νὰ ξέρῃς τὴ γραμματική, γιὰ νὰ γράψῃς βιβλίο, ἅμα δὲν εἶναι μόνο καὶ μόνο ἐπιστημονικό, ἂν καὶ στὴν ἐπιστήμη τὴν ἴδια χρειάζεται κάτι παραπάνω ἀπὸ τὴν ξερὴ ἐπιστήμη. Τὸ κάτι ἀφτὸ χρειάζεται ἀκόμη περισσότερο στὴ φιλολογία. Τί εἶμαι, γλωσσολόγος ἢ ψυχολόγος, ἐπιστήμονας ἢ ποιητής, καλὰ καλὰ δὲν τὸ κατέχω, νὰ σᾶς τὸ πῶ. Ἴσως δὲν εἶμαι καὶ τίποτις. Ἕνα πρᾶμα νοιώθω, πὼς εἴτε λέξη πιάνω νὰ ψιλολογήσω εἴτε ἀθρώπινη ψυχή, διαφορετικὴ δουλειὰ δὲν κάνω κι ὅσο ἡ μιὰ μὲ συνεπαίρνει, τόσο μὲ συνεπαίρνει κ’ ἡ ἄλλη. Παλιὰ πρόληψη κιόλας πὼς ἡ φαντασία, ἡ δημιουργικὴ φαντασία, δὲν παίζει ῥόλο, καὶ ῥόλο σημαντικό, στὴν ἀποκάλυψη κάθε ἀλήθειας. Καθὼς πλέκεις ἕνα ῥομάντξο, ἔτσι καὶ τὰ ἱστορικὰ τὰ φαινόμενα τὰ συνταιριάζεις. Λογικὴ παντοῦ θέλει, γιὰ νὰ βγῇ τὸ συμπέρασμα σωστό. Θέλει καὶ ἀγάπη. Ὡραῖα τὸ ξεδιάλισε ὁ Παλαμᾶς· «ἑτοιμάζουμε καὶ τἄρθρα μας, καθὼς συνθέτουμε καὶ τὰ τραγούδια μας. Μὲ τὸν ἔρωτα καὶ μὲ τὸ μεθήσι. Ὅπως ἀπὸ κάτου ἀπὸ τὸ πιὸ ἐλεύτερο φτερούγισμα τοῦ ποιητῆ μπορεῖ νὰ κρύβεται ἡ καλομετρημένη τοῦ κριτικοῦ παρατήρηση, ἔτσι κ’ ἕνα ἄρθρο πεζογραφικὰ δουλεμένο, καὶ μὲ ὅλη του τὴ δασκαλικὴ μορφή, μπορεῖ νὰ μὴν εἶναι ξένο πρὸς κάποια δημιουργικὴ πνοή, καὶ πρὸς τὴν Ποίηση νὰ στέκῃ πολὺ πιὸ κοντὰ κι ἀπ’ ὅσο κανεὶς ὑποψιάζεται. Πολλὲς φορὲς τυχαίνει νὰ τὰ ζυγιάζουμε τὰ τραγούδια μας καὶ νὰ τραγουδᾶμε τἄρθρα μας.» (Νουμᾶς, ἀρ. 40, 1905).
Νὰ μὴ σᾶς τὸ κρύφτω, ἐγὼ τὸ Ταξίδι μου, σὰν τὄγραψα, θέλησα νὰ τὸ τραγουδήσω. Μπορεῖ νὰ γελιοῦμαι καὶ νὰ μοῦ πῆτε σεῖς πὼς ἡ ἀπαίτηση μεγάλη, ναό γυρέβω νὰ περάσω ἄξαφνα καὶ γιὰ ποιητής. Μὰ τί νὰ σᾶς κάμω ποὺ τὴν ἀπαίτηση τὴν ἔχω; Τὸ δήλωσα κι ἀπὸ τὴν πρώτη ἕκδοση· «Τὸ βιβλίο μου εἶναι παραμύθι, ὄχι ταξίδι (σ, δʹ)… ἀφτὸ τὸ βιβλίο, μόλον ὅτι ἔχει βάση τὴ γραμματική, γράφηκε μόνοΣελίδα:Το Ταξίδι μου (1905).djvu/21
Αυτή η σελίδα δεν έχει ελεγχθεί ακόμη για πιθανά λάθη.
13
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
