Μάγκας/Κεφάλαιο Β

←Α'. Πρώτες μου απορίες

Μάγκας Συγγραφέας: Πηνελόπη Δέλτα Β'. Άσπρα κουρέλια και μαύρα ποδάρια

Γ'. Ο φίλος μου ο Μπόμπης→

Πρώτη μου ζωντανή ενθύμηση είναι το πρώτο μου ταξίδι. Είχα περάσει το καλοκαίρι στην Κηφισιά, μια εξοχή κοντά στην πόλη που τη λεν Αθήνα, και πήγαινα πρώτη φορά στην Αλεξάνδρεια, όπου κατοικούσε ο αφέντης μου.

Την Αίγυπτο δεν τη γνώριζα καθόλου. Πριν απ' αυτό το ταξίδι θυμούμαι μονάχα το μεγάλο περιβόλι της Κηφισιάς, με δέντρα πολλά και λουλούδια, λουλούδια και πάλι λουλούδια. Ήμουν μικρός ακόμα, όταν, δεν ξέρω ποιος, με χάρισε στ' αφεντικά μου. Και καθώς ξέρετε, για μας όσο και για σας, οι εντυπώσεις αυτής της ηλικίας περνούν χωρίς ν' αφήσουν σημάδι.

Πρώτη φορά βρίσκουμουν σε βαπόρι. Η θάλασσα μύριζε δυνατά, ο άνεμος φυσούσε, και στο αμπάρι ήταν ποντίκια μπόλικα. Τι χαρά για ένα σκυλάκι να χώνεται ανάμεσα σε σεντούκια και κάσες, και μ' ένα τίναγμα να πνίγει ποντικούς μεγάλους σαν κουνέλια.

Μαζί ταξίδευε όλη η οικογένεια. Μα ιδιαίτερη γνωριμία και φιλία είχα με τον Λουκά και τις δίδυμες Άννα και Λίζα, τα τρία μικρότερα παιδιά του αφέντη μου. Αυτά έρχουνταν κι έπαιζαν τακτικά μαζί μου, στην άκρη του περιβολιού της Κηφισιάς, όπου κάθουνταν ο Σωτήρης ο υπηρέτης, και όπου ήταν και το δικό μου σπιτάκι. Τον αφέντη μου δεν τον πολυήξερα. Είχε φθάσει από ταξίδι την παραμονή που φύγαμε από την Κηφισιά, με το μεγάλο του γιο, τον Μήτσο. Ως προς τις δύο κυρίες, την κυρία Βασιωτάκη και την Εύα, τη μεγάλη της κόρη, που ήταν δεκαπέντε χρονών και δεν καταδέχουνταν πια παιχνίδια, σχεδόν δεν τις γνώριζα. Σπάνιες ήταν οι επισκέψεις τους στη δική μου γωνιά του κήπου και μετρημένα τα χάδια τους.

Το βαπόρι ήταν πανηγύρι. Πολλοί οι επιβάτες, και με όλους ήμουν φίλος. Μόνο με μια κοπέλα, νόστιμη γαλανομάτα Εγγλεζίτσα, τα χάλασα από την πρώτη μέρα. Μα μήπως έφταιγα εγώ;

Κάθουνταν σε μια πάνινη καρέγλα κοντά στον Μήτσο και κουβέντιαζε μαζί του. Στο χέρι της, που τ' άφηνε και κρέμουνταν απ' έξω από την καρέγλα, βαστούσε ένα άσπρο κουρελάκι, και ενόσω μιλούσε του Μήτσου, το κουνούσε μια εμπρός και μια πίσω, αργά αργά, με τρόπο που μου ερέθιζε τις κυνηγετικές μου διαθέσεις. Ανασηκώθηκα και όρτσωσα τ' αυτιά μου. Το κουρελάκι εξακολουθούσε να πηγαινοέρχεται σα να μου λέγει:

- Και αμέ δε θα με πιάσεις ποτέ... και αμέ δε... και αμέ δε... και αμέ δε...

- Α, έτσι είναι; του φώναξα.

Μ' έναν πήδο όρμησα στο χέρι της Εγγλεζίτσας, άρπαξα το κουρέλι, το τίναξα δυο - τρεις φορές, έτσι που να βγάλω από μέσα του κάθε πνοή, και, πιάνοντας το ανάμεσα στα πόδια μου, του τράβηξα δυο δαγκωματιές και το έκανα τρία κομμάτια. Πού να φανταστώ εγώ πως θα σηκώνουνταν τέτοια επανάσταση για ένα κουρελάκι που σκότωσα! Η κοπέλα έβγαλε τις φωνές σα να την είχα προσβάλει, φώναξε πως της έσχισα το νταντελένιο της μαντίλι. Ο Μήτσος, ο Λουκάς, ο κύριος Βασιωτάκης, οι δίδυμες, όλοι σηκώθηκαν ξεφωνίζοντας:

- Μάγκα! Μάγκα!

Δεν ήξερα ποιον να πρωτακούσω, σε ποιον να πρωτοτρέξω. Η κυρία Βασιωτάκη έλεγε και ξανάλεγε πως τα σκυλιά δεν είναι για συντροφιές. Μόνη η Εύα δεν είχε κουνήσει από την πλαγιαστή της καρέγλα, και γελούσε με την καρδιά της. Σταμάτησα να συλλογιστώ πώς να ευχαριστήσω όλους, πώς να πάγω δια μιάς σε όλους, και τότε μ' έπιασε ο Μήτσος και μ' έδειρε. Δεν πόνεσα πολύ. Ένα - δυο μπατσιές στη ράχη δεν είναι πράμα να γίνει λόγος. Μα το φιλότιμο μου πειράχθηκε πολύ, γιατί τον Μήτσο δεν τον γνώριζα ακόμα αρκετά, ώστε να παραδεχθώ από εκείνον τέτοιες ελευθερίες απέναντι μου. Θύμωσα κι εγώ. Κακιωμένος με όλους, αρνήθηκα να πάγω στη γαλανομάτα Εγγλεζίτσα που, μετανιωμένη τώρα, με ξαναφώναζε κοντά της. Δε μ' αρέσουν οι άνθρωποι που ανακατώνουνται στις δουλειές των άλλων κι εννοούσα να της το αποδείξω. Με την ουρά μου χαμηλή έφυγα και κατέβηκα στο αμπάρι, όπου ξέσπασα στα ποντίκια. Όσα παρουσιάστηκαν, όλα τα έπνιξα. Κι εκδικήθηκα έτσι την ανόητη κοπέλα που στάθηκε αιτία να γίνει τόση περιττή φασαρία.

Τη νύχτα σταματήσαμε σ' ένα λιμένα. Βάρκες σίμωσαν με φωνές και φασαρία, κόσμος ανέβηκε, άλλος κατέβηκε, μα τ' αφεντικά μου δεν παρουσιάστηκαν. Μόνος ο Μήτσος ανέβηκε στο κατάστρωμα κι έπιασε κουβέντα μ' ένα βαρκάρη, μπαρμπα-Λάμπρο. Ζητούσε νέα για κάποιον, λέει, μπάρμπα του, τον καπετάν-Μανόλη, και για έναν εξάδελφο του Περικλή που κάθουνταν με τον καπετάν-Μανόλη. Καλά ήταν όλοι στο Ηράκλειο, αποκρίθηκε ο μπάρμπα-Λάμπρος, καλά ήταν και η Γιαγιά, και τον έστειλαν να πει χαιρετίσματα, γιατί ήταν γέροι πολύ και μικρός ο Περικλής, και δεν μπορούσαν να έλθουν νύχτα να δουν τ' αφεντικά μου. Δε μ' ενδιέφερε η κουβέντα, δεν ήξερα κανέναν απ' αυτούς που ανέφεραν, κι έτσι κοίταζα και άκουα άλλες κουβέντες γύρω μου.

Ο λιμένας λέγουνταν Σούδα, και ο τόπος εκείνος Κρήτη. Ήταν η ιδιαίτερη πατρίδα του αφέντη μου. Είναι, λέει, νησί, δηλαδή ένα μεγάλο κομμάτι γης, τριγυρισμένο από νερό. Επειδή όμως δεν έκανα το γύρο δε σας το βεβαιώνω. Μ' αρέσει να λέγω μόνον ό,τι είδα ο ίδιος. Φύγαμε προτού χαράξει, και την αυριανή, πάλι τα χαράματα, είδαμε μια ξερή λουρίδα κίτρινη, όπου μεγάλες πέτρες ήταν ριχμένες μαζωχτές. Όσο πλησιάζαμε, ξεχώριζα πως η λουρίδα ήταν γη, και οι πέτρες ήταν σπίτια και ανεμόμυλοι. Ύστερα είδα κατάρτια και πλοία πολλά, ύστερα μαύρα βουνά από κάρβουνα, άσπρα βουνά από σακιά, κίτρινα βουνά από ξύλα, όλα στοιβαγμένα στην προκυμαία. Ύστερα ξεχώρισα ανθρώπους που πηγαινοέρχουνταν. Μα κανένα δέντρο δεν είδα. Αυτή ήταν η Αλεξάνδρεια. Είχαμε φθάσει.

Ήταν όμως γραφτό πως δε θα τελείωνε καλά το ταξίδι μου. Πλησίασε το πλοίο και αράξαμε στην προκυμαία. Με μεγάλη μου απορία είδα ένα κύμα από ασπρουλιάρικα ρούχα με μαύρα κεφάλια, να ρίχνεται στην ξύλινη σκάλα και να χύνεται στο πλοίο.

Δε μου είχε τύχει ακόμα να δω μαύρους ανθρώπους, ούτε να τους ακούσω. Τους έβλεπα πρώτη φορά και όλους μαζί, που ανέβαιναν μαλώνοντας και φωνάζοντας. Φορούσαν κάτι παράξενα μακριά ποκάμισα, βρώμικα και μπαλωμένα, άλλα άσπρα, άλλα μπλου ξεβαμμένα, και άλλα μαύρα, που τα λεν «γκαλαμπίες». Για να μην τους εμποδίζουν στο βιαστικό τους ανέβασμα, τις είχαν πιάσει στα δόντια τους, ξεσκεπάζοντας τις φαρδιές τους βράκες και τις μακριές μαύρες τους γυμνές γάμπες. Πρέπει να ξέρετε πως, από κουτάβι, έχω αντιπάθεια απεριόριστη και ανίκητη για τις γυμνές γάμπες. Πρώτη φορά έβλεπα τόσες πολλές μαζί και όλες μαύρες. Μ' έπιασε κακό που δε λέγεται, και άρχισα να πηδώ και να γαβγίζω, έτσι, από νευρικάδα. Εκείνη τη στιγμή, ένας γυμνοπόδαρος μονομάτης έφθασε τρεχάτος, σπρώχνοντας και παραμερίζοντας τους άλλους. Αρπαξε τη βαλίζα της Εύας, το σάκο της κυρίας Βασιωτάκη κι έσκυψε να πιάσει και άλλα δέματα. Το ποτήρι ξεχείλισε πια, το είχαν παραξηλώσει!

Πέταξα ένα γάβγισμα και ρίχτηκα στα γυμνά πόδια του μαύρου που έβγαλε μια φωνή και πήδησε σ' ένα μπάγκο. Πίσω του κι εγώ. Αρπώ την γκαλαμπία του, τραβώ, γρυλίζω. Τι γίνηκε τότε δεν πολυξέρω. Πάταγος μεγάλος ακούστηκε, έκανα μια κουτρουβάλα στον αέρα και βρέθηκα χάμω, ανάμεσα σε βαλίζες, χέρια και πόδια που αλληλοχτυπιούνταν και αλληλοπολεμιούνταν. Ήμουν κάπως ζαλισμένος, μα την γκαλαμπία δεν την άφηνα από τα δόντια μου. Γύρω μου με ξεκούφαιναν οι φωνές. Κάποιος με τραβούσε, άλλος με χτυπούσε... Έξαφνα ο μαύρος μου ξέφυγε, αφήνοντας ένα κομμάτι πανί στα δόντια μου, κι έτρεξε κατά τη σκάλα. Όρμησα πίσω του. Γύρευα τα γυμνά του πόδια. - Να φορέσεις παπούτσια! Να φορέσεις παπούτσια! του γάβγιζα έξω φρενών, αρπάζοντας πάλι το ρούχο του.

Σε μια στιγμή η γκαλαμπία του έγινε κουρέλι, σαν καλή ώρα το νταντελένιο μαντίλι της γαλανομάτας, και ρίχτηκα στη φαρδιά του βράκα. Αυτός, με το τρομαγμένο του μοναχικό μάτι απάνω μου και τα χέρια σηκωμένα, ξεφώνιζε: «Αφρίτ! Αφρίτ!» που θα πει: «Ο διάβολος! Ο διάβολος!» Και φοβούνταν να με πιάσει, αυτός κοτζάμ άντρας, εμένα τον τόσο δα.

Θα πάθαινε και η βράκα του τα ίδια της γκαλαμπίας, αν δεν πρόφθαινε ο Μήτσος. Με μια κοφτή στη μύτη, με ανάγκασε ν' ανοίξω το στόμα. Κι έτσι γλίτωσε ο μονομάτης μαύρος που ακόμα τρέχει.

Μ' έπιασε από τον κολάρο ο Μήτσος και μ' έσυρε πίσω. Μου έδωσε μια - δυο στη ράχη και μ' έδεσε με το λουρί. Η μητέρα του, δυσαρεστημένη, αργοκουνούσε το κεφάλι.

- Μα τι πράμα είναι αυτό το σκυλί! Καλέ αυτός είναι άγριος! Πρόσεχε, Χρήστο, μη σου ριχθεί και σένα, είπε σ' ένα νέο που στέκουνταν χαμογελώντας πλάγι της.

- Α μπα, μη φοβάσαι, αποκρίθηκε ο νέος, με ξέρει εμένα, είμαστε παλιοί φίλοι. Δεν είναι έτσι, Σκαμπ;

Του έριξα μια ματιά, μα δεν κατάλαβα. Ποιανού μιλούσε άραγε; Με κοίταζε μένα, και όμως δεν τον ήξερα καθόλου.

- Είναι καλής ράτσας σκυλάκι, καλά τον διάλεξες, Χρήστο, είπε ο Μήτσος. Πήρε το χαμάλη για κλέφτη και του ρίχτηκε. Αυτό πρέπει να σ' ευχαριστεί, Μητέρα, και να σε καθησυχάζει πως θα έχομε στο σπίτι καλό φύλακα.

Πολύ με κολάκεψαν τα λόγια του Μήτσου, τόσο, που δε σκοτίστηκα ν' ακούσω τα παρακάτω, ούτε ν' ακολουθήσω τον αφέντη μου που κατέβηκε στην προκυμαία με την κυρά μου, την Εύα και τον ξένο Χρήστο. Όλοι μαζί μπήκαν σ' ένα ωραίο αμάξι, με ασπροντυμένο αμαξά και δύο μεγάλα άλογα, κι έφυγαν. Δεν είχα φανταστεί ποτέ πως είμαι από καλή ράτσα. Μα το είχε πει ο Μήτσος και ο Μήτσος βέβαια ήξερε, αφού είχε μουστάκι και αφού ήταν τόσο όμορφο παλικάρι. Φουσκωμένος από υπερηφάνεια τον άφησα να με κατεβάσει και μένα στην προκυμαία, να με βάλει σε άλλο αμάξι, όπου μπήκε με τα μικρότερα αδέλφια του, και να με πάρει όπου ήθελε. Φθάνει που με βαστούσε ο Μήτσος και ήμουν ευχαριστημένος.

Ήταν η πρώτη μου επαφή με την κοινωνία. Και δε γνώριζα ακόμα τις ματαιότητες του κόσμου.