Θέλομεν ἀρχίσει τὴν περιγραφὴν τῆς Εὐρώπης ἀπὸ τὴν Ἀνατολὴν, διὰ νὰ ἴδωμεν κατ’ ἀρχὰς τοὺς περιφημοτέρους τόπους καὶ τοὺς γνωστοτέρους.
251. Ἡ Ἑλλὰς ὡρίζετο πρὸς Ἀν: ἀπὸ τὴν Μεσόγειον θάλασσαν, πρὸς Μ: ἀπὸ τὸ Κρητικὸν πέλαγος, πρὸς Δ: ἀπὸ τὸ Σικελικόν. Τὰ μέρη δ’ ἐξ ὧν συνίστατο ἡ ἐπικράτεια αὐτῆς ἦσαν Στερεὰ καὶ Νῆσοι. Ἡ Στερεὰ αὕτη περιεῖχε κατὰ πρῶτον τὴν Πελοπόννησον καὶ τὴν ἰδίως Ἑλλάδα.
Εἰς τοὺς ἀρχαιοτάτους χρόνους ὠνομάζετο Ἑλλὰς μικρόν τι μέρος εἰς τὴν Θεσσαλίαν, ἔπειτα ὠνομάσθησαν αἱ μεταξὺ Θεσσαλίας καὶ τῆς Πελοποννήσου ἐλεύθεραι πολιτεῖαι· μετὰ δὲ τὰ Περσικὰ συγκατετάχθησαν καὶ ἡ Πελοπόννησος καὶ ἡ Θεσσαλία· τελευταῖον ὑπὸ τ’ ὄνομα τοῦτο συμπεριελήφθησαν ὅλαι αἱ πλησιόχωροι πολιτεῖαι, ὅπου ἐλαλεῖτο ἡ Ἑλληνικὴ γλῶσσα, καὶ ἡ Ἤπειρος καὶ ἡ Μακεδονία. ([1])
πελοποννησος. Ὠνομάσθη οὕτως ἀπὸ Πέλοπος τοῦ Φρυγὸς ἡ Χερσόνησος, ἥτις ἑνόνεται μὲ τὴν Στερεὰν Ἑλλάδα διὰ τοῦ Ἰσθμοῦ τῆς Κορίνθου (ὅστις σήμερον λέγεται καὶ Ἑξαμίλλιον, διότι ἔχει 6 μιλ. πλάτος). Κατ’ ἀρχὰς δὲ ὠνομάζετο Αἰγιάλεια, ἔπειτα Ἀπία, Ἄργος, Πελασγία.
Εἰς τὰ παράλιοι αὐτῆς τῆς Χερσονήσου εἰσχωροῦσα ἡ Μεσόγειος θάλασσα σχηματίζει πολλοὺς κόλπους βαθεῖς, οἵ τινες διατέμνοντες αὐτὴν, τῇ δίδουσι σχῆμα ὅμοιον μὲ σχῆμα φύλλου πλατάνου, ἢ μὲ σηκαμινέας (μουριᾶς)· ἴσως δ’ ἐκ τούτου ἔλαβε καὶ τὸ μεταγενέστερον ὄνομα Μορέας κατὰ τὴν ἐποχὴν τῆς δουλείας καὶ ἐκβαρβαρώσεως τῶν κατοίκων της. Οἱ δὲ σημαντικώτεροι κόλποι οὗτοι, γινομένης ἀρχῆς Ν: Ἀν. εἶναι ὁ Σαρωνικὸς, ὁ Ἀργολικὸς, ὁ Λακωνικὸς, ὁ Μεσσηνιακὸς (ἀβαθέστεροι δὲ ὁ Χελωνάτας καὶ ὁ τῆς Κυλλήνης) καὶ ὁ Κορινθιακός. Ἀκρωτήρια δὲ Ἄραξος (τοῦ Κορινθιακοῦ κόλπου), ἔπειτα Χελωνάτας (εἰς τὸν ὁμώνυμόν του κόλπον,) Ἀκρίτας καὶ Ταίναρον (τοῦ Μεσ. κόλπου), Μαλέας (μεταξὺ Λακωνικοῦ καὶ Ἀργολικοῦ κόλπου), καὶ Σκύλλαιον τὸ χωρίζον τὸν Ἀργολικὸν ἀπὸ τοῦ Σαρωνικοῦ κόλπου.
Παλαιόθεν ἐδιαιρεῖτο ἡ Πελοπόννησος εἰς ἐπαρχίας, ἡ καθεμία τῶν ὁποίων εἶχε καὶ πολιτείαν ἰδίαν. Ἦσαν δὲ αἱ ἑξῆς· Κορινθία μετὰ τῆς Σικυωνίας καὶ Ἀχαΐας, Ἀργολὶς, Λακωνία, Μεσσηνία, Ἤλις καὶ Ἀρκαδία.
252. Κορινθία. Τὸ πλεῖστον μέρος τῆς γῆς αὐτῆς ἔκειτο ἐπὶ τοῦ Ἰσθμοῦ μεταξύ τοῦ Κορινθιακοῦ καὶ Σαρωνικοῦ κόλπου.
- ↑ Σύνοψις τῆς Πολ. Γεωγρ. ὑπὸ Κούμα, σελ. 72. Ὁ Μ.
