Ρωμαῖοι, οἱ ἀντίζηλοί των ἐν τῷ πολιτισμῷ, νὰ ὁμολογήσωσι διὰ τοῦ κορυφαίου τῶν φιλοσόφων αὑτῶν, διὰ τοῦ Κικέρωνος, ὅτι, ἐὰν οἱ θεοὶ μετεχειρίζοντο ἀνθρωπίνην γλῶσσαν, θὰ ἐλάλουν πάντως τὴν Ἑλληνικήν. Ἀνάλογος πρὸς τὴν γλωσσικὴν ὑπῆρξε καὶ ἡ μουσικὴ ἐπίδοσις τῶν ἡμετέρων προγόνων.
Ἡ μουσικὴ ἐκέκτητο παρ’ αὐτοῖς τοσαύτην σπουδαιότητα, ὥστε εἰς αὐτὴν ἀνεφέρετο τὸ κοινὸν ὄνομα τῶν Μουσῶν, τῶν προστατίδων θεοτήτων τῶν ἐπιστημῶν καὶ τεχνῶν, δι’ αὐτῆς δ’ ἐχαρακτηρίζετο καὶ ἡ ὅλη ἀγωγὴ καὶ ἐγκύκλιος αὐτῶν ἐκπαίδευσις. Ἡ μουσικὴ ἦτο ὁ ἀναπόσπαστος συνοδὸς τῶν πάλαι Ἑλλήνων καθ’ ὅλον τὸν βίον των, τὸν κατ’ ἰδίαν καὶ δημόσιον. Δι’ αὐτῆς ἐξεδήλουν τὴν χαρὰν καὶ τὴν λύπην των· δι’ αὐτῆς ἐνεπνέοντο τὸ πολεμικὸν μένος καὶ ἔψαλλον τὰς νίκας των· δι’ αὐτῆς συνώδευον τὰς θρησκευτικάς των παραστάσεις καὶ τελετάς, ἐξ ὧν εἶτα μετεφυτεύθη ἡ μουσικὴ καὶ εἰς τὸ θέατρον· δι’ αὐτῆς ἐξήγνιζον τὴν ψυχήν, ἐξηυγένιζον τὴν καρδίαν καὶ ἀνύψουν τὸ φρόνημά των. Διό, κατὰ Πλούταρχον, «τοῖς παλαιοῖς τῶν Ἑλλήνων εἰκότως μάλιστα πάντων ἐμέλησε πεπαιδεῦσθαι μουσικήν· τῶν γὰρ νέων τὰς ψυχὰς ᾤοντο δεῖν διὰ μουσικῆς πλάττειν τε καὶ ρυθμίζειν ἐπὶ τὸ εὔσχημον, χρησίμης δηλονότι τῆς μουσικῆς ὑπαρχούσης πρὸς πάντα καὶ πρὸς πᾶσαν ἐσπουδασμένην πρᾶξιν».
Τὴν μουσικὴν τῶν ἀρχαίων ἡμῶν προγόνων γινώσκομεν κυρίως, ἐξ ὅσων αὐτοὶ οὗτοι ἔγραψαν περὶ αὐτῆς καὶ ἐξ ὧν ἱκανὰ περιεσώθησαν μέχρι σήμερον. Θεωρητικῶς ἐξήτασαν αὐτὴν οἱ ὕπατοι τῶν φιλοσόφων των, ὁ Πυθαγόρας, ὁ Πλάτων καὶ ὁ Ἀριστοτέλης, ἔγραψαν δ’ εἰδικῶς ἢ ἐν παρέργῳ περὶ μουσικῆς ὁ Εὐκλείδης, ὁ Νικόμαχος, ὁ Ἀριστόξενος, ὁ Θέων, ὁ Πτολεμαῖος, ὁ Πλούταρχος, ὁ Ἀθήναιος, Ἄριστείδης ὁ Κουϊντιλιανὸς καὶ ἄλλοι. Τὰ ἔργα δ’ αὐτῶν ἐξέδωκαν
