στάτῳ, μονωρόφῳ, κατὰ τὴν ὁδὸν Ἀδριανοῦ ἐν Πλάκᾳ· τοιοῦτον ὑπῆρξε τὸ πρῶτον ἀνάκτορον τοῦ βασιλέως Ὄθωνος.
Καὶ ὅταν ἀναλογίζηταί τις τὸν νεαρὸν ἐκεῖνον βασιλέα πολλὰς ὑποστάντα πικρίας καὶ ὑποβληθέντα εἰς στερήσεις ὑπὲρ τῆς Ἑλλάδος, ἄκων λησμονεῖ τὰ τυχὸν αὐτοῦ σφάλματα καὶ βαθεῖαν αἰσθάνεται συγκίνησιν διὰ τὸ τραγικὸν αὐτοῦ τέλος, ἀποπεμφθέντος πρωΐαν τινὰ αἰφνιδίως ἐκ τῆς χώρας, ἣν τόσον ἠγάπησε.
Τίς δ’ ἐκ τῶν ἀνδρῶν ἐκείνων ἠδύνατο νὰ μαντεύσῃ τότε, ὅτι ὁ πτωχὸς ἑλληνικὸς λαὸς ἐνεῖχε τοσαύτην ζωτικότητα, ὥστε ἡ πρωτεύουσα, ἡ ἀποτελουμένη τότε ἐκ πετρῶν καὶ πλίνθων καὶ ξύλων, ἀτάκτως ἐρριμένων, ἤθελε μεταβληθῇ ἐντὸς ἑξηκονταετίας εἰς ὡραίαν καὶ πλουσίαν πόλιν ὑπερεκατοντακισχιλίων κατοίκων, καὶ ὅτι τὸ ἐπίνειον αὐτῆς, ὁ Πειραιεὺς τοῦ 1835 μετὰ τριῶν καλυβῶν ἤθελεν ἀναδειχθῆ εἰς λιμένα, πρώτης τάξεως, πλήρη κινήσεως καὶ ζωῆς καὶ εἰς πόλιν ἐμπορικὴν καὶ βιομηχανικὴν πλουσιωτάτην, ἐκ πεντήκοντα χιλιάδων κατοίκων;
Καὶ αὐτὸ δὲ τὸ σχέδιον τῆς πόλεως ἀποδεικνύει, ὅτι οὔτε ἡ δυναστεία οὔτε ἡ κυβέρνησις ἤλπιζον τοιαύτην πρόοδον, διὸ καὶ μετά τινος γλισχρότητος συνετάχθησαν τὰ τοῦ σχεδίου αὐτῆς. Ἀπόδειξις εἶναι ἡ ὁδὸς Ἑρμοῦ, ἥτις ἐχαράχθη στενοτάτη, καίπερ ἀποβᾶσα μία τῶν ἐμπορικωτέρων τῶν Ἀθηνῶν.
Πολλοὶ ἐξέφρασαν τὴν ἰδέαν — καὶ εἶχον δίκαιον — ὅτι ἡ νέα πρωτεύουσα ἠδύνατο ν’ ἀνεγερθῆ πλησιέστερον πρὸς τὴν θάλασσαν, οὐχὶ δ’ ἐπὶ τοῦ χώρου τῶν ἀρχαίων Ἀθηνῶν· διότι ἡ ναυτικὴ καὶ ἐμπορικὴ ἰδιοφυΐα τῶν νεωτέρων Ἑλλήνων μᾶλλον παράλιον πρωτεύουσαν ἀπῄτει, ὁ δὲ πρὸς τὴν ἀρχαιολογίαν σεβασμὸς ἐπέβαλεν, ἴσως, νὰ μὴ καλυφθῶσι, διὰ πάντα, ἀρχαιολογικοὶ θησαυροὶ, κτιζομένης τῆς νέας πόλεως.
Εἶναι δὲ περίεργος πῶς ὁ φιλάρχαιος καὶ φιλέλλην ἐκεῖνος βασιλεύς, ὁ Λουδοβῖκος, οὐδαμῶς ἔλαβεν ὑπ’ ὄψει τὸ τοιοῦτο καὶ ἐπέτρεψε νὰ κτισθῇ ἡ νέα πόλις, κατὰ μέγα μέρος, ἐπὶ τῶν ἀρχαίων Ἀθηνῶν πρὸς μεγίστην τῶν ἀρχαιολογικῶν ἐρευνῶν ζημίαν. Καὶ ἂν μὲν δὲν προεῖδε τοῦτο ὁ Λουδοβῖκος, προεῖδεν ὅμως ἄλλό τι καὶ ἀπέτρεψε τοῦ νὰ διαπραχθῇ ὑπὸ τῶν Βαυαρῶν μέγας βαν-
