Αθηναΐς/Α/11/Άρθρο του εκδότη
| Ἀθηναΐς-Ἔτος Α΄, τεῦχος 11 Ἄρθρο τοῦ ἐκδότη |
Ἀναμνήσεις: κατὰ τὸ θέρος 1876→ |
Ὑποδείξαντες ἐν προηγουμένῳ φύλλῳ τῆς Ἀθηναΐδος τοὺς ἀγλαοὺς καρποὺς τοὺς ἐκ τῆς καλλιεργείας τοῦ θρησκευτικοῦ αἰσθήματος ὡς καὶ τὰς οἰκτρὰς συνεπείας τῆς ἐγκαταλείψεως αὐτοῦ, ἤδη σημειοῦμεν καὶ τὰ μέσα τῆς ἀναπτύξεως. Καὶ πρῶτον κατά τε τὴν τάξιν καὶ τὴν οὐσίαν εἶναι ἡ εὐσέβεια τῆς μητρὸς, καθότι ἡ μήτηρ εἶναι ἡ μόνη ἡ δυνάμενη, συγχρόνως μὲ τὴν ὕπαρξιν, νὰ διαχύσῃ ἐπὶ τῆς ψυχῆς τὰς ἀκτίνας τῆς ἀγάπης, ὑπὸ τὴν ἐπιρροὴν τῆς ὁποίας, τὸ περὶ οὗ ὁ λόγος αἴσθημα καταπέμπει τὰς ῥίζας περὶ τὴν καρδίαν καὶ ἀναπέμπει εἰς τὴν ἐπιφάνειαν τὸ φύλλον ἐκεῖνο, ὅπερ προαγόμενον θὰ ἐπιφέρῃ τοὺς καρποὺς τῆς ἀρετῆς διά τε τὴν αὐτοῦ καὶ τοῦ πλησίον τὴν εὐτυχίαν. Δεύτερον, εἶναι ὁ ἠθικὸς χαρακτὴρ τοῦ παιδαγωγοῦ πρὸς ὃν ὁ παῖς, κατὰ τὴν πλαστικὴν περίοδον τῆς ὑπάρξεώς του, ἀποβλέπει ὡς εἰς μαντεῖον καὶ τοῦ ὁποίου τὰς διδασκαλίας ἀγωνίζεται νὰ ἐφαρμόσῃ. Τρίτον, ἡ πνευματικότης τοῦ ἱεροδιδασκάλου, ὅστις, διὰ τῶν διακεκριμμένων αὐτοῦ γνώσεων καὶ τοῦ ἀγαθοῦ αὐτοῦ βίου, ὡρίσθη ἵνα ἀναπληροῖ τὰς ἐλλείψεις καὶ προαγάγῃ ἔτι μᾶλλον τὸν χριστιανικὸν χαρακτῆρα τοῦ νέου.
Τὰ δευτερεύοντα μέσα ἕνεκα ἐλλείψεως χώρου παραλείπομεν, ἐπιπροσθέτοντες ὅτι, ὅπως τὰ τρία εἰρημένα στοιχεῖα ἐνεργῶσι δραστηρίως καὶ ὀρθῶς, ὑπάρχει χρεία ἠθικῶν περιοδικῶν καὶ συγγραμμάτων, ἅτινα διὰ τερπνοῦ ὕφους καὶ εὐτελοῦς τιμῆς νὰ καταστῶσι κοινὰ παρὰ τῇ κοινωνίᾳ. Ἐπίσης δι’ ἐκδόσεων τῶν Ἁγ. Γραφῶν καὶ θρησκευτικῶν συγγραμμάτων ὡς καὶ τοῦ κηρύγματος καὶ τῆς διδασκαλίας ἐν γένει τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. Τότε δὲ θέλομεν ἔχει γονεῖς φιλόστοργους καὶ τέκνα εὐπειθῆ, σεβαστοὺς διδασκάλους καὶ ἐπιμελεῖς μαθητὰς, ἀγαπητὸν κλῆρον, εὐάγωγον λαὸν καὶ ἀρχὰς εὐσυνειδήτους· τότε θέλομεν ἔχει φιλανθρωπίαν, πατριωτισμὸν, αὐταπάρνησιν, ἀγάπην καὶ τοὺς καρποὺς τούτων, τὴν εὐτυχίαν.
Ὁ Θεὸς ἐν τῇ πανσοφίᾳ αὐτοῦ ἐποίησε τὸν λογικὸν ἄνθρωπον ἐλεύθερον καὶ ὑπεύθυνον, ἐξ οὗ πηγάζει ἡ προσωπικὴ αὐτοῦ ἀξιοπρέπεια. Ἀλλὰ προσωπικὴ ἐλευθερία σημαίνει ἐκλογὴν, ἡ δὲ ἐκλογὴ ὅτι ὁ ἄνθρωπος δύναται κατὰ βούλησιν νὰ πράξῃ τὸ καλὸν ἢ τὸ κακὸν διὸ καὶ ἡ νίκη κατὰ τοῦ κακοῦ ἔχει ὡς βάσιν τὴν αὐτοθυσίαν. Ἀλλ’ ἐπειδὴ ἡ εὐτυχία ἡμῶν ἤρτηται ἐκ τῆς ἑκουσίου ἐκτελέσεως τοῦ καλοῦ, ὁ Θεὸς ἐνέθηκεν τοῖς σπλάγχνοις ἡμῶν τοὺς σπόρους τοῦ θρησκευτικοῦ αἰσθήματος, ἵνα διὰ τῆς ἀναπτύξεως αὐτοῦ καρπώμεθα τῶν εὐλογιῶν τῆς εἰρήνης καὶ τῆς δικαιοσύνης καὶ ὦμεν χρήσιμοι καὶ εὐτυχεῖς.
Τίς δὲν θαυμάζει τὴν ὡραίαν δρῦν βλέπων αὐτὴν χαριέντως κυματίζουσαν καὶ παίζουσαν μετὰ τῶν ἀνέμων. Οἱ κλάδοι αὐτῆς παρέχουσιν εἰς μὲν τὸν πτερωτὸν κόσμον ἄσυλον καὶ διαμονὴν πλουσίαν καὶ πολυτελῆ, ὅστις ἀνταποκρινόμενος εἰς τὴν ἐκδούλευσιν ταύτην μεταβάλλει αὐτοὺς διὰ τῶν γλυκέων κελαδημάτων εἰς εὐφώνους ἀοιδοὺς, εἰς δὲ τὸν λοιπὸν λογικὸν τε καὶ ἔμψυχον κόσμον καταφύγιον προστασίας καὶ ἀνακουφίσεως κατά τε τοῦ καύσονος καὶ τῆς καταιγίδος, ἐνῷ ὁ πελώριος αὐτῆς κορμὸς παρέχει οἰκήματα διὰ τὸν ἄνθρωπον καὶ πλοῖα πρὸς ἐκπλήρωσιν τῶν ἀναγκῶν αὐτοῦ. Καὶ ὅμως ἡ ἄφθονος καὶ ἰσχυρὰ αὕτη ὕλη ἡ τόσον ἀναπόσπαστος διὰ τὴν εὐτυχίαν τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ ἀνάπτυξις τῶν στοιχείων τῶν ἐν τῷ ξυλίνῳ περικαλύμματι τῆς μικράς βαλάνου! Ἀλλ’ ὅταν ὁ μικρὸς οὗτος σπόρος δὲν τυγχάνῃ τῆς δεούσης συνεργείας τοῦ φωτὸς, τοῦ ἀέρος, τοῦ ὕδατος καὶ τῶν στοιχείων τῆς γῆς, ἤτοι ὅταν δὲν καλλιεργῆται, ἀντὶ ν’ ἀναπτυχθῇ εἰς ἰσχυρὸν συνάμα δὲ καὶ ὡραῖον χρήσιμον γίγαντα καθίσταται βορὰ τῶν χοίρων ἢ μένει νεκρὸς καὶ ἄγονος. Ἡ ὕπαρξις ἁπλῶς στοιχείου τινὸς ὅσον δήποτε χρησίμου δὲν ἀρκεῖ, δεῖται ἀναπτύξεως, δεῖται τῆς προσηκούσης καλλιεργείας.
«Ὁ δὲ καρπὸς τοῦ πνεύματος ἐστίν ἀγάπη, χαρὰ, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, πραότης, ἐγκράτεια· κατὰ τούτων οὐκ ἔστι νόμος.»