Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας καὶ τὴν σπογγαλιευτικὴν βιομηχανίαν ἐν γένει, εἶνε ἀρκετὸν νὰ ρίψῃ ἐν βλέμμα ἐπὶ τῆς καταστάσεως, εἰς ἣν εὑρίσκονται σήμερον. Ἡ Συρία, παραδείγματος χάριν, ἥτις ἄλλοτε εἶχεν ἄνω τῶν 800 σπογγαλιευτικῶν πλοίων, σήμερον δὲν ἔχει πλέον ἢ μὴ μόλις 40, οἱ δὲ δυστυχεῖς αὐτῆς σπογγαλιεῖς, μὴ δυνάμενοι πλέον νὰ ζήσωσιν εἰς τὰς πατρίδας αὑτῶν, ἐγκατέλιπον αὐτὰς καὶ διεσκορπίσθησαν εἰς τὰ διάφορα μέρη τοῦ κόσμου, ἰδίως δὲ εἰς τὴν Ἀμερικήν. Τὸ Καστελλόριζον, ἡ Ἀστυπάλαια, ἡ Νίσυρος, ἡ Τῆνος, ἡ Λέρος καὶ ἡ Πάτμος ἔπαυσαν τοῦ νὰ ᾖνε σπογγαλιευτικαὶ καὶ ἔπαθον τὸ αὐτό. Ἡ Κάλυμνος, ἥτις ἄλλοτε εἶχε 370 σπογγαλιευτικὰ πλοῖα, σήμερον δὲν ἔχει εἰ μὴ μόνον 36 κολυμβητικά, 26 μηχανὰς καὶ ὀλίγας τινὰς. λέμβους, εἰς τὰς ὁποίας δὲν ἐργάζονται οὐδὲ τὸ δέκατον τῶν κατοίκων. Ἡ Σύμη καὶ ἡ Χάλκη ἔπαθον τὸ αὐτό. Ἔν γένει δὲ αἱ σπογγαλιευτικαὶ κοινωνίαι τοῦ Ὀθωμανικοῦ Κράτους ἕνεκα τῶν μηχανῶν τούτων ἔχασαν τοὺς ἀκμαιοτέρους των νέους, εἶδον τὰ κεφάλαιά των κατεστραμμένα καὶ τὸ ἐμπόριόν των περιεχόμενον εἰς δυσάρεστον θέσιν».
Αὗται εἶνε αἱ ὀλίγαι περικοπαὶ τοῦ σπουδαίου καὶ συγκινητικωτάτου ὑπομνήματος τῶν Καλυμνίων. Κατὰ τὸ θέρος δὲ τοῦ 1894 ἀνετέθη εἰς δύο Καλυμνίους, τὸν ἐν Κωνσταντινουπόλει διακεκριμένον δικηγόρον κ. Μιλτιάδην Καραβοκυρὸν καὶ τὸν ἐπίτηδες διὰ τοῦτο εἰς βασιλεύουσαν μεταβάντα σχολάρχην κ. Νικόλαον Καλαβρὸν ἡ φροντίς, ὅπως ἐνεργήσωσιν ὡς πληρεξούσιοι ἐν τῇ βασιλευούσῃ ὑπὲρ τῆς καταργήσεως τοῦ δεινοῦ κακοῦ, τὸ αὐτὸ δὲ ἤδη προσπαθεῖ ἡ Α. Θ. Παναγιότης ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Ἄνθιμος ὁ Ζʹ, ὁ ἐκ τοῦ πλησίον ἀντιληφθεὶς τῶν πραγμάτων. Ἐκ τῶν λοιπῶν δὲ σπογγαλιευτικῶν τόπων ἐνήργουν κατὰ τῶν σκαφάνδρων ἰδίως αἱ δημογεροντίαι τῆς Σύμης καὶ τῆς Ἀστυπαλαίας, ἐκείνη περὶ τὸ 1880, αὕτη ἤδη ἀπὸ τοῦ 1868.
