Αθηναΐς/Α/5/Σύντομος καταστατική των εν Αθήναις αγαθοεργών καταστημάτων
| ←Γεώργιος Οὐάσιγκτων | Ἀθηναΐς-Ἔτος Α΄, τεῦχος 5 Σύντομος καταστατικὴ τῶν ἐν Ἀθήναις ἀγαθοεργῶν καταστημάτων |
Τυφλὴ, κωφὴ, ἄλαλος, βλέπουσα, ἀκούουσα καὶ ὁμιλοῦσα→ |
Τὰ πλείονα τῶν ἀγαθοεργῶν καταστημάτων, ἅτινα δυνάμεθα νὰ εἴπωμεν εἶναι τὸ βαρόμετρον τῆς ἠθικῆς καταστάσεως ἑκάστης κοινωνίας, συντηροῦνται ἐν Ἑλλάδι ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐκ συνδρομῶν ἢ κληροδοτημάτων διαφόρων φιλομούσων καὶ ἐλεημόνων ἀνθρώπων. Χάριν περιεργείας, μετὰ δυσκολίας συλλέξαντες παραθέτομεν πίνακα, ἀτελῆ πιθανὸν, ἀλλὰ σύντομον τῶν περιουσιῶν τῶν τοιούτων καταστημάτων περὶ ὅσων ἠδυνήθημεν νὰ λάβωμεν πληροφορίας. Οὕτω ἀρχόμεθα ἐκ τῶν καταστημάτων τῶν Ἀθηνῶν ἅτινα εἶναι καὶ τὰ πλειότερα,
1. ΕΛΕΗΜΩΝ ΕΤΑΙΡΙΑ. Συστηθεῖσα τῷ 1865 σκοπὸν προέθετο τὴν περίθαλψιν τῶν πτωχῶν ἐν γένει τῆς πρωτευούσης καὶ τοῦ Πειραιῶς. Ἐπί τῷ σκοπῷ δὲ τούτῳ ἵδρυσε πτωχονομεῖον, οὗτινος κατάστημα εὐρύχωρον καὶ ἀνάλογον τοῦ σκοποῦ ἔκτισεν ἰδίαις δαπάναις ὁ κ. Α. Συγγρός· ἡ περιουσία τῆς ἑταιρίας ταύτης ἀνέρχεται εἰς τας δρ. 363,890[1]. Κατά τὸ τελευταῖον ἔτος εὑρίσκοντο ἐν αὐτῷ 97 πτωχοὶ, ὧν 68 ἄνδρες ναὶ 29 γυναῖκες.
2. ΟΡΦΑΝΟΤΡΟΦΕΙΟΝ ΚΟΡΑΣΙΩΝ (Ἀμαλιεῖον). Ἡ περιουσία τοῦ καταστήματος τούτου ἐν ᾧ περιθάλπονται σήμερον ὑπὲρ τὰ 130 κοράσια ἀνέρχεται εἰς δραχ. 1,618,700.
3. ΟΡΦΑΝΟΤΡΟΦΕΙΟΝ ΧΑΤΖΗΚΩΣΤΑ. Τοῦ ὄντως εὐεργετικοῦ τούτου καταστήματος, ἐν ᾧ ἐξεπαιδεύθησαν ἄχρι τοῦδε εἰς διαφόρους τέχνας, μὴ ἐξαιρουμένων οὐδὲ τῶν ὡραίων τεχνῶν καὶ πρὸ πάντων τῆς μουσικῆς, ὑπὲρ τὰ 250 ὀρφανὰ, ἡ περιουσία ἀνέρχεται εἰς δρ. 1,700,000.
4. ΝΗΠΙΑΚΟΝ ΟΡΦΑΝΟΤΡΟΦΕΙΟΝ. Τὸ κατάστημα τοῦτο ἐκτὸς τῶν διαφόρων βασιλικῶν καὶ λοιπῶν δωρεῶν καὶ κληροδοτημάτων λαμβάνει ἐτησίαν ἀπὸ τοῦ δήμου ἐπιχορήγησιν, ἐκ δρ. 50,000 καὶ κέκτηται περὶ τὰς 2,000 δραχ. ἰδίαν περιουσίαν περίσσευμα τοῦ ἔτους 1875.
5. ΝΗΠΙΑΚΟΝ ΑΣΥΛΟΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ. Κατάστημα ἀρτισύστατον ὑπὸ τὴν προστασίαν τῆς Α. Μ. τῆς βασιλίσσης.
6. ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΝ «ΕΛΠΙΣ», Περίσσευμα ἐσόδων του ἔτους 1875 δρ. 10,000· ἔξοδα τοῦ αὐτοῦ ἔτους δρ. 66,907.
7. ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΥΡΙΩΝ. Ὁ σύλλογος οὗτος, οὗτινος σκοπὸς εἶναι ἡ μόρφωσις ἐν γένει τοῦ γυναικείου φύλου, ἔχει περιουσίαν ἐκ δρ. 47,500.
8. ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΡΟΣ ΔΙΑΔΟΣΙΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ. Ὁ Σύλλογος οὗτος ὅστις πρὸς ὑποστήριξιν τοῦ σκοποῦ του ἐδαπάνησε τὸ τελευταῖον ἔτος ὑπὲρ τας 150 χιλ. δρ. πρὸς οἰκοδομὴν σχολείων, μισθοὺς διδασκάλων, τύπωσιν βιβλίων καὶ εἰς συνδρομὰς 3 ἐν Γερμανίᾳ ὑποτρόφων, κέκτηται περιουσίαν 143,146 δραχμῶν.
9. ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ (Σύλλογος φιλολογικός). Ὁ Σύλλογος οὗτος ἔχων μέλη τακτικὰ μὲν 134, ἐπίτιμα 137, ἀντεπιστέλοντα 158 καὶ ἔκτακτα 74 κέκτηται περιουσίαν ἐκ δρ. 2,262 30.
10. ΜΟΥΣΙΚΟΣ ΚΑΙ ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ. Σκοπὸς τοῦ Συλλόγου τούτου κεκτημένου ἀρκετὴν ἐκ συνδρομῶν καὶ κληροδοτημάτων περιουσίαν εἶναι ἡ καλλιέργεια τῆς Μουσικῆς καὶ ἡ σύστασις καὶ πρόοδος τοῦ Ἐθνικοῦ θεάτρου.
11. ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ. Ὁ Σύλλογος οὗτος, οὗτινος σκοπὸς ἡ ἀνάπτυξις τῆς μέσης καὶ κατωτέρας παιδεύσεως κέκτηται περὶ τὰ 700 μέλη καὶ 3,342 δρ. περιουσίαν.
12. ΕΤΑΙΡΙΑ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ ΤΟΥ ΛΑΟΥ. Περιουσία αὐτῆς δρ. 25,550.
13. ΦΙΛΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ. Ἡ ἑταιρία ἧς τὰ μὲν μέλη 116 ἡ δὲ περιουσία περὶ τὸ 1,700,000 διατηρεῖ ἐκτὸς τοῦ ἐν Ἀθήναις ΑΡΣΑΚΕΙΟΥ τὰ ἐν Ἀβία (Οἰτύλου), Ἐλευσῖνι, Κηφισσίᾳ, Πατησίοις, Χοταχόβᾳ (Ἀλβανίας), Κερκύρᾳ καὶ ἐν Γαβρίῳ (Ἄνδρου) σχολεῖα ἐν οἷς διδάσκονται ὑπὸ 85 διδασκάλων καὶ διδασκαλισσῶν 1800 κοράσια. Περὶ τοῦ καταστήματος τούτου ὁ κ. Barthelemy St. Hilaire ἔγραψεν ἐν τῷ σημειωματαρίῳ αὐτοῦ. «Μακαρίζω τὴν Ἑλλάδα καὶ τὸν πολιτισμὸν διὰ τὸ κατάστημά της, οὗ παρόμοιον δὲν ὑπάρχει εἰς τὰ μέρη τῆς Εὐρώπης ἅτινα ἐπεσκέφθην».
14. ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ. Ἐκέκτητο περιουσίαν κατὰ τὸν Ἰούνιον τοῦ 1874 δρ. 262,543.
15. ΣΧΟΛΗ ΙΕΡΑΤΙΚΗ ΡΙΖΑΡΕΙΟΣ. Ἐν τῇ σχολῇ ταύτῃ κεκτημένῃ περιουσίαν 1,500,000 δραχ. εἰσῆλθον ἄχρι τοῦδε μαθηταὶ 278 μὲν ἐσωτερικοὶ, 200 δὲ περίπου ἐξωτερικοί· ἐκ τῶν ἐσωτερικῶν δὲ 99 μὲν ἦσαν ἠπειρῶται 179 δὲ ἐκ τῆς λοιπῆς Ἑλλάδος.
16. ΣΧΟΛΗ ΑΠΟΡΩΝ ΠΑΙΔΩΝ. Ἡ σχολὴ αὕτη ἕν ᾗ ἐφοίτησαν κατὰ τὸ παρελθὸν ἔτος περὶ τοὺς 270 παῖδας κέκτηται περιουσίαν 3,741 δραχ.· περιλαμβάνει δὲ καὶ νοσοκομεῖον.
17. ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΝ ΛΥΚΕΙΟΝ. Κέκτηται ἐκ κληροδοτήματος τοῦ ἀοιδίμου Βαρβάκη περιουσίαν ὑπερβαίνουσαν τὸ ἑκατομμύριον.
18. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΝ. Τὸ μέγα τοῦτο καθίδρυμα τὸ μόνον τοῦ εἴδους του ἐν Ἀνατολῇ συντηροῦν Ἀστυκλινικὴν, Ὀφθαλμιατρεῖον, Μαιευτήριον καὶ διάφορα Μουσεῖα κέκτηται περιουσίαν ἐκ κληροδοτημάτων καὶ συνεισφορῶν κινητὴν μὲν 1,200,000 περίπου ἀκίνητον δὲ καὶ σχεδὸν εἰπεῖν, ἐντελῶς ἄνευ προσόδου 2,100,000
19. ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑΤΩΝ. Κατὰ τὴν διαθήκην τοῦ μακαρίτου Εὐαγγέλη Ζάπα ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ Κωνσταντῖνος νέμεται μέχρι θανάτου τὴν περιουσίαν τῆς ἐπιτροπῆς ταύτης φέρουσαν ἐτήσιον εἰσόδημα 15,000 φλωρίων, ἔχων τὰς ἑξῆς δύο ὑποχρεώσεις α’) νὰ χορηγῇ τῇ ἐπιτροπῇ φλωρία 1,500 κατ’ ἔτος ἅτινα ἑνούμενα μετὰ τῶν μερισμάτων 400 μετοχῶν τῆς Ἀτμοπλοϊκῆς ἑταιρίας νὰ χρησιμεύωσιν εἰς τέλεσιν τῶν Ὀλυμπίων καὶ β’) νὰ κτίσῃ τὸ κατάστημα τῶν Ὀλυμπίων κατὰ τὸ σχέδιον ὅπερ ὁ μακαρίτης εἶχε στείλει τῷ κ. Ῥαγκαβῇ· ὡς καὶ τὴν γέφυραν τοῦ Σταδίου.
19. ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΤΟΛΟΥ. Διευθυνομένη ὑπὸ τοῦ ἀξίου ἀντιναυάρχου Νικοδήμου διὰ τὸν σκοπὸν ὃν ἀκριβῶς δεικνύει τὸ ὄνομα κέκτηται περιουσίαν ἐκ. δρ. 831,087.
Ἐκτὸς τῶν ἄνω ὑπάρχουσιν Σύλλογοι καὶ Ἑταιρίαι πολλαὶ ἄλλαι ἀρτισύστατοι ἢ περιουσίαν μικρὰν κεκτημέναι, οἷος ὁ Σύλλογος Βύρων, Ἑλληνικὴ Παλλιγγενεσία, ἡ Ἑταιρία τῶν Φιλοχρίστων κτλ.
Ὅλα δηλαδὴ ὁμοῦ τὰ καταστήματα ταῦτα κέκτηνται περιουσίαν 15 χιλ. περίπου.
Προσεχῶς θέλομεν δημοσιεύσει πίνακα τῶν ἐν ταῖς ἐπαρχίαις ἀγαθοεργῶν καταστημάτων· ἰδιαιτέρως δὲ τῆς Ἑπτανήσου ἐν ᾗ τὰ πλείονα τῶν τοιούτων καταστημάτων ἱδρύθησαν ὑπὸ τὴν Ἀγγλικὴν προστασίαν.
Ἂν δέ τις νομίσει ὅτι παρελείψαμεν τι, ἢ ὅτι ἄλλο ἀνακριβῶς ἐξεθέσαμεν παρακαλεῖται νὰ μᾶς διορθώσει. Εὐχαρίστως δὲ θέλομεν προσθέσει ἐν ἑπομένῳ φύλλῳ πᾶσαν πληροφορίαν συμπληρωτικὴν τῶν ἀνωτέρω.
- ↑ Σημειωτέον ὅτι ἐν τοῖς ἀριθμοῖς τούτοις περιλαμβάνεται μόνον τὸ ἀποθεματικὸν κεφάλαιον τῶν καταστημάτων, οὐχὶ δὲ καὶ τὰ κατ’ ἔτος εἰσπραττόμενα καὶ δαπανόμενα