Σελίδα:Λεξικόν της Ελληνικής Αρχαιολογίας.djvu/21

Από Βικιθήκη
Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
7
Ἀγαμήδης—Ἀγγεῖα

Πριάμου, τὴν μάντιδα Κασσάνδραν. Ἀλλ' ἐκεῖ ὁ Αἴγισθος, συνομώσας μετὰ τῆς Κλυταιμνήστρας, τὸν ἐδολοφόνησεν ἐν συμποσίῳ, ἡ δὲ Κλυταιμνῆστρα ἐφόνευσε τὴν Κασσάνδραν (Ὁμ, Ὀδ. Γ, 256, Δ, 512, Λ, 405), ἢ, κατ' ἄλλους (Αἰσχλ. Ἀγ. 1389), τὸν Ἀγαμέμνονα ἐφὸνευσεν αὐτὴ ἡ Κλυταιμνήστρα ἐν τῷ βαλανείῳ, ῥίψασα ὑπὲρ τὴν κεφαλήν του χιτῶνα συνερραμμένον, στερήσαντα αὐτὸν τῆς χρῄσεως τῶν χειρῶν. Τέκνα δὲ τοῦ Ἀγαμέμνονος καὶ τῆς Κλυταιμνήστρας ἦσαν (Ὀμ. Ἰλ. Ι, 142) ἡ Ἰφιάνασσα, ἡ Χρυσόθεμις, ἡ Λαοδίκη (Ἠλέκτρα παρὰ τοῖς δραματοποιοῖς), καὶ ὁ Ὀρέστης, ἐκδικήσας κατὰ τὸν μετέπειτα χρόνον τὸν θάνατον τοῦ πατρός του ἐπὶ τοῦ Αἰγίσθου καὶ τῆς Κλυταιμνήστρας. Εἰς ταύτας προστίθεται ὑπὸ ποιητῶν καὶ ἡ Ἰφιγένεια (πιθανῶς ἡ αὐτὴ τῇ Ἰφιανάσσῃ). Ἐν Ὀλυμπίᾳ καὶ Ἀμύκλαις ἳσταντο ἀνδριάντες αὐτοῦ, καὶ ὑπῆρχον οἱ δοξάζοντες ὃτι ἦν βασιλεὺς τῆς Λακεδαίμονος ἐν Ἀμύκλαις οἰκῶν.

Ἀγαμήδης, υἱὸς Ἐργίνου, βασιλεὺς, τοῦ Βοιωτίου Ὀρχομενοῦ, ᾠκοδόμησε μετά τοῦ ἀδελφοῦ του Τροφωνίου τὸν ἐν Δελφοῖς ναὸν τοῦ Ἀπόλλωνος, καὶ προσέτι Θησαυρὸν δι' Ὑριέα, τὸν βασιλέα τῆς ἐν Βοιωτίας Ὑρίας. Ἀλλ εἰς αὐτὸν οἱ δύο ἀδελφοὶ ἐνήρμοσαν ἕνα λίθον περιαιρετὸν, ὃν ἀφαιροῦντες διὰ νυκτὸς, ἔκλεπτον τὰ κειμήλια. Τοῦτο ἐννοήσας ο βασιλεὺς, ἐνήρμοσεν ἐν τῷ Θησαυρῷ παγίδα, εἰς ἣν ἐνέπεσεν ὁ Ἀγαμήδης. Ὁ δὲ Τροφώνιος, ἵνα μὴ φωραθῇ, τὸν ἁπεκεφάλισε, καὶ ἔλαβε τὴν κεφαλήν. Ἀλλ' εἰς Λεβαδίαν, ὃπου τὴν ἔκρυψεν, ἁνοιγεῖσα ἡ γῆ τὸν κατέπιε (Παυσ. Θ, 37, 7), καὶ ἐκεῖ ὑπῆρξεν ἔκτοτε ὁ χρησμὸς τοῦ Τροφωνίου, εἰς οὔ τὸ ἄντρον ὁ εἰσερχόμενος οὐδέποτε πλέον ἐγέλα· οἱ δ' εἰς αὐτὸν προσερχὸμενοι ὤφειλον διὰ νυκτὸς νὰ θύσωσι κριὸν, καὶ νὰ ἐπικαλῶνται καὶ τὸν Ἀγαμήδην, — Ἀλλη δὲ παράδοσις μετατίθησι τὸ συμβὰν εἰς Ἤλιδα, ὃπου Ἀγαμήδης ὁ Στυμφάλου, καὶ οἱ δύο αὑτοῦ υἱοὶ, Τροφώνιος καὶ Κερκύων, ἔκλεψαν οὕτω τὸν θησαυρὸν τοῦ Αὐγείου, καὶ μετά τὸν ὡς ἄνω εἴρηται θάνατον τοῦ Ἀγαμήδους, ἔφυγεν ὁ μὲν Τροφώνιος εἰς Ὀρχομενὸν, ὁ δὲ Κερκύων εἰς Ἀθήνας.— Ὅμοιον δὲ τούτου διηγεῖται ὁ Ἡρόδοτος (Β, 121) ὡς συμβὰν εἰς Αἴγυπτον, εἰς τὸν θησαυρὸν τοῦ βασιλέως Ῥαμψινίτου, καὶ πιθανῶς ὁ μῦθος μετέβη ἐκεῖ ἀπό τῆς ἐπιμιξίας μεταξὺ Ἑλλάδος καὶ Αἰγύπτου. — Οἱ δὲ πανταχοῦ συμβολικὰς ἑρμηνείας ἐπιζητοῦντες, βλέπουσιν ἐν τῷ Τροφωνίῳ προσωποποίησιν τῆς δυνάμεως τῆς ἐκ τῶν ἐγκάτων τῆς γῆς τοὺς τρέφοντας αὐτῆς θησαυροὺς παραγούσης, καὶ ὃτε αὐτὸς, μετεπλάσθη εἰς ἥρωα καὶ κλέπτην, τότε λέγουσιν ὃτι τῷ ἐδόθη βοηθὸς ὁ Ἀγαμήδης, ἤτοι ὁ ἄγαν ἔμφρων!

Ἀγανίππη, 1) Πηγὴ παρὰ Θεσπιαῖς τῆς Βοιωτίας (Virg. Æn. X, 12), ἀναβλύσασα ἐκ κτύπου τοῦ ποδὸς τοῦ Πηγάσου, καὶ χορηγοῦσα τοῖς πίνουσι τὸ δῶρον τῆς ποιήσεως (Παυσ. Θ, 29, 5), ἴδ. Ἱπποκρήνη.— 2) Ἡ νύμφη τῆς ἄνω πηγῆς, θυγάτηρ τοῦ Τερμησσοῦ. — 3) Γυνὴ τοῦ Ἀκρισίου, μήτηρ τῆς Δανάης, καλουμένη δὲ καὶ Εὐριδίκη.

Ἀγασίας. Δύο γλύπται τοῦ ὀνόματος τούτου, ἐξ Ἐφέσου. Τοῦ ἑνὸς τὸ σωζόμενον ἄγαλμα ἐπεσκευάσθη ὑπὸ Ἀριστάνδρου, τοῦ δ' ἄλλου εἶναι ὁ ἐν Παρισίοις «Βοργεσιανὸς μονομάχος» ἀμφὸτερα καλῆς ἐποχῆς.

Ἀγαυὴ, θυγάτηρ τοῦ Κάδμου καὶ τῆς Ἑρμιόνης, γυνὴ τοῦ Ἐχίονος, καὶ μήτηρ τοῦ Πενθέως.

Ἀγγεῖα, ὑπῆρχον παρὰ τοῖς ἀρχαίοις ἐκ παντοίας ὕλης καὶ παντοίων σχημάτων, οἷον ἐκ γῆς ὀπτῆς, πολλάκις κεχρωματισμένα δι' ἐρυθρᾶς βαφῆς ἐπὶ μέλανος ἐμβαδοῦ, ἤ τ' ἀνάπαλιν‧ ἄλλα δ' ἐκ μετάλλου, εἴτε χαλκοῦ ἢ ἀργύρου ἢ καὶ χρυσοῦ, ἢ ἁπλᾶ, ἢ μετὰ κατὰ τὸ μᾶλλον ἢ ἧττον πλουσίων τορευμάτων‧ προσέτι λίθινα, καὶ ἐξ ἀλαβάστρου ἢ ἐξ ἠλέκτρου, ὑάλινα, καἰ ἄλλα,