αὖθις, ὅτε (362) ἐκ, δευτέρου ἐκινήθη κατὰ τῆς Σπάρτης ὁ Ἐπαμεινώνδας, ἐπολέμησε κατ' αὐτοῦ ἐν Μαντινείᾳ, ἀλλ' ἡττήθη, καὶ εἱρήνη συνωμολογήθη, εἰς ἣν, ἄκοντος αὐτοῦ, ἂλλ' ἀδυνατούσης τῆς Σπάρτης ἄλλως νὰ πράξῃ, συμπεριελήφθη καὶ ἡ Μεσσηνία. Τότε δὲ, δυσανασχετῶν, μετέβη (361) μετὰ στρατοῦ, καίτοι ὑπέργηρως, εἰς Αἴγυπτον, ἵνα ὑποστηρίξῃ αὐτὴν κατὰ τοῦ Ἀρταξέρξου. Καὶ ὁ μὲν Αἰγύπτιος βασιλεὺς Ταχὼς ἠρνήθη αὐτῷ τὴν ἁρχηγίαν· ἀλλ' ὁ ἐκβαλὼν καὶ ἀντικαταστήσας ἐκεῖνον Νεκτάναβις ἐπλήρωσε τιμῶν καὶ δώρων τὸν Ἀγησίλαον, ὃστις ἀπελθὼν ἐκεῖθεν, ἀπεβίωσε καθ' ὀδὸν (358), εἰς ἡλικίαν ἐτῶν 84 (Πλουτ. Ἀγησ.— C. Nep. ὁμ.—Ξενοφ. Ἑλλ. Γ—ΣΤ.).
Ἀγησίπολις. Τρεῖς βασιλεῖς τῆς Σπὰρτης ἔφερον τοῦτο τὸ ὄνομα. 1) Υἱὸς τοῦ Παυσανίου, ἀνέβη εἰς τὸν θρόνον (394 π.Χ.) ἀνήλικος, ὑπὸ κηδεμόνα τὸν Ἀριστόδημον, καὶ ἐβασίλευσεν ἔτη 14. Ἐκστρατεῦσας κατὰ Ἄργους (390), ἀπέτυχε· τὴν δὲ Μαντίνειαν ἐκυρίευσε μεταστρέψας τὸν αὐτὴν διαρρέοντα ποταμὸν Ὄφιν. Ἀπέθανε δὲ (380) ἐν ἐκστρατείᾳ κατὰ τῆς Ὀλύνθου (Ξεν. Ἑλλ. Γ, 8, 19. Δ, 2, 9. 7, 2. Ε, 2, 3). —2) Υἱὸς τοῦ Κλεομβρότου, ἐβασίλευσεν ἔν ἔτος (371). —3) Διεδέχθη (220) τὸν θεῖόν του Κλεομένην Γ, καὶ ἐξώσθη ὑπὸ τοῦ συμβασιλέως του Λυκούργου (Liv. XXXIV, 26).
Ἆγις. Πολλοὶ βασιλῖες τῆς Σπάρτης ἔφερον τοῦτο τὸ ὄνομα. 1) Υἱὸς Εὐρυσθένους, γενάρχης τοῦ βασιλικοῦ γένους τῶν Ἀγιαδῶν, ἤκμαζε περὶ τὰ 500 π.Χ. (Ἡροδ. Ζ, 204), καὶ λέγεται καθυποτάξας τοὺς Εἵλωτας (Στρβ. Η, 5).—2) Ἆγις Α, υἱὸς Ἀρχιδάμου Β, ἀδελφὸς τοῦ Ἀγησιλάου, βασιλεύσας ἀπὸ 426 μέχρι 398. Ἐπὶ τοῦ Πελοποννησιακοῦ πολέμου θελήσαντα νὰ εἰσβάλῃ εἰς τὴν Ἀττικὴν, τὸν ἁπέτρεψε σεισμὸς· ἀλλὰ τὸ 425 ἡ εἰσβολή του ἐπέτυχε (Θουκ. Δ, 2). Κατὰ τῶν Ἀργείων ἐκστρατεύσας (418) καὶ ἀνακωχὴν δεχθεὶς, κατηγορήθη, καὶ μόλις ἀπέφυγε τὴν ποινήν. Τὸ ἐπιὸν δ' ἔτος ᾔρατο λαμπρὰν νίκην κατ' αὐτῶν (Θουκ. Ε, 64). Τὸ 413 καταλαβὼν ὠχύρωσε τὰ ὕψη τῆς Δεκελείας περὶ τὰς Ἀθήνας, ἃς μεγὰλως ἕβλαψε διὰ τούτου, καὶ τὸ 405 συνεπολιόρκησεν αὐτὰς μετὰ τοῦ Λυσάνδρου (Πλουτ. Λύσ. ΙΔ.—Ξενοφ. Ἑλλ. Α, 1, Β, 2). Διέπρεψε δὲ καὶ κατὰ τῶν Ἠλείων, καὶ τὸ 397 ἀπελθὼν εἰς Δελφοὺς, ἀπέθανε κατὰ τὴν ἐπιστροφήν του (Ξεν. Ἑλλ. Γ, 3, 1). Ὁ Ἀλκιβιάδης παρ' αὐτῷ καταλύσας ὃτε ἀπεδήμησεν εἰς Σπάρτην, ἐπιστεύετο δελεάσας τὴν γυναῖκά του Τιμαίαν, δι' ὃ καὶ ὁ Ἀγησίλαος κατώρθωσε ν' ἀποκλείσῃ τοῦ θρὸνου τὸν υἱὸν αὐτῆς Λεωτυχίδαν, ὡς νόθον (Πλουτ. Ἀγησ. Γ).—3) Ἆγις Β, υἱος Ἀρχιδάμου Γ, ἐβασίλευσεν ἀπὸ τοῦ 338 μέχρι 330) (Πλοὺτ. αὐτ.) Κατ' Ἀλεξάνδρου τοῦ Μεγάλου πράττων, ἔλαβε παρὰ τῶν ἐν τῇ Μικρᾷ Ἀσίᾳ σατραπῶν πλοῖα καὶ χρήματα καὶ ὀκτακισχιλίους Ἕλληνας μισθωτοῦς, τοὺς ἐν Ἰσσῷ ὑπὸ τὸν Δαρεῖον πολεμήσαντας, καὶ κατέλαβε τὴν Κρήτην. Ἐν Πελοποννήσῳ δ' ἐκυρίευσε πολλὰς τῶν πόλεων αἵτινες ἐμακεδόνιζον. Ὅτε δ' ἐπολιόρκει τὴν Μεγαλόπολιν, ἐπελθὼν ὀ Ἀντίπατρος, τὸν ἐνίκησε, καὶ ὁ Ἆγις ἔπεσεν εἰς τὴν μάχην (Ἀρριαν. Β, 13.—Curt. VI, 1—16.—Just. XII, 1).—4) Ἆγις Γ, υἱὸς Εὐδαμήδα Β, βασιλεὺσας τὸ 244, κατανοήσας τὴν παρακμὴν τῆς πατρίδος του, ἧς οἱ πολῖται εἶχον περιορισθῆ εἰς 700 μόνον, καὶ τῆς αὐστηρὸτητος τοῦ Λυκουργείου πολιτεύματος ἀποστάντες, ἤδη ἐτρύφων ἐν πλούτῳ, καὶ ἡ γῆ, πρὶν πᾶσιν ἐξ ἴσου διανεμεμημένη, εἶχε περιέλθει ἥδη εἰς χεῖρας ὀλίγων, καὶ προσέτι καὶ γυναικῶν, ἐμελέτησε νὰ ἐπαναφέρῃ τὰ ἀρχαῖα ἤθη καὶ νόμιμα, διδοὺς αὐτὸς πρῶτος τὸ παράδειγμα τῆς λιτότητος. Καὶ πολλοὺς μὲν εὔρεν ὀπαδούς· τὸν φίλον του δὲ Λύσανδρον εἰς τὴν Ἐφορείαν διὰ τῆς ἐπιρροῆς του προαγαγὼν, ἐπρότεινεν εἰς τὴν Γερουσίαν ν' ἀπονεμηθῇ τὸ δικαίωμα τοῦ πο-
