Ο Κόδρος/α

Ὁ Κόδρος Συγγραφέας: Γεώργιος Βιζυηνός Μέρος I

Μέρος II→

ΜΙΚΡΟΝ ἀφεῖσα τὸν Ἑλικῶνα,
ὦ Μοῦσα, κόρη τοῦ οὐρανοῦ,
μυσταγωγός μου πρὸς τὸν αἰῶνα
τῶν ἰσοθέων παραγενοῦ.
Πρὸ τοῦ νοός μου κρατοῦσα φάρον
μακρῶν αἰώνων τὸν πέπλον ἆρον.
Ἐπὶ Πηγάσου ἀνάγαγέ με
παρὰ τὰς ὄχθας τοῦ Κηφισσοῦ,
καὶ μʾ ἕνα κλάδον στεφάνωσέ με
τοῦ καλλιδάφνιδος Παρνασσοῦ.

Τʾ ἀθάνατά σου δάκτυλα βάλε
εἰς τῆς βαρβίτου μου τὴν χορδήν·
μὲ τὴν φωνήν μου, παρθένε, ψάλε
φιλοπατρίας μικρὰν ᾠδήν.
Ψάλε τὸν θάνατον τοῦ γενναίου
καὶ φιλοπάτριδος Ἀθηναίου.
Πόσου τιμήσας τὴν σωτηρίαν,
εἰπέ, θεά μου, τῶν δημοτῶν,
πῶς ἐτελεύτα, ἐλευθερίαν
τοῖς ἀπογόνοις κληροδοτῶν.

—Μόλις ἐξύπνα εἰς τὰς ἀκτῖνας
λαμπροῦ Τιτᾶνος ὁ Παρνασσός,
καί, τὸν βραχίονα παρεκτείνας,
ἀργυροδίνης ὁ Ἰλισσός,
ἐγγίζει, αἴφνης καὶ παρʾ ἐλπίδα,
Πελοποννήσου χαλκῆν ἀσπίδα.
Ἐγείρει, γέρων νεναρκωμένος,
τὴν νυσταλέαν του κεφαλὴν
καὶ βλέπει.... Ἄρης ἠγριωμένος
παρὰ τὴν ὄχθην τὴν ἁπαλήν!

Ἄκουσα φεύγει πρὸς τὸν αἰθέρα
σὺν τῇ πνοῇ του λαμπρὰ φωνή,
καὶ τὴν κραυγήν του ἡ κοίλη σφαῖρα
τῶν οὐρανίων ἀντιφωνεῖ.
Μακρὸν ἀντήχησαν αἱ κοιλάδες.
Ὅλʾ ἐξυπνοῦσιν αἱ Ναϊάδες.
Αἱ ἄλλαι Νύμφαι, χοροπλεγμέναι
ὑπὸ τὸ φύλλωμα τῶν δασῶν,
δρομαίως φεύγουν ἐκπεπληγμέναι
πρὸς τὸν πατέρα των Κηφισσόν.

Ἐστηριγμένος εἰς μέγα δόρυ
τῆς Ἀκροπόλεως ὁ σκοπὸς
διὰ τὴν ἔκτακτον ἐδυσφόρει
ὁμίχλην, γίγας ἀγριωπός.
Τραχὺς ὁ ἦχος τὸ οὖς του πλήττει·
ἀλλὰ τὸν ἥρωα τίς ἐκπλήττει;
Ὡς δασυχαίτης βρυχᾶται λέων
καὶ τῶν φαράγγων κλονεῖ τὴν γῆν,
οὕτω «ʾΣ τὰ ὅπλα» μένεα πνέων
ἐκεῖνος ῥήγνυσι τὴν κραυγήν.

Κʾ εὐθύς, ἡσύχους, πρίν, τὰς Ἀθήνας
ἀνατινάσσει ἐπὶ ποδός.
Μὲ ποταμίας ὅμοιον δίνας
ὁρμᾷ τὸ πλῆθος ταραχωδῶς.
Ἄλλος τῇ πύλῃ πρόμαχος τρέχει·
ἄλλος τὸ τόξον ἕτοιμον ἔχει·
πάντες ταχύποδες ἀναβαίνουν
τὴν Κεκροπίαν μετὰ βοῆς,
ἐνῷ αἱ σύζυγοι, ποῦ πηγαίνουν,
τοὺς ἐρωτῶσι περιδεεῖς.

Οὕτως, ὁπόταν ὑπνούσῃ πόλει
δεινὴ ἐνσκήψῃ πυρκαϊά,
ὅλαις δυνάμεσι τρέχουν ὅλοι,
ὅπου ὁρίζων ἐρυθριᾷ.
Ἄλλος τὸ ὕδωρ εἰς κάδους αἴρει·
ἄλλος βοήθειαν ἄλλην φέρει·
αἱ δὲ μητέρες τʾ ἀθῶα βρέφη,
ἔμφοβοι πέλειαι, παραιτοῦν,
καί, τίνος οἶκος τὰς φλόγας τρέφει,
τοὺς διαβάτας ἀνερωτοῦν.

Ὁ Κόδρος, καύχημα τοῦ λαοῦ του,
ἀνδρεῖος ἄναξ τῶν Ἀθηνῶν,
ἐγονυπέτει πρὸ τοῦ βωμοῦ του,
ὡς ἐσυνείθιζεν ἐξυπνῶν,
τὴν πρωϊνήν του τελῶν θυσίαν
καὶ τὴν ἡμέραν αὐτῶν αἰσίαν.
Ἀλλʾ ἐννοήσας ὁπλιζομένους
δύο υἱούς του μὲ ταραχὴν
καὶ ὡς εἰς μάχην ἐξερχομένους,
ἐγκαταλείπει τὴν προσευχήν.

Καὶ ὡς ὁ λέων, ἂν ἐννοήσῃ
θῶας ὁρμῶνας κατὰ βορᾶς,
πηδᾷ, βρυχᾶται νὰ τοὺς πτοήσῃ
ὅπως ἐκεῖνος ἐκ λιπαρᾶς
λείας χορτάσῃ κατασπαράζων,
οὕτως ὁ Κόδρος ἔσπευσε κράζων.
Τί τρέχει, Μέδον; Νηλεῦ, τί τρέχει;
Μόλις τῆς θύρας πλὴν ἐκχωρεῖ,
εἰς ὅσα λέγουν μόλις προσέχει....
Ἐχθρὸς τὴν χώραν των πλημμυρεῖ!....

Κʾ ἀστράπτουν ἤδη ἐπὶ τοῦ λόφου
ἄπειροι θώρακες φαεινοί·
κʾ ἀπὸ τοσούτου τῶν ὅπλων ψόφου
ὅλων ὑψοῦται μία φωνή.
Ποῦ ὁ πολέμιος πόδα τρέπει;
Πρὸς ποῖον μέρος ποῖος τὸν βλέπει;
Ἀλλʾ ἡ ὁμίχλη, αἰωρουμένη
παρὰ τὸ μῆκος τοῦ ποταμοῦ,
ἀδιαπέραστος διαμένει
εἰς τὰς βολίδας τοῦ ὀφθαλμοῦ.

Διὸ προβαίνει ὁ Μελανθίδης
πρὸς τῆς Παλλάδος τὸ ἱερόν.
Ἔχει τὸ μέτωπον ὡς τῆς Ἴδης,
ἔχει τὸ πρόσωπον ἱλαρόν,
κʾ ἐφήβων θάρρος ὑπὸ τὸ γῆρας.
Πρὸ τῆς θεᾶς του δʾ ἐπάρας χεῖρας,
Ὀβριμοπάτρη θεά μου, ψάλλει,
διασκεδάζουσα τὴν ἀχλύν,
δεῖξον, πρὸς ποῖον μέρος προβάλλει
ὁ ξένος Ἄρης τὴν κεφαλήν.

Φαιδρός, τὸ στέμμα τῆς βασιλείας
ἀπὸ τῆς κόμης του ἀφαιρεῖ,
καὶ εἰς τὸν οἶκον μετʾ εὐλαβείας
τῆς Ἀθηνᾶς του ἀφιεροῖ.
Μόλις δʾ εἰς ταῦτα ἔθηκε πέρας,
ἀπὸ τὰ τείχη βλέπουσι τέρας.
Οὐρανομήκης διασκεδάζει
τόσης ὁμίχλην θεία γυνή,
καὶ τοὺς ἐχθρούς των ἀποσκεπάζει,
ἐνῷ τὸν πέπλον ἀνακινεῖ.

Τοὺς διακρίνουν. Εἰς μέγα πλῆθος
παρὰ τὴν ὄχθην τοῦ Ἰλισσοῦ,
ὅστις ἐκτείνει λεῖον τὸ στῆθος,
ὡσεὶ ταινίαν ἀπὸ χρυσοῦ,
ὑπὸ στρατάρχας τοὺς Ἡρακλείδας,
πάλλουσι δόρατα καὶ ἀσπίδας.
Πλὴν προχωροῦσιν; Ὁ ῥοῦς ἀφρίζει,
εἰς μαῦρον αἷμα παραρρυείς,
καὶ συνορμῶντας ἀναχαιτίζει
τοὺς ἐπιλήσμονας Δωριεῖς.

Ἄδικα τέκνα τοῦ Ἡρακλέους!
Ἀπὸ ἀσύλου τὴν Ἀττικήν,
ξένοι τοσούτου πατρῴου κλέους,
εἰς γῆν μετέβαλον ἐχθρικήν.
Διʾ ἣν ὀφείλουν εὐγνωμοσύνην,
ὁρμῶσι σπείροντες δουλοσύνην.
Ὅταν ὁ πρόγονος ἀνακύψας
τοὺς εἶδε τέμνοντας τὸν Ἰσθμόν,
τὸ πρόσωπόν του κατακαλύψας
βαρὺν ἐξήνεγκε μυκηθμόν.

Ἐκεῖνος, σύντροφος τοῦ Θησέως,
τὰς Συμπληγάδας παραδραμών,
σύμμαχος ναύτης, ἔπλεεν ἕως
εἰς τῆς Κολχίδος τὸν ποταμόν.
Ὁμοῦ δʾ ἐλθόντες εἰς Ἀμαζόνας
ἤραντο κλέος εἰς τοὺς αἰῶνας·
πλὴν οἱ υἱοί των εἰς ἐναντίας
τώρα τρεπόμενοι στρατιάς,
κληροδοτοῦσι τὰς ἀπεχθείας
κʾ εἰς τὰς μελλούσας των γενεάς.

Ὀξὺ τοὺς βλέπουν οἱ Ἀθηναῖοι·
κʾ ἐνῷ τὸ βλέμμα των ἀριθμεῖ,
εἰς πολεμίων αἵματα πλέει·
ἡ δὲ καρδία των εὐθυμεῖ,
καὶ ἀλαλάζουσιν ὁμοφώνως.
Καὶ οἱ ἐχθροί των· ὅλοι συγχρόνως.
Οὕτω τὰ νέφη, πεπυκνωμένα
ὅταν καλύψουν τὸν οὐρανόν,
ἀντιβροντῶσιν, ἑτοιμασμένα
νὰ μᾶς γεννήσουν τὸν κεραυνόν.