παρελθὸν κόσμου καὶ πολιτισμοῦ ὁλοκλήρου· οὐδαμοῦ ἀλλαχοῦ κατέκειντο, ἐν ἑνὶ καὶ τῷ αὐτῷ χώρῳ, ὡς ἐν νεκροταφείῳ τὰ λαμπρότερα καλιτεχνικὰ δημιουργήματα τῆς ἀρχαίας ἀνθρωπίνης διανοίας. Ἡ ἄλλοτε μεγίστη τῶν Ἑλληνικῶν πόλεων μόλις εἶχε τέσσαρας χιλιάδας κατοίκων! Ἡ εἰς Ἀθήνας ὅμως μεταφορὰ ἐγέννησε παρὰ τὰς λίαν φανατικοῖς Πελοποννησίοις τὴν ἰδέαν ὅτι δὲν ἔπρεπε νὰ γίνῃ ἐκ Πελοποννήσου ἡ μετάθεσις τῆς πρωτευούσης καὶ ἐζήτουν ὡς τοιαύτην, οἱ μὲν τὸ Ἄργος, οἱ δὲ τὴν Κόρινθον, οἱ δὲ τὴν τέως πρωτεύουσαν, τὸ Ναύπλιον. Ἀλλ’ ὅμως πρὸς οὐδὲν αἰ ἀπαιτήσεις αὐτῶν ἴσχυσαν.
Ἡ πρωτεύουσα λοιπὸν τοῦ Κράτους ἐγκαθίστατο ἐν μέσῳ ἐνδόξων ἐρειπίων. Τὴν 1ην Δεκεμβρίου 1835 ἐγένετο ἡ μεταφορὰ τῆς ἕδρας, ὑπουργεῖα δὲ καὶ γραφεῖα καὶ ὑπάλληλοι ἐσπευσμένως προσήρχοντο εἰς τὴν νέαν πρωτεύουσαν· κατὰ τὸ ἔτος ἐκεῖνο, παρὰ τὸ σύνηθες, ἐπεκράτει παγετῶδες ψῦχος καὶ κατὰ τὴν ἡμέραν τῆς ἐγκαταστάσεως καὶ ὁ ἀττικὸς οὐρανός, ὁ αἴθριος πάντοτε καὶ κατ’ αὐτόν, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον, τὸν χειμῶνα ἦτο κεκαλυμμένος ὑπὸ νεφῶν· ὁ Πειραιεὺς[1] ἀπετελεῖτο ἐκ τριῶν οἰκίσκων ἢ μᾶλλον ξυλίνων καλυβῶν χάριν τῶν καταπλεόντων ναυτίλων, ὁ λιμὴν αὐτοῦ ἦτο κατακεχωσμένος, ὥστε αἰ ἐκ τῶν πλοίων παραλαβοῦσαι τὸν Ὄθωνα καὶ τὴν συνοδείαν λέμβοι ἐκάθησαν εἰς τὰ ρηχά, ἡ δὲ ἀπόβασις, ἐξ ἀνάγκης ἐγένετο ἀβρόχοις ποσίν· αὐτοσχέδιος δέ τις ὁδὸς ἐκ τοῦ ἐπινείου ἦγεν εἰς Ἀθήνας, διὰ μέσου τοῦ κατακεκομμένου ἐλαιῶνος. Οἱ ὀλίγοι Ἀθηναῖοι ἐξῆλθον πρὸς ὑποδοχὴν τῆς παραδόξου πομπῆς, τοῦ ἀθροίσματος ἐκείνου ἀνθρώπων καὶ ἀποσκευῶν, ὅπερ ἀπετέλει μίαν κυβέρνησιν καὶ ἕνα θρόνον· ὁ δὲ Αὐστριακὸς πρεσβευτὴς Πρόκες προσφωνῶν τὸν Ὄθωνα εἶπεν, ὅτι ἔβλεπεν αὐτὸν κατοικοῦντα «ἐν μέσῳ ἐρειπίων λαμπρῶν μὲν ἐκ παλαιῶν, ἐλεεινῶν δὲ ἀπὸ τῆς χθές»· οἰκίαι ἐσπάνιζον καὶ οἱ ὑπάλληλοι μετὰ δυσκολίας ἐνῳκίασαν κατοικίας· ὁ βασιλεὺς κατῴκησεν ἐν οἴκῳ ἁπλου-
- ↑ Ἰδὲ Παντ. Καμπούρογλου, Ἱστορία Πειραιῶς ἀπὸ τοῦ 1833 – 1882, Ἀθῆναι 1883.
