Ο αρχοντοχωριάτης/Γ
| ←Β | Ο αρχοντοχωριάτης Συγγραφέας: Μεταφραστής: Ιωάννης Πολέμης ΠΡΑΞΙΣ ΤΡΙΤΗ |
ΠΡΑΞΙΣ ΤΡΙΤΗ
ΣΚΗΝΗ Α'.
ΔΟΡΙΜΕΝΗ — ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ — ΔΟΡΑΝΤ (συντρώγουν)
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Α! τι ωραία χέρια!
ΔΟΡΙΜΕΝΗ
Τα χέρια είναι μετριώτατα, κύριε Ζουρνταίν· θα θέλατε ίσως να πήτε
για το διαμάντι που είνε έξοχο.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Εγώ, κυρία; Ο Θεός να με φυλάξη από τέτοιο πράγμα! Δεν θα ήμουν
καθόλου ευγενής. Το διαμάντι δεν είνε τίποτα. Εγώ βλέπω άλλο πολύ,
πολύ ωραιότερο πράγμα.
ΔΟΡΑΝΤ (στον υπηρέτη)
Εμπρός! κρασί στο ποτήρι του κυρίου Ζουρνταίν.
ΔΟΡΙΜΕΝΗ
Α! α! ο κύριος Ζουρνταίν είναι πολύ ευγενέστερος απ' ό,τι
εφανταζόμουν.
ΔΟΡΑΝΤ
Πώς, κυρία μου! για ποιόν τον παίρνετε τον κύριο Ζουρνταίν;
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Θα ήθελα να με παίρνατε κατά τα λόγια μου.
ΔΟΡΙΜΕΝΗ
Κι' άλλο;
ΔΟΡΑΝΤ
Δεν τον γνωρίζετε.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Θα με γνωρίση όταν θελήση.
ΔΟΡΙΜΕΝΗ
Ω! δεν τα βγάζω πέρα μαζί του.
ΔΟΡΑΝΤ
Έχει την απάντησι πάντοτε πρόχειρη. Μα δε βλέπετε πως δεν τρώει
παρά μόνον ό,τι εγγίσετε;
ΔΟΡΙΜΕΝΗ
Ο κύριος Ζουρνταίν με κατενθουσιάζει.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Αν μπορούσα να κατενθουσιάσω την καρδιά σας θα ήμουν...
ΣΚΗΝΗ Β'.
Οι ανωτέρω — Κυρία ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
A! α! καλή συντροφιά βρήκα. Βλέπω όμως πως δε με περιμένατε
καθόλου. Γι' αυτό λοιπόν, κύριε σύζυγέ μου, ήθελες κουτ και κουτ
να με στείλης να δειπνήσω στης αδερφής σου! Κάτω, ένα θέατρο έτοιμο
κ' εδώ ένα τραπέζι για γάμο. Έτσι λοιπόν του λόγου σου σκορπάς τον
παρά σου για να γλεντούν οι κυρίες που μου μαζεύεις εδώ μέσα!
Μουσικές, κωμωδίες... και μένα μου δίνεις δρόμο.
ΔΟΡΑΝΤ
Τι είνε αυτά που λέτε, κυρία Ζουρνταίν; Και πώς σας πέρασε από το
νου ότι ο σύζυγός σας σκορπά την περιουσία του; Νομίζετε πως ο
κύριος Ζουρνταίν προσφέρει το γεύμα αυτό στην κυρία; Εγώ το προσφέρω·
αυτός μόνο το σπίτι του μου δάνεισε, και πριν πήτε όσα είπατε, έπρεπε
να είχατε εξετάσει καλύτερα τα πράγματα.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Ναι, αυθαδεστάτη· ο κύριος κόμης κάνει όλα αυτά τα έξοδα χάριν της
κυρίας, που είνε κυρία της ανωτέρας τάξεως. Μου κάνει την τιμή να
δεχθή το σπίτι μου και να μου επιτρέψη να μείνω μαζί του.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Αυτά είναι παραμύθια· ξαίρω πολύ καλά εγώ τι γίνεται εδώ μέσα.
ΔΟΡΑΝΤ
Κυρία Ζουρνταίν, σας συμβουλεύω να πάρετε καλύτερα ματογυάλια.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Δε μου χρειάζονται ματογυάλια, κύριε, γιατί βλέπω πολύ καλά. Είνε
καιρός τώρα που τα μυρίζομαι όλ' αυτά, και δεν είμαι κουτή εγώ.
Είνε πρόστυχο αυτό που κάνετε, κύριε, σεις που περνάτε για
αριστοκράτης, να βοηθάτε τον άντρα μου να κάνη τέτοιες βλακείες.
Και σεις, κυρία, της ανωτέρας τάξεως, ούτε σωστό πράγμα είνε ούτε
τίμιο, να βάζετε διχόνοιες σ' έν' αντρόγυνο, και να παραδέχεσθε να
σας ερωτεύεται ο άντρας μου.
ΔΟΡΙΜΕΝΗ
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Με εμπαίζετε, κύριε Δοράντ; Γιατί μ'
εκθέτετε στις ανόητες φαντασιοπληξίες αυτής της αλλόκοτης γυναίκας;
(εξέρχεται)
ΔΟΡΑΝΤ (την ακολουθεί)
Κυρία... Κυρία μου, πού πάτε;
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Κυρία... Κύριε κόμη, ζητήσατέ της συγγνώμην από μέρος μου και
προσπαθήσετε να την ξαναφέρετε.
ΣΚΗΝΗ Γ'.
ΚΥΡΙΑ ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ, ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ, ΥΠΗΡΕΤΑΙ.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Αχ! αδιάντροπη! Βλέπεις τι έκανες; Μ' επρόσβαλες μπροστά στον κόσμο
κ' έδιωξες από το σπίτι μου πρόσωπα της ανωτέρας αριστοκρατίας.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Λίγο με μέλει για την ανωτέρα αριστοκρατία τους.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Δεν ξαίρω τι με κρατάει καταραμένη και δε σου σπάω το κεφάλι με τα
κόκκαλα πούμειναν στα πιάτα. Ακούς εκεί ναρθής να μου ταράξης το
γεύμα μου!
(Οι υπηρέται σηκώνουν το τραπέζι).
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Λίγο με μέλει, σου είπα. Υπερασπίζομαι τα δικαιώματά μου και όλες
οι γυναίκες θα είναι με το μέρος μου. (φεύγει)
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Κ' εγώ σε συμβουλεύω να φύγης από μπροστά μου και να δώσης τόπο
στην οργή μου!
ΣΚΗΝΗ Δ'.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Σε πολύ κακή στιγμή ήρθε. Είχα ένα σωρό ώμορφα λόγια να πω. Ποτέ
δεν είχα τόση ευφυία. Τι είν' αυτό πάλι;
ΣΚΗΝΗ Ε'.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ — ΚΟΒΙΕΛ (μετημφιεσμένος)
ΚΟΒΙΕΛ
Δεν ξαίρω, κύριε, αν έχω την τιμή να με γνωρίζετε.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Όχι, κύριε.
ΚΟΒΙΕΛ (δεικνύων με το χέρι του)
Σας είχα δει τόσο δα μικρούλι.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Εμένα;
ΚΟΒΙΕΛ
Μάλιστα. Ήσθε το ωμορφότερο παιδάκι του κόσμου και όλες οι κυρίες
σας έπαιρναν στην αγκαλιά των για να σας φιλήσουν.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Για να με φιλήσουν;
ΚΟΒΙΕΛ
Μάλιστα. ήμουν στενός φίλος του μακαρίτη του πατέρα σας.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Του μακαρίτη του πατέρα μου;
ΚΟΒΙΕΛ
Μάλιστα. Ήταν εντιμότατος αριστοκράτης.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Ο πατέρας μου;
ΚΟΒΙΕΛ
Μάλιστα.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Τον εγνωρίζατε καλά;
ΚΟΒΙΕΛ
Και βέβαια.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Και τον εγνωρίζατε για αριστοκράτη;
ΚΟΒΙΕΛ
Βεβαιότατα.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Δεν μπορώ να καταλάβω τι είναι αυτός ο κόσμος.
ΚΟΒΙΕΛ
Τι, δηλαδή;
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Είναι μερικοί ηλίθιοι που θέλουν να πουν πως ο πατέρας μου ήταν
έμπορος.
ΚΟΒΙΕΛ
Αυτός έμπορος; Αυτόχρημα συκοφαντία! Ποτέ δεν ήταν έμπορος. Ό,τι
έκανε, το έκανε για να υποχρεώνη και το έκανε με μεγάλη
αξιοπρέπεια. Μια που είξερε από υφάσματα επήγαινε και εδιάλεγε από
παντού, τα έφερνε στο σπίτι του και τα έδινε — με χρήματα, εννοείται
— στους φίλους του.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Χαίρω πολύ που σας εγνώρισα, για να έχω ένα μάρτυρα πως ο πατέρας
μου ήταν αριστοκράτης.
ΚΟΒΙΕΛ
Θα το διακηρύξω σ' όλο τον κόσμο.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Θα με καθυποχρεώσετε. Και σε τι χρωστώ την επίσκεψί σας;
ΚΟΒΙΕΛ
Από τον καιρό που εγνώρισα το μακαρίτη τον πατέρα σας, τον έντιμον
αριστοκράτη, καθώς σας είπα, εταξείδεψα σ' όλο τον κόσμο.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Σ' όλο τον κόσμο;
ΚΟΒΙΕΛ
Μάλιστα.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Υποθέτω πως θα είνε πολύ μακριά αυτός ο τόπος.
ΚΟΒΙΕΛ
Και βέβαια. Είνε τέσσερις ημέρες μόνο που εγύρισα απ' αυτά τα
μακρινά μου ταξείδια, και το ενδιαφέρον που αισθάνομαι για ό,τι
σας αφορά, μ' έκανε ναρθώ, για να σας αναγγείλω την πλέον
ευχάριστη είδησι του κόσμου.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Ποια;
ΚΟΒΙΕΛ
Εμάθατε πως ο γυιός του Μεγάλου Τούρκου ευρίσκεται εδώ;
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Εγώ; όχι.
ΚΟΒΙΕΛ
Πώς; Ζη με μια μεγαλοπρέπεια καταπληκτική. Όλος ο κόσμος τρέχει να
τον ιδή. Του δίνουν, ξαίρετε, πολύ μεγάλη σημασία.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Περίεργο πράγμα! Τίποτα δεν έμαθα απ' όλα αυτά.
ΚΟΒΙΕΛ
Εκείνο που ενδιαφέρει ιδιαιτέρως εσάς είναι ότι ερωτεύθηκε την κόρη
σας.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Ο γυιός του Μεγάλου Τούρκου;
ΚΟΒΙΕΛ
Ναι· και θέλει να γίνη γαμπρός σας.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Γαμπρός μου, ο γυιός του Μεγάλου Τούρκου;
ΚΟΒΙΕΛ
Ο γυιός του Μεγάλου Τούρκου γαμπρός σας. Κατώρθωσα να τον 'δω, κ'
επειδή μιλώ τέλεια τη γλώσσα του, συνεννοήθηκα μαζί του. Είπαμε
πολλά, και στο τέλος μ' αρώτησε. Άξιαμ κροκ σόλερ ονς αλλά μουστάφ
ζιντελονμ αμαναχέμ βαραραχινί ούσερε κορμπονλάτ; Δηλαδή: έτυχε να
'δης ένα ωραίο κορίτσι, που είνε κόρη του παρισινού αριστοκράτη
κυρίου Ζουρνταίν;
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Ο γυιός του Μεγάλου Τούρκου είπε έτσι για μένα;
ΚΟΒΙΕΛ
Μάλιστα. Όταν του είπα ότι σας γνωρίζω και ότι είδα και την κόρη
σας: Αχ! μου είπε, μαραμπάμπα σάχεμ δηλαδή: πόσο ερωτευμένος
είμαι μαζί της.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Μαραμπάμπα σάχεμ πάει να πη: αχ! πόσο ερωτευμένος είμαι μαζί της;
ΚΟΒΙΕΛ
Ναι.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Καλά κάνατε και μου το είπατε, γιατί, να σας πω την αλήθεια, ποτέ
μου δεν θα μπορούσα να φανταστώ πως μαραμπάμπα σάχεμ πάει να πη:
αχ! πόσο είμαι ερωτευμένος μαζί της! Μα είναι θαυμασία η γλώσσα
αυτουνού του τούρκου.
ΚΟΒΙΕΛ
Πειο θαυμασία απ' όσο μπορεί κανείς να φαντασθή. Ξαίρετε τι θα πη
κακαρακαμούχεν;
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Κακαρακαμούχεν; όχι.
ΚΟΒΙΕΛ
Θα πη: ψυχούλα μου.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Κακαρακαμούχεν θα πη ψυχούλα μου;
ΚΟΒΙΕΛ
Μάλιστα.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Μα αυτό είν' έξοχο! Κακαρακαμούχεν, ψυχούλα μου! Το λένε αυτό; Πάω
να χάσω το νου μου.
ΚΟΒΙΕΛ
Τέλος πάντων, για νάρθωμε στο προκείμενον θέλει να ζητήση την κόρη
σας σε γάμο· και για να έχη ένα πεθερό που να είναι άξιός του,
θέλει να σας κάνη μαμαμούχο. Μαμαμούχος είναι ένας μεγάλος βαθμός
στην πατρίδα του.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Μαμαμούχος;
ΚΟΒΙΕΛ
Ναι, μαμαμούχο, που σημαίνει στη γλώσσα μας μεγιστάν. Μεγιστάν είνε
από τους αρχαίους εκείνους... Μεγιστάν επί τέλους. Δεν υπάρχει
τίποτα ευγενικώτερο απ' αυτό· θα είσθε ισόβαθμος με τους μεγαλυτέρους
άρχοντας του κόσμου.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Ο γυιός του Μεγάλου Τούρκου με τιμά πολύ και σας παρακαλώ να με
πάτε στο σπίτι του να τον ευχαριστήσω.
ΚΟΒΙΕΛ
Τι λέτε; θάρθη εδώ ο ίδιος.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Θάρθη εδώ;
ΚΟΒΙΕΛ
Ναι· και θα φέρη όλα όσα χρειάζονται για να γίνη η τελετή ανάλογη
με το βαθμό σας.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Τόσο γρήγορα κι' όλας;
ΚΟΒΙΕΛ
Είναι τόσο πολύ ερωτευμένος, που δεν αντέχει να περιμένη.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Ένα πράγμα με στενοχωρεί: η κόρη μου, πρέπει να ξέρετε, είναι
αγύριστο κεφάλι. Της μπήκε μέσα στο μυαλό ένας κάποιος Κλεόντ, κ'
έκανε όρκο ή αυτόν να πάρη ή κανένα.
ΚΟΒΙΕΛ
Όταν 'δη το γυιό του Μεγάλου Τούρκου θ' αλλάξη γνώμη. Εκτός τούτου,
ο γυιός του Μεγάλου Τούρκου, κατά περίεργη σύμπτωσί, μοιάζει πολύ
μ' εκείνο τον Κλεόντ. Τον είδα προ ολίγου· μου τον έδειξαν. Ο
έρωτας λοιπόν που αισθάνεται η κόρη σας στον ένα μπορεί να μετατεθή
ευκολώτατα στον άλλον, και...Μου φαίνεται πως έρχεται· νά τον.
ΣΚΗΝΗ ΣΤ'.
Οι ανωτέρω. ΚΛΕΟΝΤ, μεταμφιεσμένος εις Τούρκον. Τρεις ακόλουθοι,
κρατούντες τον μανδύαν του.
ΚΛΕΟΝΤ
Αμπουσαχίμ όκι μποράφ, Ζουρτίνα, σαλαμαλέκι.
ΚΟΒΙΕΛ (στον ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ)
Δηλαδή: Κύριε Ζουρνταίν, η καρδιά σας να είναι όλο το χρόνο σαν
ανθισμένη τριανταφυλλιά. Είναι κομπλιμέντα αυτά που μεταχειρίζονται
στον τόπο του.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Είμαι ταπεινότατος δούλος της τουρκικής υψηλότητός του.
ΚΟΒΙΕΛ
Καρίγγαρ καμπότο ούστιν μοράφ.
ΚΛΕΟΝΤ
Ούστιν γιόκ καταμαλέκι μπάσου μπάσε άλλα μοράν.
ΚΟΒΙΕΛ
Λέει: ο θεός να σας δίνη τη δύναμι των λεόντων και τη φρόνησι των
φειδιών.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Η Τουρκική υψηλότης του με τιμά πολύ και του εύχομαι κάθε ευτυχία.
ΚΟΒΙΕΛ
Όσσα μπινάμεν σαντόκ μπαμπαλί ορακάφ ουράμ.
ΚΛΕΟΝΤ
Μπελ — μεμ.
ΚΟΒΙΕΛ
Λέει να πάτε γρήγορα μαζί του να ετοιμασθήτε για την τελετή, για να
δη ύστερα την κόρη σας και να συμφωνήση το γάμο.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Όλα αυτά τα είπε με δυο λόγια;
ΚΟΒΙΕΛ
Ναι. Έτσι είναι η τούρκικη γλώσσα, λέει πολλά με λίγα λόγια.
Πηγαίνετε γρήγορα.
ΚΟΒΙΕΛ
Χα! χα! χα! Αυτό, μα την πίστι μου, είναι κωμικώτατο. Τι κορόιδο!
Κι' απ' έξω αν τον είχε μάθει το ρόλο του, δε θα τον έπαιζε
καλύτερα. Χα! χα!
ΣΚΗΝΗ Η'.
ΔΟΡΑΝΤ — ΚΟΒΙΕΛ
ΚΟΒΙΕΛ
Θα σας παρακαλέσω, κύριε, να με βοηθήσετε σε κάτι τι.
ΔΟΡΑΝΤ
Χα! χα! Κανείς δε θα μπορούσε να σε γνωρίση έτσι που είσαι
ντυμένος.
ΚΟΒΙΕΛ
Ε; χα! χα!
ΔΟΡΑΝΤ
Γιατί γελάς;
ΚΟΒΙΕΛ
Για κάτι που αξίζει να γελάη κανείς.
ΔΟΡΑΝΤ
Τι είν' αυτό;
ΚΟΒΙΕΛ
Στοιχηματίζω πως είναι αδύνατον να μαντεύσετε τι σοφιστήκαμε να
κάνωμε για να πείσωμε τον κύριο Ζουρνταίν να δώση την κόρη του στον
κύριό μου.
ΔΟΡΑΝΤ
Δεν μπορώ βέβαια να το μαντεύσω· μαντεύω όμως ότι θα επιτύχη, αφού
το ανέλαβες εσύ.
ΚΟΒΙΕΛ
Με ξαίρετε καλά.
ΔΟΡΑΝΤ
Πες μου λοιπόν, τι συμβαίνει;
ΚΟΒΙΕΛ
Λάβετε τον κόπο να τραβηχθήτε λίγο μακρύτερα για να κάνετε θέσι σ'
αυτούς πούρχονται· θα δήτε ένα μέρος της φάρσας μας και τα επίλοιπα
θα σας τα διηγηθώ εγώ.
ΣΚΗΝΗ Θ'.
Ο ΜΟΥΦΤΗΣ — ΔΕΡΒ1ΣΑΙ — ΤΟΥΡΚΟΙ
«Έξ Τούρκοι εισέρχονται σοβαρώς ανά δύο. Κρατούν υψηλά τρεις
τάπητας. Οι λοιποί τούρκοι διέρχονται κάτω από τους τάπητας και
τοποθετούνται δεξιά και αριστερά της σκηνής. Μετ' αυτούς
εισέρχονται ο Μουφτής συνοδευόμενος από δύο Δερβίσας. Τότε οι
Τούρκοι απλώνουν τους τάπητας εις το δάπεδον και γονατίζουν επάνω.
Ο Μουφτής και οι Δερβίσαι μένουν όρθιοι εις το μέσον· και ενόσω ο
Μουφτής επικαλείται τον Μωάμεθ με διαφόρους στροφάς και μορφασμούς
χωρίς να προφέρη ούτε λέξιν, οι γονυπετείς Τούρκοι κύπτουν μέχρις
εδάφους, κράζουν Αλλή! και υπεγειρόμενοι υψώνουν τας χείρας
κράζοντες Αλλάχ! Τούτο εξακολουθεί μέχρι τέλους της επικλήσεως,
μεθ' ό εγύρονται όλοι κράζοντες Αλλάχ — εκμπέρ! Ο Μουφτής και δύο
Δερβίσαι πηγαίνουν να φέρουν τον Ζουρνταίν».
ΣΚΗΝΗ Ι'.
«Οι ανωτέρω, ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ, φέρων Τουρκικήν ενδυμασίαν, με την κεφαλήν
ξυρισμένην χωρίς σαρίκι και χωρίς σπάθην, ο ΜΟΥΦΤΗΣ με το επίσημον
σαρίκι».
Ο ΜΟΥΦΤΗΣ (στον ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ)
Αν ξαίρης,
αποκρίσου.
Δεν ξαίρεις;
Σκασμός!
Είμ' εγώ Μουφτής,
τ' είσαι συ;
Δεν καταλαβαίνεις;
Σκασμός;
«Οι δύο Δερβίσαι γονατίζουν τον Ζουρνταίν με τας χείρας επί του
δαπέδου, ούτως ώστε η ράχις του επί της οποίας αποθέτουν το
Κοράνιον να χρησιμεύη ως αναλόγιον είς τον Μουφτήν. Ο Μουφτής
κάμνει δευτέραν κωμικήν επίκλησιν, συνοφρυούμενος, κτυπών από
καιρού εις καιρόν την χείρα του επί του Κορανίου και στρέφων τας
σελίδας με γοργότητα· μεθ' ο υψώνων τας χείρας, κράζει μεγαλοφώνως.
Χου! Κατά την διάρκειαν της δευτέρας ταύτης επικλήσεως, οι
Τούρκοι κύπτουν και εγείρονται αλληλοδιαδόχως κράζοντες επίσης Χου!
Χου! Χου!»
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ (όταν επήραν από την ράχιν του το Κοράνιον)
.. Ουφ!
ΜΟΥΦΤΗΣ (στον ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ)
Μην είσαι ψεύτης;
ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ
Όχι, όχι, όχι.
ΜΟΥΦΤΗΣ
Μην είσαι πλάνος;
ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ
Όχι, όχι, όχι.
ΜΟΥΦΤΗΣ (στους τούρκους)
Δώστε του σαρίκι.
ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ
Μην είσαι ψεύτης;
Όχι, όχι, όχι.
Μην είσαι πλάνος;
Όχι, όχι, όχι.
Δώστε του σαρίκι.
(Οι Τούρκοι με διαφόρους κωμικάς στροφάς του φορούν το σαρίκι
ΜΟΥΦΤΗΣ (παρουσιάζων την σπάθην στον Ζουρνταίν).
Είσ' αρχοντικό φυντάνι,
πάρε αυτό το γιαταγάνι.
ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ
Είσ' αρχοντικό φυντάνι,
πάρε αυτό το γιαταγάνι.
(Στρέφονται περί αυτόν, τον κτυπούν ρυθμικά με την σπάθην και του
την δίδουν).
Ο ΜΟΥΦΤΗΣ
Δώστε, δώστε με ραβδί,
μισοφέγγαρο να 'δη.
Οι Τούρκοι στρεφόμενοι ως ανωτέρω, τον κτυπούν ρυθμικώς με ράβδον).
ΜΟΥΦΤΗΣ
Μην ντρέπεσαι,
μην ντρέπεσαι
φορώντας το σαρίκι σου·
στερνό το ρεζιλίκι σου.
ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ (μεγαλοφώνως)
Μην ντρέπεσαι,
μην ντρέπεσαι
φορώντας το σαρίκι σου·
στερνό το ρεζιλίκι σου.
ΣΚΗΝΗ ΙΑ'.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ, μετ' ολίγον Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
(Ο ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ, μόνος επί τινας στιγμάς, περιφέρεται υπερηφάνως εις την
σκηνήν. Εισέρχεται η Κυρία ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ)
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Θεέ μου! Θεέ μου! Τι χάλια είν' αυτά; τι μούτρα είν' αυτά; τι
καβούκι είναι αυτό; Αποκρηές είναι τώρα και μασκαρεύτηκες; Δε μιλάς; τι
είναι αυτά πάλι; ποιος σε ρεζίλεψε έτσι;
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Άκου την ασυλλόγιστη, να μιλή έτσι σ' ένα μαμαμούκο!
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Πώς τώπες αυτό;
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Ναι, πρέπει να με σέβεσαι τώρα' μ' έκαναν μαμαμούκο.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Τι είν' αυτό πάλι το μαμαμούκο;
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Μαμαμούκο, σου λέω. Είμαι μαμαμούκος.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Τι είδους ζώο είν' αυτό;
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Μαμαμούκος, αμαθεστάτη, θα πη μεγιστάν. Κατάλαβες; Να, λίγη ώρα
είνε που με χειροτόνησαν.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Σαν τι χειροτονία σούκαναν;
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Αν ξαίρης, αποκρίσου· δεν ξαίρεις; σκασμός!
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΝ
Πώς;
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Είμ' εγώ Μουφτής,
Τ' είσαι συ;
Δεν καταλαβαίνεις;
Σκασμός!
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Τι;
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Μην ντρέπεσαι,
μην ντρέπεσαι
Φορώντας το σαρίκι σου·
στερνό το ρεζιλίκι σου.
Χου! χου! χου!
(πίπτει κατά γης).
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Θεέ μου! Παναγία μου! Τρελλάθηκε ο άντρας μου!
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ (εγειρόμενος και εξερχόμενος)
Σιωπή, ανόητη! Σέβας στον κύριο μαμαμούκο!
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ (μόνη)
Πώς τώχασε το μυαλό του; Πρέπει να τρέξω, να μη τον αφήσω να βγη
έξω (Βλέπουσα την Δοριμένην και τον Δοράντ) Αυτοί μας έλειπαν.
Όπου κι' αν γυρίσω τα μάτια μου, όλο συμφορές βλέπω μπροστά μου.
ΣΚΗΝΗ ΙΒ'.
ΔΟΡΑΝΤ — ΔΟΡΙΜΕΝΗ
ΔΟΡΑΝΤ
Μάλιστα, κυρία μου· θα δήτε το διασκεδαστικότερο πράγμα που μπορεί
να γίνη στον κόσμο. Είναι αδύνατον να βρεθή στην οικουμένη
άνθρωπος πειο τρελλός απ' αυτόν. Και έπειτα, κυρία μου, θα σας
παρακαλέσω να βοηθήσετε τον έρωτα του Κλεόντ και να συντελέσετε σ'
αυτό το παιγνίδι του. Είναι ένας πολύ χαριτωμένος νέος και αξίζει
να του δείξωμε όλο μας το ενδιαφέρον.
ΔΟΡΙΜΕΝΗ
Του αξίζει πράγματι μια καλή τύχη!
ΔΟΡΑΝΤ
Εκτός αυτού, δεν πρέπει να χάσωμε και τ' ωραίο μπαλέττο που
ξανάρθε. Θέλω να 'δω αν επέτυχε η ιδέα μου.
ΔΟΡΙΜΕΝΗ
Είδα όλες αυτές τις θαυμάσιες προετοιμασίες και μου φαίνεται ότι
μου επιβάλλεται πλέον να θέσω τέρμα στην τόση σπατάλη που κάνετε
προς χάριν μου. Απεφάσισα λοιπόν να σας νυμφευθώ. Έτσι, με το γάμο
όλα αυτά θα τελειώσουν.
ΔΟΡΑΝΤ
Ω! κυρία μου, είναι δυνατόν να πήρατε για μένα μια τόσο ανέλπιστη
απόφασι;
ΔΟΡΙΜΕΝΗ
Μόνο για να προλάβω τη χρεωκοπία σας· αν δεν τ' απεφάσιζα, πολύ
γρήγορα θα μένατε χωρίς λεπτό.
ΔΟΡΑΝΤ
Το ενδιαφέρον σας για την περιουσία μου με συγκινεί. Είναι όλη δική
σας. Είναι όλη δική σας, όπως είναι όλη δική σας και η καρδιά μου.
Κάμετέ την ό,τι θέλετε.
ΔΟΡΙΜΕΝΗ
Σας ευχαριστώ. Νάτον κι' ο φίλος σας, έρχεται. Η φάτσα του είναι
θαυμασία.
ΣΚΗΝΗ ΙΓ'.
Οι ανωτέρω, ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
ΔΟΡΑΝΤ
Ήρθαμε, κύριε Ζουρνταίν, η κυρία κ' εγώ, να σας προσφέρωμε τα σέβη
μας για το νέο σας αξίωμα και να σας συγχαρούμε για το γάμο της
κόρης σας με το γυιό του Μεγάλου Τούρκου.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ (αφού έκανε υποκλίσεις κατά τον τουρκικόν τρόπον)
Κύριε, σας εύχομαι τη δύναμι των φειδιών και τη φρόνησι των
λεόντων.
ΔΟΡΙΜΕΝΗ
Είμαι πολύ ευτυχής, κύριε Ζουρνταίν, που ήρθα από τους πρώτους να
σας συγχαρώ για τον ύψιστο βαθμό της δόξης που φθάσατε.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Κυρία, σας εύχομαι όλο το χρόνο την τριανταφυλλιά σας ανθισμένη.
Σας είμαι για πάντοτε υποχρεωμένος που συμμερίζεσθε τας τιμάς
που απέκτησα· και χαίρω πολύ που ξανάρθατε εδώ να σας ζητήσω την
ταπεινή μου συγγνώμη για τις μωρίες της γυναίκας μου.
ΔΟΡΙΜΕΝΗ
Ω! δεν αξίζει τον κόπο: την δικαιολογώ, άλλως τε, πληρέστατα: η
αγάπη σας της είναι πολύτιμος· και δεν είναι παράξενο η απόκτησις
ενός συζύγου σαν και σας να εμπνέη ενίοτε τέτοιες μωρίες.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Η αγάπη μου, που είπατε, σας ανήκει καθ' ολοκληρίαν.
ΔΟΡΑΝΤ
Βλέπετε, κυρία μου, ο κύριος Ζουρνταίν δεν είναι από κείνους που
τους τυφλώνει η ευτυχία· και στα μεγαλεία του ακόμη ξαίρει ν'
αγαπά τους φίλους του.
ΔΟΡΙΜΕΝΗ
Αυτό είναι απόδειξις γενναίας ψυχής.
ΔΟΡΑΝΤ
Πού είναι λοιπόν η αυτού τουρκική υψηλότης; Ως φίλοι σας,
επιθυμούμε να του υποβάλωμε τα σέβη μας.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Να τον, έρχεται· θα στείλω να φέρω την κόρη μου για να του δώση την
χείρα της.
Σ Κ Η Ν Η ΙΔ'
Οι ανωτέρω — ΚΛΕΟΝΤ (με τουρκικήν ενδυμασίαν).
ΔΟΡΑΝΤ (στον Κλεόντ).
Κύριε, ήρθαμε να υποκλιθώμεν εμπρός στην υψηλότητά σας σαν φίλοι
που είμαστε του κυρίου πεθερού σας και να σας διαβεβαιώσωμε μετά
σεβασμού ότι είμαστε ταπεινοί σας δούλοι.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Πού είναι ο δραγουμάνος για να του 'πη ποιοι είστε και να του
μεταφράση ό,τι του είπατε; θα δήτε πώς θα σας απαντήση· μιλεί
θαυμάσια τα Τουρκικά. Αι! που διάβολο πήγε; (προς τον Κλεόντ)
Στρουφ, τριφ, στροφ, στραφ. Κύριε, είναι ένας grando siniorina και
η κυρία είναι grando sinioro.
(βλέπων ότι δεν τον εννοεί) Αχ! (εις τον Κλεόντ, δεικνύων τον
Δοράντ και την Δοριμένην) Κύριε, αυτός μαμαμούκος γάλλος και η
κυρία μαμαμούκα γαλλίδα. Δεν μπορώ να μιλήσω καθαρότερα. Α! να κι'
ο δραγουμάνος.
ΣΚΗΝΗ ΙΕ'.
Οι ανωτέρω — ΚΟΒΙΕΛ (μετημφιεσμένος)
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Πού είχατε πάει; Δεν μπορούμε να του πούμε τίποτα χωρίς εσάς. Πέστε
του πως ο κύριος και η κυρία είναι πρόσωπα της ανωτέρας
αριστοκρατίας και ήρθαν σαν φίλοι μου που είναι, να τον χαιρετίσουν
και να τον βεβαιώσουν ότι είναι δούλοι του (Στη ΔΟΡΙΜΕΝΗ και στο
ΔΟΡΑΝΤ) θα δήτε ότι θα σας απαντήση.
ΚΟΒΙΕΛ
Αλαμπάλα κρότσιαμ άξι μπουράμ αλαμπάμεν.
ΚΛΕΟΝΤ
Καταλέκι τούμπαλ ούριν σότερ αμαλούκαν.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ (στην Δοριμένην και Δοράντ)
Βλέπετε;
ΚΟΒΙΕΛ
Λέει, βροχή από ευτυχίες να ποτίζη πάντοτε τον κήπο της οικογενείας
σας.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Δεν σας είχα πει πως μιλάει Τουρκικά:
ΔΟΡΙΜΕΝΗ
Θαυμάσιο πράγμα.
ΣΚΗΝΗ Iς'.
(Οι ανωτέρω ΛΟΥΚΙΛΗ)
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Έλα, κόρη μου, πλησίασε και δώσε το χέρι σου στον κύριο που σου
κάνει την τιμή να σε ζητήση γυναίκα του.
ΛΟΥΚΙΛΗ
Τι είναι αυτά, πατέρα μου; Πώς είσαι έτσι; Κωμωδία παίζεις;
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Όχι, δεν παίζω καθόλου κωμωδία· είναι μια υπόθεσις πολύ σοβαρά και
είναι η μεγαλύτερη τιμή που θα μπορούσες να επιθυμήσης (δεικνύει
τον Κλεόντ). Ιδού ο σύζυγος που σου δίνω.
ΛΟΥΚΙΛΗ
Εμένα, πατέρα μου;
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Ναι, εσένα. Έλα, δώσε του το χέρι και ευχαρίστησε το θεό για την
ευτυχία σου.
ΛΟΥΚΙΛΗ
Μα εγώ δε θέλω να παντρευθώ.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Θέλω εγώ, και είμαι ο πατέρας σου.
ΛΟΥΚΙΛΗ
Μου είναι αδύνατον.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Τι αυθάδεια είναι αυτή; έλα, σου λέω, δώσε το χέρι σου.
ΛΟΥΚΙΛΗ
Όχι, πατέρα μου, σου το είπα, καμμιά δύναμι στον κόσμο δεν θα μ'
αναγκάση να πάρω άλλον άντρα από τον Κλεόντ· και είμαι πρόθυμη να
υποστώ όλα τα βασανιστήρια του κόσμου, όχι όμως... (Αναγνωρίξουσα
τον Κλεόντ). Η αλήθεια όμως είναι πως είσαι πατέρας μου και οφείλω
να υπακούσω. Το ομολογώ, δικαίωμα δικό σου είναι, να διαλέξης τον
άντρα μου σύμφωνα με τη θέλησί σου.
ΖΟΥΡΤΑΙΝ
Έτσι, μπράβο! Αυτό ακριβώς είναι το καθήκον σου. Είμαι πολύ ευτυχής
που η κόρη μου είναι υπάκουη.
ΣΚΗΝΗ ΙΖ'.
Οι ανωτέρω — Κυρία ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Κα ΖΟΥΡΤΑΙΝ
Τι ακούω; τι συμβαίνει εδώ μέσα; Μου είπαν πως θέλεις να δώσης την
κόρη σου σ' ένα μασκαρεμένο!
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Θα σωπάσης, αυθαδεστάτη. Σε όλα θέλεις ν' ανακατεύεσαι με τις
κουταμάρες σου. Δεν μπορείς επί τέλους να μάθης να είσαι λογική;
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Εσύ δε θα κατορθώσης ποτέ να γίνης λογικός άνθρωπος· θα πηγαίνης
πάντοτε από τρέλλα σε τρέλλα. Τι σκοπό έχεις, και τι λογαριάζεις να
κάνης μ' αυτούς που μου περιμαζεύεις εδώ μέσα;
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Θέλω να παντρέψω την κόρη μου με το γυιό του Μεγάλου Τούρκου.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Με το γυιό του Μεγάλου Τούρκου;
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Μάλιστα (δεικνύων τον Κοβιέλ)· Είναι ο δραγουμάνος του, Πες του να
τον ευχαριστήση από μέρος σου.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Δεν έχω ανάγκη από δραγουμάνους εγώ· θα του πω κατάμουτρα πως δεν
είναι γι' αυτόν η κόρη μου.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Θα σωπάσης επί τέλους;
ΔΟΡΑΝΤ
Πώς, κυρία Ζουρνταίν; Διώχνετε μια τέτοια τύχη; Δε δέχεσθε για
γαμπρό σας την αυτού Τουρκικήν υψηλότητα;
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Κυττάξτε τη δουλειά σας, σας παρακαλώ.
ΔΟΡΙΜΕΝΗ
Είναι μεγάλη τύχη και δεν πρέπει να την διώξετε.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Σας παρακαλώ και σας, κυρία μου, να μην ανακατεύεσθε στις ξένες
έννοιες.
ΔΟΡΑΝΤ
Η αγάπη που έχομε σε σας μας κάνει να φροντίζωμε για το καλό σας.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Πολύ ολίγο με μέλει για την αγάπη σας.
ΔΟΡΑΝΤ
Και όμως η κόρη σας συναινεί στη θέλησι του πατέρα της.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Η κόρη μου παραδέχεται να παντρευτή έναν Τούρκο;
ΔΟΡΑΝΤ
Βεβαιότατα.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Και ξέχασε τον Κλεόντ;
ΔΟΡΑΝΤ
Και τι δεν ξεχνάει κανείς για μια τόσο μεγάλη δόξα;
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Θα της στραγγουλίσω το λαιμό με τα χέρια μου, αν αποφασίση να κάνη
ένα τέτοιο πράγμα.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Πάψε πεια τη φλυαρία σου! Ο γάμος αυτός θα γίνη και σου το λέω να
το ξαίρης.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Κ' εγώ σου λέω πως δε θα γίνη.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Τι κατάστασις είν' αυτή!
ΛΟΥΚΙΛΗ
Μητέρα!
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Φύγε! είσαι μια ασυνείδητη!
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Πώς! τη μαλώνεις γιατί μ' υπακούει;
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Ναι, είνε και δική μου όσο και δική σου.
ΚΟΒΙΕΛ
Κυρία!
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Τι έχετε να μου πήτε σεις;
ΚΟΒΙΕΛ
Μια λέξι.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Δεν έχω καμμιά όρεξι ν' ακούσω τη λέξι σας.
ΚΟΒΙΕΛ (στον Ζουρνταίν)
Κύριε, αν θέλη να της πω κάτι τι ιδιαιτέρως, σας υπόσχομαι να την
κάνω να συναινέση σ' ό,τι θέλετε.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Δε θα συναινέσω καθόλου.
ΚΟΒΙΕΛ
Ακούσατέ με μοναχά.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Όχι.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ (στην Κα Ζουρνταίν)
Άκουσέ τον.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Όχι, δε θέλω να τον ακούσω.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Θα σου πη...
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ (τον διακόπτει)
Δε θέλω να μου πη τίποτα.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Αυτό είναι πείσμα γυναικείο. Τι θα πάθης αν τον ακούσης;
ΚΟΒΙΕΛ
Ακούσατέ με μονάχα και κάνετε ύστερα ό,τι σας αρέσει.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Αι! λοιπόν, τι έχετε να μου πήτε;
ΚΟΒΙΕΛ (χαμηλοφώνως)
Είνε μια ώρα, κυρία μου, που προσποιούμεθα εδώ. Δεν εννοείτε πως
όλα αυτά τα κάνωμε για να συμμορφωθούμε με τη μεγαλομανία του
ανδρός σας; πως είμαστε μασκαρεμένοι όλοι και πως ο γυιός του
Μεγάλου Τούρκου είναι ο Κλεόντ;
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ (χαμηλοφώνως)
Α!
ΚΟΒΙΕΛ (χαμηλοφώνως)
Και πως ο δραγουμάνος είμ' εγώ, ο Κοβιέλ;
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ (χαμηλοφώνως)
Α! έτσι, μάλιστα.
ΚΟΒΙΕΛ (χαμηλοφώνως)
Μη φανερώσετε τίποτε.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ (μεγαλοφώνως)
Ναι· να γίνη, δέχομαι να γίνη ο γάμος.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Α! να τέλος πάντων που όλοι ήρθαμε στα λογικά μας (στην Καν
Ζουρνταίν). Δεν ήθελες να τον ακούσης. Ήξαιρα πολύ καλά πως θα σου
έδινε να καταλάβης τι είνε ο γυιός του Μεγάλου Τούρκου.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Μου έδωκε να το καταλάβω με το παραπάνω και είμαι πολύ
ευχαριστημένη. Ας στείλωμε να φέρωμε το συμβολαιογράφο.
ΔΟΡΑΝΤ
Πολύ σωστά το είπατε. Και για να είσθε εντελώς ευχαριστημένη, κυρία
Ζουρνταίν, και για να μη ζηλεύετε καθόλου πλέον τον άνδρα σας, ο
ίδιος συμβολαιογράφος θα χρησιμεύση και για το δικό μου γάμο με την
κυρία.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Κι' αυτό το γάμο τον δέχομαι.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ (χαμηλοφώνως στον Δοράντ)
Έτσι, στα ψέματα της τώπατε αυτό. Ε;
ΔΟΡΑΝΤ (χαμηλοφώνως στον Ζουρνταίν)
Για να την ξεγελάσωμε.
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ (χαμηλοφώνως)
Ωραία! ωραία! (μεγαλοφώνως) Ας πάη κάποιος αμέσως να φέρη το
συμβολαιογράφο.
Κα ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Και η Νικολέτα;
ΖΟΥΡΝΤΑΙΝ
Την Νικολέτα θα την δώσω στο δραγουμάνο. Τη γυναίκα μου, ας την
πάρη όποιος τη θέλη.
ΚΟΒΙΕΛ
Σας υπερευχαριστώ, κύριε. (Κατ' ιδίαν) Όποιος μπορεί νάβρη άλλον
πειο τρελλόν από τούτον, θα πέσω να τον προσκυνήσω.
ΤΕΛΟΣ