Εστία/Τόμος 26/Τεύχος 658/Σημειώσεις
| ←Πρακτικὴ φιλοσοφία | Εστία, Τέυχος 658 Σημειώσεις |
Κατὰ στατιστικὴν ἄρτι δημοσιευθεῖσαν ἡ μὲν ἐπιφάνεια τῆς γῆς περιλαμβάνει 136,000,000 τετραγωνικὰ χιλιόμετρα, οἱ δὲ κάτοικοι αὐτῆς εἶνε 1,483,000,000. Ἐκ τούτων εἰς τὴν Εὐρώπην ἀνήκουσι 347,000,000, εἰς τὴν Ἀφρικὴν 197, εἰς τὴν Ἀσίαν 779, Ὠκεανίαν 38, Βόρειον Ἀμερικὴν 80, Νότιον Ἀμερικὴν 32.
Περιεργότατα ἀνέκδοτα δημοσιεύει ἡ «Διεθνὴς Ἐπιθεώρησις» περὶ τῶν σχέσεων Γαμβέττα καὶ Βίσμαρκ. Συντάκτης αὐτῶν εἶνε ὁ στρατηγὸς Περιέ, ὅστις ἐν ἔτει 1880, συνταγματάρχης τότε, συμμετέσχεν ὡς στρατιωτικὸς σύμβουλος τῆς βερολινείου Συνδιασκέψεως περὶ τῶν ἑλληνικῶν συνόρων. Ἡ ἀποστολὴ αὕτη ἀνετέθη εἰς τὸν Περιὲ συστάσει τοῦ Γαμβέττα, ὅτε δ’ ἀπῆλθεν ὁ πολυμαθὴς ἀξιωματικὸς εἰς τὸ Βουρβωνικὸν Παλάτιον, ἵνα λάβῃ τὰς τελευταίας ὁδηγίας, ὁ μέγας φιλέλλην ἐπὶ μίαν ὅλην ὥραν διηγήθη τὸ ἱστορικὸν τοῦ ἑλληνικοῦ ζητήματος καὶ ὑπέδειξεν, ἐκπλήξας τὸν ἀκροατήν του διὰ τῶν γεωγραφικῶν του καὶ στρατηγικῶν γνώσεων, τινα τὰ σημεῖα, ἅτινα ἔδει νὰ ἐπιτευχθῶσι διὰ πάσης θυσίας ὑπὲρ τῆς Ἑλλάδος. Διὰ μακρῶν ἀνέπτυξεν ἰδίως τὴν σπουδαιότητα τοῦ Μετσόβου, καθὸ δεσπόζοντος τῶν μεταξύ Ἠπείρου καὶ Μακεδονίας ὁδῶν. «Ἀπαιτῶ, εἶπεν ἐν τέλει, νὰ μοῦ φέρῃς τὸ Μέτσοβον καὶ τὰ Ἰωάννινα.»
Διαμένων ἐν Βρεσλαυΐᾳ ὁ Λέσιγγ ὡς γραμματεὺς ὑψηλοῦ τινος προσώπου συνήντα πολλάκις ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ Γερμανὸν βαρῶνον, μωρὸν καὶ ἀλαζόνα συνάμα, ὅστις ἀπήτει νὰ προσφέρωνται πρὸς αὐτὸν εὐλαβῶς διὰ τὸν διπλοῦν λόγον τοῦ πλούτου καὶ τοῦ τίτλου του. Ὁ Λέσιγγ τοὐναντίον ἐπέτεινε τὴν πρὸς αὐτὸν ὀλιγωρίαν.
Ἡμέραν τινὰ ὁ βαρῶνος τῷ λέγει:
—Τις σοῦ ἔδωκε τὸ δικαίωμα, κύριε, νὰ φέρεσαι ὡς ἴσος πρὸς ἐμέ;
—Νὰ σοῦ εἰπῶ, ἀπεκρίθη ὁ Λέσιγγ· τοὐλάχιστον ἔχω κι’ ἐγὼ τόσον πνεῦμα ὅσην περιουσίαν ἔχεις σύ· ἀλλὰ κύτταξε, μὲ αὐτὸ μόνον τὸ δεκάλεπτον — καὶ ἔδειξε τοιοῦτο νόμισμα—ἐγὼ ἔχω τόσην περιουσίαν ὅσον εἶνε ὅλον τὸ πνεῦμα ὅπου ἔχεις σύ.
Ὁ ποιητὴς Burger, ἀσθενὴς καὶ πενόμενος, παρεπονεῖτο εἰς τὸν φίλον του Stolberg, μεμψιμοιρῶν κατὰ τῆς τύχης, τὴν ὁποίαν ἔλεγε τυφλήν.
— Μεγάλην τιμὴν τῆς κάμνεις, ἀπεκρίθη ἐκεῖνος, νὰ τὴν λέγῃς τυφλήν. Τυφλὴ δὲν ἦτο ποτέ. Εἰνε ἀχρεία, ἡ ὁποία ἀγαπᾷ νὰ συντροφεύῃ πάντοτε ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι τῆς ὁμοιάζουν.
Ἐκ περιέργου στατιστικῆς περὶ τῆς καταναλώσεως τοῦ χάρτου καθ’ ἅπαντα τὸν κόσμον ἀποσπῶμεν τοὺς ἑξῆς ἀριθμούς: Ἐπὶ τῆς γῆς εὕρηνται 4000 ἐργοστάσια παράγοντα 980 ἑκατομμύρια χιλιογράμμων χάρτου κατ’ ἔτος. Ἐκ τούτων 300 ἑκατομμύρια χρησιμοποιοῦνται ὑπὸ τῶν ἐφημερίδων, 191 ἑκατομμύρια ὑπὸ τῶν τυπογραφείων, 100 ἑκατομμύρια ὑπὸ τῶν ἐμπόρων, 100 ἑκατομμύρια ὑπὸ τῶν διοικητικῶν ἀρχῶν τῶν κυβερνήσεων 93 ἑκατομμύρια ὑπὸ τῆς βιομηχανίας, 95 ἑκατ. ὑπὸ τῶν σχολείων, καὶ τὸ ἐπίλοιπον ἢ 101 ἑκατ. χρησιμεύει εἰς τὴν ἰδιωτικὴν ἀλληλογραφίαν. Ἡ Γαλλία καταναλίσκει κατ’ ἔτος 135 ἑκατ. χιλιογράμμων, ἐξ ὧν τὰ 20 ἑκατ. χρησιμοποιοῦνται ὑπὸ τοῦ τύπου.
Κατὰ στατιστικὴν δημοσιευθεῖσαν ὑπὸ τοῦ ὑπουργείου τῆς γεωργίας τῆς Βασιγκτῶνος ὁ πληθυσμὸς τῶν ἐν Εὐρώπῃ κτηνῶν ἀνέρχονται εἰς 92,000,000 κερασφόρων ζώων, 36 ἑκατ. ἵππων, 200 ἑκατ. περίπου προβάτων καὶ χοίρων.
Μὴ λαμβανομένης ὑπ’ ὄψιν τῆς ἐκτάσεως καὶ τοῦ πληθυσμοῦ τῶν κατοίκων, ἡ Ρωσσία μετὰ τῆς Φιλλανδίας κέκτηται ἐκ πασῶν τῶν εὐρωπαϊκῶν χωρῶν τὸν μέγιστον ἀριθμὸν ζώων παντὸς εἴδους ἤτοι: 25 ἑκατ. κερασφόρων, 45 ἑκατ. προβάτων, 10 ἑκατ. χοίρων καὶ 17 ἑκατ. ἵππων. Μετ’ αὐτὴν ἔρχεται ἡ Γερμανία μετὰ 15 ἑκατ. κερασφόρων, 25 ἑκ. προβάτων, 7 ἑκ. χοίρων, 3 ἔκ. ἵππων· εἶτα ἡ Αὐστρία καὶ Οὑγγαρία μετὰ 12 ἑκ. κερασφόρων, 20 ἑκ. προβάτων καὶ περίπου 3 ἑκ. ἵππων. Τέλος εἰς τὴν τετάρτην βαθμίδα ἔρχεται ἡ Γαλλία μετὰ 11 ἑκ. κερασφόρων, 24 ἑκ. προβάτων καὶ 3 ἑκ. ἵππων.
Ἐν ταῖς Ἡνωμέναις Πολιτείαις τῆς Ἀμερικῆς ὑπάρχουσι 45, 510, 000 κερασφόρα, 438, 322, 000 πρόβατα, 12, 077, 000 ἵπποι καὶ 46, 093, 000 χοῖροι.
Ἀπίστευτοι εἶνε αἱ ζημίαι, τὰς ὁποίας ἡ Γαλλία ὑπέστη ἐκ τῆς εἰσβολῆς τῆς φυλλοξήρας. Οἱ ἑπόμενοι ἀριθμοὶ πηγάζοντες ἐκ τῆς ἐκθέσεως τοῦ διευθυντοῦ τῆς γεωργίας παρέχουσι στοιχεῖα ἀκριβοῦς ἐκτιμήσεως.
Κατὰ τὴν ἔκθεσιν ταύτην οἱ μέχρι τοῦ 1884 καταστραφέντες ἀμπελῶνες τῆς Γαλλίας ὑπερέβαινον τὰ 10, 000, 000 στρέμματα. Ἀλλὰ πλὴν τούτων ὑπῆρχον καὶ προσβεβλημένοι, εἰσέτι ἀντέχοντες, 6, 645, 000 στρέμματα, ἅτινα κατὰ μεγίστην πιθανότητα ἀντιστοιχοῦσι πρὸς 2, 000, 000 στρέμματα κατεστραμμένων ἀμπελώνων. Ὅθεν ἡ πραγματικὴ ἀπώλεια ἀνέρχεται εἰς 12, 000, 000. Ἐὰν ὡς μέσον ὅρον τῆς ἀξίας ἑκάστου στρέμματος λάβωμεν τὸ ποσὸν φράγκων 600, ὅπερ εἶνε κατώτερον τοῦ πραγματικοῦ, εὑρίσκομεν ὅτι ἡ προξενηθεῖσα τῇ Γαλλίᾳ ζημία ἐκ τῆς φυλλοξήρας ἐστοίχισε αὐτῇ μέχρι τοῦ 1884 7, 200, 000, 000 φράγκων. Ἀλλ’ αὕτη δὲν εἶνε μόνη. Πρὸς τῇ ζημίᾳ ταύτῃ τοῦ κεφαλαίου ἔχομεν καὶ τὴν τῶν τόκων καὶ τῶν ἡμερομισθίων τὴν προελθοῦσαν ἐκ τῆς καταστροφῆς τῶν ἀμπελώνων. Καὶ εἶνε μὲν δύσκολον νὰ ὑπολογίσῃ τις αὐτήν, φρονοῦμεν ὅμως ὅτι θὰ εὑρεθῶμεν καὶ κάτω τῆς πραγματικότητος, ἐὰν λάβωμεν ὡς βάσιν τοῦ ὑπολογισμοῦ τὴν ἀξίαν τῶν εἰς Γαλλίαν εἰσαχθέντων οἴνων καὶ σταφίδων ἀπὸ τῆς καταστροφῆς τῶν ἀμπελώνων αὐτῆς. Οἱ εἰσαχθέντες οἶνοι καὶ σταφίδες κατὰ τὴν περίοδον ταύτην ἦσαν ἀξίας πλέον τῶν 3, 000, 000, 000. Οὕτω ἡ ὅλη προξενηθεῖσα τῇ Γαλλίᾳ ζημία ἐκ τῆς φυλλοξήρας μέχρι τοῦ 1884 ὑπερβαίνει τὰ 15 δισεκατομμύρια φράγκων.
Καὶ ἡ μὲν Γαλλία ἔθνος πλουσιώτατον ἀπείρους ἔχον ἄλλους πόρους δύναται μετὰ καρτερίας νά ὑποστῇ τοιαύτας ζημίας, ἀλλὰ ἀναλογισθῆτε τί θὰ συνέβαινεν ἐὰν τὸ κακὸν ἤθελεν ἐνσκήψῃ ἐν Ἑλλάδι κατὰ τοῦ κυριωτάτου αὐτῆς προϊόντος, τῆς σταφίδος, ἢ μᾶλλον ἂς ἀναλογισθῶσι τοῦτο οἱ ὑπάλληλοι, οἵτινες εἶνε τεταγμένοι νὰ ἐπιτηρῶσιν εἰς ἀποσόβησιν τῆς θεομηνίας ἀπὸ τῆς χώρας ἡμῶν.
Εἰς πολλὰς τῆς Εὐρώπης πόλεις ἀπὸ πολλοῦ ἤδη λειτουργεῖ τὸ σύστημα τῆς ἀποτεφρώσεως τῶν νεκρῶν ἀντὶ τοῦ γενικῶς ἐν χρήσει τῆς ἐν τῇ γῇ ταφῆς. Μία ὅμως τῶν δυσκολιῶν, καθ’ ὧν προσκόπτει ἡ ἀποτέφρωσις, εἶνε καὶ ὁ ἀπαιτούμενος δι’ αὐτὴν χρόνος δύο ὅλων ὡρῶν δι’ ἕκαστον νεκρόν. Διὸ προσπάθειαι γίνονται πανταχοῦ ὅπως ὑπερνικηθῇ καὶ ἡ δυσκολία αὕτη. Ἐν ἀρχῇ τοῦ ἔτους τούτου, κατ’ ἐντολὴν τοῦ δημοτικοῦ συμβουλίου τῶν Παρισίων, μετέβησαν εἰς Μιλάνον καὶ Ζυρίχην δύο αὐτοῦ ἀπεσταλμένοι ἵνα ἐξετάσωσι τὰ ἐν χρήσει μηχανήματα πρὸς ἀποτέφρωσιν ἐν τοῖς νεκροταφείοις τῶν δύο τούτων πόλεων. Καὶ ἐνταῦθα ὅμως παρετήρησαν ὅτι ἡ αὐτὴ ὑφίσταται δυσκολία· οὐχ ἧττον ἐλπίζουσιν ὅτι διὰ τῶν καταβαλλομένων προσπαθειῶν θέλει κατορθωθῆ ἐν οὐ μακρῷ χρόνῳ ἡ πλήρης ἀποτέφρωσις ἐντὸς ἡμισείας ὥρας ἢ τὸ πολὺ τριῶν τετάρτων διὰ δαπάνης 15—20 φράγκων.
Ἐν Παρισίοις ὑφίσταται πρὸ πολλοῦ ἤδη Ἑταιρία πρὸς διάδοσιν τῆς ἀποτεφρώσεως, ἀριθμοῦσα 600 μέλη, καὶ ἐπιδιώκουσα βραδέως μὲν ἀλλ’ ἀσφαλῶς διὰ τῶν νομίμων μέσων τὸν σκοπὸν αὐτῆς, ὅστις εἶνε ἡ ἐξασφάλισις εἰς πάντα βουλόμενον τοῦ μέσου τούτου τῆς ταφῆς μετὰ θάνατον. Ἡ προσχώρησις τῶν μελῶν δὲν συνεπάγεται οὐδεμίαν μεταγενεστέραν ὑποχρέωσιν, ἀλλ’ ἕκαστος εἶνε ἐλεύθερος εἰς τὴν ἀπόφασιν αὐτοῦ κατόπιν.
Μεταξὺ τῶν πολλῶν ἀξιοθεάτων ἀντικειμένων τῆς ἐν Παρισίοις Παγκοσμίου Ἐκθέσεως τοῦ 1889 ἔσται καὶ ὁ ἐν τῷ καταστήματι αὐτῆς κυκλικὸς ἢ συνεχὴς σιδηρόδρομος, δι’ οὗ οἱ θεαταὶ ἀκόπως θὰ δύνανται νὰ περιέλθωσι περιεργαζόμενοι ὁλόκληρον τὸν χῶρον τοῦ πεδίου τοῦ Ἄρεως.
Ὁ κυκλικὸς αὐτὸς σιδηρόδρομος συνίσταται εἰς ἄλυσιν τετρακοσίων βαγονίων ἀσκεπῶν, ὁμοίων πρὸς τὰ μετακομίζοντα ἐμπορεύματα, κινουμένων ἐπὶ γραμμῆς κυκλοτεροῦς καὶ ἀποτελούντων συνεχῆ κύκλον, εἰς τρόπον ὥστε τὸ ἐπὶ κεφαλῆς βαγόνιον νὰ συνδέηται μετὰ τοῦ τελευταίου. Ἐπὶ τῶν βαγονίων τούτων θὰ τοποθετηθῇ δάπεδον ξύλινον τριῶν μέτρων πλάτους, ἐφ’ οὗ ἀρκεῖ τις ν’ ἀνέλθῃ, ὅπως μεταφερθῇ κατὰ βούλησιν ἀπὸ τοῦ ἑνὸς σημείου εἰς τὸ ἕτερον. Τὸ δάπεδον ἔσται ἰσοϋψὲς πρὸς τὸ ἔδαφος, διότι ὁ κυκλικὸς σιδηρόδρομος θὰ κινῆται ἐντὸς λάκκου κτιστοῦ ἔχοντος βάθος 1,50 καὶ πλάτος 2,80 περίπου μέτρων. Ἐν ἑνὶ λόγῳ ὁ κυκλικὸς σιδηρόδρομος ἔσται ἀτελεύτητος ταινία κινουμένη εἰς τὴν αὐτὴν ἐπιφάνειαν μὲ τὸ ἔδαφος, ἐφ’ ἧς δύναται ἕκαστος ν’ ἀνέλθῃ ἢ νὰ κατέλθῃ κατὰ βούλησιν.
Ὅπως δὲ ἡ ἀνάβασις καὶ ἡ κατάβασις τελῆται ἄνευ τῆς ἐλαχίστης δυσκολίας, ἡ ταχύτης ἔσται ἀρκετὰ μικρὰ ὥστε νὰ δύναται ἕκαστος ν' ἀνέρχεται ἢ νὰ κατέρχεται κατὰ πᾶσαν στιγμήν· πρὸς δὲ κατὰ πᾶν λεπτὸν θὰ σταματᾷ ἐπὶ δεκαπέντε δευτερόλεπτα, ἀναγγελλομένης τῆς στάσεως διὰ σημείων, ὅπως ἀνέρχωνται καὶ κατέρχωνται ἀνέτως αἱ γυναῖκες, τὰ παιδία καὶ οἱ πρεσβύται.
Ἡ ἁμαξοστοιχία τοῦ κυκλικοῦ σιδηροδρόμου θὰ κινῆται δι’ ἠλεκτρισμοῦ. Ἡ ἐπίνοια τοῦ ἔργου τούτου προέρχεται ἐξ Ἀμερικῆς, ὅπου ἤδη λειτουργεῖ πρὸ δεκαετίας καὶ πλέον.