καὶ ἀνδρῶν καὶ μειοῦσιν ἐπαισθητῶς τὴν εὐημερίαν τῆς Καλύμνου καὶ τῶν λοιπῶν σπογγαλιευτικῶν τόπων. Ὁ δὲ ἐτήσιος φόρος ἀνθρωπίνων ὑπάρξεων ὑπολογίζεται πλὴν τῶν παραλύτων εἰς 100 ἕως 150 νεκροὺς ἐπὶ χιλίων ὡς ἔγγιστα ἐκ τῶν πληρωμάτων τῶν σκαφάνδρων Καλύμνου, Ἀλικαρνασσοῦ, Σύμης, Ρόδου, Χάλκης καὶ Τρικερίου πρὸς οὐ μικρὰν ἔτι βλάβην καὶ τοῦ Αὐτοκρατορικοῦ Ταμείου.
Τὸ σκάφανδρον καθ’ ἑαυτὸ εἶνε εὐεργετικωτάτη ἐφεύρεσις, ἀλλ’ ἡ κατάχρησις αὐτοῦ καταντᾷ ὀλεθριωτάτη. Ὁ ἐν τῷ σκαφάνδρῳ δύτης μέχρι τοῦ βάθους 15 ὀργυιῶν δύναται νὰ ἐργάζηται ἀνενοχλήτως ἐπὶ 1 ἢ 2 ὥρας, διότι ἐπὶ τοσοῦτον καιρὸν λαμβάνει δροσερὸν ἀέρα ἐν ἀφθονίᾳ καὶ δὲν αἰσθάνεται οὐδεμίαν πίεσιν τῆς θαλάσσης, ἐν βάθει δὲ μείζονι ἀπὸ 16 μέχρι 30 καὶ 40 ὀργυιῶν, ὅπου νῦν ἀναγκάζεται νὰ καταβαίνῃ ἕνεκα τῶν σπόγγων, ὁ ἀήρ, ὁ καταβιβαζόμενος ὑπὸ τῆς μηχανῆς τοῦ σκαφάνδρου, εἶνε ἀναλόγως πεπιεσμένος, ὅπως δύνηται νὰ καταδαμάζῃ τὴν ἀεὶ βαρυτέραν πίεσιν τῆς θαλάσσης, σφόδρα σφίγγουσαν τὸ φόρεμα πρὸς τὴν σάρκα τῶν κάτω μερῶν τοῦ σώματος καὶ οὕτως ὠθοῦσα τὸ αἷμα διαρκῶς πρὸς τὰ ἄνω μέρη, πρὸς τὴν καρδίαν καὶ τὴν κεφαλήν.
Τὸ φοβερὸν εἶνε, ὅτι ὁ ἐν τῷ σκαφάνδρῳ δύτης οὐδόλως αἰσθάνεται κάτω τὸν κίνδυνον, ἀλλὰ προσβάλλεται αἰφνιδίως ἤ, ὡς λέγουσι κοινῶς, κτυπᾶται ὑπὸ παραλυσίας ἧττον ἢ μᾶλλον βαρείας ἢ καὶ θανατηφόρου μετὰ τὴν ἐπὶ τοῦ καταστρώματος τοῦ πλοίου ἐπιστροφῆς ἕνεκα τῆς βιαίας ἐκρήξεως τοῦ ἐν ταῖς φλεψὶ κυκλοφοροῦντος λίαν πεπιεσμένου ἀέρος. Πολὺ ἐξαρτᾶται ἀπὸ τοῦ ὁδηγοῦ τοῦ δύτου, ὅστις κατὰ τὸ βάθος διὰ τοῦ ὡρολογίου ὁρίζει τὸν χρόνον τῆς ἐν τῷ βυθῷ τῆς θαλάσσης διαμονῆς τοῦ δύτου. Δυστυχῶς ὀλίγοι τῶν ὁδηγῶν τούτων γνωρίζουσι τὴν τέχνην αὐτῶν καλῶς ἢ ἐξασκοῦσιν αὐτὴν εὐσυνειδήτως καὶ ὡς ἐκ τούτου ἢ πρὸς χάριν σκληροκάρδων πλοιάρχων καταντῶσι συχνὰ οἱ δήμιοι τῶν συντρόφων αὑ-
