Λεξικόν της Ελληνικής Αρχαιολογίας/Άδραστος
| ←Ἀδράστεια | Λεξικόν της Ελληνικής Αρχαιολογίας Συγγραφέας: Άδραστος |
Ἀδρία→ |
| Δείτε στη Βικιπαίδεια: Άδραστος, Άδρηστος του Μίδα |
Ἄδραστος, 1) υἱὸς Ταλαοῦ καὶ Λυσιμάχης, βασιλεὺς τοῦ Ἄργους, ὅθεν ἐκβληθεὶς ὑπὸ τοῦ Ἀμφιαράου, κατέφυγε πρὸς τὸν πάππον αὐτοῦ Πόλυβον, βασιλέα τῆς Σικυῶνος, ὅν καὶ ἐκληρονόμησεν (Ἡρδτ. Ε, 67.— Πίνδ. Νεμ. Θ, 14). Εἶτα δὲ, συνδιαλλαγεὶς μετὰ τοῦ Ἀμφιαράου, ἔδωκεν αὐτῷ τὴν ἀδελφὴν του ’Εριφύλην εἰς γάμον, καὶ ἦρξεν αὖθις ἐπὶ τοῦ Ἄργους. Ὁ χρησμὸς τῷ εἶπε νὰ δώσῃ τὰς θυγατέρας του εἰς γάμον εἰς ἕνα κάπρον καὶ εἰς ἕνα λέοντα. Ἀκούσας δέ ποτε εἰς τὸν προθάλαμόν του θόρυβον ἐν θυελλώδει νυκτὶ, καὶ προελθὼν, εὖρε δύο ἐκεῖ παλαίοντας καὶ ἀμφισβητοῦντας τὴν κατασκήνωσιν, τὸν ἐκ Καλυδόνος Τυδέα, δορὰν κάπρου περιβεβλημένον, καὶ τὸν ἐκ Θηβῶν Πολυνείκην, τὸν υἱὸν τοῦ Οἰδίποδος, φέροντα λεοντῆν, καὶ ἀμφοτέρους ἐκβεβλημένους ἐκ τῶν πατρίδων των. Τότε δοὺς, εἰς τὸν μὲν τὴν ἀδελφὴν του Δηϊπύλην, εἰς τὸν δὲ τὴν Ἀργείαν, ἀνέλαβε καὶ νὰ τούς καταγάγῃ εἰς τὰς πόλεις των, καὶ οὕτω, καὶ μετ’ ἄλλων συνδεθεὶς, ἐπεχείρησε τὴν περίφημον ἐκστρατείαν τῶν Ἑπτὰ Θήβας. Ἦσαν δ’ οἱ Ἑπτὰ οὗτοι, πλὴν τοῦ Ἀδράστου, τοῦ Πολυνείκους, τοῦ Τυδέως, προσέτι ὁ Καπανεὺς, ὁ Ἱππομέδων, ὁ Ἀμφιάραος καὶ ὁ Παρθενοπαῖος. Εἰς Θήβας ἐλθόντες, ἔπεμψαν τὸν Τυδέα νὰ ζητήσῃ παρὰ τοῦ Ἐτεοκλέους νὰ παραχωρήσῃ τὸν θρόνον εἰς τὸν αδελφόν του Πολυνείκην· ἐπὶ τῇ ἀρνήσει δ’ αὐτοῦ, προὐκάλεσεν ὁ Τυδεὺς Θηβαίους τινὰς εἰς μονομαχίαν καὶ τοὺς ἐνίκησεν, ὡς καὶ ἐφόνευσε τοὺς ἐνέδραν στήσαντας κατ’ αὐτοῦ (Ὁμ.Ἱλ. Δ, 382). Ἔστησαν δὲ τότε οἱ ἑπτὰ πρὸ τῶν ἑπτὰ πυλῶν τῶν Θηβῶν, καὶ ἐκεῖ, τοῦ μάντεως Τειρεσίου ἐπαγγειλαμένου νίκην εἰς τοὺς Θηβαίους ἄν ἐθυσιάζετό τις ἐκ τοῦ γένους τῶν Σπαρτῶν, ἐρρίφθη οἰκειοθελῶς Μενοικεὺς, ὁ υἱὸς τοῦ Κρέοντος, ἀπὸ τῶν τειχῶν τῆς πόλεως εἰς τὸ βάραθρον ἐν ῷ ἐφώλευεν ὁ ὄφις τοῦ Ἄρεως. ’Ο δὲ Καπανεὺς, τῆς πόλεως τὰ τείχη προσαναβὰς, ἀνέκραξε βεβήλως ὅτι οὐδ’ ὁ Ζεὺς αὐτὸς θὰ τὸν παρεκώλυεν· ἀλλὰ τότε κεραυνὸς ἐνσκήψας, τὸν κατεκρήμνισε, καὶ τᾶς ὁ στρατὸς ἡττήθη, ὁ δὲ Πολυνείκης καὶ ὁ ’Ετεοκλῆς ἐφονεύθησαν ἀμοιβαίως. Ἔπεσαν δὲ, ὡς τοῖς εἶχε προειπεῖ, πάντες οἱ ηγεμόνες, πλὴν μόνου τοῦ ’Αδράστου, ὃν ἔσωσεν εἰς τὸν Κολωνὸν τῆς Ἀττικῆς ὁ ταχύπους αὐτοῦ ἵππος Ἀρείων, ἐκ τῆς Δήμητρος ’Ερινύος καταγόμενος (Ἰλ. Ψ, 346). ’Επὶ παρακλήσει του δὲ, ἐμεσίτευσεν ὁ Θησεὺς παρὰ τῷ Κρέοντι ἵνα ἐπιτρέψῃ τὸν ἐνταφιασμὸν τῶν πεσόντων ἡρώων (Αἰσχ. Ἐπτ. ἐπ. Θ.—Σοφ. Οἰδ. Κ. 1248. Αὐτ. 100.— Εὐρ. Φοιν. Ἱκέτ. Stat. Thebais.—Ἀπολλδ. ΙΙΙ, 6 — 7, 2). Μετὰ δέκα δ’ ἔτη ἐξεστράτευσεν αὖθις ὁ Ἄδραστος μετὰ τῶν υἱῶν τῶν φονευθέντων (τῶν Ἐπιγόνων) εἰς δεύτερον πόλεμον κατὰ τῶν Θηβῶν. Ἦσαν δ’ οἱ ’Επίγονοι ὁ Ἀλκμαίων, υἱὸς τοῦ Ἀμφιαράου, ὁ Αἰγιαλεὺς, υἱὸς τοῦ Ἀδράστου, ὁ Διομήδης, υἱὸς τοῦ Τυδέως, ὁ Πρόμαχος, υἱὸς τοῦ Παρθενοπαίου, ὁ Σθένελος, υἱὸς τοῦ Κοιπανέως, ὁ Θέρσανδρος, υἱὸς τοῦ Πολυνείκους, και ὁ Εὐρυαλος, υἱὸς τοῦ Μηκιστέως. Εἰς τὴν μάχην ἔπεσεν ὁ Λαοδάμας, υἱὸς τοῦ Ἐτεοκλέους καὶ ἀρχηγὸς τῶν Θηβαίων, οἱ Θηβαῖοι ἡττήθησαν, ἡ πόλις ἀλοῦσα κατεστράφη, καὶ οἱ μὲν τῶν Θηβαίων, προτροπῇ τοῦ μάντεως Τειρεσίου, ἀπελθόντες ἔκτισαν τὴν πόλιν Ἱστίαιαν, οἱ δὲ κατέφυγον πρὸς Ἐγχελεῖς τοὺς ἐν Ἰλλυρίᾳ. ’Επὶ τῶν Θηβῶν δ’ ἦρξεν ὁ Θέρσανδρος· ὁ δὲ Ἄδραστος ἀπολέσας τὸν υἱόν του Αἰγιαλέα, ἀπέθανεν ἐκ θλίψεως ὅτε ἔφθασεν εἰς Μέγαρα, ὅπου, ὡς καὶ ἐν Σικυῶνι καὶ ἐν Ἀθήναις, ἐλατρεύετο ὡς ἤρως (Ἀπολλόδ. Γ, 7, 2—4).—3) Υἱὸς Γορδίου, τοῦ βασιλέως τῆς Φρυγίας. Φονεύσας ἀκουσίως τὸν ἀδελφόν του, προσέφυγεν εἰς τὸν βασιλέα τῆς Λυδίας Κροῖσον· ἀλλὰ καὶ τούτου τὸν υἱὸν, τὸν ἴδιον αὑτοῦ φίλον Ἄτυν ἐφόνευσεν ἐπίσης ἀκουσίως εἰς θήραν, δι’ ὃ καὶ ἐπὶ τοῦ τάφου αὐτοῦ ηὐτοκτόνησεν (Ἡρδ. Α, 34—45).