Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σελίδα:Λεξικόν της Ελληνικής Αρχαιολογίας.djvu/18

Από Βικιθήκη
Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
4
Ἀγαθοκλῆς

ἀποτελούντων τὴν φρουρὰν τῶν βασιλέων τῆς Σπάρτης πέντε κατ' ἔτος λαμβανόμενοι, εἴτε οἱ πρεσβύτεροι (Ἡροδ. Α, 67), ἢ κατ' ἐκλογὴν (Τιμ. Ληξ. Πλατ. φ. Bekker Anecd. I, 209), καὶ ὑπηρετοῦντες εἰς ἀποστολὰς εἰς τὴν ξένην.

Ἀγαθοκλῆς. 1) Βασιλεὺς τῶν Συρακουσῶν. Ὁ πατὴρ αὐτοῦ Καρκῖνος, ἐκ Ῥηγίου, κατέφυγεν εἰς τὴν ἐν Σικελίᾳ ὑπὸ τοὺς Καρχηδονίους διατελοῦσαν πόλιν Θέρμας, ὃπου ἤσκει τὴν κεραμευτικήν. Ὅτε δ' ἐγεννήθη ἐνταῦθα ὁ Ἀγαθοκλῆς τὸ 361 π.Χ. ἐπειδὴ χρησμὸς διεδόθη καθ' ὃν τὸ παιδίον ἔμελλέ ποτε μεγάλως νὰ βλάψῃ τὴν Καρχηδόνα, κατέφυγεν ὁ Καρκῖνος μετ' αὐτοῦ εἰς Συρακούσας καὶ ἐπολιτογραφήθη αὐτόθι. Ὡς κεραμεὺς ἀνατραφεὶς καὶ ὁ Ἀγαθοκλῆς, εἰσῆλθε μετὰ ταῦτα εἰς τὴν στρατιὰν, καὶ εἰς χιλίαρχον προβιβασθεὶς ἐπὶ τοῦ πολέμου κατὰ Μαμερτίνων καὶ Καμπανῶν καὶ τῆς πόλεως Αἴτνης, διεδέχθη τὸν στρατηγὸν Δάμαν (ἢ Δαμάσκωνα Just. XXII, 1, 12) καὶ ἐνυμφεύθη τὴν πλουσίαν του χήραν. Ὑπὸ τοῦ Ἡρακλείδου καὶ Σωσιστρὰτου, οἵτινες προῆρχον τῆς ἀριστοκρατίας, ἐκ Συρακουσῶν ἐκβληθεὶς, συμπαρέλαβε πάντας τοὺς δυσηρεστημένους, ὑπηρέτησεν ὑπὸ τοὺς Ταραντίνους, ἐβίασε τοὺς δύο ἀντιπάλους αὐτοῦ νὰ λύσωσι τοῦ Ῥηγίου τὴν πολιορκίαν, καὶ ἐξεδίωξεν αὐτούς ἐκ τῶν Συρακουσῶν. Ἀλλ' ἐξεβλὴθη καὶ αὐτὸς αὖθις ὑπὸ τῶν ὑποπτευόντων αὐτὸν ὡς ἀποβλέποντα εἰς τὴν τυραννίδα, καὶ ἀνεκλήθησαν οἱ ἀντιφρονοῦντες. Συλλέξας ὃμως παρ' ἑαυτὸν νέους τολμητίας καὶ δὴ καὶ λῃστάς (Just XXII, 1, 14), ἐπανῆλθε, καὶ συνετῶς προσενεχθεὶς, ἐξελέγη ἀρχηγὸς τῆς Κυβερνήσεως. Ἀλλά τότε, ἀπορρίψας τὸ προσωπεῖον, καὶ βοηθείᾳ τῶν ὀπαδῷν του, ἐδείχθη σκληρότατος, ἐθανάτωσε περὶ τοὺς, τετρακισχιλίους πολίτας, καὶ πλείστους ἄλλους ἐξέβαλε, παραδοὺς τὰ κτὴματά των εἰς λεηλασίαν (Just. XXII, 2). Οἱ ἐκβληθέντες ἐξῆγειραν κατ' αὐτοῦ πολλὰς πόλεις, ἱδίως τὸν Ἀκράγαντα· ἀλλὰ, βοηθείᾳ τῶν Ταραντίνων, κατέβαλεν αὐτοὺς, καὶ τοὺς ἠνάγκασεν εἰς εἰρήνην, τὸ 314. Μετὰ δύο δ' ἔτη, ἐκστρατεύσας κατὰ τῆς σικελικῆς Μεσσήνης, περιεπλάκη εἰς πὸλεμον πρὸς τοὺς Καρχηδονίους, καὶ τὸ ἑπὸμενον ἔτος παρὰ τὸν ποταμὸν Ἱμέραν ὑπ' αὐτῶν νίκηθεὶς, ἐπολιορκήθη εἰς Συρακούσας. Τότε δὲ, ναοὺς καὶ ἰδιώτας συλήσας ἐπὶ προμηθείᾳ χρημάτων, τὴν φρούρησιν τῆς πόλεως εἰς τὸν ἀδελφόν του Ἄντανδρον ἀναθεὶς, καὶ ἑξήκοντα τριήρεις ὁπλίσας, διέσχισε μετ' αὐτῶν τὸν ἐχθρικὸν στόλον, καὶ ἔπλευσε, τὸ 310, εἰς Ἀφρικὴν, ἵνα μεταφέρῃ εἰς Καρχηδόνα τὸν πόλεμον (Just. XXII, 4.—Διοδ. XVII, 23). Ἀφιχθεὶς δ' ἔκαυσε τὰ πλοῖά του, καὶ μετὰ 11,000 ἀνδρῶν ἐνίκησε τριπλασίους ἐχθροὺς, ὑπὸ τὸν Ἄννον καὶ Βωμίλκαν. Ὁ ἐν Σικελίᾳ Καρχηδόνιος στρατηγὸς Ἁμίλκας ἔπεμψε μέρος τοῦ στρατοῦ αὐτοῦ εἰς βοὴθειαν τῆς πατρίδος του, ἀλλ' ἐφονεὺθῃ μετ' ὀλίγον (306) ὑπὸ τῶν Συρακουσίων. Ὁ δὲ Ἀγαθοκλῆς, κατευνᾶσας στάσιν διεγερθεῖσαν ἐν τῷ στρατῷ του, ἑνίκησεν ἐπανειλημμένως τοὺς Καρχηδονίους (Διοδ. Κ, 29)· συμμαχήσας δὲ μετὰ τοῦ Ὀφέλλα, βασιλέως τῆς Κυρήνης, ἐφόνευσεν αὐτὸν προδοτικῶς, καὶ ἠνάγκασε τὸν στρατὸν αὐτοῦ νὰ ἑνωθῇ μετὰ τοῦ ἱδικοῦ του (Διοδ. Κ, 40.—Just. XXII, 7). Οὐχ ἧττον δὲ δολίως καὶ ἀπανθρώπως προσηνέχθη καὶ πρὸς τοὺς αἰχμαλώτους καὶ τὰς ἁπ' αὐτοῦ ἀποστάσας πόλεις. Ἐν τούτοις δὲ (306) ἐνύμφευσε τὴν θυγατέρα του μετὰ τοῦ Πύρρου, τοῦ· βασιλέως τῆς Ἠπείρου, καὶ ἀνέλαβε καὶ αὐτὸς τὸν βασιλικὸν τίτλον. Ἀλλ' οἱ Ἀκραγαντῖνοι, ἐπιπεσόντες κατὰ τῶν Συρακουσῶν, ἠνάγκασαν αὐτὸν νὰ ἐπανέλθῃ εἰς Σικελίαν, ἀφεὶς τὴν ἀρχηγίαν τοῦ στρατοῦ εἰς τὸν υἱόν του Ἀγάθαρχον. Ἀλλ' ὁ Συρακοὺσιος Δεινοκράτης εἶχεν ὁπλίσει ἐν τούτοις ἐπίφοβον στρατὸν κατ' αὐτοῦ, καὶ συγχρόνως ὁ υἱός του ἡττατο ἐν Ἀφρικῇ, καὶ ἀπεσύρθη εἰς