Εθνικόν Ημερολόγιον του Έτους 1891/Ο εξ άδου σύζυγος
| ←Ἡ ἁρπαγὴ τῆς Εὐρώπης | Ἐθνικὸν Ἡμερολόγιον τοῦ Ἔτους 1891 Συγγραφέας: Ὁ ἐξ ᾅδου σύζυγος |
Νεκρολογίαι→ |
ΟΛΛΟΥΣ ἀριθμοῦσιν αἱ γυναῖκες ἐχθροὺς μεταξὺ τῶν μεγάλων συγγραφέων παντὸς τόπου καὶ χρόνου. Ἀπὸ τοῦ ἡμετέρου Εὐριπίδου τοῦ κατ’ ἐξοχὴν μισογύνου μέχρι τοῦ Σαιξπήρου καὶ ἀπὸ τούτου πάλιν μέχρι τῶν μυθιστοριογράφων τῆς ἐποχῆς μας πολυάριθμοι ὑπῆρξαν οἱ λογογράφοι καὶ οἱ ποιηταί, ὅσοι διετύπωσαν σφοδρὰ κατηγορητήρια κατὰ τῶν ἀπογόνων τῆς Εὔας. Μεταξὺ τούτων συγκαταλέγεται καὶ ὁ Μακιαβέλλης. Ὁ μέγας γραμματεὺς τῆς φλωρεντινῆς δημοκρατίας δὲν εἶχε βέβαια καιρὸν κατὰ τὸ ἐργῶδες αὐτοῦ στάδιον νὰ καταγείνῃ περὶ τὰ κοινότερα καὶ συνηθέστεροι τῶν κοινωνικῶν ζητημάτων· ἁπλῶς καὶ χάριν παιδιᾶς, οὕτως εἰπεῖν, παρερχόμενος πρὸ τοῦ αἰωνίου ζητήματος περὶ τῆς γυναικὸς ἠθέλησε νὰ ρίψῃ καὶ αὐτὸς ἕνα λίθον. Ἀλλ’ οὐδέποτε λίθος ἔβαλε μὲ τόσην εὐστοχίαν, οὐδέποτε ὑπὸ τὸ ἐλαφρὸν πρόσχημα τοῦ χαριεντισμοῦ κατηνέχθη τραῦμα θανασιμώτερον σαρκασμοῦ καὶ πικρίας κατὰ τῆς γυναικείας κακοτροπίας, καὶ ὁ δαιμόνιος συγγραφεύς, ὁ εἰσηγητὴς τοῦ Ἡγεμόνος, ἐτήρησε καὶ εἰς αὐτὴν τὴν παιδιὰν του τὸν χαρακτῆρα τῆς παροιώδους αὐτοῦ ὑπουλότητος.
Τὸ ὄνομα τοῦ Νικολάου Μακιαβέλλη εἶνε γνωστὸν βεβαίως εἰς τοὺς Ἕλληνας ἀναγνώστας, ἀλλὰ πολὺ φοβοῦμαι ὅτι μόνον τὸ ὄνομα εἶνε γνωστὸν καὶ οὐδὲν ἐκ τῶν ἔργων του. Ὥστε ἐπιχειροῦντες ἐνταῦθα, ἀντὶ πάσης ἄλλης συμβολῆς εἰς τὸ ἀγαπητὸν Ἡμερολόγιον τοῦ κ. Σκόκου, βραχεῖαν ἀνάλυσιν ἑνὸς ἐκ τῶν μικροτέρων καὶ δευτερευόντων ἔργων του, τοῦ ὁποίου ὅμως τὴν χάριν καὶ τὴν εὐφυΐαν ἐλπίζομεν ὅτι θὰ ἐκτιμήσωσιν οἱ ἀναγνῶσται, ἴσως παρακινήσωμέν τινας ἐξ αὐτῶν ν’ ἀνατρέξωσι καὶ εἰς τὰ ἄλλα πεφημισμένα ἔργα του εἴτε ἐν πρωτοτύπῳ εἴτε ἐν ταῖς πολυαρίθμοις αὐτῶν μεταφράσεσι καὶ ἐξ αὐτῶν σχηματίσωσιν ἀκριβεστέραν ἰδέαν περὶ τοῦ μεγάλου συγγραφέως.
Τὸ ἔργον ἐπιγράφεται: «Διήγησις χαριεστάτη περὶ τοῦ ἀρχιδιαβόλου Βελφεγώρ.» Ἔχει δὲ ὡς ἑξῆς·
Εἰς τὰ παλαιὰ χρονικὰ τῆς Φλωρεντίας ἀναφέρεται ὅτι ὅσιός τις ἀνήρ, σφόδρα εὐλαβὴς καὶ ἐνάρετος καὶ τὰ μέγιστα συντελῶν εἰς τὴν ἐποικοδόμησιν τῶν πιστῶν, ἔμαθε διὰ τῶν ἁγίων αὑτοῦ προσευχῶν καὶ τῶν μετὰ τοῦ οὐρανοῦ σχέσεών του ὅτι αἱ περισσότεραι τῶν κατὰ τὰς ἡμέρας ἐκείνας ἐγκαταλειπουσῶν τὸν πρόσκαιρον βίον ψυχαὶ ἐκολάζοντο ἐν ᾍδου, αἱ πλεῖσται δὲ πάλιν ἐξ αὐτῶν ὅσαι ἦσαν ἀνδρικαί, παρεπονοῦντο ὅτι κατεδικάσθησαν διότι ἐπὶ γῆς εἶχον λάβει σύζυγον. Ὁ Μίνως καὶ ὁ Ραδάμανθος δὲν ἐπίστευον πολὺ τὰ τοιαῦτα παράπονα, ἀλλ’ ἐπειδὴ ταῦτα ἐπολλαπλασιάζοντο ὁσημέραι καὶ εἶχον καταστῆ γενικὰ, οἱ ὑποχθόνιοι κριταὶ ἐθεώρησαν καθῆκόν των ν’ ἀνακοινώσωσι τὸ πρᾶγμα εἰς τὸν Πλούτωνα, ὅστις τὸ ἐθεώρησεν ἄξιον προσοχῆς. Συνεκάλεσε λοιπὸν εἰς σύσκεψιν πάντας τοὺς μεγιστᾶνας τοῦ ᾍδου καὶ ἀπήγγειλε πρὸς τὴν ἐρεβώδη ὁμήγυριν εὔγλωττον προσλαλιάν. Ἀφοῦ ἐξέθηκε τὰ πράγματα, διετύπωσεν ὡς ἑξῆς τὴν ἀμφιβολίαν, ἐν ᾗ διέκειτο ἡ δικαιοσύνη τοῦ Κράτους του: Ἐάν, εἶπε, καὶ μετὰ τὰ παράπονα ταῦτα, ἐξακολουθήσωμεν καταδικάζοντες τοὺς συζύγους, θὰ Θεωρηθῶμεν πολὺ αὐστηροί· ἐὰν πάλιν πεισθῶμεν εἰς αὐτά, θὰ φανῶμεν ἄγαν ἐπιεικεῖς, καὶ τὸ Κράτος τοῦτο πρέπει νὰ διασώσῃ τὴν φήμην του καὶ νὰ ζήσῃ ἄνευ καταισχύνης εἰς τὸ μέλλον, ὅπως καὶ εἰς τὸ παρελθόν.»
Τὸ θέμα ἐφάνη πολὺ σοβαρὸν εἰς τὸ συμβούλιον καὶ διχογνωμία κατ’ ἀρχὰς ἐπεκράτησε περὶ τοῦ πρακτέου. Οἱ μὲν ἀπεφάνθησαν ὅτι ἔπρεπεν οἱ τὰ παράπονα ταῦτα προβάλλοντες νὰ ὑποβάλλωνται εἰς δεινὰ κολαστήρια διὰ νὰ μαρτυρήσωσιν ἂν ἦσαν ταῦτα ἀληθῆ ἢ ἁπλῶς προφάσεις· ἀλλ’ ἡ πλειονότης ἀπέκλινεν ὑπὲρ τῆς ἰδέας νὰ σταλῆ ἐπὶ τῆς γῆς εἷς ἀντιπρόσωπος τοῦ ὑποχθονίου κόσμου ὅπως ἐξετάσῃ ἐκ τοῦ σύνεγγυς τὰ πράγματα. Ἡ γνώμη αὕτη ὑπερίσχυσεν· ἀλλ’ ἐπειδὴ οὐδεὶς ἐδέχετο ἑκουσίως νὰ ὑποστῇ τὴν τοιαύτην δοκιμασίαν, ἡ ἐκλογὴ τοῦ ἀπεσταλμένου ἀνετέθη εἰς τὴν τύχην καὶ ὁ κλῆρος ἔπεσεν ἐπὶ τὸν Βελφεγώρ, ἁρχάγγελον πρὸ τῆς πτώσεως καὶ ἀρχιδιάβολον κατόπιν, κατέχοντα παρὰ τῇ αὐλῇ τοῦ ἡγεμόνος τοῦ σκότους ἓν τῶν ἀνωτάτων ἀξιωμάτων. Ἡ ἀποστολὴ αὐτοῦ ἐγένετο ὑπὸ τοὺς ἑξῆς ὄρους: θὰ ἐλάμβανεν 100 χιλιάδες δουκάτα — διότι, βλέπετε, δεῖ δὴ χρημάτων… καὶ δι’ αὐτοὺς ἀκόμη τοὺς διαβόλους! — θὰ ἔζη ἐπὶ τῆς γῆς ἐπὶ μίαν δεκαετίαν· θὰ ἐνυμφεύετο καὶ θὰ ἐλάμβανεν ἐκ πείρας γνῶσιν ἀκριβῆ τοῦ συζυγικοῦ βίου· μετὰ τὴν παρέλευσιν τῆς προθεσμίας ταύτης θὰ προσεποιείτο ὅτι ἀπέθνησκε καὶ θὰ ἐπανήρχετο εἰς τὸν ᾍδην ἵνα δώσῃ λόγον περὶ τῶν πεπραγμένων καὶ παραστήσῃ κατὰ πόσον ἦσαν βάσιμα τὰ παράπονα τῶν συζύγων. Ἀλλ’ ὁ σπουδαιότερος τῶν ὅρων ἦτο τοῦτο, ὅτι καθ’ ὅλην τὴν διάρκειαν τοῦ ἐπιγείου βίου του ὁ διάβολος ἔμελλε νὰ εἶνε ὑποκείμενος εἰς ὅλας μὲν τὰς ἀπολαύσεις, ἄλλα καὶ εἰς ὅλα τὰ δεινὰ τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως, ἤτοι εἰς τὰς νόσους, εἰς τὴν πενίαν, εἰς τὴν φυλάκισιν κλπ. ἐκτὸς ἂν ἤθελε κατορθώσει νὰ διαφύγῃ αὐτὰ διὰ τῆς εὐφυΐας του.
Ὁ Βελφεγὼρ ἐξέλεξε τόπον διαμονῆς την Φλωρεντίαν, μιᾷ δὲ τῶν ἡμερῶν εἰσῆλθεν εἰς τὴν πόλιν ταύτην μετὰ πομπῆς, παρακολουθούμενος ὑπὸ λαμπρᾶς συνοδείας οἰκετῶν καὶ θεραπόντων πεζῶν καὶ ἐφίππων, οἵτινες ἦσαν πάντες δαίμονες προσκεκολλημένοι εἰς τὴν ὑπηρεσίαν του. Κατῴκησεν εἰς πλουσίαν οἰκίαν ἐν τῇ συνοικίᾳ τῶν Ἁγίων Πάντων, διέδωκε δὲ ὅτι ἐκαλεῖτο Ροδερῖγος, ὅτι ἦτο εὐπατρίδης ἐκ Καστιλλίας, ὅτι εἶχεν ἐνωρὶς ἐκπατρισθῆ καὶ πλουτήσει εἰς Ἁλέπιον τῆς Συρίας, ἤρχετο δὲ εἰς Ἰταλίαν διὰ νὰ ζήσῃ καὶ νυμφευθῇ εἰς χώραν πεπολιτισμένην.
Ἡ φήμη τῆς ἐλεύσεως τοῦ ξένου μεγάλην προὐξένησεν αἴσθησιν εἰς τὴν πόλιν, ἐπειδὴ δὲ ὁ Ροδερῖγος ἐφαίνετο νέος τριακοντούτης περίπου, λίαν εὐειδὴς καὶ πλουσιώτατος, ἐθεωρήθη γαμβρὸς περιζήτητος καὶ αἱ νύμφαι τὸν ἐπολιόρκησαν. Αὐτὸς ἐξέλεξεν ἐξ ὅλων τὴν ὡραιοτέραν ἥτις ἐκαλεῖτο Ὁνέστα καὶ ἦτο θυγάτηρ τοῦ Ἀμερίκου Δονάτη, πτωχοῦ μὲν ἀλλ’ εὐπατρίδου, ὅστις ἐκτὸς αὐτῆς εἶχε τρεῖς ἄλλας κόρας ἐν ἡλικία γάμου καὶ τρεῖς υἱοὺς ἐνηλίκας. Οἱ γάμοι ἐτελέσθησαν μεγαλοπρεπῶς· ὁ νυμφίος οὐδὲν ἠθέλησε νὰ παραλείψῃ, ἐκ κενοδοξίας, ὡς πεπτωκὼς ἀρχάγγελος, καὶ τὸ χειρότερον, ἐπειδὴ ἦτο ὑποκείμενος εἰς ὅλα τὰ γήϊνα πάθη, ἐγένετο ἐρωτόληπτος πρὸς τὴν σύζυγον του.
Ἀλλ’ ἡ κυρία Ὁνέστα ἦτο δυστυχῶς χαρακτῆρος δυστρόπου καὶ ὑπεροπτικοῦ, βλέπουσα δὲ τὴν πρὸς αὐτὴν κλίσιν τοῦ συζύγου της ἐγένετο χειροτέρα. Εἶχεν ἀπαιτήσεις ἀνυποφόρους, ἐφέρετο πρὸς αὐτὸν σκαιῶς, ἐπέβαλλεν ἐπιτακτικῶς τὰς θελήσεις της καὶ ὁσάκις τῇ ἠρνεῖτο τι, τὸν ἐπέπληττεν αὐστηρῶς καὶ τὸν ὕβριζεν. Ὁ Ροδερῖγος ὑπέμενε τὰ πάντα ὡς ἐρωτευμένος ἀλλ’ ἐν τοσούτῳ ἤρχισαν νὰ γίνωνται μεγάλαι. Ἐδέησε νὰ βοηθήσῃ τὸν πενθερόν του ὅπως νυμφεύσῃ καὶ τὰς ἄλλας του θυγατέρας διὰ νὰ μὴ μείνωσι δὲ παραπονεμένοι καὶ οἱ γυναικαδελφοί του, ἔπεμψε τὸν ἕνα ἐξ αὐτῶν μὲ ἐμπορεύματα εἰς τὴν Ἀνατολήν, τοῦ δὲ ἑτέρου ἤνοιξεν ἓν χρυσοχοεῖον εἰς Φλωρεντίαν. Ἀλλ’ αἱ θυσίαι αὗται δὲν ἐμάλαξαν τὴν σκληροκάρδιον Ὁνέσταν, ἥτις ἐξηκολούθει νὰ σπαταλᾷ καὶ ν’ ἀσωτεύῃ. Κατὰ τὰς Ἀπόκρεω ἢ κατὰ τὰς ἑορτὰς τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου ἐδαπάνα ἀφειδῶς εἰς χοροὺς καὶ πολυτελεῖς πανηγύρεις· ὁμοῦ δὲ μὲ τὴν σπατάλην ἔβαινε προϊοῦσα καὶ ἡ δυστροπία της ἥτις ἔφθασεν εἰς τοιοῦτον βαθμόν, ὥστε οὐδεὶς ὑπηρέτης ἠδύνατο νὰ μένῃ εἰς τὴν οἰκίαν καὶ ὁ ἀτυχὴς σύζυγος δὲν εἶχε πλέον κανένα ἐμπιστευμένον διὰ νὰ τοῦ ἀνακοινώσῃ τὸν πόνον του καὶ ν’ ἀνακουφίζηται, ἐπειδὴ καὶ αὐτοὶ οἱ δαίμονες μὴ ὑποφέροντες τὴν τυραννίαν τῆς συζύγου του ἐδραπεύτευσαν ἀνὰ εἷς καί ἐπέστρεψαν εἰς τὰ καταχθόνια, προτιμῶντες τὸ πῦρ τὸ ἐξώτερον ἀπὸ τὴν ὑπηρεσίαν τοιαύτης γυναικός.
Μετὰ τοιοῦτον βίον τὸ ἀναπόφευκτον ἀποτέλεσμα δὲν ἐβράδυνε νὰ ἐπέλθῃ καὶ ἡ ἔνδεια ἤρχισε νὰ κρούῃ τὴν θύραν τοῦ πρώην πολυταλάντου Καστιλλιανοῦ. Ὁ Ροδερῖγος, ἀφοῦ ἐδαπάνησε τὰ χρήματά του ἤρχισε νὰ ζῇ μὲ ἐλπίδας καὶ μὲ δάνεια καὶ ἐπειδὴ ταῦτα ἐπανελήφθησαν συχνά, ἐγένετο γνωστὸς εἰς ὅλους τοὺς τοκογλύφους τῆς Φλωρεντίας. Ὁ Ροδερῖγος ἤλπιζεν ἐκ τῶν χρημάτων, ἅτινα εἶχε δώσει πρὸς τοὺς γυναικαδέλφους του, ἀλλ’ αἴφνης ἐγνώσθη ὅτι εἷς ἐξ αὐτῶν, ὁ ἐν τῇ Ἀνατολῇ εὑρισκόμενος, ἀπώλεσεν εἰς τὸ παιγνίδιον πᾶσαν αὐτοῦ τὴν περιουσίαν καὶ πάλιν μετ’ ὀλίγον ὅτι ὁ ἕτερος ἐρχόμενος μὲ φορτίον ἐμπορευμάτων ἐναυάγησεν, ἀπολέσας ὁλόκληρον τὸ φορτίον, τὸ ὁποῖον εἶχεν ἀμελήσει ν’ἀσφαλίσῃ. Οἱ δανεισταὶ πάραυτα συνῆλθον, ἀλλ’ ἐπειδὴ εἰσέτι δὲν εἶχε λήξει ἡ προθεσμία τῆς πληρωμῆς ἀπεφάσισαν νὰ τὸν ἐπιβλέπωσιν ἀγρύπνως μὴ δραπετεύσῃ. Ἐν τοσούτῳ ὁ ἀτυχὴς Ροδερῖγος, μὴ δυνάμενος πλέον νὰ ὑποφέρῃ τὴν ἀνυπόφορον τυραννίαν τῆς συζύγου του καὶ προβλέπων βίον φρικτότερον ἔτι κατὰ τὰς ἐπικειμένας ἡμέρας τῆς πενίας, μὴ ἔχων δὲ ἀφ’ ἑτέρου ἐλπίδα σωτηρίας ἀπεφάσισε νὰ φύγῃ καὶ ἱππεύσας λίαν πρωῒ ἐξῆλθε διὰ τῆς πύλης τοῦ Πρέτου. Οἱ δανεισταί του μαθόντες τὴν φυγήν του παρέλαβον καί τινας κλητῆρας τῆς ἐξουσίας καὶ ἔσπευσαν εἰς καταδίωξίν του. Ὁ φυγὰς μόλις ἀπεῖχεν ἓν μίλλιον ἐκ τῆς πόλεως, ὅτε ἐννοήσας ὅτι καταδιώκετο ἐτράπη διὰ μὲσου τῶν ἀγρῶν πρὸς τὸ μέρος τῆς Περέτολας· ἀλλὰ μὴ δυνάμενος νὰ προχωρῇ, ἀφῆκε τὸν ἵππον του καὶ ἐξακολουθήσας πεζὸς τὸν δρόμον του ἔφθασεν εἰς ἀγροτικήν τινα οἰκίαν τοῦ Ἰωάννου Ματθαίου δὲλ Βρίκα, ὅστις μόλις εἶχεν ἐπιστρέψει ἐκ τοῦ ἀγροῦ διὰ νὰ δώσῃ φαγητὸν εἰς τοὺς βόας του. Προσέπεσεν εἰς τοὺς πόδας τοῦ χωρικοῦ καὶ τὸν παρεκάλεσε νὰ τὸν σώσῃ, ὑπισχνούμενος ὅτι εἰς ἀνταμοιβὴν θὰ τὸν καθίστα πλούσιον. Ὁ Ἰωάννης Ματθαῖος τὸν ἔκρυψεν ὑπὸ σωρὸν κόπρου καὶ ὅτε μετ’ ὀλίγον ἔφθασαν οἱ διῶκταί του καὶ τὸν ἠρώτησαν, δὲν ἐφανέρωσε πρὸς αὐτοὺς τίποτε. Ὥστε μετά τινας ἐρεύνας ἠναγκάσθησαν νὰ ἐπιστρέψωσιν ἄπρακτοι.
Ἐξελθὼν ἐκ τῆς κρύπτης του ὁ Ροδερῐγος ἀφοῦ ηὐχαρίστησε τὸν χωρικὸν, ἀπεκάλυψεν εἰς αὐτὸν τίς ἦτο καὶ ποία ἦτο ἡ ἱστορία του ἐξ ἀρχῆς. Ὑπεσχέθη δὲ αὐτῷ ὅτι θὰ τὸν πλουτίσῃ διὰ τοῦ ἑξῆς μέσου ἀπόφασιν εἶχεν ἕως νὰ παρέλθῃ ἡ δεκαετὴς προθεσμία τῆς ἐπὶ γῆς διαμονῆς του νὰ ἐκδικηθῇ τὰς γυναῖκας δι’ ὅσα κακὰ ὑπέστη, νὰ εἰσέρχηται εἰς τὸ σῶμὰ των καὶ νὰ τὰς δαιμονίζῃ… «Ὅταν ἀκούσῃς ὅτι ἐδαιμονίσθη καμμία γυνή, ἐξηκολούθησεν ὁ δαίμων, εἰπὲ ὅτι δύνασαι νὰ τὴν θεραπεύσῃς, ἐγὼ δὲ ὅστις θ’ ἀντιστῶ εἰς ὅλους τοὺς ἐξορκισμοὺς καὶ τὰς θεραπείας, ἅμα ἰδῶ σέ, θὰ φύγω καὶ θὰ ἐλευθερώσω τὴν πάσχουσαν, Τοιουτοτρόπως θὰ κερδίσῃς πολλά· σοῦ συνιστῶ ὅμως ἀφοῦ πλουτήσῃς, νὰ μὴ τολμήσῃς πλέον νὰ παρουσιασθῇς ἐνώπιόν μου, διότι ἄλλως θὰ σὲ κακοποιήσω.» Καὶ ταῦτα εἰπὼν ἀπῆλθε καταλιπὼν ἐνεὸν τὸν χωρικόν.
Τῷ ὄντι ὁ Ροδερῖγος ἢ Βελφεγὼρ ἐτήρησε τὴν ὑπόσχεσίν του καὶ μετ’ ὀλίγον ἐγνώσθη ὅτι μία εὐγενὴς δέσποινα, ἡ θυγάτηρ τοῦ Ἀμβροσίου Ἀμαδέη καὶ σύζυγος τοῦ Βενιγιούτου Ταβαλδούτση ἦτο δαιμονιῶσα. Πάραυτα ἐτέθησαν ὅλα τὰ μέσα τῆς θεραπείας, καὶ ἰδίως τὰ ὡς δραστηριώτατα θεωρούμενα θρησκευτικά. Ἐπέθηκαν ἐπ’ αὐτῆς τὴν χάριν τοῦ ἁγίου Ζανοβίου καὶ τὸν μανδύαν τοῦ ἁγίου Ἰωάννου Γουαλβέρτου, ἀλλ’ εἰς μάτην· ὁ δαίμων οὐ μόνον δὲν ἔφευγεν, ἀλλὰ καὶ διὰ νὰ δείξῃ ὅτι ἦτο πραγματικῶς δαίμων ἐφθέγγετο λατινιστὶ, συνωμίλει περὶ διαφόρων φιλοσοφικῶν ζητημάτων καὶ τὸ περιεργότερον ἀπεκάλυπτε τὰ ἁμαρτήματα τῶν ἄλλων. Αἴσθησιν ἰδίως ἐνεποίησε τὸ ἀποκαλυφθὲν παρ’ αὐτοῦ ἁμάρτημα ἑνὸς μοναχοῦ, ὅστις ἐθεωρεῖτο ἕως τότε εἰς ἄκρον ἐνάρετος καὶ ὅστις ἐν τούτοις διετήρει εἰς τὸ κελλίον του ἐπὶ τέσσαρα ἔτη νεαρὰν γυναῖκα μετημφιεσμένην εἰς δόκιμον μοναχόν.
Ὁ Ἰωάννης Ματθαῖος παρουσιάσθη τότε καὶ προσηνέχθη νὰ θεραπεύσῃ αὐτὸς τὴν πάσχουσαν, ζητήσας ὡς ἀμοιβὴν 500 φλωρία, διὰ ν’ ἀγοράσῃ ἐν κτῆμα παρὰ τὴν Περίτολαν. Ἀφοῦ δὲ ἐδέχθησαν τὴν πρότασίν του, διέταξε πρότερον νὰ γείνωσι πολλαὶ λειτουργίαι, εἶτα προσεποιήθη τάχα ὅτι ἀπέτεινεν ἐξορκισμοὺς πρὸς τὸ ἀκάθαρτον πνεῦμα καὶ κατόπιν κύψας εἰς τὸ οὖς τῆς δαιμονιώσης, συνεννοήθη μὲ τὸν Ροδερῖγον. « — Τὸ ποσὸν τὸ ὁποῖον θὰ λάβῃς πρὸς ἀνταμοιβὴν δὲν σὲ ἀρκεῖ νὰ πλουτήσῃς, εἶπεν αὐτῷ ὁ δαίμων· ἀλλ’ ἐγὼ μετὰ ταῦτα θὰ εἰσέλθω εἰς τὸ σῶμα τῆς θυγατρὸς τοῦ βασιλέως τῆς Νεαπόλεως. Ἔλα σὺ νὰ τὴν θεραπεύσῃς καὶ ἀφοῦ ἀμειφθῇς γενναίως ἄφησέ με πλέον ἥσυχον.»
Ἡ δαιμονιῶσα δέσποινα ἰάθη πρὸς μεγάλην ἔκπληξιν πάντων καὶ ἡ φήμη τῆς εἰδικῆς ἱκανότητος τοῦ χωρικοῦ ἤρχισε νὰ διαδίδεται, ὅτε μετ’ ὀλίγον κατέστη γνωστὸν καθ’ ἅπασαν τὴν Ἰταλίαν ὅτι ἡ θυγάτηρ τοῦ βασιλέως τῆς Νεαπόλεως Καρόλου προσεβλήθη ὑπὸ φοβεροῦ δαιμονίου. Ὅλα τὰ μέσα καὶ ἐκεῖ ἐτέθησαν εἰς ἐνέργειαν ἀλλ’ ἀνωφελῶς ἕως ὅτου προσεκλήθη καὶ ὁ Ἰωάννης Ματθαῖος, ὅστις καὶ τὴν ἐθεράπευσεν. Ἀλλὰ καθ’ ἣν στιγμὴν ἐπρόκειτο ν’ ἀπέλθῃ ὁ Ροδερῖγος ὑπέμνησεν αὐτῷ τοὺς ὄρους τῆς συμφωνίας, μὲ τὴν ἀπειλὴν ὅτι ἂν ἤθελε τοὺς παραβῇ, θὰ τὸν ἔβλαπτεν ὅσον τὸν εἶχεν ὠφελήσῃ.
Ὁ Ἰωάννης Ματθαῖος λαβὼν ὡς ἀμοιβὴν διὰ τὴν τελευταίαν αὐτοῦ θεραπείαν 50 χιλιάδας δουκάτα ἔζη ἀνέτως ἐν Φλωρεντίᾳ, ὅτε αἴφνης διεδόθη ἡ φήμη ὅτι ἐδαιμονίσθη ἡ θυγάτηρ τοῦ βασιλέως τῆς Γαλλίας Λουδοβίκο Ζ′. Εἰς μάτην ὁ ἰσχυρὸς μονάρχης ἐπεκαλέσθη τὴν βοήθειαν τῶν ἰατρῶν, εἰς μάτην κατέφυγεν εἰς τὰ ὑποδεικνυόμενα παρὰ τῆς θρησκείας μέσα· τὰ πάντα ἀπέβησαν μάταια· ἐν μόνον μέσον ὑπελείπετο νὰ προσκληθῇ ὁ ἰάσας τὴν θυγατέρα τοῦ βασιλέως τῆς Νεαπόλεως. Ὁ βασιλεὺς ἔπεμψεν ἀπεσταλμένους εἰς Φλωρεντίαν, ἀλλ’ ὁ Ἰωάννης Ματθαῖος τρέμων ἐκ τοῦ φόβου τοῦ νὰ ἐκτεθῇ εἰς τὴν ὀργὴν τοῦ δαίμονος ἠρνήθη προφασιζόμενος ἀσθένειαν. Οἱ πρέσβεις τότε τοῦ βασιλέως ἀπετάθησαν πρὸς τὰς ἀρχὰς τῆς πόλεως, αἵτινες ἠνάγκασαν τὸν Ἰωάννην Ματθαῖον νὰ ὑπακούσῃ εἰς τὴν ἐπιθυμίαν του.
Ὅθεν ἑκὼν ἄκων ὁ πρώην ἀγρότης μετέβη εἰς Παρισίους, προσεπάθησε δὲ νὰ ἐκλιπαρήσῃ τὸν βασιλέα ὅπως εἰ δυνατὸν ἀποφύγῃ τὴν ἐπικίνδυνον δοκιμασίαν. Εἶπεν αὐτῷ ὅτι ναὶ μὲν ἄλλοτε ἐθεράπευσε δαιμονιῶντας, ἀλλὰ ὅλα τὰ τοιαῦτα πάθη δὲν ἦσαν θεραπεύσιμα· ὅτι ἰδιαζόντως τὸ τῆς θυγατρός του ἦτο δεινὸν καὶ δὲν ἴσχυον κατ’ αὐτοῦ ἐξορκισμοὶ καὶ βασκανεῖαι· ὅτι ὑπακούων εἰς τὴν βασιλικὴν προσταγὴν θὰ ἀπεπειρᾶτο νὰ θεραπεύσῃ τὴν πάσχουσαν, παρεκάλει ὅμως νὰ τύχῃ συγγνώμης ἂν ἡ ἀπόπειρα του ἤθελεν ἀποτύχει. Ὁ βασιλεὺς ὅμως ἀποδίδων εἰς κακὴν θέλησιν τὰς προφάσεις του ἐδήλωσεν αὐτῷ ῥητῶς ὅτι ἐν περιπτώσει ἀποτυχίας ἤθελε τὸν ἀπαγχονίσει. Ὁ ταλαίπωρος χωρικὸς ἠθέλησε τότε νὰ ἴδῃ τὴν κόρην διὰ νὰ ἐπικαλεσθῇ κρυφίως τὴν εὐσπλαγχνίαν τοῦ δαίμονος, διὸ πλησιάσα· παρέστησεν αὐτῷ τὴν δεινήν του ἀμηχανίαν, ὑπέμνησε τὰς ἐκδουλεύσεις του καὶ τὸν καθικέτευσε νὰ φύγῃ ἀπὸ τῆς κόρης διὰ νὰ σωθῇ αὐτός. Ἀλλ’ ὁ Ροδερῖγος ἦτο ἀδυσώπητος. « — Ἀχρεῖε! ἀνεφώνησε μετὰ τριγμοῦ ὀδόντων, διατί ἐτόλμησες νὰ ἔλθῃς πάλιν ἐνώπιόν μου; δὲν σ’ ἐπλούτισα ἀρκετά; Θὰ σὲ κάμω νὰ ἰδῇς ποῖος εἶμαι καὶ θὰ συνεργήσω νὰ κρεμασθῇς γρήγορα!»
Ἐν τοιαύτῃ φρικτῇ ἀμηχανίᾳ διατελῶν ἐσκέφθη νὰ καταφύγῃ εἰς τέχνασμά τι ὅπως σωθῇ. Εἶπεν εἰς τὸν βασιλέα ὅτι τὸ βασανίζον τὴν θυγατέρα του πονηρὸν πνεῦμα ἦτο ἐκ τῶν φοβερωτάτων καὶ ὅτι αἱ εὐχαὶ καὶ οἱ ἐξορκισμοὶ δὲν ἴσχυον· ἓν μόνον ὑπελείπετο τελευταῖον πείραμα, ἄλλα πρὸς τοῦτο ἦτο ἀνάγκη νὰ γίνῃ ὅ,τι αὐτὸς ἤθελεν ὑπαγορεύσει. Εἶπε λοιπὸν νὰ στηθῇ ἐπὶ τοῦ ναοῦ τῆς Παναγίας μεγάλη ἐξέδρα ἐστολισμένη μὲ παραπετάσματα, ἐφ’ ἧς νὰ συναχθῶσι μετὰ τοῦ βασιλέως πάντες οἱ ἄρχοντες, οἱ μεγιστᾶνες τοῦ βασιλείου μὲ πολυτελεῖς στολὰς καὶ ὁ κλῆρος μὲ πολύτιμα ἄμφια ἐν τῷ μέσῳ τῆς ἐξέδρας νὰ ἐνεργῇ θυσιαστήριον· τὴν Κυριακὴν μετὰ τὴν τελετὴν ἐπισήμου λειτουργίας νὰ ἀχθῇ ἐπὶ τῆς ἐξέδρας ἡ πάσχουσα. Εἰς μίαν γωνίαν τῆς πλατείας ἔπρεπε νὰ ὑπάρχῃ ὁμὰς ἐξ εἴκοσι τοὐλάχιστον μουσικῶν φερόντων τύμπανα, σάλπιγγας, κύμβαλα καὶ ἄλλα θορυβώδη ὄργανα, οἵτινες, μόλις αὐτὸς ἀπὸ τῆς ἐξέδρας
ἤθελε δώσει τὸ σύνθημα ἀφαιρῶν τὸν πῖλόν του, ν’ ἀρχίσωσι θορυβώδη συμφωνίαν προχωροῦντες ταυτοχρόνως πρὸς τὴν ἐξέδραν.Τὰ πάντα παρεσκευάσθησαν καθὰ αὐτὸς ἀπῄτησε καὶ ἡ δαιμονιζομένη ἤχθη ἐπὶ τῆς ἐξέδρας συνοδευομένη ὑπὸ δύο ἐπισκόπων. Βλέπων τὸ συνηγμένον πλῆθος καὶ τὴν παράταξιν ἠπόρει καὶ διελογίζετο: «Τί ἆρά γε σχεδιάζει ὁ χωριάτης αὐτός; Μήπως θέλει νὰ μὲ ἐκπλήξῃ; ἀλλ’ ἐγὼ εἶδα εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ εἰς τὸν ᾍδην θεάματα πολὺ ὑπέρτερα!»
Διὰ τοῦτο ὅταν ἐπλησίασε περίτρομος ὁ Ἰωάννης Ματθαῖος ἀπετάθη πρὸς αὐτὸν ὀργίλος: « — Ἐλπίζεις τοῦ εἶπε, νὰ διαφύγῃς τὴν ἰδικήν μου ὀργὴν καὶ τὴν τοῦ βασιλέως; ἀλλὰ δὲν θὰ τὸ κατορθώσῃς ἄθλιε!» Ὁ Ἰωάννης Ματθαῖος πάλιν τὸν καθικέτευσε νὰ τὸν εὐσπλαγχνισθῇ, ἀλλ’ ὁ δαίμων ἔμενεν ἀνένδοτος. Τότε ἀπηλπισμένος ἐποίησε τὸ συμφωνηθὲν σύνθημα… Βοὴ καταχθόνιος, συμφωνία τρομακτικὴ ὀργάνων θορυβωδῶν ἀντήχησεν εὐθὺς καὶ ὁ θόρυβος ἐφαίνετο προχωρῶν πρὸς τὴν ἐξέδραν.
— Τί τρέχει; τί συμβαίνει; ἠρώτησεν ὁ Ροδερῖγος.
— Τί τρέχει; ἀπήντησεν ὁ χωρικός· δὲν τὸ ἔμαθες; ἡ σύζυγός σου μαθοῦσα ὅτι εὑρίσκεσαι ἐδῶ, ἔρχεται μετὰ μεγάλης πομπῆς νὰ σὲ παραλάβῃ.
Ἐμβρόντητος ὁ δαίμων ἐκ τῆς φοβερᾶς ταύτης ἀγγελίας, χωρὶς νὰ σκεφθῇ, χωρὶς νὰ ἐξετάσῃ διόλου ἂν ἦτο αὕτη λογικὴ καί πιθανή, ὑπὸ τοιούτου κατελήφθη δέους, ὥστε παραχρῆμα ἀπελευθερώσας τὴν βασιλόπαιδα, ἔφυγε κατευθεῖαν εἰς τὸν ᾍδην προτιμῶν νὰ ἐπανέλθῃ πρὸ τῆς τεταγμένης προθεσμίας καὶ νὰ ὑποστῇ ὁσαδήποτε βασανιστήρια παρὰ τὰς νέας δυσαρεσκείας, τὰς πλήξεις καὶ τοὺς κινδύνους τοῦ συζυγικοῦ βίου.
Δὲν ὑποτιμῶ τόσον τὴν νοημοσύνην τῶν ἀναγνωστῶν ὥστε νὰ προσθέσω καὶ τὸ ἐπιμύθιον τοῦ χαριεστάτου μύθου, τὸ ὁποῖον εἶνε αὐτόδηλον. Ἄδηλον εἶνε μόνον ἂν οἱ ἀμείλικτοι τοῦ ᾍδου κριταὶ ἐπείσθησαν ἐκ τῆς ἀκαταμαχήτου μαρτυρίας τοῦ Βελφεγὼρ νὰ μετριάσωσιν τὴν αὐστηρότητα διὰ τοὺς ἀτυχεῖς βροτοὺς τοὺς σχόντας ἐπὶ γῆς τὴν τύχην τοῦ Ροδερίγου. Οἱ διερχόμενοι τὸ τριβολῶδες στάδιον τοῦ συζυγικοῦ βίου μίαν ἡμέραν ἴσως θὰ τὸ μάθωσιν.
- (Ἀθῆναι, Σεπτέμβριος τοῦ 1890)
Χαραλαμποσ Αννινοσ
- ↑ ΣΗΜ. — Διὰ τοῦ χαριεστάτου τούτου δημοσιεύματος, ὅπερ βραδέως, μόλις κατὰ τὸ πέρας τῆς τυπώσεως, ἀπέστειλεν ἡμῖν πρὸς καταχὼρησιν ὁ γνωστὸς ἐπὶ κομψότητι καὶ σπινθηριζούσῃ εὐφυΐᾳ ἡδυεπὴς λογοτέχνης καὶ διαπρεπὴς ἡμῶν συνεργάτης κ. Χ. Ἄννινος, κλείομεν τὴν ἐτησίαν πνευματικὴν πινακοθήκην τοῦ ἐφετεινοῦ Ἡμερολογίου τοῦ 1891, οὗ οἱ ἁπανταχοῦ ἀναγνῶσται μετὰ χαρᾶς θὰ ἐντρυφῆσωσι καὶ αὖθις εἰς τὰς πλήρεις χαριτολογίας καὶ ἀττικοῦ ἅλατος ὡραίας ᾧδε σελίδας ἀποκομίζοντες ἀρίστας καὶ τὰς τελευταίας ἐντεῦθεν ἐντυπώσεις.