Διονυσιακά/39
| ←Διονυσιακῶν βιβλίον λη΄ | Διονυσιακῶν βιβλίον λθ΄ Συγγραφέας: Διονυσιακά |
Διονυσιακῶν βιβλίον μ΄→ |
| Nonnus of Panopolis. Dionysiaca. W.H.D. Rouse. Cambridge, MA., Harvard University Press; London, William Heinemann, Ltd. 1940-1942. |
Ἐν δὲ τριηκοστῷ ἐνάτῳ μετὰ κύματα λεύσσεις
Δηριάδην φεύγοντα πυριφλεγέων στόλον Ἰνδῶν.
ὣς εἰπὼν ἀκίχητος ἐς οὐρανὸν ἤλυθεν Ἑρμῆς,
χάρμα λιπὼν καὶ θαῦμα κασιγνήτῳ Διονύσῳ.
ὄφρα μὲν εὶσέτι Βάκχος ἀκοσμήτων χύσιν ἄστρων
θάμβεε καὶ Φαέθοντα δεδουπότα, πῶς παρὰ Κελτοὺς
5Ἑσπερίῳ πυρίκαυτος ἐπωλίσθησε ῥεέθρῳ,
τόφρα δὲ νῆες ἵκανον ἐπήλυδες, ἃς ἐνὶ πόντῳ
στοιχάδας ἰθύνοντες ἐς Ἄρεα ναύμαχον Ἰνδῶν
ἀκλύστῳ Ῥαδαμᾶνες ἐναυτίλλοντο θαλάσσῃ,
πόντον ἀμοιβαίῃσιν ἐπιρρήσσοντες ἐρωαῖς
10ὑαμίνης ἐλατῆρες· ἐπειγομένῳ δέ Λυαίῳ
ὁλκάσιν ἀντιτύποις ἐπεσύρισε πομπὸς ἀήτης.
καὶ Λύκος ἡγεμόνευεν ἐν ὕδασι δίφρον ἐλαύνων,
ἱππείαις ἀχάρακτον ἐπιξύων ῥόον ὁρλαῖς.
Δηριάδης δ᾽ ἀπέλεθρος ὑπέρτερος ὑψόθι πύργων
15ἐσσυμένων νεφεληδὸν ἐδέρκετο λαίφεα νηῶν
ὀφθαλμῷ κοτέοντι, καὶ ὡς ὑπέροπλος ἀκούων,
ἐγρεμόθους ὅτι νῆας Ἄραψ τορνώσατο τέκτων,
ὤμοσεν ὑλοτόμοισιν ἄγειν Ἀράβεσσιν Ἐνυώ,
καὶ πόλιν ἠπείλησεν ἀιστῶσαι Λυκοόργου, [p. 126]
20ἀμήσας Ῥαδαμᾶνας ἀλοιντῆρι σιδήρῳ.
καὶ στόλον ἀθπήσαντες ἀταρβέες ἔτρεμον Ἰνδοί,
Ἄρεα παπταίνοντες ἁλίκτυπον, ἄχρι καὶ αὐτοῦ
γούνατα τολμήεντος ἐλύετο Δηριαδῆος·
ποιητῷ δὲ γέλωτι γαληναίοιο προσώπου
25Ἰνδὸς ἄναξ ἐκέλευσε τριηκοσίων ἀπὸ νήσων
ἦς ἐλεφαντοβότοιο παρά σφυρὰ δύσβατα γαίης
λαὸν ἄγειν· καὶ κραιπνὸς ἐς ἀτραπὸν ἤιε κῆρυξ,
ποσσὶ πολυγνάμπτοισιν ἀπὀ χθονὸς εἰς χθόνα βαίνων
καὶ στόλος ὀξὺς ἵκανε πολυσπερέων ἀπὀ νήσων
30κεκλομένου βασιλῆος· ὁ δέ θρασὺς αὐχένα τείνων,
ὁλκάδας εὐπήληκας ἐς Ἄρεα πόντιον ἕλκων,
λαὸν ὅλον θάρσυνε, καὶ ὑψινόῳ φάτο φωνῇ·
‘ Ἀνέρες, οὓς ἀτίταλλεν ἐμὸς μενέχαρμος Ὑδάσπης,
ἄρτι πάλιν μάρνασθε πεποιθότες· αἰθόμενον δὲ
35ἄξατε πῦρ ἐς Ἄρηα, καἰ ἄσπετον ἅψατε πεύκην,
νῆας ἵνα φλέξοιμι νεήλυδας αἴθοπι δαλῷ,
καὶ στρατὸν ὑγροκέλευθον ἐνικρύψοιμι θαλάσσῃ
σὺν δορί, σὺν θώρηκι, σὺν ὁλκάσι, σὺν Διονύσῳ.
εἰ θεὸς ἔπλετο Βάκχος, ἐμῷ πυρὶ Βάκχον ὀλέσσω·
40οὐχ ἅλις, ὡς προχοῇσι πολύτροπα φάρμακα πάσσων
ἄνθεσι Θεσσαλικοῖσιν ἐμὀν φοίνιξεν Ὑδάσπην,
καί μιν ἰδὼν σίγησα, καὶ ἥσυχος εἰσέτι λεύσσειν
ἔτλην ξανθά ῥέεθρα μιαινομένου ποταμοῖο;
εἰ γὰρ ἔην ῥόος οὗτος ἀπ᾽ ἀλλοτρίου ποταμοῖο,
45μηδὲ πατὴρ ἐμὸς ἦεν Ἀρήιος Ἰνδὸς Ὑδάσπης,
καί κεν ἐγὼ τόδε χεῦμα χυτῆς ἔπλησα κονίης
ὀδμὴν βοτρυόεσσαν ἀμαλδύνων Διονύσου,
καὶ προχοὴν μεθύουσαν ἐμοῦ γενετῆρος ὁδεύων
ποσσὶ κονιομένοισι διέτρεχου ἄβροχον ὕδωρ,
50οἷα παρ᾽ Ἀργείοισι φατίζεται, ὡς ἐνοσίχθων [p. 128]
ξηρὸν ὕδωρ ποίησε, καὶ αὐσταλέου ποταμοῖο
Ἰναχίην ἵππειος ὄνυξ ἐχάραξε κονίην.
οὐ θεός, οὐ θεὸς οὖτος· ἑὴν δ᾽ ἐψεύσατο φύτλην·
ποίην γὰρ Κρονίωνος Ὀλύμπιον αἰγίδα πάλλει;
55ποῖον ἔχει σπινθῆρα Διοβλήτοιο κεραυνοῦ;
ποίην δ᾽ οὐρανίην στεροπὴν γενετῆρος ἀείρει;
οὐ Κρονίδης κατ᾽ Ἄρηα κορύσσεται οἴνοπι κισσῷ·
οὐ τυπάνων πατάγοισι μέλος βρονταῖον ἐίσκω,
οὐδὲ Διὸς σκηπτοῖσιν ὁμοίια θύρσα καλέσσω,
60οὐ χθονίῳ θώρηκι Διὸς νέφος ἶσον ἐνίψω·
νεβρίδι δαιδαλέῃ πότε ποικίλον ἄστρον ἐίσκω;
ἀλλ᾽ ἐρέεις, ὅτι βότρυν ἐδέξατο καἰ χύσιν οἴνου
δῶρα παρὰ Κρονίωνος ἀεξιφύτοιο τοκῆος·
Τρώιον αἷμα φέροντι καὶ ἀγρονόμῳ τινὶ βούτῃ
65Ζεὺς πόρεν οὶνοχόῳ Γανυμήδεϊ νέκταρ Ὀλύμπου,
νέκταρι δ᾽ οὐ πέλεν οἶνος ὁμοίιος· εἴξατε, θύρσοι.
Βάκχος ὁμοῦ Σατύροισιν ἐπὶ χθονὸς εἰλαπινάξει·
δαίνυται οὐρανίοισι σὺν ἀθανάτοις Γανυμήδης.
εἰ δὲ πέλε βροτὸς οὗτος ἐπουρανίοιο τοκῆος,
70σὺν Διὶ καὶ μακάρεσσι μιῆς ἔψαυσε τραπέζης.
ἔκλυον, ὥς ποτε θῶκον ἑὸν καὶ σκῆπτρον Ὀλύμπου
δῶκε γέρας Ζαγρῆι παλαιοτέρῳ Διονύσῳ,
ἀστεροπὴν Ζαγρῆι καὶ ἄμπελον οἴνοπι Βάκχῳ.’
εἶπε καὶ εἰς μόθον ὦρτο· συνερρώοντο δὲ λαοὶ
75σὺν δορί, σὺν σακέεσσι, καὶ ὄψιμον ἐλπίδα νίκης
χερσαίου πολέμοιο μετεστήσαντο θαλάσσῃ.
καὶ προμάχοις Διόνυσος ἐκέκλετο θυιάδι φωνῇ·
‘ Ἄρεος ἄλκιμα τέκνα καὶ εὐθώρηκος Ἀθήνης,
οἷς βίος ἔργα μόθοιο καὶ ἐλπίδες εἰσὶν ἀγῶνες, [p. 130]
80σπεύσατε καὶ κατὰ πόντον ἀιστῶσαι γένος Ἰνδῶν,
εἰναλίην τελέσαντες ἐπιχθονίην μετὰ νίκην.
ἀλλὰ θαλασσαίοιο διάκτορα δηιοτῆτος,
ἔγχεα διπλώσαντες ὁμόπλοκα δίζυγ, δεσμῷ
ναύμαχα κολλήεντα, περὶ στόμα εἱμένα χαλκῷ,
85μίξατε δυσμενέεσσιν ἁλιπτοίητον Ἐνυώ,
προφθάμενοι, μὴ χειρὶ πυραυγέα δαλὀν ἀείρων
Δηριάδης φλέξειεν Ἀρήια δούρατα νηῶν.
νόσφι φόβου μάρνασθε, Μιμαλλόνες· ὑγρομόθων γὰρ
ἐλπίδες ἀντιβίων κενεαυχέες· εἰ δἐ μογήσας
90φύλοπιν οὐκ ἐτέλεσσεν ἐπὶ χθονὸς ὄρχαμος Ἰνδῶν,
ἠλιβάτων λοφιῇσιν ἐφεδρήσσων ἐλεφάντων,
ἀγχινεφής, ἀκίχητος, ἀωούτατος, ἠέρι γείτων,
οὐ μὲν ἐγὼ προμάχων ποτὲ δεύομαι, οὐδὲ καλέσσω
ἄλλον ἀοσσητῆρα μετὰ Κρονίωνα τοκῆα,
95ἡνίοχον πόντοιο καὶ αἰθέρος· ἢν δ᾽ ἐθελήσω,
γνωτὸν ἐμοῦ Κρονίδαο Ποσειδάωνα κορύσσω
Ἰνδῴην στίχα πᾶσαν ἀμαλδύνοντα τριαίνῃ·
καὶ πρόμον εὐρυγένειον, ἀπόσπορον ἐννοσιγαίου,
Γλαῦκον ἔχω συνάεθλον, ἐμῆς ἅτε γείτονα Θήβης,
100πόντιον Ἀονίης Ἀνθηδόνος ἀστὸν ἀρούρης·
Γλαῦκον ἔχω καὶ Φόρκυν· ἱμασσομένην δὲ θαλάσσῃ
ὁλκάδα Δηριάδαο κατακρύψει Μελικίρτης,
κυδαίνων Διόνυσον ὁμόγνιον, οὗ ποτε μήτηρ
νήπιον ἔτρεφε Βάκχον, ἐπεὶ πόρε ποντιὰς Ἰνὼ
105ἓν γλάγος ἀμφοτέροισι, Παλαίμονι καὶ Διονύσῳ·
μαντιπόλου δὲ γέροντος, ὃς ἡμετέρην ποτὲ νίκην
ἐσσομένην κατὰ πόντον ὑποβρυχίῃ φάτο φωνῇ,
εἰμὶ φίλος Πρωτῆος· ἐς ὑσμίνην δὲ κορύσσει
θυγατέρας Νηρῆος ἐμὴ Θέτις, ἐν δὲ κυδοιμοῖς
110Βασσαρίδων συνάεθλος ἐμὴ θωρήσσεται Ἰνώ·
θωρήξω δ᾽ ἐς Ἄρηα καὶ Αἰόλον, ὄφρα νοήσω [p. 132]
εὖρον ἀκοντίζοντα καὶ αἰχμάζοντα Βορῆα,
γαμβρὸν ἐμοῦ προμάχου, Μαραθωνίδος ἅρπαγα νύμφης,
καὶ Νότον Αἰθιοπῆα προασπιστῆρα Λυαίου·
115καὶ Ζέφυρος πολὺ μᾶλλον ἀελλήεντι κυδοιμῷ
ὁλκάδας ἀντιβίων δηλήσεται· ἡμετέρου γὰρ
εὐνέτιν Ἶριν ἔχει Διὸς ἄγγελον. ἀλλὰ σιωπῇ
ἔκτοθεν εὐθύρσοιο καὶ Ἰνδῴοιο κυδοιμοῦ
μιμνέτω ἠρεμέων θραχὺς Αἰόλος, ἠθάδι δεσμῷ
120ἀσκὸν ἐπισφίγξας ἀνεμώδεα, μηδ᾽ ἐνὶ πόντῳ
ἄσθμασιν Ἰνσοφόνοισιν ἀριστεύσωαιν ἀῆται·
ἀλλὰ μόθον τελέσω νηοφθόρα θύρσα τιταίνων.’
ὣς εἰπὼν ἐκόρυσσε πεποιθότας ἡγεμονῆας.
ἤση δὲ πτολέμοιο προάγγελος ἵστατο σάλπιγξ,
125καὶ μέλος ἐγρεκύδοιμον ἀνέκλαγον Ἄρεος αὐλοὶ
λαὸν ἀολλίζοντες, ἀρασσομένη δὲ βοείη
εἰναλίου κελάδησε μόθου χαλκόκροτον ἠχώ,
καὶ καναχὴν ὁμόδουπον ἀγέστρατος ἴαχε σύριγξ·
ἀντὶ δὲ πετραίης πολεμήια λείψανα φωνῆς
130Πανιὰς ὑστερόφωνας ἀμείβετο ποντιὰς Ἠχώ.
τοῖσι δὲ μαρναμένοισιν ἔην κλόνος, ὦρτο δ᾽ ἰωὴ
κεκλομένων· καὶ λαὸς ἐθήμονι μάρνατο τέχνῃ
κυκλώσας στεφανηδὸν ὅλον στρατόν, ἐν δ᾽ ἄρα μέσσῳ
νηυσὶν ὁμοζυλέεσσιν ἐμιτρώθη στόλος Ἰνδῶν
135εἰς λίνον ἐργομένων νεπόδων τύπον· Αἰακίδαις δὲ
Αἰακὸς ὑγρὸν Ἄρηα προθεσπίζων Σαλαμῖνος
ἀρχόμενος πολέμοιο θεουδέα ῥήξατο φωνήν·
‘ Εἰ πάρος ἡμετέρην ἀίων ἱκετήσιον ἠχὼ
ἄσπορον εὐρυάλωος ἀπήλασας αὐχμὸν ἀρούρης, [p. 134]
140διψαλέην ἐπὶ γαῖαν ἄγων βιοτήσιον ὕδωρ,
δὸς πάλιν ὀψιτέλεστον ἴσην χάριν, ὑέτιε Ζεῦ,
ὕδατι κυδαίνων με καὶ ἐνθάδε· καί τις ἐνἰψῃ
νίκην ἡμετέρην δεδοκημένος· 'ὡς ἐνὶ γαίῃ
Ζεὺς ἑὸν υἷα γέραιρε, καὶ ὲν πελάγεσσι γεραίρει.'
145ἄλλος ἀνὴρ λέξειεν Ἀχαιικός· 'εἰν ένὶ θεσμῷ
Αἰακὸς Ἰνδοφόνος φυσίζοος· ἀμφότερον γάρ,
κείρων ἐχθρὰ κάρηνα καὶ αὔλακι καρπὸν ὀπάσσας
χάρμα πόρεν Δήμητρι καὶ εὐφροσύνην Διονύσῳ.'
ῥύεο δ᾽ ἡμετέρης πλόον ὁλκάδος· αὐσταλέῳ δὲ
150ὡς χθονίῳ κενεῶνι φερέσβιον ἤγαγον ὕδωρ,
καὶ βυθίων λαγόνων θανατηφόρον οἶδμα καρύσσω
μαρνάμενον στρατιῇσι καὶ ὁλκάσι Δηριαδῆος.
ἀλλά, πάτερ, σκηπτοῦχε βίου, σκηπτοῦχε κυδοιμοῦ,
πέμπέ μοι αἰετὸν ὄρνιν ἐμῆς κήρυκα γενέθλης
155δεξιτερὸν προμάχοισι καὶ ὑμετέρῳ Διονύσῳ·
ἄλλος δ᾽ ἀντιβίοισιν ἀριστερὸς ὄρνις ἱκέσθω·
σύμβολα δ᾽ ἀμφοτέροις ἑτερότροπα ταῦτα γενέσθω·
τὸν μὲν ἐσαθρήσω πεφορημένον ἅρπαγι ταρσῷ
θηγαλέων ὀνύχων κεχαραγμένον ὀξέι κέντρῳ
160νεκρὸν ὄφιν περίμετρον ἀερτάζοντα κεράστην,
δυσμενέος κερόεντος ἀπαγγέλλοντα τελευτήν·
λαῷ δ᾽ ἀντιβίων ἕτερος μελανόχροος ἔλθῃ
κυανέαις πτερύγεσσι προθεσπίζων φόνον Ἰνδῶν,
αὐτομάτου θανάτοιο μέλαν τύπον· ἢν δ᾽ ἐθελήσῃς,
165βρονταίοις πατάγοισιν ἐμὴν μαντεύεο νίκην,
καὶ στεροπὴν Βρομίοιο λεχώια φέγγεα πέμπων
υἱέα σεῖο γέραιρε πάλιν πυρί, δυσμενέων δὲ
ὁλκάδας εὐπήληκας ὀιστεύσωσι κεραυνοί. [p. 136]
ναί, πάτερ, Αἰγίνης μιμνήσκεο, μὴ σέο νύμφης
170νυμφίον αἰσχύνειας ὁμόπτερον ὄρνιν Ἐρώτων.’
ὣς εἰπὼν πολέμιζεν, ἐς ἠερίας δὲ κελεύθους
ὄμμα παλιννόστοιο βαλὼν ἀντώπιον Ἄρκτου
γαμβρὸν ἑὸν λιτάνενε καὶ ἴαχε μῦθον Ἐρεχθεύς·
‘Γαμβρὸς ἐμὸς Βορέης, θωρήσσεο, καὶ σέο νύμφης
175μαρναμένῳ γενετῆρι βοηθόον ἄσθμα τιταίνων
ἕδνα τεοῦ θαλάμοιο θαλασσαίην πόρε νίκην·
ὁλκάσι μὲν Βρομίοιο φέρων νηοσσόον αὔρην
δὸς χάριν ἀμφοτέροισιν, Ἐρεχθέι καὶ Διονύσῳ·
νηυσὶ δὲ Δηριάδαο μεμηνότα πόντον ἱμάσσων
180ἄσθματι κυματόεντι τεὰς θώρηξον ἀέλλας—
ἐσσὶ γὰρ ὑσμίνης ἐμπείραμος, ὅττι καὶ αὐτὸς
Θρῄκην ναιετάεις, ἐμπείραμος, οἷά περ Ἄρης—
ἀντιβίων δὲ φάλαγγι δυσήνεμον ἄσθμα κομίζων
ἔγχεϊ παχυήεντι κορύσσεο Δηριαδῆι·
185στήσας δ᾽ ἀωτιβίοισι θυελλήεσσαν Ἐνυὼ
δυσμενέας τόξευε χαλαζήεντι βελέμνῳ,
καὶ Διὶ πρστὰ φέρων καὶ Παλλάδι καἰ Διονύσῳ.
μνώεο Κεκροπίης εὐπαρθένου, ἧχι γυναῖκες
κερκίδι ποικίλλουσι τεῶν ὑμέναιον Ἐρώτων·
190Ἰλισσὸν δὲ γέραιρε γαμοστόλον, ὁππόθι κούρην
Ἀτθίδα δὴν παράκοιτιν ἀνήρπασαν ἅρπαγες αὖραι
ἑζομένην ἀτίνακτον ἀκινήτῳ σέθεν ὤμῳ.
οἶδα μέν, ὡς συνάεθλος ἐλεύσεται ἄλλος ἀήτης
γείτων ἀντιβίοισιν Ἑώιος· ἀλλ᾽ ἐνὶ χάρμῃ
195οὐ τρομέω θρασὺν Εὖρον, ὅτι πτερόεντες ἀῆται
πάντες, ὅσοι πνείουσιν, ὀπάονές εἰσι Βορῆος·
καὶ πρόμος Αἰθιόπων Νοτίην ἐπὶ πέζαν ἀρούρης
μηκέτι νοστήσειε Κορύμβασος, ἀλλὰ δαμείη [p. 138]
θερμὸν ἔχων συνάεθλον ἑὸν Νότον Αἰθσπῆα,
200ψυχρὸν ὑπὲρ πόντοιο πιὼν θανατηφόρον ὕδωρ·
οὐκ ἀλέγω Ζεφύροιο, κορυσσομένιο Βορῆος.
δεῖξον ὁμοφροσύνην ἑκυρῷ σέθεν· οὐρανόθεν δὲ
σὺν σοὶ Βακχιάδεσσιν ἐμαῖς στρατιῇσιν ἀρήξει
μαρνάμενος τριόδοντι Ποσειδάων καὶ Ἀθήνη,
205ἡ μὲν ἑοῖς ναέτῃσιν, ὁ δὲ γνωτοῖο γενέθλῃ·
καὶ πυρόεις Ἥφαιστος Ἐρεχθέος αἷμα γεραίρων
ἵξεται εὐάντητος ἐς ὑδατόεσσαν Ἐνυώ,
ὁλκάσι Δηριάδαο μαχήμονα πυρσὸν ἑλίσσων.
δὸς δέ με νικῆσαι καὶ ἐν ὕδασι, καὶ μετὰ νίκην
210Κεκροπίῃ κομίσειεν ἀπήμονα λαὸν Ἐρεχθεύς,
καὶ Βορέην μέλψωσι καὶ Ὠρείθυιαν Ἀθῆναι.’
τοῖον ἔπος βοόων ἁλιδίνεος ἥψατο χάρμης
ἔγχεϊ τεχνήεντι, καὶ ὡς ναέτης Μαραθῶνος
ναύμαχου εἶχεν ἔρωτα· φιληρέτμῳ δὲ κυδοιμῷ
215εὔστολος ἦεν Ἄρης τότε ναυτίλος, ἐν παλάμῃ δὲ
πηδάλιον Φόβος εἶχε, κυβερνήτης δὲ κυδοιμοῦ
Δεῖμος ἀκοντοφόρων ἀνελύσατο πείσματα νηῶν.
Κυκλώπων δὲ φάλαγγες ἐωαυτίλλοντο θαλάσσῃ
ὁλκάδας ἀγχιάλοισιν ὀιστεύοντες ἐρίπναις·
220Εὐρύαλος δ᾽ ἀλάλαζεν, ἁλιρροίζῳ δὲ κυδοιμῷ
ἀγχινεφὴς οἴστρησεν ἐς ὑσμίνην Ἁλιμήδης.
καὶ διδύμαις στρατιῇσιν ἐπέκτυπε πόντιος Ἄρης
χερσαίην μετὰ δῆριν, ἁλιρροίζῳ δ᾽ ἀλαλητῷ
ὁλκάσι Βακχείῃσιν ἐπέρρεον ὁλκάδες Ἰνδῶν·
225καὶ φόνος ἦν ἑκάτερθε, καὶ ἔζεε κύματα λύθρῳ,
καὶ πολὺς ἀμφοτέρων στρατὸς ἤριπεν· ἀρτιχύτῳ δὲ
αἵματι κυανέης ἐρυθαίνετο νῶτα θαλάσσης. [p. 140]
πολλοὶ δ᾽ ἔνθα καὶ ἔνθα χυτῷ πίπτοντες ὀλέθρῳ
οἰδαλέοι πλωτῆρες ἐναυτίλλοντο θαλάσσῃ·
230καὶ ῥοθίοις ἑλικηδὸν ἔχων πορθμῆας ἀήτας
σύρετο νεκρὸς ὅμιλος ἀφειδέι σύνδρομος αὔρῃ·
πολλοὶ δ᾽ αὐτοκύλιστον ὑπὸ στροδάλιγγα κυδοιμοῦ
εἰς ῥόον ὠλίσθησαν, ἀναγκαίῃ δὲ πιόντες
πικρὸν ὕδωρ ἐνόησαν ὑποβρυχίης λίνα Μοίρης,
235βριθόμενοι θώρηκι· καὶ οἰδαλέων μέλαν ὕδωρ
κυανέων ἐκάλυπτεν ὁμόχροα σώματα νεκρῶν
βένθεϊ φυκιόεντι, σὺν ὑγροπόρῳ δὲ φορῆι
χάλκεος ἰλυόεντι χιτὼν ἐκαλύπτετο πηλῷ·
καὶ τάφος ἔπλετο πόντος. ἐτυμβεύοντο δὲ πολλοὶ
240κητείοις γενύεσσιν, ἐν ὶχθυόεντι δὲ λαιμῷ
ἄπνοον αἰθύσσουσα νέκυν τυμβεύσατο φώκη,
ξανθὸν ἐρευγομένη ῥόον αἵματος. ὀλλυμένων δὲ
τεύχεα πόντος ἔσεκτο, νεοσφαγέος δὲ φορῆος
αὐτομάτη λοφόεσσα δι᾽ ὕδατος ἔπλεε πήληξ
245δεσμοῦ λυομένοιο, θυελλήεντι δὲ πολλῆς
χεύματι φοιταλέης ἐπενήχετο κύκλα βοείης
σὺν διερῷ τελαμῶνι. πολὺς δ᾽ ὑπὸ κύμασιν ἄκροις
ἀφρὸς ἐρευθιόων πολιῆς ἀνεκήκιεν ἅλμης
αἱμαλέῳ πάνλευκον ὑποστίξας χύσιν ὁλκῷ.
250καὶ φονίαις λιβάδεσσιν ἐφοινίχθη Μελικέρτης·
Λευκοθέη δ᾽ ὀλόλυζε, τιθηνήτειρα Λυαίον,
αὐχένα γαῦρον ἔχουσα, καὶ Ἰνδοφόνου περὶ νίκης
ἄνθεϊ φυκιόεντι κόμην ἐστέψατο Νύμφη·
καὶ Θέτις ἀκρήδεμνος ὑπερκύψασα θαλάσσης
255χεῖρας ἐρεισαμένη καὶ Δωρίδι καὶ Πανοπείῃ
ἄσμενον ὄμμα τίταινεν ἐπ᾽ εὐθύρσῳ Διονύσῳ.
καὶ βυθίη Γαλάτεια θαλασσαίου διὰ κόλπου
ἡμιφανὴς πεφόρητο διαξύουσα γαλήνην, [p. 142]
καὶ φονίου Κύκλωπος ἁλιπτοίητον Ἐνυὼ
260δερκομένη δεδόνητο, φόβῳ δ᾽ ἤμειψε παρειάς·
ἔλπετο γὰρ Πολύφημον ἰδεῖν κατὰ φύλοπιν Ἰνδῶν
ἀντία Δηριάδαο συναιχμάζοντα Λυαίῳ·
ταρβαλέη δ᾽ ἱκέτευε θαλασσαίην Ἀφροδίτην
υἷα Ποσειδάωνος ἀριστεύοντα σαῶσαι,
265καὶ γενέτην φιλότεκνον ἐφ᾽ υἱέι κυανοχαίτην
μαρναμένου λιτάνευε προασπίζειν Πολυφήμου.
καὶ βυθίου τριόδοντος ἐκυκλώσαντο φορῆα
θυγατέρες Νηρῆος· ἐρειδόμενος δὲ τριαίνῃ
πόντιος ἐννοσίγαιος ἐδέρκετο γείτονα χάρμην,
270καὶ στρατὸν εὐθώρηκος ὀπιπεύων Διονύσου,
ζηλήμων ὁρόων ἑτέρου Κύκλωπος Ἐνυώ,
ὑγρομόθῳ Βρομίῳ πολυμεμφέα ῥήξατο φωνήν·
‘Εἰς ἐνοπήν, φίλε Βάκχε, τόσους Κύκλωπας ἀγείρων,
καλλείψας δ᾽ ἕνα μοῦνον ἀπόπροθι δηιοτῆτος,
275εἰς χρόνον ἑπταέτηρον ἔχεις πολύκυκλον ἀγῶνα,
βόσκων ἀλλοπρόσαλλον ἀτέρμονος ἐλπίδα χάρμης,
ὅττι τεοῦ μεγάλοιο προασπιστῆρες ἀγῶνος
πάντες ἑνὸς χατέουσιν ἀνικήτου Πολυφήμου·
εἰ δὲ τεὴν ἐπὶ δῆριν ἐμὸς πάις ἵκετο Κύκλωψ,
πατρῴην δ᾽ ἐλέλιζεν ἐμῆς γλωχῖνα τριαίνης,
280καί κεν ὑπὲρ πεδίοιο συναιχμάζων Διονύσῳ
στήθεα βουκεράοιο διέθλασε Δηριαδῆος,
καὶ πολὺν αἰνὸν ὅμιλον ἐμῷ τριόδοντι δαΐζων
εἰς μίαν ἠριγένειαν ὅλον γένος ἔκτανεν Ἰνδῶν.
285υἱὸς ἐμὸς πάλαι ἄλλος ἔχων ἑκατοντάδα χειρῶν
Τιτήνων ὀλετῆρι τεῷ χραίσμησε τοκῆι,
Αἰγαίων πολύπηχυς, ὅτε Κρόνον εἰς φόβον ἕλκων [p. 144]
ἠλιβάτων ἐτίταινε πολυσπερὲς ἔθνος ἀγοστῶν,
ἠέλιον σκιόωσαν ἔχων ὑψαύχενα χαίτην,
290καὶ βλοσυροὶ Τιτῆνες ἐνοσφίσθησαν Ὀλύμπου
εὐπαλάμου Βριαρῆος ὑποπτήσσοντες Ἐνυώ.’
τοῖον ἔπος φθονέων νεμεσήμονι πέφραδε φωνῇ.
αἰδομένη δὲ Θόωσα κατηφέας εἶχε παρειάς,
Ἄρεϊ μὴ παρεόντος ἐρωμανέος Πολυφήμου.
295ὡς δὲ πόνου τέλος ἦεν ἐριφλοίσβοιο κυδοιμοῦ,
ἠθάδα πόντον ὄπωπε κατάρρυτον αἵματι Νηρεύς·
ξανθῆς δ᾽ ἐννοσίγαιος ἐθάμβεε νῶτα θαλάσσης,
ἰχθύας ἀνδροφάγους ὁρόων καὶ πληθύι νεκρῶν
γείτονος ἄβροχα νῶτα γεφυρωθέντα θαλάσσης...
300Βακχιάδες τε φάλαγγες ἐπέρρεον αἴθοπι λαῷ.
κεῖτο δὲ δυσμενέων στρατὸς ἄσπετος, ὧν ἐνὶ χάρμῃ
βαλλομένων ξιφέεσσι καὶ ὀξυτόροισιν ὀιστοῖς.
τοῦ μὲν ὑπὲρ λαπάρην βέλος ἔμπεσε, τοῦ δὲ τυπέντος
ἔγχεϊ χαλκείῳ μεσάτης ὑπὲρ ἄντυγα κόρσης
305ὠτειλὴ βεβάθυστο χαρασσομένοιο καρήνου.
πολλοὶ δ᾽ ἔνθα καὶ ἔνθα πολυσπερέων ἐλατήρων
πόντον ἀμοιβαίοισιν ἀνασχίζοντες ἐρετμοῖς
κυανέην λεύκαινον ἐπασσυτέρην χύσιν ἀφρῷ,
καὶ πόνος ἦν ἀνόνητος ἐπειγομένων ἐλατήρων,
310συμφερτοὺς δὲ κάλωας ἀοσσητῆρι σιδήρῳ
ἰθυντὴρ ἀπέκοψε καὶ ἔσχισεν ἄορι σειρήν. [p. 146]
Ἀμφοτέρης δὲ φάλαγγος ἐν ἠέρι ῥοῖζον ἰάλλων
ἔρρεεν ἀπλανέων δολιχόσκιος ὄμβρος ὀιστῶν·
ὧν ὁ μὲν ἱστὸν ἔβαλλε μεσαίτατον, ὃς δὲ περήσας
315ἱστίον εὐδίνητον ἐβόμβεε σύνδρομος αὔραις,
ἄλλος ἔην προτόνοισι πεπαρμένος, ὃς δὲ μεσόδμῃ
κεῖτο πεσών, ἕτερος δὲ δι᾽ ἠέρος ἰὸς ἀλήτης
ἀκροτάτης ἐτύχησεν ἀερσιλόφοιο κεραίης,
σέλμασι δ᾽ ἄλλος ἔην τετανυσμένος· ἀγχιφανῆ δὲ
320ἄλλα κυβερνητῆρος ἀποπλαγχθέντα κελεύθου
ἄστατα πηδαλίοιο διέξεσεν ἄκρα κορύμβου·
καὶ Φλόγιος κλυτότοξος ὑπηνέμιον βέλος ἕλκων
ἴκρια νηὸς ἔβαλλε καὶ οὐκ ἐτύχησε Λυαίου.
ἦν δ᾽ ἐσιδεῖν κατὰ πόντον ἐύπτερον ἰὸν ἀλήτηι
325πουλύποδος σκολιοῖο περιπλεχθέντα κορύμβοις·
ἄλλου δ᾽ ἤμβροτεν ἄλλος· Ἐρυθραίῳ δὲ σιδήρῳ
πομπίλον ἄλλος ἔτυψε καταιχμάζων Διονύσου·
ἔγχεϊ δ᾽ ἠκόντιζε Κορύμβασος, ὄφρα τυχήσῃ
ὁλκαίης Σατύροιο, παραΐξασα δὲ λόγχη
330ἰχθύος ὑγροπόροιο κατέγραφε δίζυγον οὐρὴν
θηγαλέῃ γλωχῖνι· τιτυσκόμενος δὲ σιδήρῳ
εἰς σκοπὸν ἀχρήιστον ἀνουτήτου Διονύσου
Δηριάδης δόρυ πέμπεν, ἀποπλαγχθεῖσα δὲ Βάκχου
εἰς ῥαχίην δελφῖνος ἐποίπνυε λοίγιος αἰχμή,
335κυρτὸς ὅπῃ λοφιῇσι συνάπτεται ἰχθύος αὐχήν,
δελφὶς δ᾽ αὐτοέλικτος ἐθήμονι κυκλάδι νύσσῃ
ἡμιθανὴς σκίρτησε χορίτιδος ἅλματι Μοίρης·
πολλοὶ δ᾽ ἔνθα καὶ ἔνθα κυβιστητῆρες ὀλέθρου
ἰχθύες ὠρχήσαντο χαρασσομένων ἀπὸ νώτων.
340καὶ Στερόπης προμάχιζεν· ἀερσιπόδης δ᾽ Ἁλιμήδης
χειρὶ λαβὼν πρηῶνα θαλασσοτόκοιο κολώνης
ῥῖψεν ἐπ᾽ ἀντιβίοισιν· ἔδυνε δὲ φοιταλέη νηῦς [p. 148]
τρηχαλέου βληθεῖσα λίθου τροχοειδέι κύκλῳ.
καί τις ἀκοντισθεῖσα δι᾽ ὁλκάδος ὁλκάδι γείτων
345ἀμφοτέρας ἔζευξεν ἁλίδρομος ἔγχεος αἰχμή,
νῆας ἐπισφίγξασα δύω ξυνήονι δεσμῷ
στεινομένων νεφεληδόν· ἔην δ᾽ ἑτερόκτυπος ἠχώ.
καὶ στόλος ἀμφοτέρων τετράζυγον εἶχεν Ἐνυώ,
ὧν ὁ μὲν ἀντιπόροιο περὶ ῥάχιν αἴθοπος Εὔρου,
350ὃς δὲ Λιβὸς δροσεροῖο παρὰ πτερόν, ὃς δὲ Βορῆος,
καὶ Νοτίην παρὰ πέζαν. ἀμοιβαίῃσι δὲ ῥιπαῖς
Μορρεὺς μὲν ταχύγουνος ἀφ᾽ ὁλκάδος ὁλκάδα βαίνων
Βασσαρίδων ἐφόβησεν ἁλιπτοίητον Ἐνυώ,
ἶσος ἀριστεύων καὶ ἐν ὕδασιν· ἀλλὰ ἑ θύρσῳ
355Εὔιος οὐτήσας διερῆς ἀνεσείρασε χάρμης,
καὶ μογέων ὀδύνῃσιν ἐπὶ πτόλιν ᾤχετο Μορρεύς.
ὄφρα μὲν ἔνθεον ἕλκος, ὅ μιν λάχε, δαιμονίη χεὶρ
λυσιπόνου Βραχμῆνος ἀκέσσατο Φοιβάδι τέχνῃ,
θεσπεσίῃ λάλον ὕμνον ὑποτρύζοντος ἀοιδῇ,
360τόφρα δὲ δυσμενέεσσιν ἐπέχραε Λύδιος Ἄρης.
τοῖσι μὲν ἐγρεκύδοιμος ἕην πλόος, εἶχε δ᾽ Ἐνυὼ
ναυτιλίης προκέλευθον, ἁλισμαράγου δὲ κυδοιμοῦ
ἦν κλόνος ἀμφοτέρων ἑτερότροπος· ἀντιβίων γὰρ
ὅσσοι μὲν κραναοῖσιν ὀιστεύοντο βελέμνοις
365ἢ φονίοις πετάλοισιν ἢ ἔγχεσιν ἠὲ μαχαίραις,
χεῖρας ἐρετμώσαντες ἀήθεας εἰς μέλαν ὕδωρ
ἴθμασιν ἀσταθέεσσιν ἐτυμβεύοντο θαλάσσης·
εἰ δέ τις εἰς ἅλα πῖπτε τυπεὶς Βρομίοιο μαχητής,
αἰθύσσων παλάμας ἐπενήχετο κύματα τέμνων
370χερσὶ θαλασσομόθοισιν, ἁλιρροίζῳ δὲ κυδοιμῷ
μαρνάμενος ῥοθίοισι μετ᾽ ἀνέρας ἔσχισεν ὕδωρ.
εἰναλίης δὲ τάλαντα μάχης ἔκλινε Κρονίων, [p. 150]
νίκην ὑδατόεσσαν ἐπεντύνων Διονύσῳ·
καὶ βυθίῳ τριόδοντι κορύσσετο κυανοχαίτης
375μαρνάμενος δηίοισι, καὶ ἄβροχον ἡνιοχεύων
ἅρμα Ποσειδάωνος ἐβακχεύθη Μελικέρτης.
καὶ πισύραις κατὰ πόντον ἐφιππεύοντες ἀέλλαις
κύματα πυργώσαντες ἐθωρήχθησαν ἀῆται,
δυσμενέων ἐθέλοντες ἀιστῶσαι στίχα νηῶν,
οἱ μὲν Δηριαδῆος ἀρηγόνες, οἱ δὲ Λυαίου·
380καὶ Ζέφυρος κεκόρυστο,
νότος δ᾽ ἐπεσύρισεν Εὔρῳ,
καὶ Βορέης Θρήισσαν ἄγων ἀντίπνοον αὔρην
ἄγρια μαινομένης ἐπεμάστιε νῶτα θαλάσσης.
385καὶ στόλον ἰθύνουσα μαχήμονα Δηριαδῆος
385ὑσμίνης Ἔρις ἦρχε· Διωνύσοιο δὲ νηῶν
Ἰνδοφόνῳ παλάμῃ κολπώσατο λαίφεα Νίκη.
χείλεσι δ᾽ ἰκμαλέοισι μαχήμονα κόχλον ἐρείσας
εἰναλίῃ σάλπιγγι μέλος μυκήσατο Νηρεύς·
καὶ Θέτις ἐσμαράγησεν ἐνυαλίης μέλος Ἠχοῦς
390κύμασι πατρῴοισι προασπίζουσα Λυαίου.
Εὐρυμέδων δὲ Κάβειρος ἐθήμονα δαλὸν ἀείρων
ὑσμίνης δόλον εὗρεν ἀρηγόνα· μηκεδανὴν γὰρ
νηῦν ἰδίην ἔφλεξεν ἐκούσιον ἁψάμενος πῦρ·
395νεύμασι Βακχείοισι περισκαίρουσα θαλάσσῃ,
καὶ λοξαῖς ἑλίκεσσιν ἀφ᾽ ὁλκάδος ὁλκάδα βαίνων
κύκλον ἐς αὐτοέλικτον ἐνήχετο πυρσὸς ἀλήτης,
καίων ἔνθα καὶ ἔνθα πολυσπερέων στίχα νηῶν.
καὶ σέλας ἀθρήσασα πυριβλήτοιο θαλάσσης
400Νηρεῒς ἀκρήδεμνος ἐδύσατο βένθεα πόντου,
αἰθομένου φεύγουσα δι᾽ ὕδατος ἰκμαλέον πῦρ.
χάζετο δ᾽ Ἰνδὸς ὅμιλος ἐπὶ χθόνα, πόντον ἐάσας·
καὶ Φαέθων ἐγέλασσεν, ὅτι προτέρους μετὰ δεσμοὺς [p. 152]
ἐκ πυρὸς Ἡφαίστοιο πάλιν φύγε ναύμαχος Ἄρης.
405Δηριάδης δ᾽ ἀκίχητος ἰδὼν φλόγα σύνδρομον αὔραις
εἰς πεδίον πεπότητο θοώτερα γούνατα πάλλων,
φεύγων ὑγρὸν Ἄρηα θαλασσομόθου Διονύσου.