Καὶ ἤρχισε νὰ ψάλῃ τὴν στροφὴν γνωστοῦ σχετικοῦ ᾄσματος ἐπὶ γνωστοῦ ἤχου.
Ὁ ταγματάρχης ἀπεμακρύνετο ἤδη ἀφίνων τοὺς θεατὰς καταγοητευμένος διὰ τὴν εὐθυβολίαν του· εἰς μάτην ὁ Γκαροὺς ἐγέλα· οἱ κάτοικοι του Δαμμαρὶ ἀπήντων ὅτι δὲν εἶνε ἄξιος χλευασμοῦ ἀνὴρ, ὅστις ἔχει τοιαύτην εὐστοχίαν περὶ τὸ σκοπεύειν· ἰδιαιτέρως δὲ ὐπερήσπιζεν ἐνθέρμως τὸν ταγματάρχην ὁ δημοδιδάσκαλος ὅστις ἐνόμιζεν ὅτι ὁ ὑποψήφιος εἶχε μετὰ προσοχῆς ἀκούσει τὰ παράπονά του.
— Καλὰ πάει ἡ δουλειά, κύριε ταγματάρχα! ἔλεγεν ὁ Φουρνερὲλ παρακολουθῶν τὸν Βερδιέ. Διὰ ὅλους τοὺς λόγους τοῦ Γκαροὺς ἤξιζαν αὐτὰ τὰ μικρὰ πὶφ-πάφ!
—Λαὸς θηριώδης! ἔλεγε καθ’ ἑαυτὸν ὁ Δυκᾶς.
Ὁ δὲ Βερδιὲ ὕψου τοὺς ὤμους ἀκούων τὴν φωνὴν τοῦ ΙΙονίς βραγχνοτέραν παρά ποτε κράζουσαν ἀκόμη:
—Ἐφημερίδας, κύριοι!... Ἀναγνώσατε τὸν Ἔγχελυν τοῦ Μελέν!... Λαμπρὰ ἐφημερὶς ὁ Ἔγχελυς... δι’ ἐκείνους ποῦ τὸν διαβάζουν... ἀηδὴς διὰ τοὺς ἄλλους!... Ἀγοράσατε τὸν Ἔγχελυν!...
(Ἕπεται συνέχεια).
Ὑπὸ τὸν τίτλον τοῦτον ὁ Ἔδισων, ὁ κλεινὸς Ἀμερικανὸς ἐφευρέτης, ἐδημοσίευσεν ἐν ἀμερικανικῷ περιοδικῷ περιεργότατον ἄρθρον, ἐν ᾧ ἐκτίθησι τὰς διαφόρους τελειοποιήσεις, ἃς ἐπέφερεν εἰς τὸν φωνογράφον καὶ τὰς πολλαπλᾶς λειτουργίας εἰς ἃς δύναται νὰ χρησιμοποιηθῇ νῦν τὸ πολύτιμον τοῦτο ὄργανον. Ὑπομιμνήσκει πρὸς τούτοις ὅ, τι ἔγραφεν ἐν τῷ αὐτῷ περιοδικῷ πρὸ δεκαετίας προαγγέλλων τὴν ἐφεύρεσιν του φωνογράφου καὶ προλέγων τὰ ἀποτελέσματα εἰς ἃ θὰ κατέληγε δι’ αὐτοῦ, ὅταν θὰ ἐλάμβανε καιρὸν νὰ ἀσχοληθῇ εἰς τὴν Τελειοποίησίν του. Σήμερον μετὰ δεκαετῆ ἀθόρυβον ἐργασίαν ἀγγέλλει εἰς τὸν κόσμον ὅτι ἐτήρησε τὸν λόγον του καὶ ὅτι ὁ φωνογράφος τελειοποιημένος εἶνε εἰς τὴν διάθεσιν παντὸς οἱουδήποτε.
Οἱ ἦχοι, λέγει ὁ Ἔδισων, θὰ χαράσσωνται ἐπὶ μικροῦ κυλίνδρου ἐκ κηροῦ, ἡ εὔπλαστος δ’ αὕτη ὕλη θέλει ἀποτυπώνει τοὺς ἀκουστικοὺς κυματισμοὺς μετ’ ὀξύτητος μείζονος τῆς τοῦ ἀνθρωπίνου ὠτὸς καὶ ἄνευ τῆς ἐλαχίστης ἀλλοιώσεως.
«Παράδοξον πρᾶγμα! ἐξακολουθεῖ ὁ Ἔδισων. Πρὸ εἴκοσι καὶ πέντε αἰώνων οἱ Ἀσσύριοι καὶ οἱ Βαβυλώνιοι ἐξέλεξαν ὡς μέσον διαιωνίσεως τῆς μνήμης αὐτῶν κυλίνδρους ἐξ ὀπτῆς γῆς, ὧν ἐχάρασσον γωνιώδεις χαρακτῆρας, ἰδοὺ δὲ ὅτι ἡ πρόσφατος αὕτη ἀνακάλυψις τῆς νεωτέρας ἐπιστήμης, ὁ φωνογράφος, ἐπὶ σκοπῷ ὁμοίῳ ποιεῖται χρῆσιν κηρίνων κυλίνδρων, ἀλλὰ μετὰ τῆς μεγάλης διαφορᾶς ὅτι οἱ ἡμέτεροι ἐκ κηροῦ κύλινδροι, ἀφ' ἑαυτῶν λαλοῦντες, δὲν θὰ σιωπῶσιν ἐπὶ αἰῶνας ὅλους, ἀναμένοντες τοὺς Ράβλινσων καὶ τοὺς Λαγυάρδους, ὅπως ἑρμηνεύσωσιν αὐτούς. Σήμερον, χάρις εἰς ἡμᾶς, ἡγεμών, πολιτικὸς ἀνὴρ ἢ ἱστοριογράφος τις δύναται νὰ διαβιβάσῃ τὴν λαλιάν του εἰς φύλλον φωνογράφου, δυνάμενον νὰ χιλιοπλασιασθῇ, ἕκαστον δὲ τῶν χιλίων τούτων ἀντιγράφων δύναται πάλιν νὰ ἀναπαραγάγῃ τὸν ἦχον χιλίας ἀκόμη φοράς. Οὕτω δὲ τηρουμένων τῶν ἀντιγράφων τούτων, ἡ λαλιὰ τοῦ περὶ οὐ ὁ λόγος ἀνδρός, αἰῶνας ὅλους μετὰ τὴν ἐξαφάνισίν του ἐκ τοῦ κόσμου, θὰ ἀπευθύνεται πρὸς τοὺς ἐπιγενομένους, μεθ’ οἵας δυνάμεως καὶ ἀκμῆς θὰ ἀπέτεινεν αὐτὸς οὗτος πρὸς αὐτοὺς τὸν λόγον ἑὰν ἔζη. Ἡ ὀργανικὴ καὶ φωνητικὴ μουσικὴ (τετραῳδία ἢ μονῳδία, ἀδιάφορον) δύναται νά ἀναπαραχθῇ ὑπὸ τοῦ φωνογράφου μετὰ καταπληκτικῆς ἐντελείας καὶ ἀκριβείας. Ὁποία εὐτυχία διὰ τοὺς ἀπογόνους ἡμῶν νὰ δύνανται νὰ γνωρίζωσι τίνι τρόπῳ π. χ. ἐξετέλει ἐπὶ τοῦ κλειδοκυμβάλου τεμάχιόν τι, ὁ Ρουβινστάϊν!»
Ὁ Ἔδισων μετὰ ταῦτα συνοψίζει ὅ, τι πρὸ δεκαετίας προεῖπε περὶ τοῦ φωνογράφου του καὶ τῶν προβλημάτων, ἅτινα ἤθελε λύσει οὗτος τελειοποιούμενος, καταλήγει δὲ λέγων ὅτι πᾶν ὅ, τι προεῖπε καὶ ἐγένετο.
«Δύναμαι νὰ ἰσχυρισθῶ, λέγει, ὅτι χάρις εἰς τὴν εὐχέρειαν, μεθ’ ἧς ἀπομνημονεύει καὶ ἀναπαράγει πᾶν εἶδος μουσικῆς καὶ αὐτὰ ἀκόμη τὰ ἀφηγηματικὰ (récitatifs) μέρη, δύναται νά παρέχῃ ἀκαταπαύστους τέρψεις εἰς τοὺς ἀσθενεῖς, εἰς τὰς διαφόρους συναθροίσεις, γεύματα, ἑσπερίδας κτλ. —Πᾶς ὅστις ἐξ ἄλλου θέλει νὰ μείνῃ μόνος ἐν τῷ δωματίῳ του δύναται νὰ ἔχῃ εἰς τὴν διάθεσίν του ἀριθμόν τινα κυλίνδρων ἐκ κηροῦ, ἐφ’ ὧν εἰσὶ κεχαραγμένα ᾄσματα, ποιήματα, τεμάχια κλειδοκυμβάλου ἢ τετραχόρδου, σύντομα διηγήματα, τεμάχια πρὸς ἀπαγγελίαν. Τοποθετῶν δ’ αὐτὰ ἐν τῷ φωνογράφῳ του θὰ ἀπολαμβάνῃ τὴν αὐτὴν τέρψιν, οἵαν καὶ ἂν τὰ τεμάχια ταῦτα ἀπηγγέλλοντο ἢ ἀνεμέλποντο ὑπὸ τῶν συγγραφέων καὶ καλλιτεχνῶν αὐτοπροσώπως. Ἡ ποικιλία τῶν διασκεδάσεων, ἃς δύναταί τις νὰ παράσχῃ ἑαυτῷ ἐπὶ τιμῇ μηδαμινῇ καὶ μὴ μετακινούμενος τῆς θέσεώς του, εἶνε ἀπεριόριστος. Τὴν
