νὰ κτισθῇ ἐπ’ αὐτῆς καὶ ἀναπτυχθῇ πόλις μεγάλη. Σχῆμα κερατοειδὲς ἔχων ὁ κόλπος οὗτος καὶ συστενούμενος μέχρι 300 μέτρων, ἔνθα δύο ὑπάρχουσι γέφυραι, διχαλοῦται κατὰ τὸ ἀνώτερον αὑτοῦ πέρας, ὅπερ ἔχει νῦν πάθει σημαντικήν πρόσχωσιν, εἰς δύο μικρὰς κοιλάδας δύο ποταμίων, ἐξ ὧν τὸ μεγαλείτερον, τὸ γλυκὺ τῆς Εὐρώπης ὕδωρ ἐπικαλούμενον[1], παρέχει ἴσως πότιμον ὕδωρ εἰς τὸ Βυζάντιον. Τὸ βάθος τοῦ Κερατίου κόλπου ἐπὶ τοῦ τρίτου τοῦ μήκους αὐτοῦ φθάνει μέχρι 35 — 40 μ, τὸ δὲ μέσον αὐτοῦ πλάτος μέχρι 300 μ.
Τὸν σχηματισμὸν δὲ τοῦ Βοσπόρου πρέπει κυρίως ν’ ἀποδώσωμεν εἰς τὰ πολλὰ ρήγματα, τὰ διασχίζοντα τὰ δεβόνια στρώματα, ἐν οἷς ἐπικρατοῦσι κυρίως αἱ διευθύνσεις ΒΑ — ΝΔ καὶ ΒΔ — ΝΑ. Ἐσχηματίσθη δὲ τὸ στενὸν εἰς νεωτάτους γεωλογικοὺς χρόνους καὶ πιθανῶς κατὰ τὸν νεωτέραν διλούβιον ἐποχήν. Τὰ μέγιστα δὲ πρὸς εὔρυνσιν καὶ βάθυνσιν τοῦ στενοῦ συνετέλεσεν ἡ διαβρωτικὴ τῶν ὑδάτων ἐνέργεια, ὅπως διὰ τῆς φυσικῆς ταύτης αὔλακος συγκοινωνήσῃ καὶ πάλιν ὁ Πόντος μετὰ τῆς Μεσογείου, ἀφοῦ ὁ διὰ τῆς Θρᾴκης εἰς ἀρχαιοτέρας ἐποχὰς ὑπάρξας θαλάσσιος βραχίων ἔκλεισε πρὸ αἰώνων.
Τὰ ἐπὶ τῇ Προποντίδι μεσημβρινὰ παράλια τῆς Θρᾴκης εἶνε κρημνώδη τὸ πλεῖστον καὶ ὅλως ἀλίμενα μέχρις ἀποστάσεως 135 χιλµ. ἀπὸ τοῦ Βοσπόρου καὶ μόνον ἡ ἀρχαία
- ↑ Γλυκέα ὕδατα παρ’ Εὐρωπαίοις, Κεατχανὲς δὲ τουρκιστὶ καλεῖται τὸ μέρος ἔνθα ἐκβάλλουσι τὰ ποτάμια Κίδαρις καὶ Βορβύσης, ὧν τὸ πρῶτον εἶνε πλωτὸν δι’ ἀκατίων ἐπί τι διάστημα, τὸ δὲ δεύτερον πηγάζει ἄνωθεν τοῦ ὑδραγωγείου τοῦ παρὰ τὴν Κ/λιν Βελιγραδίου, ἐξ οὗ ἴσως ἡ παραξήγησις ὅτι παρέχει τὸ ἕτερον τῶν ποταμίων πόσιμον ὕδωρ εἰς τὸ Βυζάντιον, τὸ ὁποῖον δὲν εἶναι ἀληθὲς.
