Εθνικόν Ημερολόγιον του Έτους 1891/Βιογραφική πινακοθήκη του 1891 έτους

Από Βικιθήκη
Ἐθνικὸν Ἡμερολόγιον τοῦ Ἔτους 1891
Συγγραφέας: Ανώνυμος
Βιογραφικὴ πινακοθήκη τοῦ 1891 ἔτους



Χαριλαοσ Τρικουπησ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ
ΤΟΥ 1891 ΕΤΟΥΣ

ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΤΡΙΚΟΥΠΗΣ
[Ἴδε εἰκόνα ἐν σελ. 79]

Ο Χαρίλαος Τρικούπης υἱὸς τοῦ Σπυρίδωνος Τρικούπη, τοῦ πρώτου πρωθυπουργοῦ τῆς Συνταγματικῆς βασιλείας Ὄθωνος, ἐγεννήθη τῇ 11ῃ Ἰουλίου 1833 καὶ διήνυσεν ἐπί τινα χρόνον ἐν Ἀθήναις τὰς πρώτας αὐτοῦ σπουδάς. Μεθ’ ὃ, διορισθέντος τοῦ πατρὸς αὐτοῦ πρέσβεως ἐν Παρισίοις, μετέβη αὐτόθι καὶ ὁ Χαρίλαος γενόμενος μετὰ μικρὸν διδάκτωρ τῆς Νομικῆς, καὶ ἀσχοληθεὶς ἰδίᾳ εἰς τὰς πολιτειακὰς ἐπιστήμας, ὧν αἰσίαν ἐφαρμογὴν κατήρξατο νεώτατος ἔτι, ὡς γραμματεὺς τῆς ἐν Λονδίνῳ πρεσβείας, ὅπου μετά τινα χρόνον εἶχεν διορισθῇ καὶ ὁ πατὴρ αὐτοῦ. Τῷ 1862, κατελθόντος τοῦ πατρός του εἰς τὴν Ἑλλάδα, ἀνέλαβε τὴν διεύθυνσιν τῆς πρεσβείας ὁ Χαρίλαος σταλεὶς βραδύτερον καὶ ὡς ἀντιπρόσωπος τῶν ἐν Μαγκεστρίᾳ ὁμογενῶν ἐν τῇ τακτικῇ συνελεύσει, ἥτις προςεκλήθη μετὰ τὴν μεταβολὴν τοῦ 1862. Τῷ 1864 ἀπεστάλη εἰς Λονδῖνον ἵνα πραγματευθῇ τὰ τῆς ἑνώσεως τῶν Ἰονίων Νήσων μετὰ τῆς Ἑλλάδος. Ἡ ἀποστολὴ ἐκείνη, εἰς ἣν ἀναντιρρήτως εἶχε διαπρέψει, ὑπῆρξεν ἠ πρώτη ἀφετηρία τοῦ μέλλοντος πολιτικοῦ σταδίου του. Τῷ 1866 μετέσχε τοῦ ὑπουργείου Κουμουνδούρου ὡς ὑπουργὸς τῶν Ἐξωτερικῶν λίαν εὐδοκίμως, μολονότι τὰ πολιτικὰ πράγματα διήνυον κρίσιμον περίοδον ἕνεκεν τῆς ἐν Κρήτῃ ἐπαναστάσεως. Ἀπομακρυνθέντος τῆς ἐξουσίας τοῦ ὑπουργείου Κουμουνδούρου ὁ κ. Τρικούπης ἐξηκολούθει μέχρι τοῦ 1870 πολιτευόμενος ἐν Μεσολογγίῳ, ἔνθα ταχέως εἶχεν ἀποκτήσει πολιτικὴν δύναμιν, καίπερ ἀντιπαλαίων πρὸς ἰσχυρότατον πολιτικὸν ἄνδρα, τὸν ἀείμνηστον Ἐπαμεινώνδαν Δεληγεώργην, ὃν εἶχε δημιουργήσει ἡ πολιτικὴ μεταβολὴ τοῦ Ὀκτωβρίου. Τῷ 1870 τῷ προηνέχθη ὑπὸ τοῦ Κουμουνδούρου ἡ ἐν Κωνσταντινουπόλει ἑλληνικὴ πρεσβεία. Ἀλλ’ ὁ διορισμὸς οὗτος δὲν ἐπραγματοποιήθη.

Ἐν ἔτει 1872 ἱδρύθη τὸ λεγόμενον πέμπτον κόμμα ἐν τῇ Βουλῇ, ἀπαρτισθὲν ἐκ φίλων κυρίως τοῦ Κουμουνδούρου δυςηρεστημένων καὶ ἀποστεργόντων τὴν πολιτικὴν αὐτοῦ, ἐν οἷς ὁ Λομβάρδος, ὁ Κεχαγιᾶς, ὁ Κυβερνήτης Πετιμεζᾶς, καί τινες Ἑπτανήσιοι. Καίπερ δὲ νεώτερος πάντων ὁ κ. Τρικούπης, ἀνεγνωρίσθη ὡς ἀρχηγὸς τοῦ κόμματος τούτου, κληθεὶς ὑπὸ τοῦ Βασιλέως εἰς σχηματισμὸν ὑπουργείου τῷ 1875, μετὰ τὴν πτῶσιν τοῦ ὑπουργείου Βούλγαρη, καθ’ οὗ εἶχεν ἐξαγριωθῇ ἡ κοινὴ γνώμη, ὡς αὐταρχικῶς κυβερνῶντος. Τὸ νέον ὑπουργεῖον ἂν καὶ εἶχε ν’ ἀντιπαλαίσῃ πρὸς τέσσαρα ἐν τῇ Βουλῇ ἰσχυρὰ κόμματα τῶν Βούλγαρη, Κουμουνδούρου, Δεληγεώργη καὶ Ζαΐμη, ἐξῆλθεν οὐχ ἧττον νικηφόρον ἐκ τῆς δυςχερείας ταύτης, διέλυσε τὴν Βουλὴν καὶ διέταξε νέας ἐκλογάς, μεθ’ ἂς συνελθούσης τῆς Βουλῆς ἠναγκάσθη νὰ παραιτηθῇ ὡς μειονοψηφοῦν. Τῷ 1877 μετέσχε τοῦ Οἰκουμενικοῦ κληθέντος ὑπουργείου ὑπὸ τὸν ναύαρχον Κανάρην, ὑφ’ ὃν ἔλαβον μέρος ὡς ὑπουργοὶ καὶ οἱ ἄλλοι ἀρχηγοὶ τῶν κομμάτων, πλὴν τοῦ Βούλγαρη, ὑπείκοντες εἰς τὴν πίεσίν τῆς δημοσίας γνώμης, ἀξιούσης τὴν συνεργασίαν ὅλων τῶν μερίδων χάριν τῶν ἐθνικῶν ὑποθέσεων, ἀπειλουμένων ὑπὸ τῆς ἐν τῇ Ἀνατολῇ περιπλοκῆς μετὰ τὴν ἐν Ἐρζεγοβίνῃ ἐπανάστασιν καὶ τὸν ἐντεῦθεν ἐκραγέντα ῥωσσοτουρκικὸν πόλεμον. Ὡς εἱκὸς τὶ οἰκουμενικὸν ὑπουργεῖον τοῦτο, μηδὲν δυνάμενον νὰ πράξῃ ὑπὲρ τῶν ἀξιώσεων τοῦ ἔθνους, ἀπαρασκεύου ὄντος ἐντελῶς, παρῃτήθη μετὰ τὴν συνθήκην τοῦ Ἁγίου Στεφάνου, δι’ ἧς ἢ Ρωσσία νικηφόρος ἐπέβαλεν ἐξευτελιστικοὺς ὅρους διὰ τὴν Τουρκίαν καὶ ἐσχηματίσθη νέον ὑπὸ τὸν Κουμουνδοῦρον. Ὡς γνωστὸν ἡ ἀγγλικὴ πολιτικὴ ἀνέτρεψε τοὺς ὅρους τῆς Συνθήκης τοῦ Ἁγίου Στεφάνου καὶ προεκάλεσε τὸ μέγα ἐν Βερολίνῳ πολιτικὸν Συνέδριον τοῦ 1878, εἰς ὃ ὁ κ. Τρικούπης ἔλαβε τὴν ἐντολὴν ὑπὸ τῆς Κυβερνήσεως νὰ ἀντιπροσωπεύσῃ τὰ δίκαια τῆς Ἑλλάδος, ἀλλ’ οὗτος ἀπεποιήθη διαφωνήσας ὡς πρὸς τὴν ἐν Βερολίνῳ ληπτέαν ἐνέργειάν του, ἀντ’ αὐτοῦ δὲ μετέβη ὁ τότε ὑπουργὸς τῶν Ἐξωτερικῶν κ. Θ. Δεληγιάννης, οὗ τὴν ἐν τῷ Συνεδρίῳ ἐκείνῳ πολιτικὴν ἐπέκρινεν εἶτα δριμύτατα ὁ κ. Τρικούπης.

Τῷ 1888 ὁ Τρικούπης, μετὰ τὴν πτῶσιν τοῦ Κουμουνδούρου, ἀνέλαβε τὸν σχηματισμὸν τοῦ νέου ὑπουργείου καὶ εἰςήγαγεν εἰς τὸν οἰκονομικὸν ὀργανισμὸν τοῦ τόπου σπουδαιοτάτην μεταρρύθμισιν, τὴν κατάργησιν τῆς δεκάτης ἐπὶ τῶν δημητριακῶν καρπῶν καὶ τὴν ἀντικατάστασιν αὐτῆς διὰ τοῦ ἐπὶ τῶν ἀροτριώντων κτηνῶν φόρου. Ἐπίσης ἕτερον ἔργον ἄξιον λόγου τῆς τότε ὑπουργείας τοῦ κ. Τρικούπη εἶνε ἡ διαταχθεῖσα ἐπιστράτευσις τῶν στρατιωτικῶν δυνάμεων τῆς χώρας, ἀποτέλεσμα τῆς ὁποίας ὑπῆρξεν ἡ παραχώρησις μέρους τῆς Θεσσαλίας καὶ Ἠπείρου εἰς τὴν Ἐλλάδα, πραγματοποιηθεῖσα ὑπὸ τοῦ ὑπουργείου Κουμουνδούρου, διαδεχθέντος ἐν τῇ ἐξουσίᾳ μετά τινας μῆνας τὸν κ. Τρικούπην. Ἀλλ’ ἕνεκεν τῆς κολοβώσεως τῶν ὑπὸ τοῦ ἐν Βερολίνῳ Συνεδρίου παραχωρηθέντων τῇ Ἑλλάδι ὁρίων τὸ ὑπουργεῖον Κουμουνδούρου κατέστη ἀντιδημοτικόν, κατηγορηθὲν ὅτι δὲν εἰργάσθη μετὰ τῆς δεούσης διπλωματικῆς δεξιότητος ἐν τῇ περιστάσει ταύτῃ. Δι’ ὃ αἱ ὑπ’ αὐτοῦ διεξαχθεῖσαι ἐν Ἑλλάδι ἐκλογαὶ ἥκιστα, ἀπέβησαν εὐνοϊκαὶ διὰ τὸ ὑπουργεῖον Κουμουνδούρου, οὕτω δὲ ἡ μεγάλη πλειονοψηφία τοῦ τόπου ἐκηρύχθη κατ’ αὐτοῦ ὑποδείξασα εἰς τὸ Στέμμα, ὡς ἀντικαταστάτην αὐτοῦ τὸν κ. Τρικούπην, Ἔκτοτε ἄρχεται ὁ ἀληθὴς πολιτικὸς βίος τοῦ κ. Τρικούπη, παραμείναντος ἐν τῇ ἐξουσίᾳ ἐπὶ τρία συνεχῆ ἔτη καὶ τρεῖς μῆνας κατὰ τὴν περίοδον ταύτην πρωτοφανῆ εἰς τὰ χρονικὰ τῆς συνταγματικῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου. Κατὰ τὸ διάστημα τοῦτο ὁ κ. Τρικούπης προςηλώθη ἰδίως καὶ κατέγινεν εἰς τὴν διαρρύθμισιν τῶν οἰκονομικῶν τῆς χώρας ἀφ’ ἑνὸς καὶ εἰς τὴν ἐν τῷ μεταξὺ βαθμιαίαν παρασκευὴν τῶν ἐθνικῶν δυνάμεων, διότι μόνον οὕτω ἐπίστευε καὶ πιστεύει ὅτι τὸ ἔθνος δύναται νὰ παραστῇ ἡμέραν τινὰ εὐπρόςωπον ἐν ἐνδεχομένῃ μεταβολῇ τοῦ ἐν τῇ Ἀνατολῇ καθεστῶτος. Πρὸς τοῦτο δὲ ἐνόμισεν ἀπαραίτητον τὴν ἀνόρθωσιν τῆς οἰκονομικῆς πίστεως τῆς Ἑλλάδος καὶ τὴν ἐντεῦθεν εἰςροήν ξένων κεφαλαίων, πρὸς καλλιέργειαν τῶν πλουτολογικῶν πόρων αὐτῆς, διὰ τῆς κατασκευῆς δημοσίων ἔργων καὶ πρὸ πάντων διὰ τῆς ἀναπτύξεως τῶν μέσων τῆς συγκοινωνίας. Ἀλλ’ ὅπως παγιωθῇ ἡ δημοσία πίστις τῆς χώρας ἔπρεπε νὰ ἐπιτύχῃ τὸ ἰσοζύγιον τοῦ προϋπολογισμῦ, τοῦθ’ ὅπερ ἀπέβαινεν ὅλως ἀδύνατον ἄνευ ἐπιβολῆς φόρων, εἰς ἀντάλλαγμα τῶν ὁποίων νὰ ἀνοιχθῶσιν ἀμοιβαίως εὐρύτερα στάδια ἐργασίας καὶ παραγωγῆς εἰς τὸν τόπον. Ἡ πολιτικὴ ὅθεν τοῦ κ. Τρικούπη κατ’ ἀνάγκην ἔπρεπε νὰ ᾗ πολιτικὴ τῶν φόρων, ἥτις ἑπόμενον ἦτο νὰ παρεξηγηθῇ ἐν τῇ διανοίᾳ τοῦ λαοῦ καὶ νὰ ἐξεγείρῃ ἰσχυρὰν ἀντίδρασιν, ἐκδηλωθεῖσαν κατὰ τὰς ἐκλογὰς τῆς 7ης Ἀπριλίου τοῦ 1875, συνεπείᾳ τῶν ὁποίων, παραιτηθέντος τοῦ κ. Τρικούπη, ἀνέλαβε τὴν διαχείρισιν τῶν κοινῶν ὁ κ. Θ. Δεληγιάννης.

Ἀλλ’ ἐνῷ τὸ νέον ὑπουργεῖον ὑπέσχετο ἐλάττωσιν τῶν φόρων καὶ οἰκονομίας ἐπὶ τοῦ προϋπολογισμοῦ, αἴφνης καταληφθὲν ὑπὸ τῆς πολιτικῆς περιπλοκῆς, ἣν ἐπήνεγκε τὸ κατὰ τὸν Σεπτέμβριον τοῦ ἔτους ἐκείνου πραξικόπημα τῶν Βουλγάρων ἐν Φιλιππουπόλει, καὶ ὑπεῖκον εἰς τὴν ἐξέγερσιν τοῦ φιλοπολέμου δημοσίου φρονήματος διέταξε τὴν ἐπιστράτευσιν τῶν στρατιωτικῶν δυνάμεων τῆς χώρας, ἥτις μετὰ ἑπτὰ μηνῶν κυμάνσεις καὶ ἀβεβαιότητας κατέληξεν, ὡς γνωστόν, εἰς τὸν ὑπὸ τῶν ξένων Δυνάμεων ἐνεργηθέντα ναυτικὸν ἀποκλεισμόν, συνέπεια τοῦ ὁποίου ὑπῆρξεν ἡ παραίτησις τοῦ ὑπουργείου Δεληγιάννη καὶ ὁ σχηματισμὸς προςωρινοῦ ἀχρόου ὑπουργείου ὑπὸ τὸν κ. Α. Βάλβην. Ἀλλὰ μετ’ ὀλίγον ἡ ἐν τῇ Βουλῇ πλειονοψηφία, τέως πολεμιωτάτη τῷ κ. Τρικούπῃ, ὑποδεικνύει ἐν τούτοις αὐτὸν εἰς τὸ Στέμμα ὡς τὸν μόνον δυνάμενον νὰ ἐξαγάγῃ τὸ ἔθνος καὶ τὴν βασιλείαν τῆς ἐπισφαλοῦς ἐκείνης θέσεως. Οὕτω δὲ ἀπὸ τὸν Μάϊον τοῦ 1876 ἀνῆλθεν ἐκ νέου εἰς τὴν ἐξουσίαν ὁ κ. Τρικούπης παραμείνας διαρκῶς ἐπὶ τέσσαρα καὶ ἥμισυ ἔτη, συνεχίζων τὴν αὐτὴν πολιτικὴν τῆς οἰκονομικῆς ἀναδιοργανώσεως τοῦ ἔθνους καὶ τῆς βαθμιαίας συντάξεως τῶν στρατιωτικῶν καὶ ναυτικῶν δυνάμεων τῆς χώρας. Ἀναντίρρητον δέ ἐστιν ὅτι ἡ ἐσχάτως ἀναπτυχθεῖσα σιδηροδρομικὴ συγκοινωνία διὰ τοῦ σιδηροδρομικοῡ δικτύου τῆς Πελοποννήσου, τῆς Θεσσαλίας, καὶ τῆς νῦν κατασκευαζομένης γραμμῆς ἀπ’ Ἀθηνῶν εἰς Λάρισσαν, ὀφείλεται ἀποκλειστικῶς εἰς τὴν ἐπίμονον ἐνέργειαν τοῦ κ. Τρικούπη. Ἀρκεῖ νὰ ὑπομνήσωμεν ὅτι, ἐνῷ ὅτε ἀνέλαβεν τὴν διοίκησιν τῶν κοινῶν δὲν ἐλειτούργουν εἰμὴ 16 μόνον χιλιόμετρα, ἤδη ἐξαπλοῦνται ἐν τῇ χώρᾳ ὑπὲρ τὰ 1800 χιλιόμετρα σιδηροδρομικῶν γραμμῶν, δι’ ὧν ἀναντιρρήτως τοιαύτη κίνησις καὶ ζωὴ κυκλοφορεῖ ἐν τῇ χώρᾳ.


ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗΣ
[Ἴδε εἰκόνα ἐν σελ. 96]

Η οἰκογένεια Καραθεοδωρῆ εἶνε μία τῶν ἐπιφανεστέρων τῆς Ἀδριανουπόλεως. Κωνσταντῖνος, ὁ τοῦ Ἀλεξάνδρου πατήρ, ἦτο προωρισμένος νὰ θυσιασθῇ μετὰ τοῦ ἀοιδίμου συγγενοῦς αὐτοῦ πρῴην πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Κυρίλλου καὶ ἄλλων προὐχόντων Ἀδριανουπολιτῶν, ἀρχομένης τῆς Ἑλληνικῆς ἐπαναστάσεως, καὶ ἔμελλε πάντως νὰ ὑποστῇ καὶ αὐτὸς τὴν τῶν ἄλλων τύχην, ἐὰν μὴ προειδοποιεῖτο ὑπὸ ὀθωμανοῦ τινος, ἀρχαίου οἰκογενειακοῦ φίλου καὶ ἐσώζετο διὰ φυγῆς ἐξ Ἀδριανουπόλεως τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ καθ’ ἣν ἔμελλε νὰ ἀπαγχονισθῇ ὅπως ἀπηγχονίσθησαν τόσοι ἄλλοι. Καταφυγὼν δὲ εἰς χωρίον τι τοῦ Αἴμου, ἔμεινεν αὐτόθι ἐπὶ πολλὰ ἔτη κρυπτόμενος ἐν πολλῇ ταλαιπωρίᾳ, ὅτε, τῶν πραγμάτων βελτιωθέντων, ἐπανῆλθεν εἰς Ἀδριανούπολιν, κᾀκεῖθεν περισυλλέξας τὴν ἀπολειφθεῖσαν οἰκογενειακὴν περιουσίαν, ἀπῆλθεν εἰς Παρισίους πρὸς ἐκμάθησιν τῆς ἰατρικῆς, ἧς ἐπὶ τέλους ἀνηγορεύθη διδάκτωρ. Ἐπανελθὼν δ’ εἰς Κωνσταντινούπολιν, ἐφείλκυσε διὰ τῆς ἐπιστημονικῆς αὐτοῦ ἱκανότητος τὴν κοινὴν ὑπόληψιν, καὶ τῆς ἰατρικῆς αὐτοῦ φήμης περιελθούσης εἰς τὰ ὦτα τοῦ Σουλτάνου Μαχμούτ, προσελήφθη ὑπ’ αὐτοῦ ὡς ἰατρὸς τῶν ἀνακτόρων καὶ πολλὰ ἔλαβεν ἔκτοτε δείγματα ἐξαιρέτου ἡγεμονικῆς εὐνοίας. Τότε ἐνυμφεύθη τὴν Λουκίαν Μαυροκορδάτου, πατρόθεν μὲν τὸ γένος ἕλκουσιν ἐξ Ἀλεξάνδρου Μαυροκορδάτου τοῦ ἐξ Ἀπορρήτων, μητρόθεν δ’ ἐκ τῶν ἡγεμόνων Μουρούζη καὶ γυναῖκα ἴσως την μᾶλλον εὐπαίδευτον ἐκ τῶν Ἑλληνίδων τῆς ἐποχῆς αὐτῆς.

Ὁ Ἀλέξανδρος ἐγεννήθη ἐν ἔτει 1835 ἐν Κωνσταντινουπόλει, καὶ τὰ μὲν πρῶτα μαθήματα ἔλαβε παρὰ τῆς λογίας αὐτοῦ μητρός, εἶτα δὲ ἐμαθήτευσεν ὑπὸ τοὺς ἐπιφανεστέρους τῶν τότε διδασκάλων καὶ ἰδίως ὑπὸ τὸν ἀείμνηστον Ἠλίαν Τανταλίδην, παρ’ ὧν ἐδιδάχθη κάλλιστα τὴν ἀρχαίαν ἑλληνικήν, ἣν πεζήν τε καὶ ἔμμετρον λίαν εὐχερῶς καὶ χαριέντως γράφει· ἐπ’ ἴσης δ’ ἐδιδάχθη τὴν λατινικήν, τουρκικήν, περσικὴν καὶ ἀραβικὴν ὑπὸ ἁρμοδίων διδασκάλων. Οὕτω δὲ καταρτισθείς, ἀπῆλθεν εἰς Παρισίους, ἔνθα σπουδάσας περὶ τὴν νομικήν, ἀνηγορεύθη διδάκτωρ αὐτῆς. Ἐπιστρέψας εἰς Κωνσταντινούπολιν καὶ ἐκτιμηθεὶς προσηκόντως ὑπὸ τοῦ ἀναμορφωτοῦ τῆς Τουρκίας Ρεσὴτ πασᾶ, εἰσήχθη ὑπ’ αὐτοῦ εἰς τὴν ὑπηρεσίαν τῆς αὐτοκρατορικῆς κυβερνήσεως καὶ πλεῖστα ἔγγραφα ἐπίσημα τῶν τότε χρόνων εἰσὶν ἔργα τοῦ Ἀλεξάνδρου, γράφοντος μετὰ τῆς αὐτῆς εὐχερείας τὴν τουρκικὴν ὅσον καὶ τὴν γαλλικήν, πλεῖσται δὲ δυσχερεῖς ἀποστολαὶ ἀνετέθησαν αὐτῷ, καὶ ταύτας μετὰ πολλῆς διεξήγαγε δεξιότητος· διότι ὁ Ρεσὴτ πασᾶς, βλέπων τὴν εὐφυΐαν καὶ μάθησιν τοῦ Ἀλεξάνδρου, ἐμύησεν αὐτὸν εἰς τὰς τρίβους τῆς διπλωματίας, περὶ ἃς αὐτὸς ἦτο, ὡς γνωστόν, ἐντριβέστατος. Αὐτὸν δὲ εἰς ἐκτάκτους ἀποστολὰς καὶ ὑπηρεσίας μετεχειρίσθησαν καὶ οἱ τοῦ Ρεσὴτ πασᾶ διάδοχοι Φουάτ πασᾶς καὶ Ἀαλῆ πασᾶς, διεξήγαγε δὲ ταύτας μετὰ θαυμαστῆς ἐπιδεξιότητος ὅθεν καὶ ὅτε ἐδέησεν οἱ χριστιανοὶ νὰ διορισθῶσιν εἰς ἀνωτέρας θέσεις, πρῶτος ὁ Ἀλέξανδρος διωρίσθη ὑφυπουργὸς τῶν δημοσίων ἔργων, οὐδενὸς μέχρι τῆς ἐποχῆς ἐκείνης χριστιανοῦ εἰς τοιαύτην ἀνελθόντος περιωπήν, ὅπερ οὐ σμικρὰν προὐκάλεσε κατακραυγὴν κατὰ τοῦ μεγάλου βεζύρου Μαχμοὺτ Νεδὴμ πασᾶ. Ἐν τῇ ἀνωτέρᾳ ταύτῃ θέσει ὁ Ἀλέξανδρος ἔλαβεν ἀφορμὴν νὰ ἐπιδείξῃ πολλὴν ἱκανότητα καὶ αὐτὸς μετὰ τοῦ Σαφὲτ πασᾶ πολλαχῶς εἰργάσθησαν ὅπως ἀποτρέψωσι τὸν πόλεμον, ὅστις διὰ τοὺς Τούρκους, ἀλλὰ καὶ διὰ τοὺς Ἕλληνας τοὺς ἐν Ρουμανίᾳ, Βουλγαρίᾳ καὶ Ρωμυλίᾳ τοσοῦτον ὀλέθριος ἀπέβη. Προαχθεὶς ὀψιαίτερον εἰς ὑπουργὸν τῶν δημοσίων ἔργων καὶ ὑψωθεὶς εἰς τὸν τίτλον βεζύρου καὶ μουσίρου ὁ Ἀλέξανδρος πασᾶς ἀπεστάλη ὡς πρῶτος πληρεξούσιος τῆς Τουρκίας εἰς τὸ τοῦ Βερολίνου συνέδριον καὶ ἐκεῖ ἐν μέσῳ εὐνοήτων δυσχερειῶν καί παντοειδῶν ἀντιπράξεων προὐστάτευσε μετὰ πολλῆς δυνάμεως τὰ συμφέροντα τῆς κυβερνήσεως αὐτοῦ, οὐχὶ ἅπαξ προκαλέσας τὸν χόλον τοῦ σιδηροῦ ἀρχικαγκελαρίου. Μετὰ τὴν λῆξιν τοῦ συνεδρίου ἀπεστάλη εἰς Βιέννην πρὸς διευθέτησιν τῶν Βοσνιακῶν πραγμάτων, καὶ εἶτα πρέσβυς ἐπὶ δύο ἥμισυ ἔτη εἰς Ἰταλίαν, ἀνακληθεὶς δὲ εἰς Κωνσταντινούπολιν, ἀπεστάλη γενικὸς διοικητὴς τῆς πρὸ μικροῦ εἰρηνευσάσης Κρήτης, ἔνθα καί μετὰ τοῦ Ἀαλῆ πασᾶ ὡς σύμβουλος αὐτοῦ κατὰ προγενεστέραν ἀνωμαλίαν εἶχε προαποσταλῆ. Μικρὸν δὲ μείνας αὐτόθι ὡς γενικὸς διοικητὴς, ἀνεκλήθη εἰς Κωνσταντινούπολιν ἵνα καταλάβῃ τὴν θέσιν ὑπουργοῦ τῶν ἐξωτερικῶν ὑπὸ τὸν μέγαν Βεζύρην Χαϊριδδὶν πασᾶ. Τοῦ τελευταίου δὲ τούτου μόλις πρὸ ὀλίγου εἰς Τουρκίαν ἐκ Τύνητος ἐλθόντος καὶ συνεπῶς οὐδεμίαν γνῶσιν τῶν Τουρκικῶν πραγμάτων καὶ τῆς Τουρκικῆς διπλωματίας ἔχοντος, ὁ Ἀλέξανδρος πασᾶς ὑπῆρξεν ὁ κύριος μοχλὸς τῆς ὑπηρεσίας καὶ ἔργα αὐτοῦ εἰσιν ὅλα τὰ ἔγγραφα τὰ σχετιζόμενα πρὸς τὴν ἐκκένωσιν τῆς Τουρκικῆς χώρας ὑπὸ τῶν Ρωσικῶν στρατευμάτων. Ἐξηκολούθησε δὲ προσφέρων πολυτίμους εἰς τὴν κυβέρνησιν αὐτοῦ ὑπηρεσίας, ὅτε, τοῦ Χαϊρεδδὶν πασᾶ, θέλοντος νὰ ἐπενέγκῃ τροποποιήσεις εἰς τὰ τῆς Τουρκίας δυσσυμβιβἁστους πρὸς τὴν κατάστασιν τῶν πραγμάτων καί μετά τινος σκαιότητος ἐμμένοντος εἰς τὰς ἰδέας αὐτοῦ, ἐδέησε νὰ ἐπέλθῃ ὑπουργικὴ μεταρρύθμισις, καθ’ ἣν ὅ τε Χαϊριδδὶν πασσᾶς καί πάντες οἱ ὑπ’ αὐτῷ ὑπουργοὶ ὑπέβαλον τὰς ἑαυτῶν παραιτήσεις. Ἐπί τινα χρόνον ὁ Ἀλέξανδρος πασᾶς ἔμεινεν ἕκτος θέσεως, εἶτα διωρίσθη πρόεδρος τοῦ συμβουλίου τῶν δημοσίων ἔργων καὶ ἐπὶ τέλους, ἀπολυθέντος τῇ αἰτήσει τῶν Σαμίων τοῦ τέως Ἡγεμόνος αὐτῶν Κωνσταντίνου Ἀδοσίδου, διωρίσθη κατὰ Μάϊον τοῦ 1885. Ἡγεμὼν Σάμου ὁ Ἀλέξανδρος Καραθεοδωρῆ, καὶ ὡς τοιοῦτος ἔκτοτε διατελεῖ.

Ὁ Ἀλέξανδρος Καραθεοδωρῆ ὑπὸ τὴν ἔποψιν τῶν ἐγκυκλοπαιδικῶν γνώσεων δύναται νὰ θεωρηθῆ ὡς ὁ σοφώτερο τῶν ὁμογενῶν, ἀδικώτερον δὲ εἶνε ἄριστος νομικὸς καὶ ἄριστος μαθηματικὸς καὶ φυσικός, ἔχει δὲ μνημονικὸν ἀνεξάντλητον· ὡς γλωσσομαθὴς δὲ ἀποτελεῖ σπάνιον φαινόμενον, διότι πλὴν τῆς Ἑλληνικῆς ἀρχαίας τε καὶ νεωτέρας καὶ λατινικῆς, ὁμιλεῖ καὶ γράφει λίαν εὐχερῶς τὴν γαλλικήν, ἀγγλικήν, ἰταλικήν, γερμανικήν, ρουμανικήν, σλαυονικήν, ἀραβικὴν καὶ τουρκικήν, γινώσκει δὲ τὴν ἰσπανικὴν καὶ τὴν σανσκριτικήν. Εἶνε δὲ τετιμημένος διὰ τῶν παρασήμων Ὀσμανιὲ καὶ Μετζιτιὲ πρώτης τάξεως τῆς Τουρκίας, τοῦ Λέοντος καὶ τοῦ Ἡλίου πρώτης τάξεως τῆς Περσίας, τῶν μεγαλοσταύρων τῶν ἁγίων Μαυρικίου καὶ Λαζάρου καὶ τοῦ Στέμματος τῆς Ἰταλίας, τοῦ Πίου Θ′. τοῦ πάπα, τοῦ Φραγκίσκου Ἰωσὴφ τῆς Αὐστρίας, τοῦ Πολιοῦ Ἀστέρος τῆς Σουηδίας καὶ τοῦ Ἀνωτέρου Ταξιάρχσυ τοῦ Σωτῆρος τῆς Ἑλλάδος.


Κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ
[Ἴδε εἰκόνα ἐν σελ. 112]

Ο κ. Κωνστ. Κωνσταντόπουλος ἐγεννήθη ἐν Τριπόλει τὸ 1832, διήνυσε τὰς σπουδὰς αὐτοῦ ἐν Ἀθήναις, καὶ ἀνηγορεύθη διδάκτωρ τῆς Νομικῆς Σχολῆς τοῦ Ἐθνικοῦ Πανεπιστημίου τὸ 1853 τυχὼν τοῦ βαθμοῦ «ἄριστα.» Τὸ 1854 διωρίσθη Πρωτοδίκης, ὑπηρετήσας ὡς τοιοῦτος εἰς διάφορα δικαστήρια, καὶ ἰδίως ἐν Πάτραις, διακριθεὶς δὲ ἀπὸ τῆς εἰςόδου του εἰς τὴν δικαστικὴν ὑπηρεσίαν διὰ τὴν ἐπιστημονικὴν μόρφωσιν, τὴν φιλοπονίαν καὶ τὸν ἀκέραιον αὐτοῦ χαρακτῆρα. Ἕνεκα τῶν προςόντων τούτων προήχθη κατὰ τὸ 1861 εἰς τὴν θέσιν τοῦ Ἐφέτου ἐν Πάτραις.

Κατὰ τὴν ἐποχὴν ἐκείνην σφοδρὸς διεξήγετο ἀγὼν μεταξὺ τοῦ ἔθνους καὶ τῆς τότε Δυναστείας. — Αὕτη παραβαἱνουσα ἀσυστόλως τὸν περὶ τηρήσεως τοῦ Συντάγματος ὅρκον, εἶχε κατορθώσει διὰ τῆς βίας καὶ τοῦ δόλου νὰ ἀποκλείσῃ τὸ ἔθνος ἀπὸ πάσης μετοχῆς εἰς τὴν διαχείρισιν τῶν κοινῶν, καὶ νὰ καταστήσῃ ὅλως εἰκονικὴν τὴν λειτουργείαν τοῦ πολιτεύματος. Οὐδέποτε καὶ οὐδαμοῦ τοῦ κράτους ἐνηργεῖτο ἀληθὴς ἐκλογὴ βουλευτῶν ἢ δημάρχων, ἀλλὰ πάντες οὗτοι προςδιωρίζοντο εἰς τὸ ἀνακτορικὸν γραφεῖον, προτιμωμένων πάντοτε τῶν ὑποσχομένων τυφλὴν καὶ δουλικὴν ὑποταγὴν εἰς τὰ νεύματα τῆς ἐξουσίας, οἱ δὲ οὕτω διοριζόμενοι ἀνεκηρύσσοντο τυπικῶς ὑπὸ τῶν ἐπιτοπίων ἀρχῶν συνεπείᾳ εἰκονικῶν ψηφοφοριῶν, ἐπισήμων καλπονοθεύσεων, καί πλαστῶν διαλογῶν. — Τὸ ἔθνος βαρέως ἔφερε τὴν τοιαύτην στέρησιν τῶν πολιτικῶν αὐτοῦ δικαιωμάτων, ἐξαντλῆσαν δὲ πᾶσαν ὑπομονήν, καὶ ἀποβαλὸν πᾶσαν ἐλπίδα ἐννόμου θεραπείας, παρεσκευάζετο συντόνως, ἵνα ἀνακτήσῃ αὐτὰ διὰ τῆς βίας.

Εἰς τὴν πάλην ταύτην, εἰς ἣν ἀνεμίχθησαν ὑπὲρ τοῦ ἔθνους πάντες οἱ γενναῖοι καὶ ἀνεξάρτητοι πολῖται, οὐσιωδῶς συμμετέσχε καὶ ὁ κ. Κωνσταντόπουλος μετὰ ζήλου ἐργασθεὶς πρὸς ἐπιτυχῆ διεξαγωγὴν τῆς ἐθνικῆς ἐνεργείας. Ὡς ἐκ τούτου, ὅταν, ἅμα δοθέντος τοῦ σημείου ἐξ Ἀκαρνανίας ὑπὸ τοῦ ἀειμνήστου Θ. Γρίβα, ἡ ἐπανάστασις ἐξερράγη ἐν Πάτραις τὴν νύκτα τῆς 8 Ὀκτωβρίου 1862, ὁ κ. Κωνσταντόπουλος ἀνεκηρύχθη παρὰ πάντων Νομάρχης αὐτῆς.

Ηὐτύχησε δὲ τότε ὁ κ. Κωνσταντόπουλος νὰ συντελέσῃ μεγάλως εἰς τὴν ἀναίμακτον ἀποπεράτωσιν τῆς ἐπαναστάσεως. Κυβερνητικὸς στρατὸς ἀποσταλεὶς ἐξ Ἀθηνῶν ὑπὸ τὸν μακαρίτην Λαζαρέτον πρὸς καταστολὴν τῆς ἐπαναστάσεως, ἀφίχθη ἐπὶ δύο ἐμπορικῶν ἀτμοπλοίων ἐνώπιον τῶν Πατρῶν τὴν δείλην τῆς 11 Ὀκτωμβρίου 1862, καὶ ἠπείλει νὰ προβῇ εἰς βιαίαν ἀπόβασιν, ἀλλ’ ὁ λαὸς τῶν Πατρῶν καὶ ὁ ἐν τῇ πόλει στρατός, καταλαβόντες ἐπίκαιρα σημεῖα ἡτοιμάσθησαν εἰς ἀντίστασιν, καὶ ἡ σύγκρουσις ἐφαίνετο ἐπικειμένη. Ἀλλ’ ὁ κ. Κωνσταντόπουλος ὑπὸ τὴν ἰδιότητα τοῦ Νομάρχου τῆς ἐπαναστάσεως ἀνῆλθεν εἰς τὸ φέρον τὸν Λαζαρέτον ἀτμόπλοιον, παρέστησεν εἰς τὸν στρατόν, ὅτι ἡ ἐπανάστασις ἐξηπλώθη εἰς ὅλον τὸ κράτος καὶ ὅτι ἐκηρύχθη ἔκπτωτος ἡ Δυναστεία ἐν Ἀθήναις, καὶ συνεστήθη προσωρινὴ Κυβέρνησις (ὅπερ κατὰ σύμπτωσιν ἦτο ἀληθές, ἀλλ’ ἦτο ἄγνωστον ἐν Πάτραις ἕνεκα διακοπῆς τοῦ τηλεγράφου) ἐξώρκισεν αὐτὸν ἐν ὀνόματι τῆς Πατρίδος νὰ μὴ γείνῃ παραίτιος ἐμφυλίου πολέμου, καὶ προσεκάλεσεν ἅπαντας νὰ ἀσπασθῶσι τὸ ἐθνικὸν κίνημα. Καὶ ὁ μὲν Λαζαρέτος καὶ οἱ ἀνώτεροι ἀξιωματικοὶ ἀπέκρουσαν τὴν πρότασιν τοῦ κ. Κωνσταντοπούλου, καὶ προσηνέχθησαν πρὸς αὐτὸν ἀποτόμως καὶ ἀπειλητικῶς, ἀλλ’ ὁ λοιπὸς στρατός, ἐν ᾧ πλεῖστοι ὑπῆρχον μεμυημένοι, ἀπέκλεισε τοὺς ἀξιωματικοὺς εἰς τὰ δωμάτια τοῦ ἀτμοπλοίου, ὕψωσε τὴν ἐρυθρὰν σημαίαν τῆς ἐπαναστάσεως, καὶ ἀπεβιβάσθη μετ’ ὀλίγον ζητωκραυγάζων ὑπὲρ αὐτῆς, ἐν μέσῳ τῆς γενικῆς συγκινήσεως καὶ ἀγαλλιάσεως, ἐκδηλωθείσης καὶ διὰ πανδήμου φωταψίας.

Ποθῶν ὁ κ. Κωνσταντόπουλος νὰ συντελέσῃ εἰς συμπλήρωσιν τοῦ ἔργου τῆς ἐπαναστάσεως, ἐπεζήτησε τότε καὶ ἐπέτυχε τὰς ψήφους τῶν συμπολιτῶν αὐτοῦ ἐκλεχθεὶς ἐκ τῆς ἐπαρχίας Μαντινείας πληρεξούσιος ἐν τῇ ἐθνικῇ συνελεύσει, συμμετέσχε δὲ ἐπιτυχῶς εἰς πολλὰς τῶν συζητήσεων αὐτῆς, ὡς προκύπτει ἐκ τῶν ἐν τοῖς στενογραφημένοις πρακτικοῖς ἀγορεύσεων αὐτοῦ. Ἀλλὰ τὰ καθήκοντα τῆς θέσεως τοῦ Εἰσαγγελέως τῶν ἐν Πάτραις Ἐφετῶν, εἰς ἣν ὑπὸ τῆς ἐπαναστατικῆς κυβερνήσεως προήχθη, ὑπεχρέουν αὐτὸν εἰς μακρὰς ἐκ τῆς Συνελεύσεως ἀπουσίας, δὲν εἶχε δὲ καὶ κλίσιν εἰς τὸν πολιτικὸν βίον. Δι’ ὃ διαλυθείσης τῆς Συνελεύσεως ὁ Κωνσταντόπουλος ἐνέμεινεν εἰς τὴν δικαστικὴν ὑπηρεσίαν, ὑπηρετήσας τὸ Κράτος ὡς Εἰσαγγελεὺς Ἐφετῶν ἐπὶ δέκα ἐννέα ὁλόκληρα ἔτη μετὰ εὐλαβείας καὶ ἀφοσιώσεως, ὡς ἀποδεικνύει ἡ ὁμόφωνος περὶ τούτου γνώμη πάντων τῶν συναδέλφων αὐτοῦ καὶ συμπάσης τῆς κοινωνίας.

Οὐ μόνον δὲ εἰς τὴν δικαστικὴν ὑπηρεσίαν, ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν νομικὴν ἐπιστήμην ἐν γένει παρέσχεν ἐκδουλεύσεις ὁ κ. Κωνσταντόπουλος, φιλοπονήσας καὶ ἐκδοὺς σπουδαιοτάτην: «Ἑρμηνείαν τῆς ποινικῆς ἡμῶν δικονομίας», ἥτις λίαν συνετέλεσεν, καὶ εἰσέτι συντελεῖ εἰς ὀρθὴν παρ’ ἡμῖν ἀπονομὴν τῆς Ποινικῆς δικαιοσύνης.

Ἀπὸ τοῦ 1881 ὁ κ. Κωνσταντόπουλος ἐνδοὺς εἰς τὴν πρόσκλησιν πλείστων συμπολιτῶν αὐτοῦ, ἀπεχώρησεν τῆς δικαστικῆς ὑπηρεσίαις κσὶ ἀνεμίχθη αὖθις εἰς τὴν πολιτικήν, ἐκλεχθεὶς ἔκτοτε βουλευτὴς δὶς ἐκ τῆς ἐπαρχίας Μαντινείας καὶ κατόπιν ἐκ τοῦ Νομοῦ Ἀρκαδίας. Ἀπὸ τῆς εἰσόδου του εἰς τὴν βουλὴν κατέκρινεν αὐστηρῶς τὸ ἐν ἰσχύϊ σύστημα τῆς διὰ τῶν παροχῶν τῆς ἐξουσίας ἀναδείξεως τῶν βουλευτῶν, καὶ ὑπεστήριξε ζωηρῶς τὴν ἰδέαν τῆς διακρίσεως τῶν ἐξουσιῶν διὰ τῆς ἐπισήμου ἐπὶ τῷ λόγῳ τῆς τιμῆς των ὑποσχέσεως τῶν ὑποψηφίων βουλευτῶν καὶ διὰ τῆς ἐνόρκου βεβαιώσεως αὐτῶν μετὰ τὴν ἐπιτυχίαν, ὅτι οὔτε ἀμέσως οὔτε ἐμμέσως θέλουσιν ἐπιζητήσει οἱανδήποτε προσωπικὴν παροχὴν ἀπὸ τῆς ἐκτελεστικῆς ἐξουσίας. Ἀλλ’ ἡ ἰδέα αὕτη οὐδεμίαν εὗρεν δυστυχῶς ἀποδοχὴν ἐν τῇ βουλῇ, θεωρηθεῖσα ὡς ὅλως ἀνεπίδεκτος πρακτικῆς ἐφαρμογῆς.

Ἀλλὰ καὶ εἰς πάσας τὰς ἐν ταῖς βουλαῖς συζητήσεσιν ἐνεργὸν μέρος ἔλαβεν ὁ κ. Κωνσταντόπουλος, διαπραγματευόμενος τὰ ἀναφερόμενα ζητήματα μετὰ πολυμαθείας, δυνάμεως λόγου, καὶ ἀνεγνωρισμένης εὐθύτητος καὶ μετριοπαθείας, ὡς ἐκ τούτου δὲ μετὰ προσοχῆς ἀκούεται πάντοτε ὑπ’ ἀμφοτέρων τῶν ἐν τῇ βουλῇ μερίδων. Ἰδίως μάλιστα διεκρίθη ὁ κ Κωνσταντόπουλος εἰς τὰς νομοθετικὰς ἐργασίας τῆς βουλῆς κατορθώσας πολλάκις νὰ ἐπιβάλῃ τὴν παραδοχὴν τῶν γνωμῶν αὐτοῦ κατὰ τὴν ἐπιψήφισιν τῶν νομοσχεδίων.

Εἰς πολιτικοὺς ἄνδρας τῆς ἀξίας καὶ τοῦ χαρακτῆρος τοῦ κ. Κωνσταντοπούλου πολλὰς καὶ δικαίας προσδοκίας στηρίζει ἡ ἑλληνικὴ κοινωνία.


ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΟΡΔΕΛΛΑΣ
[Ἴδε εἰκόνα ἐν σελ. 192]

ΤΟ ὄνομα τοῦ νῦν διευθυντοῦ τῶν Μεταλλουργείων Λαυρίου κ. Ἀνδρέου Κορδέλλα συνδέεται στενότατα πρὸς τὴν κατὰ τὰς τελευταίας δύο δεκαετηρίδας ἰδίως μεταλλευτικήν καὶ ὀρυκτολογικὴν ἀνάπτυξιν τῆς χώρας. Σχὼν τὰ πρῶτα ἐγκύκλια μαθήματα ἐν Σμύρνῃ, ὁπόθεν κατήγετο ἡ μήτηρ αὐτοῦ, μετέβη ἐν Zittau τῆς Σαξονίας, ἔνθα κατήρξατο τῶν συστηματικῶν αὐτοῦ σπουδῶν, συμπληρώσας αὐτὰς εἶτα εἰς τὴν ἐν Φραϊβέργη Ὀρυκτολογικὴν Ἀκαδημίαν, ἐν τῷ Πανεπιστημίῳ τῆς Βόνης κατόπιν, καὶ ὕστερον ἐν τῷ τῆς Λιέγης τοῦ Βελγίου, ἔνθα κατ’ ἐξοχὴν διδάσκεται ἡ πρακτικὴ γεωλογία, καὶ ἡ βιομηχανία τοῦ σιδήρου, τοῦ ψευδαργύρου καὶ τῶν λιθανθρᾶκων. Ἀλλὰ πλὴν τῶν θεωρητικῶν μελετῶν ὁ κ. Κορδέλλας κατέγινε καὶ εἰς πρακτικὰς σπουδὰς ἐπὶ δεκαετίαν ὅλην ἐπισκεπτόμενος καὶ μελετῶν τὰ σημαντικώτερα ὑπὸ γεωλογικήν, ὑδραυλικὴν καὶ βιομηχανικὴν ἔποψιν κέντρα τῆς Γερμανίας, Αὐστρίας, Βελγίου, Ὀλλανδὶας, Γαλλίας καί Ἰταλίας. Οὕτω δὲ δι’ ἀσφαλῶν καὶ εὐρυτάτων γνώσεων κατηρτισμένος κατῆλθεν εἰς τὴν Ἑλλάδα τῷ 1860 νεώτατος ἔτι, μόλις εἰκοσιτετραετής, χρησιμοποιηθεὶς ἀμέσως ὑπὸ τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως εἰς πλείστας σπουδαίας σχετικὰς ὑπηρεσίας. Μετὰ τοῦ ἀειμνήστου Ι. Σούτσου καὶ ἄλλων εἰργάσθη εἰς τὴν σύνταξιν τοῦ περὶ Μεταλλείων Νόμου, ἐπεφορτίσθη τὴν ἐξέτασιν τῶν ἐν Λαυρίῳ σκωριῶν, συνετέλεσε δὲ τὰ μάλιστα εἰς τὴν συστηματοποίησιν τῶν ἐργασιῶν τῆς ἐν Μήλῳ καὶ Νάξῳ ἐξορύξεως τῆς σμύριδος. Ἐν τῷ ζητήματι τῆς ἐκχωρήσεως τῶν Μεταλλείων τοῦ Λαυρίου διεφώτισε τὰς ἐνεργείας τῆς Κυβερνήσεως διὰ περισπουδάστων ἐκθέσεων, μεγίστης ἐπιστημονικῆς ἀξίας, μετὰ τὴν ἐκχώρησιν δὲ αὐτῶν εἰς τὴν ἑταιρείαν Ροῦ καὶ Σερπιέρη εἰργάσθη τελεσφόρως εἰς τὴν ἵδρυσιν αὐτῆς παρέχων πολυτίμους ἐπιστημονικὰς ὑπηρεσίας εἰς τὴν αὐτόθι ἀναπτυσσομένην ἐθνικὴν βιομηχανίαν, διηύθυνε δὲ ἐπὶ τριετίαν μέχρι τοῦ 1876 τὰ μεταλλεῖα τῆς Καμαρίζης. Ἐπεχείρησε πλείστας γεωλογικὰς καὶ βιομηχανικὰς ἐκδρομὰς ἀνὰ τὴν Ἑλλάδα, τὴν Μακεδονίαν καὶ τὴν Μ. Ἀσίαν, ὅπου τῷ 1870 ἀνεκάλυψε τὰ μεταλλεῖα τῆς Βάλλιας καὶ τοῦ Καραϊδινίου. Τῷ 1873 μεταβὰς ὡς ἀντιπρόςωπος τῆς Ἑλλάδος ἐν τῇ Παγκοσμίῳ Ἐκθέσει τῶν Παρισίων, διωρίσθη ἑλλανοδίκης τῆς τάξεως τῶν μεταλλείων, τιμηθεὶς ἐπὶ τούτῳ καὶ διὰ τοῦ παρασήμου τῆς Λεγεῶνος τῆς τιμῆς. Ἐδημοσίευσε πλείστας κατὰ καιροὺς ἐπιστημονικὰς διατριβάς, ἐν αἷς ἡ περὶ «ἀρχαίων μεταλλείων Λαυρίο,» ἡ «περὶ τῶν ὑδάτων τοῦ λεκανοπεδίου Ἀθηνῶν,» τελευταῖον δὲ την πολύκροτον Χρωματολογίαν του, ἀνομολογηθεῖσαν κοινῶς ὡς ἐξόχου ἐπιστημονικῆς μελέτης καὶ κρίσεως ἁδρᾶς προϊόν, σπάνιον δὲ καὶ ἀπαραίτητον βοήθημα διὰ πᾶσαν τάξιν λογίων καὶ ἐπιστημόνων. Ἐχρημάτισε καθηγητὴς ἐν τῇ στρατιωτικῇ Σχολῇ τῶν Εὐελπίδων ἐκδοὺς καὶ πολύτιμον λιθογραφικὸν ἐγχειρίδιον γεωλογίας καὶ ὀρυκτολογίας. Πρὸ τριῶν καὶ ἐπέκεινα ἐτῶν, μετὰ την παραίτησιν τοῦ κ. Φωκίωνος Νέγρη, τὸ διοικητικὸν συμβούλιον τῶν Μεταλλουργείων τοῦ Λαυρίου ἐκάλεσε τὸν κ. Κορδέλλαν εἰς τὴν Γενικὴν Διεύθυνσιν τῶν ἔργων αὐτοῦ, διαπιστευθεὶς εἰς τὴν πεῖραν καὶ τὴν ἀκατάβλητον καὶ σώφρονα δραστηριότητα αὐτοῦ τὰ συμφέροντα τῆς ἑταιρίας. Ὁ κ. Κορδέλλας ἀναλαβὼν τὴν διεύθυνσιν ἐργάζεται ἔκτοτε μετὰ ἀπαραμίλλου ζήλου πλείστας προοδευτικὰς μεταρρυθμίσεις ἐφαρμόζων ἑκάστοτε, ὧν λαμπρὸν δεῖγμα ἐπιτυχίας εἰσὶ τὰ ἤδη ἐν Λαυρίῳ ἀνεγειρόμενα παμμέγιστα μεταλλοπλύσια κατὰ τὸ σύστημα τοῦ εἰδικωτάτου ἐν Εὐρώπῃ θεωρουμένου περὶ τὴν προπαρασκευὴν τῶν μεταλλευμάτων μηχανικοῦ κ. C. Lührig, ἐξ ὧν σπουδαῖαι ὠφέλειαι προςδοκῶνται τῇ ἑταιρίᾳ. Εἰς τὸν κ. Κορδέλλαν ὀφείλεται καὶ ἡ τῷ 1869 — 1870 ἀνακάλυψις τῶν πρώτων στρωμάτων τῆς Καλαμίνας (ψευδαργύρου) ἐν τῷ φρέατι Βερζάκου, ἥτις, ὡς γνωστόν, συνετέλεσε μεγάλως εἰς ἀνάπτυξιν τῆς ἐν Λαυρίῳ μεταλλικῆς βιομηχανίας. Οὕτως ὁ κ. Κορδέλλας ὑπῆρξεν ἐκ τῶν ὀλιγίστων ἀληθῶν δημιουργῶν τῆς ἐν Λαυρίῳ μεγίστης ἐθνικῆς βιομηχανίας, δι’ ἧς κυκλοφοροῦσιν ἐν τῇ χώρᾳ περὶ τὰ 10,000,000 δραχμῶν, καὶ ἥτις τὴν πρῴην ἀγρίαν καὶ ἔρημον γῆν τοῦ Λαυρίου μετέβαλεν εἰς πλουσίαν βιομηχανικὴν κωμόπολιν ἀριθμοῦσιν δεκακιςχιλίους κατοίκους καὶ ἐμπορικὸν κέντρον σπουδαῖον. Δικαίως δὲ ἐπὶ τῇ κατὰ τὸ παρελθὸν ἔτος τελεσθείσῃ «ἑορτῇ τῆς Εἰκοσιπενταετηρίδος τῆς ἱδρύσεως τῶν βιομηχανικῶν ἔργων τοῦ Λαυρίου» συνελθόντες ὁμοθύμως πάντες οἱ ἀνώτεροι ὑπάλληλοι τῆς τε Ἑλληνικῆς καὶ Γαλλικῆς Ἑταιρίας, ὡς καὶ οἱ κάτοικοι τοῦ Λαυρίου, προςήνεγκον τῷ κ. Κορδέλλα χρυσοῦν μετάλλιον καὶ λεύκωμα, τὰ ὁποῖα οὗτος ἐδέχθη συγκεκινημένος ὡς πολύτιμον δεῖγμα ὑψίστης, ἠθικῆς ἀμοιβῆς ἀντὶ παντὸς ἄλλου διακριτικοῦ παρασήμου. Καὶ εἰς μὲν τὸ λεύκωμα ἀνεγράφοντο τάδε:

«ΑΝΔΡΕΑι ΚΟΡΔΕΛΛΑι Γενικῷ Διευθυντῇ τῶν Μεταλλουργείων, ὡς πολλῆς εὐγνωμοσύνης ὑπόμνημα δι’ ὅσα ἀπὸ τριάκοντα ἐτῶν ἐμόχθησεν ὑπὲρ τῆς μεταλλευτικῆς καὶ μεταλλουργικῆς βιομηχανίας καὶ ὑπὲρ αὐξήσεως τῶν ἐθνικῶν πόρων.»

Ἐπὶ δὲ τοῦ χρυσοῦ μεταλλίου περὶ κλάδον ἐλαίας ὡς ἐξῆς: «25τηρὶς, Οἱ ἀποτελοῦντες τὴν Ἑλληνικὴν καὶ Γαλλικὴν ἑταιρίαν, καὶ οἱ κάτοικοι Λαυρίου εὐγνωμονοῦντες.»


ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΑΦΕΝΤΟΥΛΗΣ
[Ἴδε εἰκόνα ἐν σελ. 144]

Ο Θεόδωρος Ἀφεντούλης εἶδε τὸ φῶς ἐν Ζαγορᾷ, τῇ περικαλλεῖ καὶ καταφύτῳ κωμοπόλει τοῦ Πηλίου, βρέφος ἔτι λικνισθὲν ὑπὸ τὰς παιᾶνας καὶ τοὺς πολεμικοὺς κρότους τοῦ ἀγῶνος. Ἐν μέσῳ τῶν καλλονῶν ἀμιμήτου καὶ μεγαλοπρεποῦς φύσεως καὶ παρὰ τὴν γιγάντειον ἐκείνην γενεὰν τῆς ἐπαναστάσεως αὐξηθεὶς καὶ ἀνδρωθείς, διεμόρφωσεν ἐνωρίτατα τὰ σπάνια τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ πνεύματος φυσικὰ χαρίσματα, τὰ ὁποῖα βραδύτερον ἔμελλον νὰ διαλάμψωσιν ἐν τῇ παροιμιώδει φιλοπατρίᾳ, καὶ τῇ λεπτῇ καλαισθησίᾳ τοῦ σοφοῦ καθηγητοῦ τῆς φαρμακολογίας καὶ τοῦ ἁβροῦ ποιητοῦ τῶν «Κρητικῶν». Καὶ μολονότι ὁ κ. Ἀφεντούλης ἀφιέρωσε τὸν βίον αὑτοῦ κατ’ ἐξοχὴν εἰς τὴν ἱερὰν ἐπιστήμην τοῦ Ἀσκληπιοῦ, ἧς ὑπῆρξεν εἷς τῶν ἐπιφανεστέρων ἀντιπροσώπων ἐν τῇ συγχρόνῳ ἱστορίᾳ τῆς νεωτέρας Ἑλλάδος, ἐν τούτοις, ἀπείρων ἐγκυκλοπαιδικῶν γνώσεων καὶ παιδείας εὐμοιρῶν, διεκρίθη εἰς πλείστους πολλάκις κλάδους τῆς πνευματικῆς ἐν γένει ἐργασίας. Ὡς καθηγητὴς τῆς φαρμακολογὶας ἐν τῷ πανεπιστημίῳ, διδάξας ἐπὶ τεσσαράκοντα καὶ ἐπέκεινα ἔτη, θέλει καταλίπει ἐποχὴν ἀξιομνημόνευτον, διότι ἡ διδασκαλία αὐτοῦ ὑπῆρξεν ἀείποτε καλλίκαρπος, γοητεύουσα ἅμα διὰ τῆς λεκτικῆς χάριτος καὶ τῆς σαφηνίας, καὶ συγχρόνως εἰςδύουσα εἰς τὰ βάθη τῆς ἐπιστήμης, καὶ ἀναλύουσα καὶ μεταδίδουσα τα μυστήρια αὐτῆς εἰς τοὺς ἀκροατάς. Διέπρεψεν ὡς συγγραφεὺς πολλῶν περισπουδάστων ἰατρικῶν συγγραμμάτων, οἷον τῆς Γενικῆς Ἀνατομίας, τῆς Παθολογικῆς Ἀνατομίας κλπ. Ἀλλ’ ἔξοχον θέσιν κατέχει τὸ κράτιστον αὐτοῦ σύγγραμμα «Περὶ φύσεως καὶ δυνάμεως τῶν φαρμάκων,» προϊὸν ἐμβριθοῦς μελέτης καὶ βαθείας παρατηρητικότητος. Ὡς ἰατρὸς καὶ ἐν Πειραιεῖ, ἔνθα ἀπὸ ἐτῶν πολλῶν κατοικεῖ, καὶ ἐν Ἀθήναις, ἀπολαύει μεγίστης φήμης, ἡ γνώμη δὲ αὐτοῦ ἀποτελεῖ κῦρος ἀδιαμφισβήτητον. Πλὴν ὅμως τῶν μεγάλων καί σοβαρῶν αὐτοῦ ἀσχολιῶν καὶ ὑποχρεώσεων, ὅσας συνεπάγεται τὸ ἐπάγγελμα τοῦ ἰατροῦ καὶ τοῦ καθηγητοῦ, ὁ κ. Ἀφεντούλης διεκρίθη καὶ ἐν τῇ σφαίρᾳ τῆς λογογραφίας καὶ τῆς ποιήσεως. Ἐγκρατὴς οὗ μόνον τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς φιλολογίας καὶ γλώσσης, ἀλλὰ καὶ τῆς ξένης κλασικῆς φιλολογίας, εἰς ἣν ἐνέκυψε μετ’ ἰδιάζοντος ἐνθουσιασμοῦ, παρήγαγεν ἔργα πολλοῦ λόγου ἄξια, ὡς λ. χ. τὰ Κρητικά, τὸ Τραγοῦδι τοῦ Ὀλύμπου, κλπ τὰ ὁποῖα χαρακτηρίζει φλογερὸν αἴσθημα, ὕψος φαντασίας καὶ γλώσσης πλαστικότης ἀμίμητος· ἐξέδοτο καλλίστας μεταφράασεις κλασικῶν ἔργων ξένων ποιητῶν, ἐν οἷς τὸν Νάθαν τὸν Σοφόν, καὶ τὴν Μαρίαν Στούαρτ ἣν ἐκαλλιτέχνησεν ἐπὶ λέξει καὶ ἐν τῷ αὐτῷ τοῦ πρωτοτύπου μέτρῳ, ἐφιλοπόνησε δὲ πλείστας ἐκθέσεις ποιητικῶν διαγωνισμῶν, ὧν διετέλεσεν εἰσηγητὴς καὶ κριτής, εἰς τὰς ὁποίας διαλάμπουσι λεπτὴ αἴσθησις τοῦ καλοῦ, κριτικὴ ἰδιοφυΐα καὶ φράσις ἀνθηρὰ καὶ πλουσία. Ὡς πανηγυρικὸς ῥήτωρ, ἐν ἐποχαῖς ἐθνικῶν δοκιμασιῶν καὶ κρίσεων, ἐθαυμάσθη πάντοτε διότι κατέχει ἀπὸ φύσεως τὸ μυστήριον τοῦ ἠλεκτρίζειν εἰς ἐνθουσιασμὸν τὸ ἀκροατήριον αὐτοῦ καὶ μεταδίδειν εἰς τὰς καρδίας ὅλων τὸ πῦρ τῆς ἀνεξαντλήτου φιλοπατρίας του. Ἠδύνατο ἑπομένως καὶ ἐν τῇ πολιτικῇ, ἐὰν ἤθελε, νὰ διαπρέψῃ καὶ νὰ ἐργαθῇ τελεσφόρως. Ἀλλ’ ὁ κ. Ἀφεντούλης, χαρακτῆρος ἀνεξαρτήτου, φιλελευθέρου καὶ εὐθυτάτου, σιδηρᾶς δὲ θελήσεως προκειμένου περὶ τῶν πεποιθήσεων αὐτοῦ, ἀπέστερξε πάντοτε νὰ εἰσέλθῃ εἰς τὴν κονίστραν τῶν πολιτικῶν καὶ δὴ ὑπὸ τὰς μικρολόγους συνθήκας, ὑφ’ ἃς ἀτυχῶς διεξάγονται εἰςέτι οἱ πολιτικοὶ ἀγῶνες ἐν Ἑλλάδι. Ἅπαξ μόνον μετέσχεν ἐνεργῶς ἐν τῇ πολιτικῇ, ὡς πληρεξούσιος τῶν συμπατριωτῶν αὐτοῦ κατὰ τὴν ἐθνοσυνέλευσιν τοῦ 1863, ἐν ᾗ καὶ ἀντιπρόεδρος ἐξελέχθη. Ἀξία ἰδιαιτέρας ἐπίσης μνείας, χαρακτηριστικῆς τῆς μεγάλης καρδίας τοῦ ἀνδρός, ἀποβαίνει καὶ ἡ μυθώδης πρὸς τὰ πτηνὰ λατρεία του καὶ ἄκρα εὐαισθησία, πολλάκις δημοσιεύσαντος αἰσθηματικώτατα ἀλλὰ καὶ πλήρη βιωτικῆς καὶ πρακτικῆς σημασίας ἄρθρα κατὰ τῶν ἀστόργων καταστροφέων τοῦ χαρίεντος πτερωτοῦ κόσμου, κατορθώσας ὥςτε καὶ νομοθετικὴ πρόνοια νὰ ληφθῇ ὑπὲρ τῆς προστασίας τῶν εὐεργετικῶν πτηνῶν.

Τοιοῦτος ἐν συνόψει καὶ διὰ γενικῶν γραμμῶν ὁ ἐπιστημονικὸς καὶ φιλολογικὸς βίος τοῦ ἀνδρὸς, τοῦ ὁποίου τὰ πατριωτικὰ στήθη δικαίως κοσμοῦσιν ὁ χρυσοῦς Σταυρὸς τοῦ Σωτῆρος, ὁ Ῥωσσικὲς τοῦ Λαιμοῦ, ὁ τῆς Λεγεῶνος τῆς Τιμῆς καὶ ὁ Ἰταλικός.


ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΛΛΙΦΡΟΝΑΣ
[Ἴδε εἰκόνα ἐν σελ. 160]

ΕΝ μέσῳ ἡμῶν τῶν ἐπιγενεστέρων ἐπιζῶν εἰςέτι ὁ πολιὸς βουλευτὴς Ἀττικῆς, ὁ ἐκπροςωπῶν τὴν ἀθάνατον ἐκείνην γενεὰν τῆς ἐποποιίας τοῦ 21, ἧς παραμένει ζῶσα ἀνάμνησις καὶ σεπτὸν σέμνωμα, συνδέεται οὐτωςὶ ἀναποσπάστως πρὸς τὴν νεωτέραν ἑλληνικήν ἱστορίαν, ὥςτε ὁ ἐπιχειρῶν νὰ ὑποτυπώσῃ πλήρη τὴν βιογραφίαν αὐτοῦ, θ’ ἀναγκασθῇ νὰ ἀναγράψῃ ἀτελευτήτους αὐτῆς σελίδας.

Ἀλλ’ οὔτε ὁ χῶρος οὔτε ὁ σκοπὸς τῆς Βιογραφικῆς Πινακοθήκης τοῦ ἡμετέρου Ἡμερολογίου ἐπιτρέπουσιν ἡμῖν τοῦτο, διὸ θέλομεν προςπαθήσει διὰ γενικῶν μόνον γραμμῶν νὰ παράσχωμεν ἀμυδρὰν εἰκόνα τοῦ σεβασμίου γέροντος.

Ἡ ἐπανάστασις τοῦ 21 εὗρεν ἀκμαῖον καὶ σφριγῶντα εἰκοσαετῆ νεανίαν τὸν Καλλιφρονᾶν, ὅςτις, ἐνῷ ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἕνα μῆνα πρὸ τοῦ ἐν Ἁγίᾳ Λαύρᾳ ἐθνικοῦ κηρύγματος διετέλει ἑγκαθειργμένος ὡς ὕποπτος ὑπὸ τοῦ Ὀμὲρ πασσᾶ εἰς τὸ φρούριον τῆς Εὐβοίας, ἥρπασε τὰ ὅπλα. Ἐπολέμησεν ὑπὸ τὸν Φαβιὲ μετὰ τοῦ ἀδελφοῦ του Ἰωάννου, πεσόντος εἴς τινα ἔφοδον τῶν Τούρκων κατὰ τῆς Ἀκροπόλεως, καὶ μετέσχεν, ἐνθουσιώδης στρατιώτης πάντοτε ἀπ’ ἀρχῆς μέχρι τέλους τοῦ ἀγῶνος, ὅλων τῶν περιπετειῶν αὐτοῦ. Μετὰ τὴν ἀποκατάστασιν τοῦ Ἑλληνικοῦ βασιλείου ὁ νέος Καλλιφρονᾶς ὑπηρέτησεν ὡς διοικητικὸς ὑπάλληλος εἰς διαφόρους θέσεις. Ἀλλ’ ἡ ἐνεργὸς πολιτική του ἱστορία ἄρχεται ἀπὸ τῆς ἐλεύσεως τοῦ Ὄθωνος, ὅτε, ὁρισθέντων τῶν ὁρίων, ἡ Ἀττικὴ εἰςῆλθεν ὑπὸ τὴν διοίκησιν τῆς Ἑλλ. Κυβερνήσεως. Ἐκδοθέντος τοῦ περὶ δήμων νόμου καὶ ἐνεργηθείσης τῆς πρώτης ἐκλογῆς Ἀθηνῶν, ὁ Καλλιφρονᾶς ἀνεκηρύχθη δημοτικὸς σύμβουλος καὶ ἐξελέγη ἅμα πρόεδρος τοῦ συμβουλίου. Φύσει φιλελεύθερος καὶ εὐθαρσὴς ὑπῆρξεν ἐκ τῶν σφοδροτέρων ἀντιπολιτευομένων κατὰ τῆς δυναστείας τοῦ Ὄθωνος εἰς οὗ τὴν ἐκθρόνισιν μεγάλως συνετέλεσεν. Εἰς τὴν μεταβολὴν τῆς 3ης 7βρίου διεδραμάτισεν ὁμοῦ μετὰ τοῦ Σκαρβέλη καὶ Καλλέργη σπουδαιότατον μέρος, διότι εἰς αὐτὸν ὀφείλεται κυρίως ἡ ἐξέγερσις τοῦ λαοῦ κατὰ τὴν ἱστορικὴν ἐκείνην νύκτα. Ἐξελέγη ἀλληλοδιαδόχως πληρεξούσιος ἐν τῇ Συντακτικῇ Συνελεύσει, μέλος τῆς ἐπὶ τῆς συντάξεως τοῦ Συντάγματος καὶ τοῦ Ἐκλογικοῦ Νόμου Ἐπιτροπῆς, εἶτα βουλευτὴς εἰς τὰς τὸ πρῶτον ἐνεργηθείσας ἐκλογὰς καὶ ἀντιπρόεδρος ἀπὸ μέρους τῆς Στερεᾶς. Ἐν τῇ ἑπομένῃ βουλευτικῇ περιόδῳ ἐξελέγη καὶ αὖθις βουλευτὴς μεθ’ ὅλων τῶν φύλων του, ἕνεκεν τῆς μεγίστης ἐπιρροῆς ἣν εἶχεν ἀποκτήσει παρὰ τῷ λαῷ Ἀττικῆς, ἐχρημάτισε δὲ καὶ ὑπουργὸς τῶν Ναυτικῶν ὑπὸ τὸν ναύαρχον Κανάρην. Τῷ 1861 κατηγορηθεὶς ὡς συνωμότης ἐκ τῶν ἐπιδιωκόντων τὴν ἔξωσιν τοῦ Ὄθωνος, ἐφυλακίσθη μετ’ ἄλλων πολλῶν εἰς τὰς φυλακὰς τοῦ Μενδρεσέ, καὶ ἐκεῖθεν μετηνέχθη εἰς Κύθνον, ἔνθεν πάλιν μετὰ τὴν σφαγὴν τοῦ Λεωτσάκου, Σκαρβέλη καὶ Μωραϊτίνη, ἤχθη εἰς τὴν ἐν Μυκόνῳ μονὴν τῆς Τουρλιανῆς. Ἐκεῖθεν, μετὰ τεσσάρων μηνῶν φυλάκισιν, δοθείσης ἀμνηστείας, ἐπανῆλθεν εἰς Ἀθήνας, ἐπιφοβώτερος ἤδη πολέμιος κατὰ τῆς Αὐλῆς, γενόμενος τὸ κέντρον τῶν ἐπαναστατικῶν κατ’ αὐτῆς ἐνεργειῶν καὶ μεταβαλὼν τὸν οἶκον αὐτοῦ εἰς ἐντευκτήριον ὅλης τῆς ὁμόφρονος νεολαίας τῆς ἐποχῆς ἐκείνης. Τὴν ἑπομένην τῆς 10 Ὀκτωβρίου, καταργηθείσης τῆς βασιλείας τοῦ Ὄθωνος καὶ τῆς ἀντιβασιλείας τῆς Ἀμαλίας, ἔλαβε μέρος ἐν τῇ ἐπαναστατικῇ κυβερνήσει ὡς ὑπουργὸς τῶν Ναυτικῶν μετὰ τῶν κορυφαίων ἀνδρῶν τῆς ἐπαναστάσεως, ἐπιδοὺς αὐτὸς μάλιστα τῷ Ὄθωνι τὸ ψήφισμα, τῆς ἐκθρονίσεώς του ἐντὸς τῆς φρεγάτας «Ἑλλὰς» ἅμα εἰςελθούσης εἰς τὸν λιμένα Πειραιῶς. Ἐν τῇ ἀμέσως κατόπιν συγκληθείσῃ ἐθνικῇ συνελεύσει ἐξελέγη πληρεξούσιος, πολλάκις δ’ ἔκτοτε προςεκλήθη ὡς ὑπουργός, ἐπανειλημμένως ἐξελέγη πρόεδρος τῆς Βουλῆς καὶ ἀείποτε ἀνακηρύσσεται πρῶτος βουλευτὴς ἐξ Ἀττικῆς. Ὁ πολιτικὸς βίος τοῦ Καλλιφρονᾶ ὑπῆρξε πλήρης δράσεως καὶ ἔργων πάντοτε, ὡς δημοτικὸς δὲ ἄρχων, ἐκ τῶν πρώτων ἀπὸ τῆς ἱδρύσεως τοῦ Βασιλείου, εὐηργέτησεν ἀληθῶς τὴν πόλιν τῶν Ἀθηνῶν, διότι εἰς αὐτὸν ὀφείλεται ἡ ἀνέγερσις τῆς πρώτης μεγάλης δημοτικῆς Σχολῆς τῶν ἀρρένων, τὸ Δημοτικὸν Νοσοκομεῖον, τὸ Αον Νεκροταφεῖον, καὶ πλεῖστα ἄλλα ἔργα, ἐφ’ οἷς ὁ δῆμος εὐγνωμονῶν ἀνήρτησε πρὸ πολλοῦ τὴν εἰκόνα του ἐν τῇ αἰθούσῃ τοῦ δημαρχείου. Παροιμιώδης ὑπῆρξε καὶ ὑπάρχει πάντοτε ἡ λατρεία πράγματι καὶ ἡ μοναδική ἀφοσίωσις τῶν ἐκλογέων Ἀττικῆς πρὸς τὸν σεβάσμιον Γέρον των, ὡς τὸν ἀποκαλοῦσιν, ἀναδεικνύοντες αὐτὸν πάντοτε πρῶτον βουλευτήν. Ὀφείλομεν δὲ νὰ σημειώσωμεν καὶ τοῦτο, ὅτι καθ’ ἅπαντα τὸν δημόσιον αὐτοῦ βίον, ἐξ ὅλων τῶν ἀξιωμάτων δι’ ὧν ἀείποτε ἐτιμήθη ὡς ὑπάλληλος διοικητικός, ὡς δημοτικὸς ἄρχων, ὡς βουλευτής, ὡς ὑπουργὸς κλπ. ἐξῆλθεν ἄσπιλος, καὶ ἐν ἡμέραις μάλιστα πονηραῖς, καθ’ ἃς ἐπολιτεύετο πανίσχυρσς, ἄσπιλος ἀληθῶς καὶ μὲ λευκὰς τὰς χεῖρας ὡς εἶνε λευκὴ ἡ πολιά του κόμη καὶ ἡ φουστανέλλα τοῦ ἀγῶνος ἣν φέρει ἔκτοτε.


Κ. ΚΑΡΑΠΑΝΟΣ
[Ἴδε εἰκόνα ἐν σελ. 176]
ΑΝΗΚΩΝ εἰς μίαν τῶν ἐπιφανεστέρων καὶ πλουσιωτέρων οἰκογενειῶν τῆς Ἠπείρου ὁ κ. Κωνσταντῖνος Καραπᾶνος ἐγεννήθη ἐν Ἄρτῃ τὴν 4ην Μαρτίου τοῦ 1840. Διανύσας τὰς πρώτας ἐγκυκλίους σπουδὰς ἐν Ἰωαννίνοις καί Κερκύρᾳ μετέβη εἶτα εἰς Ἀθήναις, ἔνθα μετ’ ἐνδελεχεῖς μελέτας, ἀνηγορεύθη, μόλις εἰκοσαετὴς, διδάκτωρ τῆς Νομικῆς τοῦ Ἐθνικοῦ Πανεπιστημίου. Μεθ’ ὃ ἀπῆλθε εἰς Παρισίους, ἔνθα ἐπὶ τριετίαν συνεπλήρωσε τήν τε ἐπιστημονικὴν καὶ ἐγκυκλοπαιδικὴν αὐτοῦ μόρφωσιν. Πεπροικισμένος ἀπὸ φύσεως δι’ ἐξόχου ἐπιχειρηματικοῦ καὶ τραπεζικοῦ πνεύματος καὶ ἐνεργητικότητος ἀκαταβλήτου ἐπεδόθη εἰς τὸ τραπεζιτικὸν στάδιον οὗ κατήρξατο ἐν Κωνσταντινουπόλει τὸ 1864, νεώτατος ἔτι, ὡς Γενικὸς Γραμματεὺς τῆς τότε ἱδρυθείσης Τραπέζης ὑπὸ τὸν τίτλον « Γενικὴ Ἑταιρία τοῦ Ὀθωμανικοῦ Κράτους ». Εἰς τὴν θέσιν ταύτην διεκρίθη διά τε τὸ πρακτικὸν αὐτοῦ πνεῦμα, τὴν διοικητικήν ἱκανότητα καὶ τὴν τραπεζιτικὴν ἰδιοφυΐαν, προςόντα, ἅτινα ἐξησφάλισαν αὐτῷ ἀρίστην ὑπόληψιν παρὰ τῇ ἐκλεκτῇ αὐτόθι κοινωνίᾳ καὶ ἠνέῳξαν στάδιον εὐρυτέρου μέλλοντος. Τῷ 1867 συνδεθεὶς διὰ γάμου μεθ’ ἑνὸς τῶν διασημοτέρων ἐλληνικῶν οἴκων τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τοῦ Χριστάκη ἐφέν

Κ. Κωνσταντοπουλοσ
δη Ζωγράφου ἐπὶ θυγατρί, ηὔρυνε τὸν κύκλον τῶν τραπεζιτικῶν αὐτοῦ ἐργασιῶν ἐν συνεταιρισμῷ μετὰ τοῦ ζαπλούτου πενθεροῦ του, μεθ’ οὗ συνειργάσθη μέχρι τοῦ 1874. Μετὰ τοῦτο δὲ ἐξηκολούθησε μόνος τὰς τραπεζιτικὰς αὐτοῦ ἐπιχειρήσεις μέχρι τοῦ 1876, ὁπότε, παραιτηθεὶς τούτων, μετέβη καὶ ἀποκατέστη εἰς Παρισίους, ποθῶν νὰ ἐπιδοθῇ καὶ εἰς ἐπιστημονικὰς ἀσχολίας καὶ κατ’ ἐξοχὴν περὶ ἀρχαιολογικὰς μελέτας, καθόσον ὁ κ. Καραπᾶνος, ὡς γνωστόν, ἀνέκαθεν διεφλέγετο ὑπὸ ἱεροῦ ἔρωτος καὶ ἀληθοῦς λατρείας πρὸς τὴν ἀρχαιότητα, μηδέποτε παύων τοῦ νὰ σπουδάζῃ καὶ ἐρευνᾷ τὰς καλλονὰς καὶ τὰ θέλγητρα τοῦ ἀρχαίου ἑλληνικοῦ κόσμου. Οὐχ ἧττον δ’ ἐπιτυχῶς καὶ τελεσφόρως ἐνδιέτριψε καὶ περὶ ἄλλα ζητήματα κατὰ τὴν ἐν Κωνσταντινουπόλει διατριβὴν αὐτοῦ, εἴτε περὶ τῶν ἑλληνικῶν γραμμάτων, εἴτε περὶ τῶν συμφερόντων τοῦ ἔθνους τῷ παρείχετο ἑκάστοτε εὐκαιρία, διατελέσας καὶ μέλος τοῦ Ἐθνικοῦ Συμβουλίου καὶ πρόεδρος τοῦ αὐτόθι Ἑλληνικοῦ Φιλολογικοῦ Συλλόγου. Τῷ 1876 ἠδυνήθη νὰ πραγματοποιήσῃ ἓν διακαὲς αὐτοῦ ὄνειρον, ὅπερ διέκαιε τὰ στήθη τοῦ φιλοπάτριδος καὶ φιλαρχαίου ἀνδρός, ὅςτις ἐξ ἀδιαπτώτου ἐνθουσιασμοῦ καὶ μανίας ἱερᾶς πρὸς τὰς παραδόσεις καὶ τὰ κειμήλια τῆς ἀρχαιότητος μετέβη εἰς Ἤπειρον καὶ ἰδίᾳ δαπάνῃ ἐνεργήσας ἐπιτυχεῖς ἀνασκαφὰς ἅνεκάλυψε τὸν ναὸν τῆς Δωδώνης ἐν τῇ εὐφόρῳ κοιλάδι τῆς Τσαρακοβίστης καὶ ἤγαγεν εἰς φῶς τὰ ἐρείπια τοῦ περιφήμου μαντεῖου τοῦ Διός, πλεῖστα δὲ ὅσα ἀναθήματα, ἤτοι ἀγγεῖα καὶ λυχνοστάτας ἐκ χαλκοῦ, τρίποδας καὶ στεφάνους, βραχιόνια, ἐνώτια, κάτοπτρα, ὅπλα, κοσμήματα, καὶ ἐν γένει μεγίστην καὶ περιεργοτάτην συλλογὴν ἀντικειμένων ἀνοιγομένων περὶ την διακονίαν τοῦ χρηστηρίου τοῦ Διός, ἐν οἷς ἀξία ἰδιαιτέρας προςοχῆς εἶνε σειρὰ μικρῶν μολυβδίνων πλακῶν προερχομένων ἐκ τῶν ἀρχείων τοῦ ναοῦ, καὶ ἐφ’ ὧν οἱ προςερχόμενοι καὶ διαπυνθανόμενοι τὸ μαντεῖον ἐχάραττον τὸ κείμενον τῶν ἐρωτήσεων, ἃς ἀπηύθυνον πρὸς τὸν θεόν. Αἱ ἀνακαλύψεις αὗται τοῦ ναοῦ τῆς Δωδώνης, τοῦ ὁποίου καὶ αὐτὴ ἡ τοποθεσὶα ἠμφισβητεῖτο πρότερον, πρὶν ἢ ἐπιχειρήσῃ τὰς εὐσεβεῖς αὐτοῦ ἐρεύνας ὁ κ. Καραπᾶνος, ἐχαρακτηρίσθησαν ὡς σπουδαιόταται καὶ ἐθαυμάσθησαν ὑπὸ τῶν σοφῶν τῆς Εὐρώπης, διότι μόνον χάρις εἰς τὰ πολύτιμα ταῦτα μνημεῖα ἡ ἀρχαιολογικὴ ἐπιστήμη δύναται νὰ εἰςχωρήσῃ ἤδη ἀσφαλέστερον εἰς τὰ παρασκήνια τῶν χρηστηρίων καὶ νὰ ἀνεύρῃ τὸν ἐνδότερον θρησκευτικὸν βίον, ἤτοι τὴν πρώτην κοιτίδα καὶ τὰς πρώτας ἐκδηλώσεις τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς θρησκείας. Περὶ τῶν ἀνασκαφῶν τούτων ὁ κ. Καραπᾶνος ἐφιλοπόνησεν, ἐκδοὺς εἰς τὴν γαλλικήν, τὸ γνωστὸν περισπούδαστον αὑτοῦ σύγγραμμα περὶ Δωδώνης, παραθεὶς σὺν τῇ ἐπιστημονικῇ περιγραφῇ καὶ ἀπεικονίσματα ὅλων τῶν ἐν τῷ ναῷ ἀνακαλυφθέντων μνημείων. Τὸ σύγγραμμα τοῦτο γενόμενον δεκτὸν μετ’ ἐνθουσιασμοῦ εἰς τοὺς κύκλους τῶν σοφῶν περιῆψε μεγίστην τιμὴν εἰς τὸν κ. Καραπᾶνον, περὶ οὗ οἱ σύγχρονοι συγγραφεῖς ποιοῦνται εὐφημοτάτην μνείαν.[1] Οὕτως ὁ κ. Καραπᾶνος ἐγένετο μέλος ἀντεπιστέλλον τοῦ Γαλλικοῦ Ἰνστιτούτου καὶ πλείστων ἀρχαιολογικῶν ἑταιριῶν τῆς Γαλλίας, Γερμανίας, κλπ. Δεῖγμα τῆς πρὸς τὴν ἀρχαιολογίαν εἰδικῆς ἐπιδόσεως καὶ ἐπιζήλου λατρείας τοῦ ἀνδρός, πρόκειται ἡ πλουσιωτάτη καὶ μοναδική, πολύτιμος δὲ ὑπὸ πᾶσαν ἔποψιν, ἀρχαιολογικὴ συλλογή του, ἡ ἀποτεθησαυρισμένη καὶ ταξινομημένη ἐν τῷ ἐν Ἀθήναις ἐπὶ τῆς ὁδοῦ Σταδίου μεγάρῳ του. Θὰ διέφευγεν ἐντελῶς τὰ ὅρια καὶ τὸν σκοπὸν τοῦ βιογραφικοῦ ᾧδε σημειώματος, ἐὰν ἐπιχειροῦμεν ἔστω καὶ ἁπλῆν περιγραφὴν τῆς σπουδαιοτάτης ταύτης συλλογῆς τοῦ κ. Καραπάνου, ἥτις ἐστὶ καὶ ἔσται εἰς μὲν τοὺς φιλαρχαίους σπάνιον ἐντρύφημα εἰς δὲ τοὺς ἀρχαιολόγους πηγὴ ἀνεξαντλήτου μελέτης.

Ἐν Παρισίοις διαμένων δὲν ἔπαυσεν ἐργαζόμενος ἰδιωτικῶς ὑπὲρ τῶν ἐθνικῶν ὑποθέσεων, σπουδαίας δὲ ὑπηρεσίας προςήνεγκεν, ὅλως ἀθορύβως καὶ ὑπὸ τὸν μυχὸν τῆς μετριοφροσύνης, εἰς τὴν ἀνώμαλον θέσιν τῆς Ἑλλάδος κατὰ τὸ ἐν Βερολίνῳ Συνέδριον, ἐπωφελούμενος τῶν ἰδιαιτέρων προσωπικῶν σχέσεων, δι’ ὧν συνεδέετο στενότατα μετὰ τοῦ ἀντιπροσώπου τῆς Γαλλίας Βαδιγκτῶνος, εἰς οὗ ὡς γνωστὸν τὴν πρωτοβουλίαν ὀφείλεται κατὰ μέγα μέρος ἡ συμμετοχὴ τῆς Ἑλλάδος ἐν τῷ Συνεδρίῳ, καὶ ἐκ τῆς στενῆς σχέσεως μετὰ τοῦ τῆς Αὐστρίας κόμητος Ἀνδράσση. Μετὰ τὴν ἀφομοίωσιν δὲ τῶν τῇ Ἑλλάδι ὑπὸ τοῦ Συνεδρίου ἐπιδικασθέντων μερῶν τῆς Θεσσαλίας καὶ Ἠπείρου, ἐγκατέλιπε τοὺς Παρισίους καὶ ἀποκατέστη εἰς Ἀθήνας, ἐπιθυμῶν δὲ νὰ προςφέρῃ καὶ πρακτικωτέρας ὑπηρεσίας εἰς τὴν πατρίδα ἀπεφάσισε ν’ ἀποδυθῇ καὶ εἰς τὴν ἐνεργὸν πολιτικήν, οὕτω δὲ ἀπὸ τοῦ 1882 παρακάθηται ἐν τῷ ἑλληνικῷ κοινοβουλίῳ ὡς βουλευτὴς τῆς ἰδιαιτέρας πατρίδος του Ἄρτης. Ὡς πολιτικὸς ἀνὴρ ὁ κ. Καραπᾶνος δύναται νὰ θεωρηθῇ ὡς ὑπόδειγμα σώφρονος καὶ μετριοπαθοῦς πολιτευομένου, ἀφατριάστως καὶ ἀπὸ πεποιθήσεως ἀκολουθῶν καὶ ὑποστηρίζων τὰς ἀρχὰς αὑτοῦ, ὡς μαρτυροῦσιν αἱ πολλαπλαῖ ἀγορεύσεις του κατὰ τὴν τελευταίαν βουλευτικὴν περίοδον, καθ’ ἣν πολλάκις ἔλαβε τὸν λόγον ἐπὶ πάντων τῶν σχετικῶν ζητημάτων, τῶν ἑκάστοτε συζητηθἐντων ἐν τῇ Βουλῇ καὶ ἀφορώντων εἰς τὰ οἰκονομικὰ τῆς χώρας, ἀναδειχθεὶς ἀείποτε ἐγκρατὴς καὶ τῆς πολιτικῆς καὶ τῆς οἰκονομικῆς ἐπιστήμης. Αἱ ἀγορεύσεις του αὗται, δι’ ὧν εἰς πλεῖστα ζητήματα ἐπιχέει ἱκανὸν φῶς καὶ ὑποδεικνύει τὰ πορίσματα τῆς ἰδίας πείρας καὶ τῶν ἀπείρων γνώσεων αὐτοῦ, ἐδημοσιεύθησαν ἐσχάτως ἐν ἰδίῳ ὀγκώδει τόμῳ, ἀποτελοῦσι δὲ μνημεῖον τῆς πολιτείας αὐτοῦ ἄξιον ἴδιαιτέρας προςοχῆς καὶ ἐκτιμήσεως.


ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ
[Ἴδε εἰκόνα ἐν σελ. 224]

Ο Σωτήριος Σωτηρόπουλος ἐγεννήθη κατὰ τὸ τέλος τοῦ 1820 ἐν Πάτραις, ἔνθα μετὰ τὴν ἀποκατάστασιν τῶν πραγμάτων διακούσας τὰ ἐγκύκλια μαθήματα καὶ λαβὼν ἀπολυτήριον Γυμνασίου κατετάχθη εἰς τὴν Φιλοσοφικὴν Σχολὴν τοῦ Πανεπιστημίου, ἕνεκα ὅμως ἀσθενείας ἠναγκάσθη νὰ διακόψῃ τὰς σπουδάς του καὶ εἰςῆλθεν εἰς τὴν Οἰκονομικὴν ὑπηρεσίαν, ἐν ᾗ προαγόμενος ἀπὸ βαθμοῦ εἰς βαθμὸν ἔφθασεν ἄνευ διακοπῆς μέχρι τῆς θέσεως τοῦ Γεν. Γραμματέως. Κατὰ τὸ ἔτος 1850 ἐνυμφεύθη ἐν Τριφυλίᾳ ἔνθα καὶ ἀποκατεστάθη ἔκτοτε συνδεθεὶς διὰ στενῆς συγγενείας μετὰ τῶν ἐπισημοτάτων τοῦ τόπου οἰκογενειῶν.

Μετὰ τὴν μεταπολίτευσιν τοῦ Ὀκτωβρίου, ὅτε ἔμειναν ἐλεύθεραι αἱ ἐκλογαί, ἐξελέχθη πληρεξούσιος Τριφυλίας, ἔκτοτε δὲ ἐκλέγεται πάντοτε βουλευτὴς καὶ εἶναι ἴσως ὁ μόνος πολιτικὸς ἀνήρ, ὅςτις παρακάθηται διαρκῶς ἐν τῷ Βουλευτηρίῳ. Ὀλίγους μῆνας μετὰ τὴν ἐκλογήν του ὡς πληρεξουσίου ἔλαβε μέρος ὡς Ὑπουργὸς τῶν Οἰκονομικῶν εἰς τὸ ὑπὸ τὸν ναύαρχον Κανάρην ὑπουργεῖον, εἰς τὸ ὁποῖον εἰςῆλθον ὡς ὑπουργοὶ ὁ Κουμουνδοῦρος, ὁ Θ. Δεληγιάννης καί ὁ Ἀνδρέας Λόντος. Μετὰ ταῦτα ἐγένετο πολλάκις ὑπουργός, ἐχρημάτισε δὲ καὶ εἰς δύο Περιόδους Πρόεδρος τῆς Βουλῆς.

Ἠκολούθησε πάντοτε τὸν Κουμουνδοῦρον, τοῦ ὁποίου ὑπῆρξεν ἀχώριστος φίλος καὶ σύντροφος καὶ ὁ ὁποῖος σφόδρα ἐλυπεῖτο, ὁσάκις ὁ Σωτηρόπουλος ἕνεκα διαφωνίας ὡς πρὸς τὴν γενικὴν πολιτικὴν ἀπεποιεῖτο νὰ λάβῃ μέρος εἰς τὰ παρ’ αὐτοῦ σχηματιζόμενα Ὑπουργεῖα. Ὅλοι οἱ ἀρχηγοὶ τῶν κομμάτων τῷ προςέφερον ἐπανειλημμένως ὑπουργεῖα, ἀλλ’ οὗτος δὲν ἠθέλησε ποτὲ νὰ χωρισθῇ ἀπὸ τὸν ἀρχηγόν του τὸν ὁποῖον ἰδιαζόντως ἠγάπα καὶ ἐτίμα. Ἔμεινε παρ’ αὐτῷ μέχρι τοῦ θανάτου του καὶ δὲν παραλείπει οὐδεμίαν εὐκαιρίαν ὅπως ἐξάρῃ τὰ προσωπικὰ καὶ πολιτικὰ πλεονεκτήματα τοῦ ἀνδρός. Μετὰ τὸν θάνατον αὐτοῦ δὲν ἠθέλησε νὰ ταχθῇ ὑπὸ ἄλλον τινα, εἶνε δὲ ἐκ τῶν ὀλιγίστων ἀπὸ πεποιθήσεως καὶ ἐλευθεροβουλίας ἀντιπολιτευομένων κατὰ τοῦ συστήματος τοῦ κ. Τρικούπη. Ἐν ἀρχῇ τῆς ἐνεστώσης Περιόδου περιεστοιχίσθη ἀπὸ πολλοὺς βουλευτάς, οἱ ὁποῖοι ἐφρόνουν ἀναγκαίαν τὴν ὕπαρξιν καὶ τρίτου κόμματος, ἀλλ’ αὐτὸς δὲν ἐθεώρησε συμφέρουσαν τὴν διχοτόμησιν τῆς Ἀντιπολιτεύσεως καὶ ὑπεχώρησεν εἰς τὸν πρώην Πρωθυπουργόν.

Ὡς Τμηματάρχης, Γεν. Γραμματεὺς καὶ Ὑπουργὸς εἰςήγαγε πολλὰς βελτιώσεις εἰς τὴν οἰκονομικὴν ὑπηρεσίαν καὶ ἰδίως εἰς τὸν τελωνιακὸν κλάδον. Ἔργον αὐτοῦ εἶνε ὁ περὶ ἀποζημιώσεως τῶν ἐν Πάτραις οἰκοπέδων Νόμος, ὅςτις ἔλυσε δι’ εὐφυοῦς μεθόδου τὸ ἀκανθῶδες τοῦτο ζήτημα, ὅπερ εἶχε τοσοῦτον περιπλεχθῆ, ὥςτε ἠπείλει τὴν ὕπαρξιν τῆς δευτερευούσης ἐκείνης πόλεως τοῦ Βασιλείου. Ἀλλὰ τὸ ὄνομα τοῦ Σωτηροπούλου κατέστησαν ἀγαπητὸν καὶ δημοτικὸν καθ’ ὅλην τὴν Ἑλλάδα, ἰδίως δὲ ἐν Πελοποννήσῳ, οἱ παρ’ αὐτοῦ συνταχθέντες καὶ ὑποστηριχθέντες κατὰ τὸ 1871 Νόμοι περὶ διανομῆς καὶ διαθέσεως τῶν ἐθνικῶν γαιῶν καὶ ἐθνικοϊδιοκτήτων φυτειῶν. Διὰ τῶν νόμων τούτων ἀποκατεστάθη ὁ Ἑλληνικὸς λαὸς καὶ ἔγειναν ἰδιοκτῆται μυριάδες Ἑλληνικῶν οἰκογενειῶν, αἱ ὁποῖαι πρότερον ἐκαλλιέργουν ὡς δουλοπάροικοι τὴν γῆν, τὴν ὁποίαν οἱ πατέρες αὐτῶν εἶχον ἐλευθερώσει διὰ χύσεως χειμάρρων αἵματος ἀπὸ τοὺς Ὀθωμανούς. Τὴν διάθεσιν τούτων εἶχον ἀποφασίσει αἱ ἐπὶ τοῦ ἱεροῦ ἀγῶνος Ἐθνικαὶ Συνελεύσεις καὶ εἶχον συστήσει ὅλαι αἱ ἀκόλουθοι Συνελεύσεις καὶ Βουλαί, ἀλλ’ εἰς τὸν Σωτηρόπουλον ἐπεφυλάσσετο νὰ εὕρῃ τὸν τρόπον, δι’ οὗ κατωρθώθη νὰ πραγματοποιηθῇ ἄνευ εὐθύνης τοῦ δημοσίου καὶ χωρὶς νὰ προηγηθῶσιν αἱ παρ’ ἄλλων ἀπαραίτητοι θεωρούμεναι καταμετρήσεις καὶ ἐκκαθαρίσεις.

Ὁ Σωτηρόπονλος, μὴ ἔχων τέκνα, ζῶν δὲ μετὰ παραδειγματικῆς λιτότητος, κατοικεῖ ἐν Ἀθήναις, διέρχεται δὲ τοὺς μῆνας τοῦ θέρους ἔν τινι κτήματι, τὸ ὁποῖον ἔχει εἰς τὸ παράλιον τῆς Τριφυλίας. Ἐκεῖ εὑρισκόμενος ᾐχμαλωτίσθη κατὰ τὸν Ἰούλιον τοῦ 1866 ὑπὸ συμμορίας λῃστῶν καὶ ἐκρατήθη περιαγόμενος ἀπὸ ὅρους εἰς ὄρος ἐπὶ τριάκοντα ἓξ ἡμέρας, δὲν ἀπελύθη δὲ εἰμὴ ἀφοῦ ἐπλήρωσεν ἡ οἰκογένειά του 60,000 δραχμῶν εἰς χρυσὸν διὰ λύτρα, τὰς ὁποίας ἐδανείσθη διὰ λογαριασμόν του ἀπὸ τὴν Ἐθνικὴν Τράπεζαν καὶ διὰ τὰς ὁποίας, ὀφειλομένας ἀκόμη ὡς μανθάνομεν, ἐπλήρωσε μέχρι τοῦδε 130 χιλιάδων δραχμῶν τόκους. Τὰς περιπετείας τῆς αἰχμαλωσίας περιέγραψεν ὁ ἴδιος ἐν ἡμερολογίῳ, τὸ ὁποῖον καὶ σήμερον ἀναγινώσκεται μετ’ ἐνδιαφέροντος. Ἕνεκα τῆς αἰχμαλωσίας ταύτης ἠναγκάσθη νὰ γίνῃ ἐπὶ μίαν δεκαετίαν Διευθυντής μικρᾶς ἀσφαλιστικῆς Ἑταιρίας, ἐκ τῶν ἀποδοχῶν τῆς ὁποίας κατώρθωσε νὰ κτίσῃ ἐν Ἀθήναις οἰκίαν, ἐν ᾗ κατοικεῖ.

Καταγίνεται ἰδίως εἰς οἰκονομικὰς μελέτας, βοηθούμενος καὶ ἀπὸ τὴν ἀνάγνωσιν Γαλλικῶν συγγραμμάτων· ἐκτὸς τῆς μεγάλης πείρας θεωρεῖται κάταχος, τῆς Οἰκονομικῆς Ἐπιστήμης καὶ διὰ τοῦτο ἐτιμᾶτο ἰδιαζόντως ἀπὸ τὸν σοφὸν Οἰκονομολόγον Σοῦτσον, ὅςτις ποιεῖται καὶ εὔφημον μνείαν τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ ἐν τοῖς ἑαυτοῦ συγγράμμασι.


ΦΩΚΙΩΝ ΝΕΓΡΗΣ
[Ἴδε εἰκόνα ἐν σελ. 272]

ΤΗΣ κατὰ τὰς δύο τελευταίας δεκαετηρίδας συντελεσθείσης βιομηχανικῆς ἐπιδόσεως καὶ προόδου ἐν Ἐλλάδι εἷς τῶν ἐνθερμοτέρων ἐργατῶν καὶ θεμελιωτῶν ὑπῆρξεν ἀναντιρρήτως ὁ κ. Φωκίων Νέγρης. Ἀνήκων εἰς περιφανῆ ἱστορικὴν οἰκογένειαν ἐγεννήθη τὴν 31 Μαρτίου τοῦ 1846, παῖς δὲ ἔτι μεταβὰς εἰς Παρισίους διήνυσε τὰς γυμνασιακὰς σπουδὰς εἰς τὸ αὐτόθι λύκειον τοῦ Μεγάλου Λουδοβίκου διαπρέψας μεταξὺ τῶν συμμαθητῶν του καὶ δὶς βραβευθεὶς διὰ τὴν εὐφυΐαν, τὴν ἐπιμέλειαν καὶ τοῦ ἤθους τὴν χρηστότητα. Μετὰ τὸ πέρας τῶν ἐγκυκλίων σπουδῶν, καθ’ ἃς ἠρίστευσεν, ἠκολούθησε τὰ μαθήματα τῆς Πολυτεχνικῆς Σχολῆς, λαβὼν συνάμα τὸ δίπλωμα προλύτου τῶν μαθηματικῶν ἐπιστημῶν ἐνώπιον τῆς Ἀκαδημίας τῶν Παρισίων. Πεπροικισμένος ἀπὸ φύσεως ἅμα καὶ οἰκογενειακῆς ἀνατροφῆς δι’ ἀντιλήψεως εὐρείας, καὶ ἐξόχως παρατηρητικοῦ πνεύματος ἐγκαίρως κατενόησεν ὅτι βάσις τῆς πολιτικῆς καὶ κοινωνικῆς ἀναμορφώσεως τοῦ ἔθνους εἶνε καὶ πρέπει νὰ εἶνε ἡ προηγουμένη ἐκμετάλλευσις τῶν πλουτολογικῶν πόρων τῆς χώρας, ἐγκλειούσης ἐν ἑαυτῇ θησαυροὺς ἀγνώστους τέως καὶ ἀχρησιμοποιήτους. Διό, φιλοδοξῶν νὰ προςενέγκῃ πραγματικὰς καὶ ἀληθεῖς ὑπηρεσίας εἰς τὴν πατρίδα, συνειδὼς δὲ κάλλιστα ὁποῖον μέλλον βιομηχανικὸν ἐπιφυλάσσεται εἰς τὴν Ἑλλάδα, καταλλήλως καλλιεργουμένου τοῦ ἐδάφους αὐτῆς ὑπό τε τὴν γεωπονικὴν καὶ μεταλλευτικὴν ἔποψιν, ἐπεδόθη μετὰ ζήλου εἰς συστηματικὰς μεταλλουργικὰς σπουδὰς εἰςελθὼν εἰς τὴν περιώνυμον ἐν Παρισίοις Σχολὴν τῶν Μεταλλιστῶν (Ecole des mines) ὁπόθεν ἀπεφοίτησε τῷ 1872 διακριθεὶς καὶ ἐν αὐτῇ ἐπίσης μεταξὺ ἁπάντων αὐτοῦ τῶν συσπουδαστῶν. Περιελθὼν δὲ καὶ ἐκ τοῦ ἐγγὺς μελετήσας, χάριν πρακτικῶν ἀσκήσεων, τὰ σπουδαιότερα μεταλλεῖα Γαλλίας, Ἀγγλίας καὶ Γερμανίας, οὕτω δὲ διὰ σταθερᾶς παιδείας καὶ πλούτου πρακτικωτάτων γνώσεων ἐφωδιασμένος ἐπανῆλθεν εἰς τὴν Ἑλλάδα τῷ 1873, προςληλφθεὶς ἀμέσως ὑπὸ τοῦ ἀειμνήστου Δεληγιώργη, διαγνόντος καὶ ἐκτιμήσαντος τὰ σπάνια προςόντα τοῦ νεαροῦ ἐπιστήμονος, ὡς γενικὸς ἔφορος τῆς κυβερνήσεως παρὰ τῇ Ἑταιρίᾳ τῶν Μεταλλουεγείων Λαυρίου, εἰς θέσιν τοὐτέστι μεγάλης ἐμπιστοσύνης, ἧς ὁ κ. Νέγρης ἀνεδείχθη ἄξιος ἀληθῶς, διότι εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς κατώρθωσε νὰ σώσῃ τὰ λαυρεωτικὰ ἔργα ἀπὸ τὰ ἀσύγγνωστα καὶ ὀλέθρια λάθη τοῦ ἄγγλου ὀρυκτολόγου Ἄνστεδ, ὃν ἡ Ἑταιρία τῶν Μεταλλουργείων, παρὰ τὴν συμβουλὴν τοῦ κ. Νέγρη, εἶχε καλέσει ἐξ Ἀγγλίας, καὶ τῶν ἔργων τοῦ ὁποίου, μετὰ ἄσκοπον δι’ αὐτὰ δαπάνην ἑνὸς ἑκατομμυρίου, ἐπελήφθη ὁμειλίκτου ἐλέγχου, καταδείξας μίαν πρὸς μίαν τὰς πλάνας τοῦ Ἄνστεδ, ὃν ἐν τέλει ἡ Ἑταιρία ἠναγκάσθη νὰ ἀπολύσῃ. Οὕτω δὲ ἐσώθησαν ἀπὸ ἀφεύκτου καταστροφῆς καὶ τῶν μετόχων καὶ τοῦ ἔθνους τὰ συμφέροντα, ἐφ’ ᾧ τὸ Συμβούλιον τῆς Ἑταιρίας, ἀναγνωρίζον τὴν ἔκτακτον ἱκανότητα, τὴν θετικὴν εὐρυμάθειαν, τὴν παρρησίαν, καὶ τοῦ χαρακτῆρος τὸ ἀκέραιον, παρεκάλεσε, φρονίμως σκεφθέν, τὸν κ. Νέγρην ν’ ἀναλάβῃ τὴν διεύθυνσιν αὐτῆς. Καὶ δὲν ἐψεύσθη τῶν προςδοκιῶν του. Διότι ὡς Διευθυντὴς τῆς Ἑταιρίας τῶν Μεταλλουργείων Λαυρίου ὁ κ. Νέγρης, ἐπὶ δεκατετραετίαν σχεδὸν ἀπὸ τοῦ 1874 μέχρι τοῦ 1887 παραμείνας ἐν αὐτῇ, ὑπῆρξεν ὁ σωτὴρ αὐτόχρημα τῆς ἑταιρίας. Πλὴν τῶν πολλαπλῶν καὶ πολυτίμων ὑπηρεσιῶν ἃς προςήνεγκε, καὶ ὧν θὰ ἀπέβαινεν ἀδύνατος ἡ λεπτομερὴς αὐτῶν μνεία εἰς τὰ στενὰ ᾧδε ὅρια τῆς παρούσης βιογραφικῆς σημειώσεως, ὁ κ. Νέγρης κατὰ τὸ διάστημα τῆς διευθύνσεως τῶν Λαυρεωτικῶν ἔργων ἔλυσε τὸ ζωτικώτατον διὰ τὴν Ἑταιρίαν ζήτημα τῆς τήξεως τῶν ἐκβολάδων, εἰς τὴν ὁποίαν εἶχεν ἀποτύχει πάντες οἱ πρὸ αὐτοῦ ἀσχοληθέντες, οὕτω δὲ ἔσωσε τὴν Ἑταιρίαν ἀπὸ βεβαίας καὶ ἀναποδράστου καταστροφῆς. Ἐπίσης εἰς τοῦ κ. Νέγρη τὰς πεφωτισμένας καὶ ἀνενδότους προσπαθείας ὀφείλεται ἡ κατασκευὴ τοῦ Σιδηροδρόμου Ἀθηνῶν-Λαυρίου, καὶ ἡ εἰς τὰς ἀγορὰς τῆς Εὐρώπης εἰςαγωγὴ τῶν μαγγανιούχων μεταλλευμάτων σιδήρου Λαυρίου, ὧν τοσαύτη ἔκτοτε καὶ ἄχρι τοῦ νὰ γίνεται κατανάλωσις. Ὁ κ. Νέγρης κατὰ τὴν παρελθοῦσαν βουλευτικὴν περίοδον ἐπὶ τέσσαρα ἔτη ἀντεπροςώπευσε τὸν Νομὸν Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας ὡς βουλευτής, ἀναδειχθεὶς κατὰ τὰς ἐκλογὰς τοῦ 1886 ὑπὸ τῆς ἀγάπης καὶ τῆς εἰλικρινοῦς ἐκτιμήσεως τῶν ἐκλογέων αὐτοῦ.


ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ
[Ἴδε εἰκόνα ἐν σελ. 256]

Ο κ. Ἀνδρέας Αὐγερινὸς ὑπερβὰς ἤδη τὸ ἑξηκοστὸν πέμπτον ἔτος τῆς ἡλικίας του εἶνε μία τῶν συμπαθεστέρων καὶ προςφιλεστέρων φυσιογνωμιῶν τοῦ ἑλληνικοῦ κοινοβουλίου, ἐν ᾦ παρακάθηται ἐπὶ τεσσαρακονταετίαν καὶ ἐπέκεινα συνεχῶς ὡς ἀντιπρόςωπος τῆς ἰδιαιτέρας του ἐπαρχίας Ἠλείας, ἐξ ἧς κατάγεται, χρηματίσας διαρκῶς σχεδὸν ὡς γραμματεύς, ἀντιπρόεδρος καὶ πρόεδρος τῆς Βουλῆς. Ἀνήκων εἰς μίαν τῶν εὐπορωτέρων καὶ διαπρεπεστέρων οἰκογενειῶν τοῦ τόπου, ἤρξατο πολιτευόμενος ἀπὸ τοῦ 1850 ὅτε τὸ πρῶτον ἐξελέγη βουλευτὴς καὶ γραμματεὺς ἐν τῇ βουλῇ. Ὡς ἀντιπρόεδρος τῆς Βουλῆς τῷ 1858 καθ’ ὃν χρόνον διεδραματίσθησαν τὰ Σκιαδικά, ἔσχεν ἰδιαιτέραν ἐντολὴν παρὰ τοῦ ἀειμνήστου Βασιλέως Ὄθωνος νὰ καθησυχάσῃ τὰ ἐξηρεθισμένα πνεύματα τῆς πανεπιστημιακῆς νεολαίας, τοῦθ’ ὅπερ ἐπέτυχε διὰ τῆς προςιδιαζούσης αὐτῷ προςηνείας, ἐκφρασθείσης αὐτῷ τῆς βασιλικῆς εὐαρεσκείας. Εἰς τὴν Ὂκτωβριανὴν μεταβολὴν συνετέλεσε μεγάλως συμπράξας ἀποτελεσματικῶς μετὰ τῶν κορυφαίων ὄχι ἀειμνήστων πολιτευτῶν Βούλγαρη, Κουμουνδούρου, Ζαΐμη καὶ Δεληγεώργη. Κληθείσης δὲ εἶτα τῆς Ἐθνικῆς Συνελεύσεως ἐξελέγη πληρεξούσιος αὐτῆς καὶ νομάρχης Ἀττικοβοιωτίας. Μετὰ τὴν κατάστασιν τῆς προςωρινῆς Κυβερνήσεως ἔλαβε μέρος εἰς τὸν ὑπὸ τήν προεδρείαν τοῦ ἀοιδίμου Ζ. Βάλβη σχηματισμὸν τοῦ ὑπουργείου ὡς ὑπουργὸς τῶν Έαωτρικῶν Ὡς γνωστὸν, ἐπὶ τοῦ ὑπουργείου τούτου ἀνεκηρύχθη ὑπὸ τῆς Συνελεύσεως ὡς Βασιλεὺς τῆς Ἑλλάδος ὁ Γεώργιος Α′. Κατὰ τὴν ἐποχὴν τῶν Ἰουνιακῶν μετέσχεν ὠς μέλος τῆς ἐπιτροπῆς, τῆς ἐντεταλμένης ὑπὸ τῆς Συνελεύσεως τὴν εἰρηνοποίησιν τῶν διαμαχομένων μερῶν ἐν τῷ ἐμφυλίῳ πολέμῳ. Μετὰ τὴν ἐπιτευχθεῖσαν οὕτω συμφιλίωσιν ἡ αὐτὴ ἐπιτροπή, ἐντολῇ τῆς Συνλεύσεως, προέβη εἰς τὸν σχηματισμὸν τοῦ νέου ὑπουργείου ὑπὸ τὸν ἀείμνηστον Ροῦφον. Βραδύτερον ἐν τῷ ὑπὸ τήν προεδρείαν τοῦ ἰδίου Ζ. Βάλβη ὑπουργείῳ μετέσχεν ὡς ὑπουργὸς τῶν Ἐσωτερικῶν καὶ ὡς τοιοῦτο; ἔτυχε τῆς ὑψηλῆς τιμῆς νὰ συνοδεύσῃ, τὸν νεήλυν Βασιλέα κατὰ τὴν πρώτην Αὐτοῦ περιοδείαν ἂνὰ τὰς Νήσους. τὴν Πελοπόννησον καὶ τὴν Ἐπτάνησον κατὰ τὴν προικοδότητιν αὐτῆς εἰς τὴν Ἑλλάδι. Ἔκτοτε ὢν μέλος τῆς Βουλῆς καθ’ ὅλας σχεδὸν τὰς βουλευτικὰς περιόδους μέχρι τῆς σήμερον ἐχρημάτισε δὶς ὑπουργὸς ἐπὶ τῶν Ναυτικῶν, δὶς ἐπὶ τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καὶ δὶς ἐπὶ τῶν Οἰκονομικῶν. Δεκάκις ἐξελέγη Πρόεδρος τῆς Βουλῆς, ἐν αἷς καὶ κατὰ τὴν Οἰκουμενικὴν Κυβέρνησιν καὶ κατὰ τὴν προςάρτησιν τῆς Ἠπείρου καὶ Θεσσαλίας. Ὡς πρόεδρος τῆς Βουλῆς ἀπολαύει ἀμερίστου συμπαθείας καὶ ἐκτιμήσεως παρ’ ἀμφοτέρων τῶν πολιτικῶν μερίδων, ἐπαξίως ἀληθῶς, καθόσον πάντοτε μὲν, ἀλλὰ κατὰ τὰς θυελλώδεις πολλάκις καὶ ἀνωμάλους συζητήσει, ἐν τῇ Βουλῇ, κατέχει τὴν δύναμιν οὐ μόνον νὰ διευθύνῃ δεξιῶς αὐτὰς ἀλλὰ καὶ νὰ πραΰνῃ τὰ ἐξεγηγερμένα πνεύματα καὶ νὰ παρακάμπτῃ τὰς δυςχερείας διὰ τῆς γλυκύτητος τοῦ ἤθους καὶ τοῦ εἰλικρινοῦς σεβασμοῦ, ὃν ὡς ἄτομον ἐμπνέει εἰς τοὺς συναδέλφους του. Ὁ κ. Αὐγερινὸς πλὴν τοῦ Ἀνωτέρου ταξιάρχου τῆς Ἑλλάδος, εἷνε τετιμημένος ἐπίσης καὶ διὰ τῶν Μεγαλοσταύρων τῆς Ἰταλίας, Ἱσπανίας καὶ Τουρκίας.


ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ
[Ἴδε εἰκόνα ἐν σελ. 48]

ΕΙΣ ἐκ τῶν ἐν τῇ ἀλλοδαπῇ τιμώντων τὸ ἑλληνικὸν ὄνομα οὐ μόνον διὰ τὸν πλοῦτον, ὃν ἰδίᾳ ἐνεργητικότητι ἀπέκτησεν, ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν μεγαλοπρέπειαν τοῦ βίου, τὴν περίβλεπτον κοινωνικὴν θέσιν, καὶ τὰ πατριωτικὰ καὶ φιλάνθρωπα αἰσθήματα ὧν ἐμφορεῖται, εἶνε καὶ ὁ κ. Ἰωάννης Ἀντωνιάδης, ὁ γνωστὸς ζάπλουτος ἐν Ἀλεξανδρείᾳ ὁμογενής. Τὰ προςόντα ταῦτα, προςιδιάζοντα τοῖς πλείστοις τῶν ἐν τῇ ξένῃ ἀποδημούντων καὶ προαγομένων ἑλλήνων, διαλάμπουσιν ἔτι μᾶλλον ἐν τῷ προςώπῳ τοῦ κ. Ἀντωνιάδου, καθόσον ὁ πλοῦτος καὶ ἡ ἐπίζηλος περιωπή, εἰς ἣν ἀφίκετο, εἰσὶν ἀποκλειστικὸν δημιούργημα τῆς ἰδίας προςωπικῆς ἱκανότητος καὶ εὐφυΐας τοῦ φιλογενοῦς ἀνδρός. Ἐκ Λήμνου καταγόμενος ὁ Ἰωάννης Ἀντωνιάδης γεννηθεὶς ἐκ γονέων ἐντίμων μὲν καὶ ἀγαθῶν, ἀλλ’ οὐχὶ εὐπόρων, νεώτατος ἔτι ἀπεδήμησε τῆς γενεθλίου μεταβὰς εἰς Ἀλεξάνδρειαν πρὸς ἀνεύρεσιν πόρου ζωῆς καὶ ἀναζήτησιν κρείττονα μέλλοντος. Πεπροικισμένος ὑπὸ τῆς φύσεως διὰ μοναδικῆς ἐμπορικῆς ἰδιοφυΐας, ἥτις ἄλλως τε χαρακτηρίζει ἀείποτε τὸ ἑλληνικὸν πνεῦμα πανταχοῦ ἐν τῷ ἔξω κόσμῳ, ἀκούραστος ἐν τῇ φιλοπονίᾳ αὐτοῦ καὶ ἀκριβὴς εἰς πάσας αὐτοῦ τὰς σχέσεις καὶ συναλλαγὰς, κατώρθωσεν ἐν τῷ ζωηρῷ καὶ πολυδαιδάλῳ ἐμπορικῷ ἐκείνῳ κέντρῳ τῆς Αἰγύπτου νὰ ἀναπτύξῃ τὰ προςόντα αὐτοῦ προςληφθεὶς ἐν ἀρχῇ ὡς ὑπάλληλος παρὰ τῷ τότε διασήμῳ ἕλληνι μεγαλεμπόρῳ Τζηρῷ. Ἐπιδοδεὶς εἶτα εἰς ἰδίας ἐμπορικὰς ἐπιχειρήσεις καὶ ἐξασφαλίσας διὰ χρηστῆς καὶ ἀμέμπτου συμπεριφορᾶς τὴν πίστιν καὶ τὴν ἀμέριστον ἐκτίμησιν τῶν ἐν Αἰγύπτῳ ἐμπορευομένων, τῶν τε ξένων καὶ ὁμογενῶν, ἠδυνήθη νὰ θέσῃ τὰ πρῶτα ἀσφαλῆ θεμέλια τῆς κολοσιαίας αὑτοῦ περιουσίας, νὰ καταστῇ δὲ ἐπὶ τοσοῦτον γνωστὸς καὶ προςφιλὴς παρὰ τῷ τότε ἀντιβασιλεῖ τῆς Αἰγύπτου Σαῒδ-πασσᾶ, ὅσον οὐδεὶς ἄλλος ἐκ τῶν ἡμετέρων ὁμογενῶν ἴσως δὲ καὶ τῶν λοιπῶν ξένων Εὐρωπαίων. Οὕτω δὲ ὑπὸ τὴν ὑψηλὴν εὔνοιαν τοῦ Ἀντιβασιλέως ηὔρυνε βαθμηδὸν τὸν κύκλον τῶν ἐπιχειρήσεων αὑτοῦ, ἀναμιχθεὶς εἰς τὰ αὐτόθι δημόσια ἔργα, οἷον σιδηροδρομικὰς ἐπιστρώσεις κλπ. ἔκτοτε δὲ ἐξηκολούθει ὁλονὲν προαγόμενος. Ὁ κ. Ἀντωνιάδης φημίζεται διὰ τοῦ ἤθους τὴν εὐγένειαν καὶ τὴν μεγαλοπρέπειαν τῆς ζωῆς, ἣν διάγει, κεκτημένος λαμπρὰ καὶ πολυτελῆ μέγαρα καὶ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ καὶ ἐν Παρισίοις, ὅπου τὸ θέρος διατρίβει, καὶ ἀλλαχοῦ, σχὼν τὴν ὑψηλὴν τιμὴν νὰ φιλοξενήσῃ κατὰ διαφόρους καιροὺς πολλοὺς βσιλεῖς καὶ πρίγκηπας, οἷον τὴν αὐτοκράτειραν τῆς Αὐστρίας, τοὺς μεγάλους δοῦκας τῆς Ρωσσίας Στέργιον καὶ Παῦλον κλπ. Πλὴν ἄλλων ἀγαθοεργιῶν, ἃς δὲν παύει ἐπιτελῶν, διατηρεῖ ἐν τῇ ἰδιαιτέρᾳ αὐτοῦ πατρίδι Λήμνῳ πλῆρες ἑλληνικὸν Σχολεῖον ἰδίᾳ δαπάνῃ. Εἰς τὴν γενναιοδωρίαν τοῦ κ. Ἀντωνιάδου ὀφείλεται ἡ τὸ πρῶτον ἐκδοθεῖσα Ἱστορία τοῦ Ἑλλην. ἔθνους τοῦ ἡμετέρου σοφοῦ Κ. Παπαρρηγοπούλου, δαπανήσαντος πρὸς τύπωσιν αὐτῆς οὐκ εὐκαταφρόνητον ποσόν. Ὁ κ. Ἀντωνιάδης εἶνε τετιμημένος διὰ πολλῶν ξένων παρασήμων, διατελεῖ δὲ πρόεδρος τῆς ἐν Αἰγύπτῳ Λημνιακῆς Ἀδελφότητος καὶ ἐκ τῶν πρώτων δημοτικῶν συμβούλων τῆς νεωστὶ συσταθείσης ἐν Ἀλεξανδρείᾳ Διεθνοῦς Δημαρχίας.


  1. ΣΗΜ. — Περὶ τῶν σπουδαιοτάτων τούτων ἀνακαλύψεων τοῦ ἐν Δωδώνῃ ναοῦ ὑπὸ τοῦ κ. Καραπάνου, πλὴν ἄλλων, καὶ ὁ ἐπιφανὴς Ch. Dichl ἀφιεροῖ ὁλοκλήρους σελίδας ἐν τῷ ἄρτι ἐκδοθέντι ὀνομαστῷ συγγράμματι αὐτοῦ ὑπὸ τὸν τίτλον Excursions Argheologigues en Grèce. Ἀλλ’ ὁ κ. Dichl ἀναμφιβόλως ἀρύεται τὰς πληροφορίας αὑτοῦ κατὰ τὸ πλεῖστον ἐξ αὐτοῦ τοῦ περὶ Δωδώνης πολυκρότου συγγράμματος τοῦ κ. Καραπάνου, παραλείπει δέ, ἐξ ἀγνοίας βεβαίως, νὰ ἀναφέρῃ καὶ περὶ ὅσων, μετὰ τὴν ἔκδοσιν αὐτοῦ, περιῆλθον εἰς τὴν ἀρχαιολογικὴν Συλλογὴν τοῦ κ. Καραπάνου ἐκ τῶν μεταγενεστέρων ἐρευνῶν αὐτοῦ ἐν τῷ ἱερῷ τῆς Δωδώνης. Σημειοῦμεν ὅθεν τὰ σπουδαιότερα τῶν ὑστέρων τούτων εὑρημάτων, ἐξ ὧν ἄξια ἰδιαιτέρας μνείας εἰσὶ τὰ ὅπλα ἅτινα ὁ Πύρρος νικήσας τοὺς Ρωμαίους ἔλαβε λάφυρα καὶ ἀφιέρωσεν εἰς τὸν Δωδωναῖον Δία δι’ ἰδιαιτέρας ἐπιγραφῆς. Τὰ ὅπλα ταῦτα εἰσὶ τὰ μόνα σωζόμενα ἐξ ἱστορικῆς μάχης. Ἀλλ’ ἐκτὸς τῶν ἐκ Δωδώνης ἀποτεθειμένων κειμηλίων ἐν τῇ μοναδικῇ Συλλογῇ τοῦ κ. Καραπάνου, εὕρηνται ἀποτεθησαυρισμένα καὶ πλεῖστα ἄλλα ἀρχαῖα ἀντικείμενα, ὧν ἡ μνεία καὶ τῶν κυριωτέρων μόνων ἤθελεν ἀποβῇ λίαν μακρά. Ὡς ἰδιαζούσης ὅμως σπουδαιότητος ἀναφέρομεν ἐνταῦθα τὰ πήλινα ἀγαλμάτια ἀρχαϊκῆς τέχνης τὰ παριστῶντα ὑπὸ ποικίλας μορφὰς τὴν Ἀρτέμιδα, καὶ ἅτινα ὁ κ. Καραπᾶνος εὗρε κατὰ τὰς ὑπ’ αὐτοῦ ἐνεργηθείσας ἐσχάτως ἐν Κερκύρᾳ ἀνασκαφάς. Τὰ ἀγαλμάτια ταῦτα εἰσὶ τῆς αὐτῆς ἐποχῆς μὲ τὰ μαρμάρινα ἀγαλμάτια τὰ εὑρεθέντα ἐν Ἀκροπόλει καὶ ἀνήκοντα εἰς τοὺς παρὰ τῶν Περσῶν καταστραφέντας ναούς. Κατέχουσι δὲ ἐν τῇ ἱστορίᾳ τῆς ἑλληνικῆς τέχνης, ὡς ἔργα ἐξ ὀπτῆς γῆς, οἵαν θέσιν κατέχουσι τὰ ἀγάλματα τῆς Ἀκροπόλεως ὡς ἔργα ἐκ μαρμάρου. — Ἐπίσης ἰδιαιτέρας σημειώσεως ἄξιον εἶνε ὡσαύτως καὶ τὸ ἐν τῇ Συλλογῇ τοῦ κ. Καραπάνου εὑρισκόμενον ἅρμα τοῦ αὐτοκράτορος Διοκλητιανοῦ, τὸ εὑρεθὲν ἐν τοῖς ἐρειπίοις τοῦ ἐν Νικομηδίᾳ μεγάρου αὐτοῦ, καὶ ὅπερ ἐστὶ τὸ μόνον διασωθὲν ἀρχαῖον αὐτοκρατορικὸν ἅρμα.