Σελίδα:Το Ταξίδι μου (1905).djvu/17

Από Βικιθήκη
Αυτή η σελίδα δεν έχει ελεγχθεί ακόμη για πιθανά λάθη.
9
ΠΡΟΛΟΓΟΣ

εἶναι τῆς καθεμιᾶς τὰ γνωρίσματα, μὲ τί τρόπο κι ἀπὸ τὴ γλώσσα τοῦ χωριοῦ μπορεῖς νὰ καταλάβῃς τοὺς νόμους τοὺς γενικούς. Λούστηκα στὴν καθάρια γλώσσα τοῦ Πυργιοῦ, ὅπου κάθησα μήνα, πότισα μὲ τὰ πυργούσικα τὴν ψυχή μου, ἀφοῦ πρῶτα εἶχα προσπαθήσει νὰ ξεκαθαρίσω τῆς γλώσσας μας τὰ ἱστορικά, κι ἀφοῦ κατόπι πάσκισα νὰ τὴν ἀρπάξω ἀπὸ τὰ χείλια ὁλωνῶνε.

Κ’ ἔτσι ἔγινε τὸ Ταξίδι μου.

Τὸν πρόλογο τοῦ Ταξιδιοῦ, τὸ γλωσσολογικὸ τὸν πρόλογο, ἀλλοῦ τὸν ἔγραψα καὶ θὰ δημοσιεφτῇ πιὸ ὕστερα στὰ Ῥόδα καὶ Μῆλα. Ἐδῶ, γιὰ τὴ γλώσσα δὲ θέλω νὰ πῶ παρὰ δυὸ λόγια. Πρέπει κανεὶς κάπου κάπου νὰ ξετάζῃ τὸν ἑαφτό του, γιὰ νὰ δῇ σὲ τί βαθμὸ βρίσκεται, νὰ συγκρίνῃ τὰ περασμένα του μὲ τὰ παρούμενα καὶ νὰ καταλάβῃ ἂν ἄλλαξε ἢ δὲν ἄλλαξε ἰδέες, ποιὲς ἄλλαξε καὶ πῶς. Ἀφτὸ ἔκαμα στὴν Ἀπολογία [1] μου. Μὲ εἴπανε πολλὲς φορὲς καὶ μὲ λένε ἀκόμη φανατικό. Φανατισμὸς στὴ γλώσσα, ὅπως τὸ ἐννοοῦνε οἱ κατηγορητάδες μας, σημαίνει νόμος ἐθνικός.Ἅμα θέλῃς νἀκούσῃς τὸ νόμο καὶ νἀκολουθήσῃς τὴ γραμματική, νομίζουνε πὼς εἶναι ἀπὸ πεῖσμα ἢ ἀπὸ καμιὰ ὑπερβολικὴ πεποίθηση στὴ δύναμή σου. Πεποίθηση ἀνάγκη νἄχῃς. Μὰ ἐγὼ κι ἀπὸ τότες ποὺ καταπιάστηκα τὸ Ταξίδι, ἔλεγα πάντα πὼς γλώσσα μᾶς χρειάζεται, ὄχι τάχα γιὰ νὰ γράφουμε τὰ βιβλία μὰς καὶ σώνει, παρὰ γιὰ νἄπολάψη στὸ τέλος μιὰ γλώσσα καὶ τὸ ἔθνος, δηλαδὴ νὰ τὴ μαθαίνουνε τὰ παιδιὰ στὸ σκολειό, ἐπειδὴ συλλογιόμουνε τὸ μέλλο κι ἀφτὸ πρέπει νὰ συλλογιούμαστε.Ὅταν ὅμως βάζεις τέτοιο πρᾶμα μὲ τὸ νοῦ σου, ὅταν ἀποβλέπεις στὰ παιδιά, μοῦ φαίνεται ἀπαραίτητο νὰ τοὺς δώσῃς καὶ μιὰ γραμματική. Ἡ γραμματική σου πάλε θὰ βασίζεται σὲ κάποιους κανόνες. Νά λοιπὸν ποὺ γίνεσαι φανατικός. Τὴ γραμ-
  1. Τραβιοῦνται τὰ πρῶτα φύλλα, πρὶν ἀκόμη στείλω τὴν Ἀπολογία στὸ Νουμά. Θὰ σημειώσω λοιπὸν τὸν ἀριθμὸ μόνο στὸ τέλος τοῦ βιβλίου.