Ο Κόδρος/η
| ←Μέρος VII | Ὁ Κόδρος Συγγραφέας: Μέρος VIII |
Μέρος IX→ |
Ἡ Φοίβη εὔκυκλος ἐπιχύνει
ὠχρὰς ἀκτῖνας τῇ Ἀττικῇ.
Θαρρεῖς προεῖδεν, ὅτι θὰ γείνῃ
λαμπὰς καὶ δόξης καὶ νεκρική,
καὶ διὰ τοῦτο ἐν τῇ νεφέλη
τὰ θεῖα κάλλη νὰ κρύψῃ θέλει.
Κατὰ τὸ τρίτον τῆς τροχιᾶς της
ἀναδραμοῦσα τὸν οὐρανόν,
πλαγίας στέλλει μαρμαρυγάς της
ὑπὸ τὸ τεῖχος τῶν Ἀθηνῶν.
Ὅπως δʾ ὁ Ἄτλας ἐξελαφρώθη,
φαιδρὸς τοὺς ὤμους ἀνακινῶν,
ὁπόταν, εὔπιστος, ἐφορτώθη
ὁ τῆς Ἀλκμήνης τὸν οὐρανόν,
οὕτως ἐγέλασεν ἀναπνεύσας,
ὅταν ὁ γέρων ἐξῆλθε σπεύσας.
Κʾ ἐνῷ τὴν τόλμην του παρεξήγει
τῆς πύλης ἔσωθεν ἡ φρουρά,
ἐκεῖνος ἔμφροντις κατεπείγει
πρὸς δύσιν βήματα σοβαρά.
Χιτῶνα φέρει περὶ τὸ σῶμα
κʾ ἐσθῆτα πένητος χωρικοῦ,
πλὴν ὑπερήφανον στρέφει τʾ ὄμμα
καὶ μετὰ σθένους νεανικοῦ,
αἴρʾ εἰς τὸν ὦμον στιλπνὴν ἀξίνην,
ἐγκατοπτρίζουσαν τὴν σελήνην.
Ἐνῷ δʾ εἰς στίφη τῶν πολεμίων
ὁ λεοντόθυμος προχωρεῖ,
νομίζει κύλικες συμποσίων
τὸν περιμένουσι καὶ χοροί.
Κ’ ενθουσιώδη τονίζων χείλη,
τοιοῦτον ᾆσμα δημιουργεῖ.
«Ἐγὼ ὑπάγω, πατρίς μου φίλη,
ὅπου ἡ χείρ σου μὲ ὁδηγεῖ,
ὅπου ἡ θεία μὲ στέλλει Τύχη·
σὺ δέ, πατρίς μου, μακρὸν εὐτύχει.
Χαῖρε, καλλίστη Παλλάδος πόλι,
γλυκύ μου μέλημα καὶ τερπνόν!
Τῆς γῆς ἂς μάθουν κ’ οἱ δύω πόλοι
ὅτι σὲ σώζω, βαρὺς ὑπνῶν.
»Ὡς ἐχαιρέτησα διαστέρους
τοὺς ἀδουλώτους σου οὐρανούς,
καὶ ὡς ἐθαύμασα ἐλευθέρους
τοὺς φιλοχόρους αὐτῶν φανούς,
οὕτως ἀζεύκτους σοὶ τοὺς ἀφίνω
κ’ εἰς τὰς ἀγκάλας σου, μῆτερ, κλίνω.
Ἐπικατάρατος πᾶς ἐχθρός σου.
Πᾶσά του δύναμις ἂς θραυσθῇ
ἐπὶ τοῦ στήθους ἑνὸς παιδός σου
καὶ ἡ πατρίς μου ἂς δοξασθῇ.»
Τοιαῦτα ἔψαλλε καὶ προὐχώρει
πρὸς τὸ στρατόπεδον τῶν ἐχθρῶν.
Ὅταν δ’ εἰς νέφος ἡ Φοίβη κόρη
τὸ βλέμμα ἔκλεισε τὸ νωθρόν,
μικρὸν τὸν δρόμον του παραλλάζει
κ’ εἰς τὸ παρόχθιον πλησιάζει....
Ἀγρύπνου δούλου θαρρεῖς σκαπάνη
εἰς ἀκανθώδεις θάμνους θροεῖ,
κ’ εὐθὺς τὸν ἦχον καταλαμβάνει
τῶν Δωριέων ἡ ἀκοή.
Τρεῖς ἀνεπήδησαν ὡπλισμένοι
ἀπὸ τὰ σκότη, ὡσεὶ Σπαρτοί.
Καθεὶς ἀγρίαν ὁρμὴν ἐμφαίνει
καὶ ὡς ἡ τίγρις περιπατεῖ.
Τῇδε κᾀκεῖσε ὀξεῖς προσέχουν
καὶ πρὸς τὸν ἦχον ὀργίλοι τρέχουν.
Βλέπουν ἕν’ ἄνδρα.—Τίς εἶ ὁ φέρων
ἀνησυχίαν εἰς τὸν στρατόν;
—Φρυγανοκόπος, ἄχρηστος γέρων,
ὁ τελευταῖος τῶν πολιτῶν.
—Καὶ πῶς προτείνεις αὐθάδη μέλη
πρὸς παρατάξεις στρατιωτῶν;
—Νομίζων, ὅτι χοίρων ἀγέλη
ἐγείρει τόσον ἀλαλητόν.
—Κακὴν τὸ στόμα σου κλείει γλῶσσαν!
—Καλῶς τὸ φρόνημα παριστῶσαν.
—Τὸ γῆρας σέβας μᾶς ἐπιβάλλει,
ἄλλως, θὰ ἔκεισο κατὰ γῆς.
—Καὶ τίς τὸν γέροντα θὰ προσβάλῃ
χωρὶς νὰ πέσῃ πρῶτος πληγείς;
—Φαίνεται, γέρον, ἡ μαύρη πεῖνα
σʾ ἐπισκοτίζει τὸν μυελόν·
ὡς πειναλέον σʾ ἀφίνω χῆνα
νὰ μᾶς ὑβρίζῃς παραλαλῶν.
—Τροφὴν οἱ κύνες ὅταν δὲν ἔχουν
εἰς ξένας θύρας ὁμοίως τρέχουν.
—Ἂν ἤμην κύων, ἄθλιε γέρον,
θὰ σοῦ κατέτρωγον τὰ ὀστᾶ.
—Κʾ ἐγώ, τοιαύτην ἀξίνην αἴρων,
θὰ σὲ κατέκοπτον εἰς λεπτά.
Εὐθὺς ἐβρόντησεν ἡ ἀξίνη
ἐπὶ τὸ κράνος τὸ ὑψηλὸν
καὶ τὴν ἀχρείαν ψυχήν του χύνει,
διατεμοῦσα τὸν μυελόν.
Τρίς, ὡς ὁ ῥόμβος, περιεστράφη,
καὶ εἰς τὸ αἷμα πεσὼν ἐβάφη.
Ἕνα δὲν ἴσχυσε κἂν ἐκτάδην
ν’ ἀντικτυπήσῃ συσπαραγμόν,
ἀλλ’ ἐκρημνίσθη βαρὺς εἰς ᾍδην,
ἀφεὶς ὑπόκωφον στεναγμόν.
Ἂν δύο λύκοι γενναῖον ἵππον
συναπαντήσωσιν εἰς δρυμούς,
τὸν τῆς ὁπλῆς του τρέμοντες κτύπον,
μυρίους γράφουσιν ἑλιγμούς.
Ὁρμῶσι· φεύγουσι· πλησιάζουν·
ἐνῷ δ’ εἰς γνάθους ἀέρ’ ἁρπάζουν,
ἀπηλπισμένοι συνολολύζουν.
Κατὰ τοῦ ξένου κ’ οἱ Δωριεῖς
ὁρμοῦν ἀγρίως, εὐθὺς γυρίζουν,
κ’ εὐθὺς ὁρμῶσι μετὰ βοῆς.
Τὰς βλασφημίας των δύο ἄλλοι
ἦλθον ἀκούσαντες ἀπνευστί...
Ἐν αἱματώδει σκοτίῳ πάλῃ
τίς ἐξηπλώθη μεγαλωστί;
Εὐρὺς τὰ νῶτα, ἄοπλος γέρων,
πληγὰς χαινούσας μυρίας φέρων.
Ἔπεσεν! οὕτως ἀστερογείτων
καμφθεῖσα λεύκη πίπτει πρηνής,
ὅταν τὴν κόψῃ χαλυβοχίτων
ἐργάτου πέλεκυς ἀπηνής.
Καὶ ὅπως, κλίνουσα ἡ Σελήνη
πρὸς τοῦ ὁρίζοντος τὴν ἀκτήν,
τὸ τελευταῖόν της βλέμμ’ ἀφίνει
πρὸς τὸν κοιμώμενον ἐραστήν,
οὕτως ὁ γέρων, τὸ δύον βλέμμα
πρὸς τὰς Ἀθήνας στρέψας ἠρέμα,
«Τὸ τελευταῖον τοῦ Κόδρου χαῖρε
πατρίς μου, λάβε, ἀγαπητή,
κ’ ἐλευθερίαν τῷ κόσμῳ φέρε.»
Εἶπε, κ’ ἐξέπνευσ’ ἀστενακτεί.
Ἡ λέξις Κόδρος τὰ ὦτα πλήττει
τῶν Δωριέων ὡς κεραυνός·
ἐπάνωθέν του ἕκαστος φρίττει
μήπως κρημνίζετ’ ὁ οὐρανός·
καὶ ὡσεὶ ξόαν’ ἀκινητοῦντες,
ἀλλήλους χάσκουσι θεωροῦντες.
—Κόδρος ὁ ἄναξ τῶν δὲν καλεῖται;
—Ἰδοὺ ἡ ὄψις του ἡ ὠχρά!
—Νικῶμεν ἦτταν, ὦ συνοπλῖται!
—Τὰ λάφυρά μας φυγὴ αἰσχρά!
Τοιαῦτα εἶπον χαμηλοφώνως·
καὶ πρὶν ἐκεῖθεν ἀποσυρθοῦν,
ὁ εἰς προτείνει, κρυπτὸς ὁ φόνος
ὅτι θὰ μείνῃ νὰ ὁρκισθοῦν.
Τεσσάρας χεῖρας ὠχροὶ συμπλέκουν
καὶ εἰς τὰ σκότη τὸν ὅρκον πλέκουν.
Διότι κῆρυξ εἰς τὸν στρατόν των
θανάτου ἔσπειρεν ἀπειλὴν
νὰ μὴ ἐγγίσωσι τῶν ἐχθρῶν τῶν
τοῦ βασιλέως τὴν κεφαλήν.