νὰ φθάσῃ τὴν Σελήνην. Αἱ ἐκλείψεις ἄρα δὲν δύνανται νὰ συμβῶσιν, εἰμὴ εἰς τὴν περίπτωσιν καθ’ ἣν ἡ Σελήνη, κατὰ τὴν στιγμὴν τῆς συζυγίας ἢ τῆς ἀντιθέσεως, εὑρίσκεται ἐπ’ αὐτῆς τῆς τροχιᾶς τῆς Γῆς, ἤγουν εἰς ἕνα τῶν δύο σημείων τῶν λεγομένων δεσμῶν, ὅπου ἡ τροχιὰ ἐκείνης τέμνεται ἀπὸ τὴν τῆς Γῆς· διὰ τοῦτο δὲ καὶ ἡ τροχιὰ αὕτη ὠνομάσθη ἐκλειπτική. Ἐνίοτε συναντᾶται ἡ περίπτωσις αὕτη, ἐπειδὴ οἱ δεσμοὶ οὗτοι κινοῦνται ὀπισθοποροῦντες ἀπὸ δυσμὰς πρὸς ἀνατολὰς ἐπὶ τῆς ἐκλειπτικῆς, εἰς τρόπον ὥστε ἡ συζυγία ἢ ἡ ἀντίθεσις συμβαίνουσιν ἐνίοτε κατὰ τὴν στιγμὴν, ὅτε ἡ Σελήνη τυχαίνει νὰ εὑρεθῇ εἰς ἕνα τῶν εἰρημένων δεσμῶν, καὶ τότε γίνεται ἔκλειψις. Ἡ ὀπισθοπόρησις τῶν δεσμῶν ἀποτελειοῦται εἰς 223 περιόδους σεληνιακὰς ἢ εἰς 18 ἔτη καὶ 10 ἡμέρας· τότε ἐπανέρχονται πάλιν εἰς τὴν αὐτὴν θέσιν ὡς πρὸς τὴν Γῆν καὶ πρὸς τὸν Ἥλιον· καὶ τοῦτο ὀνομάζεται κύκλος Σελήνης.
98. Αἱ τῆς Σελήνης ἐκλείψεις εἶναι ὁλικαὶ ἢ μερικαί. Καὶ ὁλικαὶ μὲν εἶναι, ὅταν ἡ Σελήνη κρύπτηται ὁλόκληρος ὑπὸ τῆς γηΐνου σκιᾶς, ἥτις, εἰς τὸ ἀπόστημα ὅπου εὑρίσκεται αὐτὸς ὁ δορυφόρος εἶναι 2 ½ φορὰς περίπου πλατυτέρα ἀπὸ τὴν διάμετρον ἐκείνου· Μερικαὶ δὲ, ὅταν ἓν μέρος τῆς Σελήνης τυχαίνῃ νὰ ἐμπέσῃ μέσα εἰς τὴν κωνοειδῆ σκιὰν τῆς Γῆς (σχ. 17).
Αἰ δὲ τοῦ Ἡλίου ἐκλείψεις εἶναι καὶ αὐταὶ, ὁλικαὶ, μερικαὶ καὶ δακτυλιοειδεῖς. Αἱ ὁλικαὶ καὶ δακτυλιοειδεῖς συμβαίνουσιν, ὅταν ἡ Γῆ, ἡ Σελήνη καὶ ὁ Ἥλιος κεῖνται ἐπὶ τῆς αὐτῆς γραμμῆς, μὲ ταύτην ὅμως τὴν διαφορὰν, ὅτι εἰς τὴν πρώτην περίπτωσιν ἡ Σελήνη εἶναι περίγειος (87) καὶ ἡ Γῆ ἀφήλιος (58). Τότε ὁ Ἥλιος φαίνεται μικρότερος ὢν πλέον μακρύτερα, ἡ δὲ Σελήνη μεγαλειτέρα, ὡς πλησιεστέρα εἰς ἡμᾶς· ἑπομένως αὕτη δύναται παρεμπίπτουσα νὰ σκιάσῃ ὅλον τὸν δίσκον τοῦ Ἡλίου, καὶ ἡ σκιά της ἐκτείνεται ἕως εἰς τὴν Γῆν. Εἰς δὲ τὴν δευτέραν περίπτωσιν ἐξεναντίας, ἡ Γῆ εἶναι περιήλιος, καὶ ἡ Σελήνη ἀπόγειος· ὁ Ἥλιος φαίνεται μεγαλείτερος καὶ ἡ Σελήνη μικροτέρα, ὅθεν δὲν δύναται νὰ σκιάσῃ ὁλοκλήρως τὸν δίσκον τοῦ Ἡλίου, ἀλλ’ ὁ δίσκος αὐτοῦ ἐκχειλίζει ὁλόγυρα, καὶ σχηματίζει ἓν εἶδος δακτυλίου φωτεινοῦ· αὕτη δὲ εἶναι ἡ δακτυλιοειδὴς ἔκλειψις.
99. Οἱ λεγόμενοι ἀπλανεῖς ἢ ἀκίνητοι ἀστέρες ὀνομάζονται οὕτως, ἐπειδὴ δὲν μᾶς φαίνονται, πρὸς ἀλλήλους συγκρινόμενοι, ὅτι ἀλλάσσουσι θέσιν (4). Ὁ ἀριθμὸς δὲ αὐτῶν εἶναι ἄπειρος.
