Μετάβαση στο περιεχόμενο

Εθνικόν Ημερολόγιον του Έτους 1892/Βιογραφική πινακοθήκη του 1892 έτους

Από Βικιθήκη
Ἐθνικὸν Ἡμερολόγιον τοῦ Ἔτους 1892
Συγγραφέας: Ανώνυμος
Βιογραφικὴ πινακοθήκη τοῦ 1892 ἔτους


ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ
TOY 1892 ΕΤΟΥΣ

ΦΩΤΙΟΣ ΠΑΝΑΣ

ΠΕΡΙ τοῦ διασήμου ἐν Παρισίοις ἕλληνος ἰατροῦ Φ. Πανᾶ, τοῦ ἀπολαύοντος εὐρωπαϊκῆς φήμης ὡς ἑνὸς ἐκ τῶν κορυφαίων ἀντιπροσώπων τῆς ἐπιστήμης ἐν τῇ μητροπόλει ἐκείνῃ τῶν φώτων καὶ τοῦ πολιτισμοῦ, ἀναντιρρήτως αἱ σύντομοι παρατιθέμεναι ᾧδε βιογραφικαὶ σημειώσεις ἥκιστα ἐπαρκοῦσι πρὸς ὑποτύπωσιν ἀκριβῆ τῆς διακεκριμένης ταύτης προσωπικότητος, ἥτις τιμᾷ οὐ μόνον τὴν φύσασαν καὶ ἐκθρέψασαν Ἑλλάδα, ἀλλὰ καὶ τὴν ἐπιστήμην καὶ τὴν ἀνθρωπότητα, ὑπὲρ ὧν ἐμόχθησε καὶ μοχθεῖ μετ’ ἐνδελεχοῦς ζήλου καὶ ἀφοσιώσεως.

Ὁ Φώτιος Πανᾶς γεννηθεὶς ἐν Κερκύρᾳ τῇ 30 Ἰανουαρίου τοῦ 1832 νεώτατος ἔτι μετέβη εἰς Παρισίους τῷ 1851 πρὸς συμπλήρωσιν τῶν ἰατρικῶν αὑτοῦ σπουδῶν, μετὰ τὴν αἰσίαν τῶν ὁποίων ἀποπεράτωσιν, συνειδὼς ὅτι διηνοίγετο πρὸ αὑτοῦ μέλλον εὐρυτέρας ἐπιστημονικῆς ἐργασίας, ἀπεφάσισε νὰ ἐγκαταστῇ ὁριστικῶς αὐτόθι, συναγωνιζόμενος ὑπὲρ τῆς προςφιλοῦς αὐτῷ ἐπιστήμης πρὸς τοὺς διασημοτέρους αὐτῆς μύστας. Εἰς τὴν ἀπόφασίν του δὲ ταύτην, τὴν χαρακτηρίζουσαν τὴν πρὸς ἑαυτὸν καὶ τὴν ἰδίαν ἱκανότητα πεποίθησιν, συνετέλεσαν αἱ πρῶται αὐτοῦ ἐπιτυχίαι κατὰ τὴν ἔναρξιν τοῦ ἐπιστημονικοῦ του σταδίου, καθ’ ἣν ἡ φήμη καὶ ἡ δόξα εἶχον ἤδη ἀρχίσει νὰ τῷ προςμειδιῶσι. Πρὶν ἢ εἰςέτι ἀποκτήσῃ τὸ τῆς ἰατρικῆς δίπλωμα ὠνομάσθη interne τῶν Νοσοκομείων κατόπιν διαγωνισμοῦ, καθ’ ὃν ἠρίστευσε μεταξὺ πολλῶν ἄλλων ἡμεδαπῶν ἐπιστημόνων συναγωνισθέντων. Βραδύτερον ἀποδυθεὶς εἰς ἕτερον διαγώνισμα ἐστέφθη ὑπὸ τῆς Ἰατρικῆς Σχολῆς τῶν Παρισίων λαβὼν τὸ χρυσοῦν μετάλλιον. (Lauréat de ľ École de Medécine. — Medaille ď or). Διορισθεὶς κατόπιν ἀλληλοδιαδόχως prosecteur, agregé καὶ χειρουργὸς τῶν Νοσοκομείων κατέσχεν ὑπὸ τὸν τελευταῖον τοῦτον τίτλον ἐπιφανῆ θέσιν εἰς διάφορα Νοσοκομεῖα τῶν Παρισίων, διδάξας ἐν αὐτοῖς μετ’ ἐκτάκτου καὶ ἀποτελεσματικῆς ἐπιτυχίας πλείστους κλάδους τῆς Ἰατρικῆς, οἷον ἀνατομίαν, φυσιολογίαν, χειρουργικήν, συφιλιδολογίαν, χειρουργικὴν παθολογίαν καὶ ὀφθαλμολογίαν, διαπρέψας θαυμασίως εἰς ἕνα ἕκαστον ἐξ αὐτῶν, κυρώσας τὴν περὶ αὐτοῦ φήμην καὶ κατακτήσας τὴν ὑπόληψιν σύμπαντος τοῦ ἐν Γαλλίᾳ καὶ τῇ λοιπῇ Εὐρώπῃ ἰατρικοῦ καὶ ἐπιστημονικοῦ κόσμου. Ἐξελέγη μέλος τῆς Ἀκαδημίας τῆς Ἰατρικῆς τῶν Παρισίων, πρόεδρος τῆς Ἑταιρίας τῆς Χειρουργίας, καὶ ἐπὶ ἑπταετίαν ὅλην ἐχρημάτισε καθηγητὴς ἀναπληρωματικὸς τῆς ὀφθαλμολογίας. Ἀπὸ δὲ τοῦ 1878 διωρίσθη τακτικὸς καθηγητὴς τῆς ὀφθαλμολογικῆς κλινικῆς ἐν τῇ Ἰατρικῇ Σχολῇ τῶν Παρισίων. Ἐδημοσίευσε πλείστας ὅσας ἐμβριθεῖς καὶ περισπουδάστους πραγματείας περὶ χειρουργικῆς καὶ ὀφθαλμολογίας, αἵτινες περιττὸν ἀποβαίνει νὰ σημειώσωμεν πόσον ἐξετιμήθησαν ὑπὸ τῶν Εὐρωπαίων σοφῶν.

Τοιοῦτος ἐν μικρογραφία ὁ ἔξοχος ἕλλην ἰατρὸς τῶν Παρισίων, τιμηθεὶς ἐπαξίως ὑπὸ μὲν τῆς Γαλλικῆς Κυβερνήσεως διὰ τοῦ παρασήμου τῶν Ἱπποτῶν τῆς Λεγεῶνος τῆς Τιμῆς, ὑπὸ δὲ τῆς Ἑλληνικῆς διὰ τοῦ Σταυροῦ τῶν Ταξιαρχῶν τοῦ Σωτῆρος.


Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΤΙΜΟΘΕΟΣ

ΕΓΕΝΝΗΘΗ ἐν Ἡρακλείῳ Κρήτης κατὰ Ν]βριον τοῦ 1841 ἐκ πατρὸς Γεωργίου Καστρινογιαννάκη ἢ Τζελεπῆ Γεωργάκη ἐμπόρου. Διακούσας αὐτόθι τὰ μαθήματα τοῦ ἑλληνικοῦ σχολείου μετίβη τῇ προτροπῇ τοῦ τότε Μητροπολίτου Κρήτης Διονυσίου, τοῦ μετὰ ταῦτα Βόσνας, εἰς Κωνσταντινούπολιν, ὅπου διέμεινεν ἀκούων ἐν τῇ ἐν Χάλκῃ Θεολογικῇ Σχολῇ μαθήματα μέχρι τοῦ ἔτους 1864, ὁπότε περατώσας τὰς ἐκεῖ θεολογικὰς σπουδὰς μετέβη εἰς Ἀθήνας, ὅπως καὶ ἐκεῖ ἀκροασθῇ τῶν μαθημάτων τῆς ἐν τῷ Ἐθνικῷ Πανεπιστημίῳ Θεολογικῆς Σχολῆς καὶ ἄλλων φιλοσοφικῶν καὶ γενικῶν μαθημάτων. Μετὰ διετῆ ἐν Ἀθήναις σπουδὴν προςελήφθη παρὰ τοῦ τότε ἀρχιεπισκόπου Αἰτωλοακαρνανίας Γερασίμου Καλοκαιρινοῦ, οἰκιακοῦ φίλου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, καὶ διέμεινε παρ’ αὐτῷ διευθύνων ἅπασαν τὴν τρέχουσαν ὑπηρεσίαν τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς μέχρι τοῦ 1868, ὁπότε κληθεὶς ὡς συνοδικὸς εἰς Ἀθήνας ὁ ἀρχιεπίσκοπος Αἰτωλοακαρνανίας Γεράσιμος παρέλαβε μετ’ αὐτοῦ καὶ τὸν τότε ἀρχιμανδρίτην Τιμόθεον, ὅςτις ἐκτιμηθεὶς δεόντως καὶ παρὰ τῶν λοιπῶν συνοδικῶν, ἰδίᾳ τοῦ τότε ἀρχιεπισκόπου Σύρου καὶ Τήνου Λυκούργου, προςελήφθη μὲν τὸ πρῶτον ἐν τῇ ὑπηρεσίᾳ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἑλλάδος συνεστάθη δ’ εἶτα ὡς προϊστάμενος ἀρχιμανδρίτης τῆς ἐν Πέστῃ τῆς Οὐγγαρίας Ἑλληνικῆς Κοινότητος ἀνενεχθείσης ἐπὶ τούτῳ τῇ Ἱερᾷ Συνόδῳ τῆς Ἑλλάδος. Καὶ ἐδέχθη μὲν οὗτος νὰ μεταβῇ εἰς τὴν νέαν ταύτην θέσιν του, ἀλλ’ ἡ ἀπόφασίς του ἐματαιώθη ἕνεκα τοῦ αἰφνιδίου ἐν Τήνῳ θανάτου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, μὴ δυνηθέντος νὰ ἐπιζήσῃ τῆς νέας ὑποδουλώσεως τῆς πατρίδος του.

Μετὰ τὸν θάνατον τοῦ πατρὸς αὑτοῦ ἀπομείνας μόνος προστάτης τῆς ἀπωρφανισμένης πολυμελοῦς οἰκογενείας του ἠναγκάσθη νὰ κατέλθῃ μετ’ αὐτῆς εἰς Κρήτην κατὰ τὸ 1869, ἀχώριστος τοῦ λοιποῦ κοινωνὸς τῆς τύχης αὐτῆς γενόμενος. Εἰς Κρήτην ἐλθὼν εὗρεν ἅπασαν μὲν τὴν πατρικὴν οὐσίαν κατεστραμμένην, ἑαυτὸν δὲ παντὸς ὑλικοῦ στηρίγματος ἐστερημένον· καὶ προὐτάθη μὲν ἀμέσως ἡ ὑποψηφιότης αὐτοῦ ἐν τῇ τότε κενῇ θέσει τῆς Ἐπισκοπῆς Ῥεθύμνης, ἀλλ’ ἀπεκρούσθη ὑπὸ τῆς Κυβερνήσεως λόγῳ ὅτι οὗτος ἀνήκει εἰς σφόδρα ἐπαναστατικὴν οἰκογένειαν τῆς Κρήτης, οὕτω δ’ ἐματαιώθη ἡ ἐκλογή του.

Ὅτε ὅμως κατὰ τὸ 1870 παρῃτήθη ὁ τέως Ἐπίσκοπος Χερσονήσου Μελέτιος ὑπὲρ τοῦ ἡγουμένου Ἀγκαράθου Μελετίου, σύσσωμος λαὸς καὶ κλῆρος, συμπαθοῦντες τῇ ἀπωρφανισμένῃ ἕνεκα τῆς ἐπαναστάσεως οἰκογενείᾳ αὐτοῦ, ἀποβλέποντες δὲ καὶ εἰς τὰς περικοσμούσας αὐτὸν σπανίας ἐκκλησιαστικὰς ἀρετάς, ἀπῄτησαν παρὰ τοῦ τότε Μητροπολίτου Κρήτης Μελετίου νὰ προτιμηθῇ ὁ Τιμόθεος παντὸς ἄλλου ὑποψηφίου ἐν τῇ ἐπισκοπῇ τῆς ἰδιαιτέρας ἐπαρχίας αὐτοῦ Πεδιάδος. Τοῦτο καὶ ἐγένετο καὶ τῷ 1870 ἀνελάμβανεν τὸ πρῶτον ὁ νῦν Μητροπολίτης Κρήτης τὴν ποιμαντορικὴν ῥάβδον. Τὴν ἐπισκοπὴν Χερρονήσου ἔμενε ποιμαίνων οὗτος μέχρι τοῦ 1882, ὁπότε, ἀποθανόντος τοῦ τέως Μητροπολίτου Κρήτης Μελετίου, ἐψηφίσθη Μητροπολίτης Κρήτης ἔκτοτε δὲ ἐξακολουθεῖ διατελῶν ἐν τῷ ὑψηλοτάτῳ τούτῳ ἐν Κρήτῃ ἐκκλησιαστικῷ ἀξιώματι, ἐπιλύσας εὐδοκίμως τὸ ἐκ τῆς ἀδεξιότητος τοῦ προκατόχου του δημιουργηθὲν ἐπισκοπικὸν ζήτημα, οὗ ἕνεκα ἔμενον ἐστερημέναι θρησκευτικοῦ ἀρχηγοῦ αἱ ἐπισκοπαὶ Κυδωνίας καὶ Ῥεθύμνης ἀποστέργουσαι τοὺς ἐψηφισμένους ἐπισκόπους αὐτῶν, λίαν δ’ ἐπιδεξίως διεξάγων καὶ τὰ ἑκάστοτε ἀναφυόμενα καὶ ἕνεκα τῆς πολιτικῆς τῆς νήσου καταστάσεως δυσχερέστατα καὶ πολύπλοκα ἐκκλησιαστικὰ ζητήματα, εἰς τρόπον ὥςτε κατέστη οὗτος ἡ ἀγάπη τοῦ ποιμνίου του.

Ἀδελφὸς τοῦ Μητροπολίτου Κρήτης Τιμοθέου εἶνε καὶ ὁ ἐπ ἱκανότητι, δραστηριότητι καὶ πατριωτισμῷ διακρινόµευος Χερρονήσου Διονύσιος ὑπ' αὐτοῦ ἐκπαιδευθείς


ΑΠΟΒΑΙΝΕΙ ἡμῖν ἐντελῶς ἀδύνατον νὰ ἀποδώσωμεν ἐν τῷ περιωρισμένῳ ὧδε χώρῳ πλήρη καὶ ἀκριβῆ τὴν βιογραφικὴν εἰκόνα τοῦ ἐπιφανοῦς ἐπιστήμονος, τοῦ ἐπὶ τριάκοντα ἓξ συνεχῆ ἔτη ἀγλαΐζοντος τὸ ἡμέτερον Πανεπιστήμιον, τοῦ δεινοῦ φιλολόγου, καὶ ἐξόχου ῥήτορος, τοῦ πεφημισμένου ἐρευνητοῦ τῆς ἀρχαίας Ἰατρικῆς, τοῦ τιμῶντος οὐτωσὶ περιφανῶς τὸ ἑλληνικὸν ὄνομα ἐνώπιον τοῦ ἐπιστημονικοῦ κόσμου τῆς Εὐρώπης. Διὸ περιοριζόμεθα εἰς τὰς βραχείας ὧδε σημειώσεις περὶ τοῦ διαπρεποῦς ἀνδρός, φρονοῦντες ὅτι παρέχομεν οὕτω ἀμυδρὰν κἂν σκιαγραφίαν τῆς ἐξόχου ἐπιστημονικῆς ἱκανότητος καὶ τῶν πολλαπλῶν καὶ πολυτίμων ὑπὲρ τῆς ἐπιστήμης καὶ τοῦ ἔθνους ἐργασιῶν αὐτοῦ.

Ὁ κ. Ἀναγνωστάκης ἐγεννήθη ἐν Κρήτῃ τῇ 30 Ἰουνίου τοῦ 1826. Τὴν Ἰατρικὴν ἐσπούδασεν ἐν τῷ ἡμετέρῳ Ἐθνικῷ Πανεπιστημίῳ ἀναγορευθεὶς διδάκτωρ τῷ 1849. Τὰς σπουδὰς αὐτοῦ συνεπλήρωσεν εἶτα ἐν Βιἐννῃ, Βερολίνῳ, Παρισίοις καὶ Λονδίνῳ. Τῷ 1856 διωρίσθη μετὰ ὀλιγόμηνον ὑφηγεσίαν, καθηγητὴς τῆς Ὀφθαλμολογίας καὶ κατόπιν τῆς Χειρουργικῆς Παθολογίας. Ἐξελέχθη δὶς κοσµήτωρ καὶ ἅπαξ Πρύτανις κατὰ τὸ ἀκαδαμαϊκὸν ἔτος 1877 — 78. Διευθυντὴς τοῦ Ὀφθαλμιατρείου διατελεῖ ἀπὸ τοῦ 1854, δωρεὰν δ’ ὑπηρετῶν ἐπὶ 30 ὁλόκληρα ἔτη κατώρθωσε διὰ τῆς παραδειγματικῆς αὑτοῦ ἀφιλοκερδείας καὶ τοῦ ἀκραιφνοῦς ζήλου οὐ μόνον νὰ συντηρήσῃ τὸ εὐεργετικὸν τοῦτο κατάστηµα, ἀλλὰ καὶ νὰ προαγάγη αὐτό· δύναταί τις δ’ εἰπεῖν, ὅτι εἰς τὸν κ. Ἀναγνωστάκην ὀφείλεται ἡ ὕπαρξις τοῦ Ὀφθαλμιατρείου. Πρόεδρος τῆς ἐν Ἀθήναις Ἰατρικῆς Ἑταιρίας διετελεσεν ἐπὶ 20 συνεχῆ ἔτη, προεδρεύσας καὶ τῶν δύο ὑπὸ τῆς Ἑταιρίας ταύτης συγκροτηθέντων συνεδρίων τῶν Ἑλλήνων ἰατρῶν τῷ 1882 καὶ τῷ 1887. Τὴν Ἑλλάδα ἐπαξίως ἀντεπροσώπευεν εἰς πάντα σχεδὸν τὰ διεθνῆ τῆς Ὀφθαλμολογίας συνέδρια. Τῷ 1885 ἐξελέχθη ὑπὸ τῆς ἀκαδημαϊκῆς συγκλήτου Ὀλυμπιακὸς ρήτωρ, ὡμίλησε δὲ τότε περὶ τῶν πνευματικῶν προόδων τοῦ Ἑλληνικοῦ ἔθνους. Καὶ ἰατρικὴν δ’ ἐφημερίδα ἐξέδιδε μετὰ τοῦ κ. Ἀφεντούλη ἀπὸ τοῦ 1858 µέχρι τοῦ 1860. Ἂς μὴ παραλείπωμεν δὲ νὰ σημειώσωμεν ὅτι ἀρτίως ἵδρυσεν ἐνταῦθα Ἑταιρίαν τῆς Ἀρχαιολογίας τῶν ἐπιστημῶν, ἧς ἐξελέχθη πρόεδρος. Μέλη τῆς Ἑταιρίας ταύτης εἰσὶν ἄνδρες ἀλλοδαποί τε καὶ Ἕλληνες ἐκ τῶν διαπρεπεστέρων, τῶν ἀσχολουμένων εἰς τὴν ἐπιστημονικὴν ἀρχαιολογίαν.

Ὁ κ. Ἀναγνωστάκης διέπρεψεν ὄντως ἐν τῷ κλάδῳ τῆς Ὀφθαλμολογίας ἀπολαμβάνων εὐρωπαϊκῆς ὑπολήψεως. Ἀψευδεῖς τούτου µάρτυρές εἰσι τὸ ὑπ’ αὐτοῦ τῷ 1868 ἐπινοηθὲν ὀφθαλμοσκόπιον, μέθοδοί τινες χειριστικαὶ καὶ αἱ συγγραφαὶ καὶ πραγματεῖαι αὐτοῦ, ὧν πολλαὶ εἰς τὴν Γαλλικὴν γλῶσσαν. Τὸ στῆθός του ἐπαξίως κοσμοῦσι διαφόρων κρατῶν παράσημα καὶ δὴ ὁ Ἑλληνικὸς ἀνώτερος Ταξιάρχης.

Λυπούμεθα μὴ δυνάμενοι νὰ γράψωμεν ἐκτενῶς τὴν βιογραφίαν τοῦ ἀνδρός· ὁ στενὸς τοῦ Ἡμερολογίου χῶρος δὲν ἐπιτρέπει εἰμὴ τὰς ὀλίγας ταύτας γραμμάς, ἐν αἷς ἀτελέστατα εἰκονίζεται ὁ σοφὸς καθηγητής.

Ὁ κ. Ἀναγνωστάκης εἶναι ἐκ τῶν προσφιλεστέρων καθηγητῶν τῆς Ἰατρικῆς Σχολῆς. Εὐγενὴς τοὺς τρόπους, µειλίχιος, μὲ τὸ μειδίαμα πάντοτε εἰς τὰ χείλη, εἵλκυσε πάντων τὴν ἀγάπην καὶ τὸν σεβασμὀν. Πάντες δ’ εὔχονται αὐτῷ µακροβιότητα πρὸς ὄφελος τῆς τε ἐπιστήμης καὶ τῆς ἀνθρωπότητος.


ΤΑΣΣΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΝΕΡΟΥΤΣΟΣ

Ο ἐκ παλαιᾶς ἀθηναϊκῆς οἰκογενείας καταγόμενος Τάσσος Δημητρίου Νεροῦτσος ἐγεννήθη τὴν 8 (20) µαρτίου τοῦ ἔτους 1826, ἐν Ἀθήναις. Ὀρφανευθεὶς ἐν τρυφερᾷ ἡλικία (1833) μετέβη ὑστερώτερα εἰς Γερµανίαν, ὅπου ἐξεπαιδεύθη ὀκτὼ ὅλα ἔτη (1843 — 1851) ἐν Μονάχῳ τῆς Βαυαρίας προστασίᾳ καὶ ἀναλώμασι τοῦ φιλέλληνος Βασιλέως Λουδοβίκου Α′.

Ἐν ἡλικία δεκαεννέα ἐτῶν (1845) συνέγραψε γερμανιστὶ ἐτυμολογικὴν μελέτην ἐπὶ τῶν ὀνομάτων τῶν ῥωμαϊκῶν θεοτήτων (Die Götter Roms), ἐφ’ ᾧ ὠνομάσθη ἐπίτιμος διδάκτωρ τῆς φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ ἐν Μονάχῳ Πανεπιστημίου.

Ἐν ἔτει 1851 ἀναρρηθεῖς διδάκτωρ τῆς ἰατρικῆς, ἀποκατεστάθη τὸ ἀκόλουθον ἔτος ἐν Αἰγύτπτῷ ὡς ἰατρὸς παρὰ τῇ ἀντιβασιλικῇ αὐλῇ (1852 — 1855) ἐν Καΐρῳ, ἔπειτα δὲ ἀρχίατρος τοῦ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ στρατιωτικοῦ νοσοκομείου, καὶ ἀντιπρόεδρος τοῦ ἰατροσυνεδρίου καὶ τοῦ διεθνοῦς γενικοῦ ὑγειονομικοῦ συμβουλίου (1863 — 1878).

Ἐν ἔτει 1879 ὠνομάσθη πρόεδρος τοῦ ἰατροσυνεδρίου καὶ τῆς διεθνοῦς ὑγειονομικῆς ἐπὶ τῆς Αἰγύπτου ἐφορείας (Intendance générale ď Egypte) ἀπελύθη δὲ τῆς ἐνεργοῦ ὑπηρεσίας, ἀρχομένου τοῦ ἔτους 1881, τεθεὶς εἰς διαθεσιμότητα. Ὡς ἀνώτερος δημόσιος λειτουργὸς κατετάχθη εἰς τὸν βαθμὸν Μουτεμέϊς καὶ πρώτης τάξεως βέης.

Διὰ τῆς στενῆς οἰκειότητος μετὰ τοῦ τότε πρωθυπουργοῦ Ῥαγὴπ Πασσᾶ, τοῦ ἐκ Πατρῶν της Πελοποννήσου, καὶ μετὰ τοῦ διαδεχθέντος αὐτὸν μεγάλου καὶ πολλοῦ Σερὶφ Πασσᾶ, ἤσκησεν ὁ Νεροῦτσος διαρκῆ ἐπιρροὴν εἰς τὰ βουλεύματα τοῦ ὑπουργικοῦ συμβουλίου ὡς πρὸς τὴν διαχείρισιν τῆς ἰατρικῆς καὶ ὑγειονομικῆς ὑπηρεσίας ἐν Αἰγύπτῳ.

Παρὰ ταῦτα, σφόδρα ἐμπαθὴς πρὸς μεσαιωνικὰς καὶ αἰγυπτιολογικὰς μελέτας συνειργάζετο γράφων διατριβὰς ἀπὸ τοῦ ἔτους 1858 διὰ τὸ ἐν Ἀθήναις δημοσιευόμενον τότε περιοδικὸν σύγγραμμα «Πανδώρα», διὰ τὸ «Ἀττικὸν Ἡμερολόγιον» τοῦ Εἰρηναίου Ἀσωπίου (1872 — 1890), διὰ τὸ «Ἀθήναιον» (Ἀρχαιολογικαὶ ἐν Αἰγύπτῳ ἀνασκαφαὶ καὶ ἀποκαλύψεις, 1873. — Ἐπιγραφαὶ τῆς ἀρχαίας πόλεως Ἀλεξανδρείας, 1875), διὰ τὸ «Bulletin de Correspondance Hellénique» τῆς γαλλικῆς Σχολῆς Ἀθηνῶν (1876 — 1877), διὰ τὸ «Bulletin de ľ Institut Egyptien» (1874 — 1877), διὰ τὸ περιοδικὸν σύγγραμμά τοῦ «Παρνασσοῦ» (Ὁ ἐν Σικελίᾳ ἑλληνισμός, 1886), διὰ τὴν «Revue Archéologique» τῶν Παρισίων (1887 — 1891), διὰ τὰ «Μνημεῖα τῆς ἱστορίας τῶν Ἀθηναίων» τοῦ Δημ. Γρ. Καμπούρογλου (1889 — 1890), καὶ διὰ τὴν «Ἑστίαν» (ὁ λέων τοῦ Πειραιῶς, 1890).

Τὰ μᾶλλον διακριθέντα συγγράμματα ἃ προσείλκυσαν τὴν προσοχὴν τῶν ἐν Γαλλίᾳ καὶ Γερμανίᾳ σοφῶν εἶνε τὸ γαλλιστὶ ἐκδοθὲν «Ľ ancienne Alexandrie» (Paris, 1888), καὶ «Χριστιανικαὶ Ἀθήναι», ἐν τῷ Δελτίῳ τῆς ἱστορικῆς καὶ ἐθνολογικῆς ἑταιρίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνησι, 1889).

Ἐκ τῶν ἰατρολογικῶν συγγραμμάτων δύο ἐγένοντο γνωστά. «Ἡ χολέρα ἐν Αἰγύπτῳ (ἐν Ἀλεξανδρείᾳ, 1867), καὶ Aperçu historique de ľ Intendance générale Sanitaire ď Egypte. Alexandrie, 1860.

Ἀπὸ τοῦ ἔτους 1884 παύσας νὰ ἐξασκῇ τὸ ἰατρικὸν ἐπάγγελμα καὶ κατατρυχόµενος ὑπὸ χρονίου νοσήματος διάγει βίον μονήρη ἐν τῇ μικρᾷ αὐτοῦ ἐπαύλει ἐν Ῥάμλει τῆς Ἀλεξανδρείας, ἀσχολούμενος ἀποκλειστικῶς εἰς ἀρχαιολογικὰς μελέτας καὶ συγγραφάς.


ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΟΥΣΙΟΣ

Ο ἐν Ἀλεξανδρείᾳ Διευθυντὴς τῆς Ἀγγλο-αιγυπτιακῆς Τραπέζης Γεώργιος Γούσιος, ἀνήκει εἰς τὴν τάξιν τῶν ἀγαθῶν ἐκείνων ἐν τῇ ἀλλοδαπῇ τέκνων τῆς Ἑλλάδος, τὰ ὁποῖα διὰ τῶν προςωπικῶν ἀρετῶν καὶ τῶν πατριωτικῶν αἰσθημάτων τιμῶσιν εἰς τὰ ὄμματα τῶν ξένων τὸ ὄνομα αὐτῆς καὶ ἐξυπηρετοῦσι μετὰ ζέσεως τὴν ἐθνικὴν ἰδέαν. Ὁ κ. Γούσιος ἕλκων τὸ γένος πρὸς πατρὸς μὲν ἐκ Μακεδονίας καὶ πρὸς μητρὸς ἐκ Κέας ἐγεννήθη ἐν Χαλκίδι, ἔνθα ὁ πατὴρ αὐτοῦ ὑπηρέτει ὡς οἰκονομικὸς ὑπάλληλος. Βραδύτερον, ἐγκαταστάσης τῆς οἰκογενείας αὐτοῦ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ, ὁ πατὴρ Γούσιος ἐγένετο Γραμματεὺς τῆς Ἑλληνικῆς αὐτόθι Κοινότητος καὶ ἀπεβίωσεν ὡς τοιοῦτος. Ὁ νέος Γούσιος, ἔμπλεως φιλελευθέρων ἀρχῶν καὶ ἐθνικῶν ὀνειροπολημάτων, κατ’ ἀρχὰς μὲν ἐπεδόθη εἰς τὸ δημοσιογραφικὸν στάδιον, εἶτα δὲ προςελήφθη ὡς ὑπάλληλος παρὰ τῇ ἀγγλο-αιγυπτιακῇ Τραπέζῃ, ἅτε κάτοχος πολλῶν εὐρωπαϊκῶν γλωσσῶν, μορφώσεως ἀρτίας καὶ δραστηριότητος ἀσυνήθους. Ἀλλὰ τῷ 1877, ἠλεκτρισθεὶς ἐκ τοῦ φιλοπολέμου πνεύματος τῆς ἐποχῆς ἐκείνης καὶ ὑπολαβὼν ὅτι ἤγγικεν ἡ ὥρα τῆς ἐκπληρώσεως τῶν ἐθνικῶν πόθων, ὑφ’ ὧν διεκαίετο, ἐγκατέλιπε τὴν ἐπίζηλον παρὰ τῇ Τραπέζῃ θέσιν του, ἐξ ἧς ἀπελάμβανε χιλιόφραγκον ἐπιμίσθιον, καὶ κατελθὼν εἰς τὴν Ἑλλάδα κατετάχθη ὡς ἐθελοντὴς εἰς τὸ ἱππικὸν ἐπὶ τῇ βεβαίᾳ προςδοκία ὅτι ὁ πρὸς τὴν Τουρκίαν ψιθυριζόμενος πόλεμος ἐπέκειτο ἄφευκτος καὶ ὅτι θὰ τῷ παρείχετο ἡ γλυκεία εὐχαρίστησις νὰ ὑπηρετήσῃ τὴν πατρίδα ἐκεῖ εἰς τὰ πεδία τῶν μαχῶν, ἁποτίων τὸν φόρον τοῦ αἵματος ὑπὲρ αὐτῆς. Ματαιωθείσης ὅμως ὡς ἀπραγματοποιήτου τῆς ἐλπίδος του ἐκείνης, καὶ πεισθεὶς περὶ τῆς ἀδρανοῦς ἐφεκτικότητος τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως, ὑπείκων δὲ εἰς τὸ ἐν ἀρχῇ διαφλέξαν αὐτὸν αἴσθημα, ἠναγκάσθη νὰ ἐξέλθῃ μετ’ ἄλλων ἀτάκτων σωμάτων εἰς Θεσσαλίαν, ἔνθα ἔλαβε μέρος εἰς διαφόρους αὐτόθι γενομένας κατὰ τῶν Τούρκων μάχας, καθ’ ἃς ἐπεδείξατο ἀνδρείαν καὶ θάρρος ὑπέροχον, καὶ εἴς τινα τῶν ὁποίων ἔσχε τὸ ἀτύχημα ν’ ἀπωλέση τὸν δεξιὸν ὀφθαλμὸν βληθεὶς ὑπὸ ἐχθρικῆς σφαίρας. Ἐπανελθὼν κατόπιν εἰς Ἀλεξάνδρειαν ἀνέλαβε καὶ αὖθις τὴν παρὰ τῇ Ἀγγλο-αιγυπτιακῇ Τραπέζῃ θέσιν του, ὅτε, τεθείσης τῆς Κύπρου ὑπὸ τὴν ἀγγλικὴν προστασίαν τῷ 1878, ἡ Διεύθυνσις τῆς Τραπέζης, ἀνέθεσεν εἰς τὴν χρηστότητα καὶ εὐφυΐαν τοῦ κ. Γουσίου τὴν ἵδρυσιν καὶ διεύ θυνσιν τοῦ ἐν τῇ νήσῳ ὑποκαταστήματος αὑτῆς.

Μετὰ τριετίαν δὲ περίπου, καθ’ ἣν ἐπεδείξατο ἔκτακτον, ἐπιτυχίαν εἰς τὸ ἔργον τῆς Τραπέζης, ἐκλήθη καὶ ἀνέλαβε τὴν ἐν Ἀλεξανδρείᾳ Διεύθυνσιν αὐτῆς, ἧς ἔκτοτε μέχρι σήμερον ἐπαξίως προΐσταται.

Ὁ κ. Γούσιος, ἀποτελῶν οὕτως ἔγκριτον καὶ προςφιλὲς μέλος τῆς αὐτόθι ἑλληνικῆς παροικίας, οὐδεμίαν ἀφῆκεν εὐκαιρίαν, ὁσάκις τῷ ἐδίδετο τοιαύτη, ὅπως διατρανώση διὰ πραγμάτων τὰ πρὸς τὴν πατρίδα καὶ τὴν κοινωνίαν γενναῖα καὶ ἀκραιφνῆ αὐτοῦ αἰσθήματα. Σπουδαιοτάτας δὲ ἰδίως ὑπηρεσίας προςήνεγκεν ἡ χαρακτηρίζουσα αὐτὸν ἀνδρεία καὶ ἀποφασιστικότης κατὰ τὴν ὀλεθρίαν ἐκείνην ἐποχὴν τοῦ Ἀραβῆ τῷ 1882, ὁπότε, ἐνῷ ὁ πανικὸς ἐφυγάδευεν ἔντρομα τὰ πλήθη ζητοῦντα σωτηρίαν ἐπὶ τῶν ξένων πλοίων καὶ ὑπὸ ξένας σημαίας, μόνος ὁ Γούσιος καταρτίσας ἐπίλεκτον σῶμα ὁπλοφόρων Ἑλλήνων παρέμεινεν ἐντὸς τοῦ Καταστήματος τῆς Τραπέζης, πιστὸς εἰς τὸ καθῆκον καὶ εἰς τὴν θέσιν του, καὶ προασπιζόμενος τὴν περιουσίαν αὐτῆς ἀπὸ της λεηλασίας καὶ τῆς διαρπαγῆς τῶν ἐξηγριωμένων ἐπαναστατικῶν ὀρδῶν τοῦ Ἀραβῆ. Καὶ τὴν μὲν ἡμέραν, ἐφρούρει τὸ κατάστημα τῆς Τραπέζης, τὴν νύχτα δὲ ἐξήρχετο ἐν παραδειγματικῇ ἀφοβίᾳ μετὰ τοῦ σώματος τῶν ὁπλοφόρων καὶ ἐπεριπόλει καθ’ ὅλην τὴν πέριξ συνοικίαν, οὕτω δὲ συνετέλεσε νὰ διασωθῇ ἀπὸ τοῦ πυρὸς καὶ τῆς καταστροφῆς ὁλόκληρον ἐκεῖνο τὸ διαμέρισμα τῆς πυρποληθείσης πόλεως, τὸ περιλαμβάνον τὰ πολυτελέστερα καὶ σημαντικώτερα μέγαρα, ἐν αἷς τὸ τῶν Μικτῶν Δικαστηρίων, τῆς Τραπέζης, τοῦ Crédit Lyonnais τῆς Banque of Egypte καὶ αἱ οἰκίαι τοῦ ἡμετέρου ὁμογενοῦς Ἀντωνιάδου. Κατὰ τὴν ἡμέραν δὲ τοῦ βομβαρδισμοῦ παρέμεινεν ἐπὶ δύο συνεχῆ ἡμερονύκτια ἐντὸς τοῦ καταστήματος τῆς Ἀγγλο-αιγυπτιακῆς Τραπέζης ἀμυνόμενος αὐτῆς μετὰ προφανοῦς κινδύνου τῆς ἰδίας ζωῆς. Ἀλλὰ τὴν τρίτην ἀπὸ τοῦ βομβαρδισμοῦ ὁ Ἀραβῆς φεύγων ἡττημένος ἔκοψε τὸ ὕδωρ ἐκ τῆς πηγῆς, ὅπως ἐξαναγκάσῃ τὴν πόλιν εἰς τοὺς ἐκ τῆς λειψυδρίας κινδύνους, οὕτω δὲ ὁ Γούσιος ἀδυνατῶν νὰ ἀμυνθῇ ἐπὶ πλέον, καὶ βλέπων ὅτι περιεκυκλοῦτο ὑπὸ τῶν φλογῶν τῶν πέριξ καιομένων οἰκιῶν, διέταξε τὸ σῶμα τῶν ὁπλοφόρων του νὰ σχηματισθῇ εἰς τετράγωνον, ἠσφάλισεν ἐν αὐτῷ τὰ πρὸ ἡμερῶν εἰς τὴν Τράπεζαν προςφυγόντα γυναικόπαιδα καὶ τὴν οἰκογένειάν του, καὶ οὕτω κατῆλθε διὰ μέσου τῆς πυρπολουμένης πόλεως εἰς τὸν λιμένα τῆς Ἀλεξανδρείας, ἀνήγγειλε πρῶτος εἰς τὸν Σεϊμοὺρ τὴν φυγὴν τοῦ Ἀραβῆ καὶ κατέφυγεν εἰς τὸ ναυλοχοῦν ἐν αὐτῷ πολεμικὸν «Ἑλλάς».

Τοιοῦτος ἐν μικρογραφίᾳ ὁ ἀνήρ, οὗ τὴν συμπαθῆ φυσιογνωμίαν μετὰ χαρᾶς βεβαίως θὰ συναντήσωσιν ᾧδε οἱ πολλαχοῦ, ἰδίως δὲ οἱ ἐν Αἰγύπτῳ, πολυπληθεῖς ἀναγνῶσται τοῦ Ἡμερολογίου.