Αισώπου Μύθοι/Ίππος και βούς και κύων και άνθρωπος

Αἰσώπου Μῦθοι Ἵππος καὶ βοῦς καὶ κύων καὶ ἄνθρωπος

Ζεὺς ἄνθρωπον ποιήσας ὀλιγοχρόνιον αὐτὸν ἐποίησεν. Ὁ δὲ τῇ ἑαυτοῦ συνέσει χρώμενος, ὅτε ἐνίστατο ὁ χειμών, οἶκον ἑαυτῷ κατεσκεύαζε καὶ ἐνταῦθα διέτριβε. Καὶ δή ποτε σφοδροῦ κρύους γενομένου, καὶ τοῦ Διὸς ὕοντος, ἵππος ἀντέχειν μὴ δυνάμενος ἧκε δρομαῖος πρὸς τὸν ἄνθρωπον, καὶ τούτου ἐδεήθη ὅπως σκέπῃ αὐτόν. Ὁ δ’ οὐκ ἄλλως ἔφη τοῦτο ποιήσειν, ἐὰν μὴ τῶν οἰκείων ἐτῶν μέρος αὐτῷ δῷ. Τοῦ δὲ ἀσμένως παραχωρήσαντος, παρεγένετο μετ’ οὐ πολὺ καὶ βοῦς, οὐδ’ αὐτὸς δυνάμενος ὑπομένειν τὸν χειμῶνα. Ὁμοίως δὲ τοῦ ἀνθρώπου μὴ πρότερον ὑποδέξεσθαι φάσκοντος, ἐὰν μὴ τῶν ἰδίων ἐτῶν ἀριθμόν τινα παράσχῃ, καὶ αὐτὸς μέρος δοὺς ὑπεδέχθη. Τὸ δὲ τελευταῖον κύων ψύχει διαφθειρόμενος ἧκε, καὶ τοῦ ἰδίου χρόνου μέρος ἀπονείμας σκέπης ἔτυχε. Οὕτω τε συνέβη τοὺς ἀνθρώπους, ὅταν μὲν ἐν τῷ τοῦ Διὸς χρόνῳ γένωνται, ἀκεραίους τε καὶ ἀγαθοὺς εἶναι· ὅταν δὲ εἰς τὰ τοῦ ἵππου ἔτη γένωνται, ἀλάζονάς τε καὶ ὑψαύχενας εἶναι· ἀφικνουμένους δὲ εἰς τὰ τοῦ βοὸς ἔτη, ἀρχικοὺς ὑπάρχειν· τοὺς δὲ τὸν τοῦ κυνὸς χρόνον ἀνύοντας ὀργίλους καὶ ὑλακτικοὺς γίνεσθαι.

Τούτῳ τῷ λόγῳ χρήσαιτο ἄν τις πρὸς πρεσβύτην θυμώδη καὶ δύστροπον.

Στα νέα Ελληνικά

Ο Δίας όταν έπλασε τον άνθρωπο δέν του έδωσε πολλά χρόνια ζωής. Ο άνθρωπος πάντως είχε ανώτερη νοημοσύνη, και έτσι κατασκεύασε ένα σπίτι γερό για να περάσει σε αυτό τον δύσκολο χειμώνα. Σαν έγινε πολλή κακοκαιρία, το άλογο, μην αντέχοντας σε τόσο κρύο και βροχή, ήρθε στον άνθρωπο και τον παρακάλεσε: να μείνω και εγώ στο σπίτι σου, να γλυτώσω απο το κρύο, τον άνεμο, τη βροχή; - Έλα, είπε ο άνθρωπος, θα σου δώσω κ κριθάρι να τρώς, αλλα θα μου δώσεις κι εσύ κάτι! - τί να σου δώσω; - χρόνια απο τη ζωή σου. Το άλογο συμφώνησε, σκέφτηκε οτι είναι καλύτερα να ζεί λιγότερα χρόνια, παρά να ταλαιπωρείται από την κακοκαιρία. Ύστερα ήρθε το βόδι, που κι αυτό δεν άντεχε το κρύο, τον αέρα και τη βροχή, παρακάλεσε τον άνθρωπο: να μείνω κάτω απο τη στέγη σου; Ευχαρίστως, είπε ο άνθρωπος, θα σου δίνω και άχυρο να τρώς, αλλά θα μου δώσεις χρόνια απο τη ζωή σου. Συμφώνησε και το βόδι Τρίτος ήρθε ο σκύλος. Και εκείνος δεν άντεχε την κακοκαιρία χωρίς μια στέγη απο πάνω του. Να μείνεις στο σπίτι μαζί μου, είπε ο άνθρωπος, και θα σου δίνω να τρώς ό,τι περισσεύει απο το τραπέζι μου. Αλλα θα μου δώσεις χρόνια απο τη ζωή σου. Συμφώνησε και ο σκύλος. Έτσι τα ζώα αυτά έγιναν οικιακά του ανθρώπου και ο άνθρωπος μάκρυνε την επίγεια ζωή του. Τα πρώτα χρόνια στη ζωή του ανθρώπου είναι εκείνα που εξ αρχής του έδωσε ο Δίας. Στην ηλικία αυτή ο άνθρωπος έχει ανθρωπιά, καλοσύνη, τη φυσικήτου ισορροπημένη προσωπικότητα κ τις φυσικέςτου αρετές. Τα επόμενα χρόνια της ζωής του ανθρώπου είναι εκείνα που πήρε απο το άλογο. Σε αυτά τα χρόνια ο άνθρωπος γίνεται ορμητικός, υπερήφανος, μαχητικός, ακόμη κ επιθετικός. Τα επόμενα χρόνια της ζωής του ανθρώπου είναι εκείνα που πήρε από το βόδι. Σε αυτά τα χρόνια ο άνθρωπος γίνεται πολυ εργατικός και συσωρεύει υλικά αγαθά. Τα δε τελευταία χρόνια της ζωής του ανθρώπου, δηλαδή τα γεράματα, είναι τα χρόνια που πήρε απο τον σκύλο. Γι' αυτό στα γεράματα οι άνθρωποι γίνονται δύστροποι και αγενείς, κατά κάποιον τρόπο γαβγίζουν εχθρικά προς όλους.