ὅτι δὲν πρόκειται περὶ χρηματολογίας, μαρτυρεῖ ἡ εὐτελεστάτη τιμή, εἰς ἣν ὡρίσθη, ἐν συγκρίσει πρὸς τὸν ἀριθμὸν τῶν σελίδων, τὴν περιεκτικότητα αὐτῶν, τὰς εἰκόνας, ἐξ ὧν πολλαὶ δαπανηρόταται ἅτε ἐν Εὐρώπῃ ἐξεργασθεῖσαι, καὶ τὴν τυπογραφικὴν ἐν γένει φιλοκαλίαν. Ἐντεῦθεν οὐδεμία ἐγένετο ἐνέργεια πρὸς στρατολόγησιν συνδρομητῶν. Ἂν τὸ ἔργον ἡμῶν ἦνε ἄξιον τῆς ὑποστηρίξεως τοῦ κοινοῦ, βεβαίως δὲν θ’ ἀρνηθῇ ἡμῖν οἴκοθεν τὸ ἐλάχιστον αὐτοῦ τίμημα, ὅπως ἐνθαρρύνῃ ἡμᾶς εἰς πληρεστέραν βελτίωσιν. Ἄλλως δὲν ἐννοεῖ νὰ ζήσῃ διὰ τῆς ἐπαιτήσεως. Πρόκειται νὰ τεθῇ ἀρραβὼν ἀμοιβαιότητος μεταξὺ τοῦ ἐκδότου καὶ τοῦ κοινοῦ. Αὐτὸ μόνον.
Τελευτῶν ὀφείλω νὰ ἐκφράσω δημοσίᾳ τὰς ἐγκαρδίους μου εὐχαριστίας πρὸς πάντας ἀνεξαιρέτως τοὺς συνεργάτας τοῦ παρόντος, οἵτινες ἐκτιμῶντες τοὺς ἄνωθι ἐκτιθεμένους λόγους, παρέσχον ἡμῖν ἀφιλοκερδῆ, πρόθυμον καὶ εἰλικρινῆ τὴν προῖκα καὶ τὴν τιμὴν τῆς ἐν αὐτῷ συνεργασίας. Δὲν δύναμαι δὲ νὰ παρασιωπήσω καὶ τὴν εὐγνωμοσύνην μου πρὸς τὸν φίλτατον κ. Θέμον Ἄννινον, εἰς οὗ τὴν ἀριστοτεχνικὴν καὶ μοναδικὴν γραφίδα ὀφείλονται αἱ πλεῖσται παρατιθέμεναι γελοιογραφικαὶ εἰκόνες. Ἐπίσης εὐχαριστῶ ἐκ καρδίας καὶ τῷ νεαρῷ ἐρασιτέχνῃ κ. Μόστρᾳ, παρασχόντι ἡμῖν τὰς ὑπολοίπους ἐξ αὐτῶν.
Εὔχομαι καὶ ἐλπίζω νὰ παράσχω τι τελειότερον ἐν τῷ προσεχεῖ ἔτει.
- Ἀθήνῃσι, μηνὶ Σεπτεμβρίῳ, 1886.
Κ. Φ. Σκοκοσ