οἱ ἱστορικοὶ πλεῦσαι διὰ τῆς ἠπείρου. Καὶ εἰμὲν ὁ βασιλεὺς οὗτος, ὡς διορύξας ἐν τῇ ὑπωρείᾳ τοῦ Ἄθωνος ἰσθμὸν ὡς δώδεκα σταδίων, καὶ εἰς τόπον μάλιστα πεδινὸν καὶ ὄχι μεγάλους ἔχοντα γεωλόφους, ἱστορήθη ὡς κυριάρχης καὶ καταφρονητὴς τῆς φύσεως, καὶ τὸ ὄχι δυσχερὲς αὐτοῦ ἔργον ἐξεθείασαν μὲν οἱ Λατῖνοι, πολλοὶ δὲ τῶν νεωτέρων ἐτόλμησαν νὰ λογισθῶσιν ὡς Ἑλληνικὸν μῦθον, πόσον ἄρα μεγαλῄτερον. θαυμασμὸν πρέπει νὰ διεγείρῃ τὸ ὑπὸ τοῦ Κρητὸς ἐπινοηθὲν καὶ εὐτυχῶς διαπραχθὲν ἐπιχείρημα; Ἔσυρε μὲν καὶ ὁ Μωάμεθ τὰς διήρεις καὶ τριήρεις διὰ ξηρᾶς καὶ καθείλκυσεν αὐτὰς εἰς τὸν λιμένα τῆς πολιορκουμένης Κωνσταντινουπόλεως, καὶ τολμηρὸν ἦτο βέβαια καὶ ταχὺ τὸ ἔργον. Ἀλλ’ ἐξ περίπου μιλίων ἦτο ἡ ὁδὸς ἐκείνη καὶ ὄχι διακοσίων, οὔτε ὑψηλὰ ὄρη καὶ ποταμοὶ διελάμβανον τὴν πορείαν. Καὶ ὅμως τῶν ἐκπεπληγμένων βυζαντινῶν ἱστοριογράφων ὁ μὲν ἀναβοᾷ τίς ποτε ἤκουσεν ἢ ἴδε τοιοῦτον ἔργον;[1] ὁ δὲ εἰκάζει ὅτι ὁ Σουλτάνος ἐμιμήθη τὸν Αὔγουστον καὶ Νικήταν τὸν Πατρίκιον, ὅτε διὰ τοῦ ἰσθμοῦ τῆς Κορίνθου σύραντες τὰ πλοῖα μετεκόμισαν αὐτὰ εἰς τὴν ἀντιπέραν θάλασσαν[2]. Ἀλλ’ αὐτοὶ οὗτοι οἱ ἱστορικοὶ, διὰ τὴν μεγάλην τῶν Ἑλλήνων καὶ τῶν Ἰταλῶν πρὸς ἀλλήλους συναλλαγὴν καὶ ἐπιμιξίαν δὲν ἠδύναντο ν’ ἀγνοῶσι τὰ κατὰ τὸν Σόρβολον, καὶ ὤφειλον ἴσως ὀρθότερον νὰ πιστεύσωσιν ὅτι ὁ Ἕλλην οὗτος, ὠφελήσας τοὺς ἀλλοεθνεῖς, ἔδωκεν ὄχι ἐκ προνοίας εἰς τὸν Μωάμεθ τὸ παράδειγμα ἐπιχειρήματος, οὗτινος ἡ μίμησις ἀπέβη ὀλεθρία εἰς τὸ ἔθνος. Ἀλλὰ καὶ Ἑνετοὶ ἰστοριογράφοι ὀψιαιτέρας ἐποχῆς καλοῦντες ὄχι μόνον φοβερὸν, ἀλλὰ καὶ ἀνήκουστον καὶ μάλιστα ὑπεράνθρωπον τὸ κατόρθωμα τοῦ Μωάμεθ, δικαίως δύνανται νὰ κατακριθῶσιν ὡς ἐπιλήσμονες τῶν πατρίων αὐτῶν παραδόσεων[3].
Σελίδα:Ελληνομνήμων Αρ.2 (1843).djvu/28
Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
92
ΕΛΛΗΝΟΜΝΗΜΩΝ
