Σελίδα:Γεωγραφία Στοιχειώδης.pdf/45

Από Βικιθήκη
Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
29
ΠΕΡ. Β′. ΜΕΡΟΣ Α′. ΚΕΦ. Β′.

τός· ἐκείνη δὲ, τὴν μεταβολὴν τῶν ὡρῶν τοῦ ἔτους καὶ τὴν ἀνισότητα τῶν ἡμερῶν καὶ νυκτῶν.

68. Τὰ δύο ταῦτα τελευταῖα φαινόμενα πηγάζουσι κυρίως ἐκ δύο τινῶν τῶν ἑξῆς.

ά.) Ὁ Ἄξων τῆς Γῆς (67) δὲν εἶναι κάθετος ἐπὶ τῆς τροχιᾶς· ἡ ἔγκλισις αὐτοῦ δὲν παραλλάσσει εἰμὴ κατά τινα τρόπον μόλις ἐπαισθητόν.

β′.) Τὰ δυό ἄκρα τοῦ γηΐνου Ἄξονος, ἤτοι οἱ δύο Πόλοι, βλέπουσι πάντοτε πρὸς τὰ αὐτὰ σημεῖα τοῦ οὐρανοῦ.

69. Ἕπεται ἐκ τούτων, ὅτι εἶναι δύο ἐποχαὶ τοῦ ἔτους, κατὰ τὰς ὁποίας τὰ δύο ἄκρα τοῦ Ἄξονος ἀπέχουσιν ἐπίσης ἀπὸ τὸν Ἥλιον· καὶ δύο ἄλλαι πάλιν, κατὰ τὰς ὁποίας ὁ εἷς τῶν δύο Πόλων εὑρίσκεται πλησιέστερος πρὸς τὸν Ἥλιον. Κατὰ τὰς ἐξηγηθείσας ἀρχὰς ταύτας, ἂς στοχασθῶμεν τώρα τὴν Γῆν κινουμένην περὶ τὸν Ἥλιον.

70. Ἰσημερία ἐαρινὴ (σχ. 10). Κατὰ τοῦτον τὸν καιρὸν τοῦ ἔτους οἱ δύο Πόλοι Π Π′, ἂν καὶ πάντοτε ἐγκεκλιμένοι ὡς πρὸς τὴν ἐκλειπτικὴν, ἤτοι τὴν τροχιὰν τῆς Γῆς Ε Ε′, ἀπέχουσιν ἐξ ἴσου ἀπὸ τὸν Ἥλιον Η. Αἰ ἀκτῖνες τοῦ φωστῆρος τούτου πίπτουσι κατὰ κάθετον εἰς τὸ μέρος τὸ ἀπέχον ἐξ ἴσου ἀπὸ τοὺς δύο Πόλους, καὶ περιγράφουσι διὰ τῆς περιστροφῆς τῆς Γῆς τὸν κυκλον Ιι, τὸν ὀνομαζόμενον Ἰσημερινὸν (21)· ὅλον δὲ τὸ ἥμισυ τῆς γηΐνου σφαίρας ἀπὸ τοῦ ἑνός μέχρι τοῦ ἑτέρου Πόλου εἶναι φωτισμένον, τὸ δ’ ἕτερον ἥμισυ εἶναι ἀφώτιστον. Ὁ Ἰσημερινὸς λοιπὸν καὶ ὅλοι οἱ Παράλληλοι κόπτονται εἰς δύο μέρη ἶσα ἀπὸ τὴν γραμμὴν Π Π′ τὴν περιορίζουσαν τὸ φῶς· ὅθεν καθ’ ὅλον τὸ πρόσωπον τῆς Γῆς γίνεται ἰσότης τῆς ἡμέρας καὶ νυκτὸς, καὶ τοῦτο λέγεται Ἰσημερία· ἐπονομάζεται δὲ Ἐαρινὴ ἡ τῆς Ἀνοίξεως, ἂν ὁ Ἥλιος μᾶς φαίνεται τότε ὢν εἰς τὸ ζώδιον τοῦ Κριοῦ (62).

71. Θέρος (σχ. 11). Ἀπὸ τὴν ἡμέραν τῆς Ἰσημερίας ὁ γήϊνος Ἄξων, ἐπειδὴ φυλάττει τὴν αὐτὴν θέσιν ὡς πρὸς τὸ ἀπόλυτον διάστημα, εὑρίσκεται, ἐξ αἰτίας τῆς πρὸς τὴν περιφορὰν κινήσεώς του, ἀπ’ ὀλίγον κατ’ ὀλίγον μετατοπισμένος ὡς πρὸς τὸν Ἥλιον, πρὸς τὸν ὁποῖον ὁ Ἀρκτικὸς Πόλος στρέφεται κατὰ μικρὸν, καὶ ὁ Ἀνταρκτικὸς ἀπομακρύνεται κατὰ τὴν αὐτὴν ἀναλογίαν· αἱ Ἡλιακαὶ ἀκτῖνες ἑπομένως παύουν ἀπὸ τοῦ νὰ προσβάλλωσιν ἐπὶ τοῦ Ἰσημερινοῦ Ιι ὡς πρότερον, καὶ φαίνονται ἀναβαίνουσαι πρὸς Ἄρκτον, καὶ γράφουσιν ἀπὸ ἡμέραν εἰς ἡμέραν μικροτέρους Παραλλήλους, ἕως οὗ τέλος νὰ περιγράψωσι τὸν τροπικὸν τοῦ Καρκίνου ττ′ 23° ½ πρὸς βοῤῥᾶν τοῦ Ἰσημερινοῦ (24).

Ἡ ἐποχὴ αὕτη τοῦ χρόνου λέγεται τροπαί, διότι ὁ Ἥλιος