Αθηναΐς/Α/9/Η αδελφή μου Αικατερίνη
| ←Ἀβραὰμ Λίγκολν | Ἀθηναΐς-Ἔτος Α΄, τεῦχος 9 Ἡ ἀδελφὴ μου Αἰκατερίνη |
Ἄποροι παῖδες→ |
Ὅσω καὶ ἂν ἀνατρέχω βαθύτερον εἰς τὰς ἀναμνήσεις μου, εὑρίσκω πάντοτε ἐν αὐταῖς τὴν γλυκεῖαν εἰκόνα τῆς ἀδελφῆς μου Αἰκατερίνης. Ἦτο κατὰ ἕξ ἔτη μεγαλῃτέρα μου· καὶ τοῦτο ἤρκει ὅπως ἀναπληροῖ τὴν μητέρα μου, ἀσχολουμήνην διὰ τοῦτο αἰσιώτερον εἰς τὰς ἐργασίας της καὶ γνωρίζουσαν ὅτι εὑρισκόμην ὑπὸ τὴν ἐπιτήρησιν τῆς Αἰκατερίνης. Ἤμην ὑπὸ την ἐπιτήρησιν της (δέν τὸ εἶδον, ἀλλὰ πολλάκις τὸ ἤκουσα) ὅταν ἔκαμα τὰ πρῶτα μου βήματα καὶ ἐψέλισα τὰς πρώτας μου λέξεις· καὶ ἠδυνήθην νὰ λάβω ἰδέαν, ἀτελῆ ὅμως, τῆς ὑπομονῆς ἧς εἶχεν ἀνάγκην πρὸς ἐπιτήρησίν μου, ὅταν ὤφειλε νὰ ἐπαναλάβῃ τὰς ἐξασκήσεις τῆς τέχνης ταύτης ἐπὶ τῆς Μαρίας, ἥτις ἐγεννήθη ὅτε ἐγὼ περιεβαλλόμην τὰς πρώτας ἐξ ἐριούχου περισκελῖδας μου· ἡ Μαρία ὅμως ἦν μᾶλλον ἐμοῦ εὐάγωγος, εὐπειθὴς καὶ γλυκεῖα ἐν ᾧ ἐγὼ ἤμην, ὡς ἔλεγον ὅλοι οἱ γείτονες, τρομερὸν παιδίον· Πόσον χρόνον ἔχανεν ἡ πτωχὴ Αἰκατερίνη ἵνα τακτοποιήσῃ, ὅσα ἐγὼ εἶχον σκορπίσει, νὰ ἐπιδιορθώσῃ ὅ,τι εἶχον σχίσει ἢ νὰ καθαρίσῃ ὅτι εἶχον ῥυπάνει.
Ἐν τούτοις διαλογιζόμενος ἐνίοτε τὰ ἀτακτήματά μου ταῦτα, εὕρισκον πάντοτε τὸ δικαιολογητικὸν αὐτῶν. Ἄλλως τε ὑπῆρχεν ἐν ἐμοὶ τοιαύτη τις ὁρμὴ, τοιαύτη ἀνάγκη πλέον θορύβου καὶ ταραχῆς, ὥστε ἐνόμιζον ὄντως ὅτι δὲν ζῶ ἂν ἔμενον ἥσυχος· ἐν ᾧ ἡ μήτηρ, ὑπερήφανος διὰ τὸν παῖδα της, ἐθαύμαζε πᾶν ὅ,τι ἔπραττον καὶ μάλιστα ὅτε ἔβλεπεν ἑαυτὴν ὑποχρεωμένην νὰ μὲ ἐπιπλήττῃ. Ἐκ τῶν συνεσταλμένων ἐπιπλήξεών της ἐνόμιζον ὅτι ἔλεγε καθ’ ἑαυτήν. «Εἷναι καλός! ἰσχυρός! ἔχει πνεῦμα! δὲν ζῇ ἢ διὰ νὰ ἐφευρίσκει!» Καὶ τοῦτο κατέστρεφε πᾶσαν συνέπειαν τῆς ἐπιπλήξεως.
Τὴν ἠγάπων ἐν τούτοις ὡς ἠγάπων καὶ τὴν Αἰκατερίνην καὶ τὴν Μαρίαν, μὲ μόνην τὴν διαφορὰν ὅτι εὐηρεστούμην, τὴν μὲν πρώτην νὰ κάμνω νὰ μαίνηται, τῆς δὲ δευτέρας νὰ συντρίβω ὅσα τυχὸν νευρόσπαστα τῇ ἐδώρουν. Ὅσον ἀφορᾷ τὸν πατέρα μου, δὲν εἶχον αἰτίαν νὰ τὸν φοβοῦμαι διότι δὲν ἦτο ποτὲ εἰς τὴν οἰκίαν· ἡ τοῦ ξυλοκόπου καὶ ξυλεμπόρου τέχνη του, τὸν παρέσυρε πολλάκις πολλὰς λεύγας ἀπὸ τῆς οἰκίας καὶ δὲν ἦτο σπάνιον νὰ λείπῃ εἰς δάσος τι ἐπὶ μῆνα καὶ πολλάκις καὶ πλέον. Ἐπανερχόμενος ἔφερε διὰ μὲν τὴν οἰκογένειαν χρήματα, διὰ δὲ τὰ μικρὰ παιδία του δῶρα καὶ λιχνεύματα, ἦτο χαρίης καὶ εὐχαριστημένος διότι μᾶς ἐπανέβλεπεν ὑγιεῖς καὶ διὰ τοῦτο ἡ μήτηρ μου δὲν ἤθελε νὰ διαταράξῃ τὴν χαράν του, μεμψιμοιροῦσα εἰς λογαριασμόν μου. Ἀνεχώρει τὴν ἐπαύριον καὶ ἐγὼ ηὔξανον μετὰ τῶν ἐλαττωμάτων μου.
Ἡ πτωχή μου μήτηρ ἐν τούτοις τὸ ἔβλεπε καὶ τὸ ἐσκέπτετο, χωρὶς νὰ ἔχῃ τὴν δύναμιν νὰ μὲ διορθώσῃ. Καὶ διὰ τοῦτο ὅτε ἦτο ἑτοιμοθάνατος (ἤμην δὲ ἐγὼ τότε μόλις ἑπταετὴς), εἶπεν εἰς τὴν Αἰκατερίνην, ὀδυρομένην καὶ προσευχομένην ἐπὶ τοῦ προσκεφαλαίου της. «Φρόντιζε διὰ τὰ μικρὰ καὶ πρὸ πάντων διὰ τὸν Ῥοβέρτον· στεῖλέ τον εἰς τὸ σχολεῖον.»
Ὤ! εἰς τὸ σχολεῖον δὲν ἠθέλησα ποτὲ νὰ ὑπάγω. Ἡ ἰδέα τοῦ ὅτι θὰ ἤμην καθήμενος ἐπὶ θρανίου ἐν θαλάμῳ κεκλεισμένῳ, μένων ἐκεῖ ἐπὶ δύο κατὰ συνέχειαν ὥρας, μοὶ ἐπροξένει φρικίασιν. Ἀγνοῶ πῶς μοὶ συνέβη ὅμως νὰ μὴ ἀντισταθῶ εἰς τὴν Αἰκατερίνην, ὅταν λαβοῦσα με ἐκ τῆς χειρὸς, μὲ ἔφερεν εἰς τὸ σχολεῖον δύο μετὰ τὸν ἐνταφιασμὸν τῆς μητρός μου ἡμέρας. Καὶ ἐπεθύμουν μὲν νὰ δραπετεύσω ὅταν ἡ Αἰκατερίνη ἔτεινε τὴν χεῖρα ὅπως λάβῃ τὸ ῥόπτρον, ἀλλ’ αὕτη εἶχεν οὕτω σοβαρὸν καὶ ἐπιβλητικὸν τὸ ἦθος, ὥστε ᾐσθανόμην ἐπ’ ἐμοῦ τὴν ἰσχυρὰν θέλησίν της καὶ μάλιστα ὅταν, εἰσαγάγουσά με εἰς τὴν θύραν, μοὶ ἀπηύθυνε τὰς ὀλίγας ταύτας λέξεις: «Θὰ προσπαθήσῃς νὰ ἦσαι φρόνιμος καὶ ἐπιμελὴς Ῥοβέρτε;»
Ἔκτοτε ἤρξατο νέα τῆς ζωῆς μου φάσις. Ἤκουον πάντοτε τὰς γυναῖκας τοῦ χωρίου νὰ οἰκτείρωσι τοὺς ὀρφανοὺς καὶ νὰ λέγωσιν, ὅτι πάντα ἦσαν στραβὰ εἴς τινα οἰκίαν, ὅταν ἀνεχώρει ἡ μήτηρ ἐξ αὐτῆς. Ἠρώτων λοιπὸν ἐμαυτὸν μετ’ ἀνησυχίας, καθ’ ἣν ὥραν ὁ διδάσκαλος ἐπραγματεύετο περὶ τῶν εἰκοσιτεσσάρων γραμμάτων, «τίς θέλει μᾶς ἑτοιμάσει τὴν σοῦπαν; «Τίς θὰ μοὶ σιδηρώσῃ τὸ λευκόν μου ὑποκάμισον διὰ τὴν Κυριακήν; Τίς θέλει φροντίζει διὰ τὴν οἰκίαν;» Καὶ διὰ τοῦτο ἐξεπλάγην ὅτε τὴν μεσημβρίαν εὗρον τὸ γεῦμα ἐπὶ τῆς τραπέζης, τὸν προθάλαμον καθαρὸν, τὰ ἔπιπλα στίλβοντα καὶ τὴν σκροψίδεμον πλήρη κραμβῶν. Τὴν Κυριακὴν εἶχον ὑποκάμισον καθαρὸν, καλῶς σιδηρομένον κατὰ τὸ σύνηθες, χωρὶς νὰ στερηθῶ οὐδὲ τοῦ ἐλαχίστου, οὔτε κατὰ τὴν ἑβδομάδα ταύτην οὔτε κατὰ τὰς ἑπομένας. Συνεπέρανα δ’ ἐκ τούτου, ὅτι ἡμεῖς δὲν εἵμεθα ὅμοιοι πρὸς τὰ λοιπὰ ὀρφανὰ καὶ ἠρώτων ἐμαυτόν· πόθεν τοῦτο; Δὲν ἔλειψα τοῦ νὰ ὑποπτεύσω νηρηΐδα τινα ἢ πνεύματα πρόθυμα εἰς βοήθειαν ἡμῶν· ἀλλὰ τέλος ἀνεκάλυψα τὴν νηρηΐδα· ἡμέραν τινα τυχὼν ἀδείας πρὸς ἀπουσίαν, ὅτε ἤμην ἠναγκασμένος νὰ μένω οἴκοι, διότι εἶχα κτυπήσει τὸν πόδα μου ἐπὶ μεγάλου λίθου «Πόσον ὡραῖα γνωρίζεις τὴν οἰκιακὴν οἰκονομίαν!» εἶπον κατενθουσιασμένος εἰς τὴν ἀδελφήν μου Αἰκατερίνην· καὶ ὅτε μοι παρέθηκεν ὀρεκτικώτατον πρόγευμα «Ἆ! σὺ ἦσαι ἀξία θαυμασμοῦ τῇ προσέθηκα· πόθεν ἐδιδάχθης τόσῳ γρήγορα ὅλα ταῦτα;»
—Εἷναι πολὺς χρόνος ἀφ’ ὅτου τὰ γνωρίζει αὐτὴ καὶ θὰ τὴν ἔβλεπες πρὸ πολλοῦ ἐκτελοῦσαν αὐτὰ, ἐὰν δὲν ἐγύριζες πάντοτε», ἦτο ἡ ἐκ μέρους τῆς Αἰκατερίνης ὑπὸ τῆς Μαρίας ἐν εἴδει ἐπιπλήξεως ἀπάντησις. Ἦτο αὕτη ἡ πρώτη ἡμέρα καθ’ ἣν ἔμαθον, ὅτι πρὸ πολλῶν ἤδη μηνῶν ἡ Αἰκατερίνη, οὐδὲν ἄφινεν εἰς τὴν μητέρα νὰ πράττῃ, καθότι ὑπέφερεν.
Δὲν δύναμαι νὰ ἐκφρασθῶ πῶς κατελήφθην ἀμέσως ὑπὸ αἰσθήματος σεβασμοῦ πρὸς τὴν ἀδελφήν μου καὶ πῶς μοὶ ἐφαίνετο αὕτη ὡς αὐξήσασα αἰφνηδίως. Μάτιά μου Αἰκατερίνη! ἀντὶ ἡ καϋμένη νὰ τρέχῃ νὰ παίζῃ μετὰ τῶν ὁμιλίκων της, ἔμενεν οἴκαδε ἐργαζομένη ἀπὸ πρωΐας μέχρις ἑσπέρας δι’ ἡμᾶς. Ἤθελον νὰ ἤμην τότε δέκα ἔτη μεγαλῄτερος, ὅπως ἐκτελῶ τὰς βαρείας ἐργασίας, αἵτινες παρήγαγον τίλλους εἰς τὰς χεῖρας τῆς. Αὕτη ἔκοπτε διὰ τοῦ πρίονος τὰ βαρέα ξύλα, ἐσώρευε τὰ βαρέα πρύμνα ὑπὸ τὸ ἁμαξοστάσιον, ἀνέσυρε τοὺς μεγάλους κάδους τοῦ φρέατος, μετεχειρίζετο τὸ σκαφεῖον καὶ ἠροτρία τὸν κῆπον, διὰ νὰ καρποφορήσωσι τὰ γεώμηλα καὶ αἱ κράμβαι. Ὦ! εὐθὺς ὅπου θὰ ἀνελάμβανον ἐκ τῆς ἀσθενείας μου, θὰ ἤρχιζον τὴν ἐργασίαν καὶ τότε θὰ ἔβλεπεν ἐὰν δὲν ἦμαι εἰς οὐδὲν ἱκανός. Ἤμην ὁ ἰσχυρότερος τῶν ὁμηλίκων μου· πῶς θὰ ηὐχαριστούμην ὑπηρετῶν τὴν Αἰκατερίνην!
Καὶ ἀληθῶς μετὰ τὴν ἡμέραν ταύτην οὐδεὶς ἤθελε μὲ ἴδει μετὰ τῶν κακοήθων τοῦ χωρίου. Ἔμενον κατ’ οἶκον ἐκτελῶν τὰς παραγγελίας τῆς Αἰκατερίνης. Ὁ πατήρ μου βλέπων με ἐργαζόμενον, ὁσάκις ἐπανείρχετο εἰς τὴν οἰκίαν (καὶ ἐπανήρχετο συνεχέστερον ὅπως ἐπαγρυπνῇ ἔτι μᾶλλον ἐφ’ ἡμῶν) ηὐχαριστεῖτο πολὺ ἑπαναλέγων πολλάκις, ὅτι θὰ γίνω ἄριστος ξυλοκόπος.
Ἀλλ’ οὐδόλως εὐχαριστεῖτο ἐκ τῆς ὑποθέσεως ταύτης τοῦ πατρός μου, δὲν προσεδόκα παρ’ ἐμοῦ μόνον τοῦτο ἐκείνη. Εἶχε πάντοτε κατὰ νοῦν τὴν τελευταίαν τοῦ πατρός μου παραγγελίαν: «Στεῖλε τὸν Ῥοβέρτον εἰς τὸ σχολεῖον», καὶ διὰ νὰ πληρώσω τὰς προσδοκίας της νὰ ἀριθμοῦμαι μεταξὺ τῶν φιλοπονωτέρων μαθητῶν. Οἴμοι! ἤμην ὁ βασιλεὺς τῶν ὀκνηρῶν, ἡ κεφαλὴ τῆς σειρᾶς τῶν ἀναγώγων, ὁ μᾶλλον θορυβοποιὸς, ὁ ἀτακτώτερος, καὶ ὁ μᾶλλον ἐπιρρεπὴς εἰς ἀνοήτους ἐφευρέσεις. Καὶ ὅταν εἰς τὸ τέλος τοῦ μηνὸς, ἔσυρα ἀκουσίως ἐκ τοῦ χαρτοφυλακείου τὸν ἔλεγχον, ὃν ἡ Αἰκατερίνη δὲν ἔπαυσε νὰ αἰτῇ, δὲν θά εἶχον ἀνάγκην νά μοῦ ἀναγνώσῃ τὸ ἐμπεριεχόμενον ὅπως λάβω γνῶσιν αὐτοῦ. «Διαγωγὴ, ἀπερίσκεπτος· προσοχὴ, ἀθλία· μαθήματα, πάντοτε ἠμελημένα· καθήκοντα, ἀνακριβῆ· πρόοδος, βραδυτάτη· ὀκνηρία, ἀνίατος.»
Ἡ Αἰκατερίνη ἐστέναζεν· ἐδίπλου πάλιν τὸ ὀλέθριον χαρτίον καὶ τὸ ἀπέθετο εἰς τὴν βιβλιοθήκην μετὰ τῶν λοιπῶν συναδέλφων του, λέγουσα μοι· «θὰ αἰσχύνησαι ὅταν τὰ ἀναγινώσκῃς κατόπιν· ἀθροίζεις προμήθειαν λύπης καὶ ἀμαθείας, ὁ πατὴρ θὰ εἶχεν ἀνάγκην ἐγγραμμάτου βοηθοῦ πρὸς ἐπέκτασιν τοῦ ἐμπορίου του· σὺ δὲ δὲν θὰ ἦσαι ἱκανὸς, ἢ τὸ πολὺ πολὺ δι’ ἐργάτης. Εἶσαι περισσότερον ἢ ὅσῳ νομίζεις ἄξιος οἴκτου, πτωχόν μου παιδίον.»
Ἐν τούτοις ἡμέραν τινα τοῦ βαθμολογίου, καθ’ ἣν ἡ Αἰκατερίνη μὲ εἶχε παρατηρήσει διὰ τόσῳ σκυθρωποῦ τρόπου, ὥστε ἔφευγον χωρὶς νὰ τολμήσω νὰ τῇ προσφέρω τὰς ὑπηρεσίας μου, δὲν ηὐχαριστούμην παντάπασιν εἰς τὰς παιδιάς καὶ διηυθύνθην εἰς τὸ δάσος, ἵνα ἐκεῖ μόνος διασκεδάσω. Ἀλλὰ δύναταί τις νὰ διασκεδάσῃ ὅταν ἔχῃ τεταραγμένην τὴν συνείδησιν;
Ἐννεατὴς παῖς δὲν εἶναι ἀρκούντως ἐξῳκειωμένος πρὸς τὸ ἔγκλημα, ὅπως ἀποσείσῃ τοὺς ἐλέγχους τῆς συνειδήσεως, ὡς τὴν πρὸ τῆς θύρας του χιόνα. Οὐδεμίαν πλέον εὕρισκον ἡδονὴν, εἰς τὸ διὰ λίθων κυνήγιον τῶν κοσσύφων, οὐδὲ εἰς τὴν καταδίωξιν τῶν λαγιδέων ἢ εἰς τὸ κελάδημα τοῦ σπίνου· αὐτὸς ὁ φαιδρὸς ἥλιος τοῦ ἔαρος ἐφαίνετό μοι φορτικός· ἐφ’ οἷς ἐπανῆλθον πλήρης ἀδημονίας οἴκαδε.
Ἐν ᾧ διέβαινον πρὸ τοῦ τοίχου τοῦ κοιμητηρίου, ὡραία σαῦρα διέβη πρὸ τῶν ὀφθαλμῶν μου καὶ διωλίσθησε μεταξὺ δύο λίθων· δὲν ἔβλεπον πλέον ἢ τοὺς λαμπροὺς ὀφθαλμούς της δι’ ὧν μὲ παρετήρει.
Ὁ τοῖχος ἦν ἐφθαρμένος· καὶ ἑπομένως δὲν ἦτο δύσκολον νὰ ἀναρριχηθῶ εἰς αὐτόν· ἀναρριχήθην λοιπὸν, παραφυλάττων πάντοτε τὴν σαύραν μου.
—«Ναὶ φιλτάτη μου, ἐσκεπτόμην, δὲν δύναμαι νὰ σὲ ἐνοχλήσω ὅπου εὑρίσκεσαι· ἔξελθε ὅμως καὶ λογαριαζόμεθα.» Ἤμην ἠναγκασμένος νὰ πιστεύσω ὅτι μὲ ἠννόησε· διότι δὲν ἐξήρχετο ἐκεῖθεν περιμένουσα τὴν ἀναχώρησίν μου. Ἤμην ἐπίσης μετ’ αὐτῆς ἰσχυρογνώμων. Μὴ ἔχων τί νὰ πράξω, ἐκάθισα ἐπὶ μεγάλου λίθου ἐξέχοντος τοῦ τοίχου, ὡς ἐφ’ ἵππου, ἀναμένων.
Ἤμην εἰς τὴν αὐτὴν θὲσιν, ὅτε μετ’ ὀλίγον ἤκουσά τινα νὰ ξύῃ πρὸς τὸ ἄλλο μέρος τοῦ τοίχου. Δὲν ἐξεπλάγην διόλου· ὁ θροῦς ἦτο πρὸς τὸ μέρος τῶν τάφων· ἀλλ’ ἐν τούτοις ἐπέστησα καὶ ἐκεῖ τὴν προσοχήν μου· ὁ καιρός μου δὲν μοὶ ἐκόστιζε πολύ. Μοὶ ἐφάνη ὅτι ἤκουσα τὴν φωνὴν τῆς Αἰκατερίνης, κλαιούσης μᾶλλον ἢ ὁμιλούσης… καὶ ἦτο αὕτη. Ἔθεσα τὸ οὖς μου εἰς τὸν τοῖχον καὶ ἠκροάσθην τῶν ἐξῆς.
«Προσφιλεστάτη μου μῆτερ! (εὑρίσκετο ἐπὶ τοῦ τάφου τῆς μητρός μας) συγχώρησον με παρακαλῶ, διότι δὲν γνωρίζω νὰ ἀναθρέψω κάλλιον τὸν Ῥοβέρτον. Δὲν εἶναι λάθος μου· μετέρχομαι πᾶν μέσον ὅπως καταστῶ παρ’ αὐτῷ ἀξιαγάπητος καὶ ἀξιοσέβαστος, ἀλλ’ αὐτὸς δὲν μὲ ὑπακούει· δὲν θέλει, νὰ μανθάνῃ. Σὲ ἱκετεύω, μῆτερ μου, ὁμίλησον περὶ αὐτοῦ εἰς τὸν πανάγαθον Θεὸν, ὅπως μετατρέψῃ εἰς το καλὸν τοὺς λογισμούς του. Πόσον λυποῦμαι νὰ τὸν βλέπω ὀκνηρόν! Προσφιλής μου μῆτερ, παρακάλει τὸν Θεὸν δι’ ἐμὲ καὶ δι’ αὐτόν».
Ἡ δυστυχὴς Αἰκατερίνη εἰς οὐδένα ἄλλον ἐποίει γνωστὰ τὰ δι’ ἐμὲ παράπονά της εἰμὴ εἰς τὴν φιλτάτην σκιάν! Ἡ σαύρα ἐν τούτοις ἐννοήσασα ὅτι δὲν ἐσυλλογιζόμην πλέον περὶ αὐτῆς, ἐξῆλθε τῆς κρύπτης της καὶ ἀνεχώρησε. Τὴν εἶδον, ἀλλὰ δὲν τὴν κατεδίωξα· ἐνησχολοῦμην μᾶλλον νὰ καταπραΰνω τοὺς λυγμούς μου· δὲν ἤθελον νὰ ἐννοήσῃ ἡ ἀδελφή μου ὅτι ἤμην ἐκεῖ. Ἐν τούτοις ἔκλαιον, ἐξ ὅλης μου καρδίας μετανοῶν καὶ καταθλιβόμενος. ᾘσθανόμην ἐμαυτὸν, ναὶ ᾐσθανόμην ἐμαυτὸν ζητοῦντα νὰ μεταβληθῶ γινόμενος ὁ ὑπογραμμὸς τοῦ σχολείου. Ἐπεθύμουν νὰ ῥιφθῶ ἀμέσως εἰς τον τράχηλον τῆς φιλτάτης μου Αἰκατερίνης ὑποσχόμενος αὐτῇ … ἀλλ’ ἴσως μὴ ἦτο δύσκολος ἡ μάθησις! Καὶ πάλιν ἂν ἀπετύγχανον· κάλλιον ἦτο νὰ προσπαθῶ χωρὶς νὰ εἴπω τι. Ἄλλως τε τοσάκις τῇ ὑπεσχέθην τόσα ὥστε πιθανὸν δὲν ἤθελε μὲ πιστεύσει. Προτιμότερον ἐξ ἅπαντος ἦν νὰ σιωπῶ. Ναὶ τοῦτο ἔπραξα.
Ἡ ζωή μου ὑπῆρξε φορτικὴ δι’ ἐμὲ τὸν ἑπόμενον μῆνα. Δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ διορθωθῇ τις ἐν μιᾷ ἡμέρᾳ, καὶ μόλις μετὰ κόπου κατώρθωσα νὰ καταστῶ ἀνεκτὸς ἐν διαστήματι μηνός. Πλὴν ὁ διδάσκαλος διέκρινε τὰς προσπαθείας μου, διότι τὴν ἡμέραν τῆς διανομῆς τῶν βαθμολογίων, ἐμειδία ἐγχειρίζων μοι τὸ τρομερὸν φύλλον τοῦ χάρτου καὶ τὸ μειδίαμα ἐκεῖνο μοὶ ἔδιδε χρηστὰς ἐλπίδας. «Εἶμαι βέβαιος ὅτι τὸ βαθμολόγιόν μου εἷναι καλὰ», εἷπον κατ’ ἐμαυτὸν ἐπιστρέφων ἐκ τοῦ σχολείου καλπάζων «Ὑπάγω νὰ τῆς τὸ δώσω πρὶν τὸ ζητήσῃ αὕτη· ἀλλ’ ἔτι τερπνότερον εἶναι νὰ βλέπω τὴν μορφὴν της μεταβαλλομένην καθ’ ὅσον τὸ ἀναγινώσκει». Οὕτω σκεπτόμενος ἠνέωξα τὴν θύραν.
«Τὸ βαθμολόγιόν σου; ἑρωτῇ ἡ Αἰκατερίνη. Δὲν ἦτο μακρὰν, τὸ ἐκράτουν μεταξὺ τῶν δύο μου δακτύλων.
Τὸ ἔλαβεν· ἡνέωξε τὸ περικάλυμμα καὶ ἤρξατο διὰ σκυθρωποῦ ὕφους νὰ ἀναγινώσκη «Διαγωγή…πῶς; διαγωγὴ καλή! προσοχὴ … ἀρκούντως σύντονος! μαθήματα, ἐπιμελῶς ἐγνωσμένα! Ῥοβέρτε, προσφιλές μοι Ῥοβέρτε! Εἶναι δυνατόν; εἶν’ ἀληθές;» Ἔκλαιεν ἀπὸ χαρᾶς· ἐκτείνουσά μοι τοὺς βραχίονας. Ἐπήδησα εἰς τὸν τράχηλόν της καὶ τὴν ἠσπάσθην εὐτυχής. Ἀγνοῶ ἂν θὰ εὑρεθῶ ἐκ δευτέρου εἰς τοιαύτην θάλασσαν εὐτυχίας. ἐλάμβανον κατ’ ἔτος βραβεῖα καὶ αἱ σπουδαί μου ἐκεῖναι μοὶ ἐχρησίμευσαν εἰς ἐπιτυχίαν τῶν ἑκάστοτε ἐπιχειρήσεών μου. Ἐν τούτοις τὸ εἶπον πολλάκις εἰς τὴν Αἰκατερίνην, ὁσάκις ὡμιλήσαμεν περὶ τοῦ παρελθόντος, ὅτι οὐδεμία εὐτυχία θέλει ἐξαλείψει τῆς μνήμης μου, τὴν ἐνθύμησιν τοῦ πρώτου καλοῦ βαθμολογίου μου.
Α. Κ. Σ.