Ἐπὶ τοῦ Κιθαιρῶνος καὶ ἄνωθεν τῆς ἀρχαίας Οἰνόης, περιεσώθη ἓν τῶν σημαντικωτάτων κέντρων τοῦ ἐν Ἑλλάδι ἀσκητισμοῦ τῶν μέσων χρόνων, ἡ μονὴ τοῦ ὁσίου Μελετίου.
Ἡ μονὴ αὕτη, καλουμένη πρότερον τοῦ Συμβόλου ἢ Συμβούλου, κυρίως ἀνεδείχθη, ἀφ’ ὅτου, κατὰ τὸ δεύτερον ἥμισυ τῆς ΙΑ΄ ἑκατονταετηρίδος, ἐγκαθιδρύθη ἐν αὐτῇ ὁ περιώνυμος ἀσκητὴς Μελέτιος, ὅστις ἐγένετο ἀρχηγέτης μοναχικῆς κοινότητος, τηρούσης τὰς αὐστηρὰς ἀρχὰς τῶν ἀσκητῶν τῶν παλαιῶν χριστιανικῶν χρόνων.
Κυριώτεραι πηγαὶ τῆς ἱστορίας τῆς μονῆς ταύτης, εἶναι οἱ δύο βίοι τοῦ ὁσίου Μελετίου, γραφέντες σχεδὸν συγχρόνως, κατὰ τὸ πρῶτον ἥμισυ τῆς IB΄ ἑκατονταετηρίδος, ὑπὸ Θεοδώρου Προδρόμου καὶ Νικολάου ἐπισκόπου Μεθώνης, ἐκδοθέντες δὲ ὑπὸ τοῦ Ρώσου βυζαντινολόγου Βασιλιεύσκη, ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Συλλογῇ τῆς Παλαιστινιακῆς Ἑταιρείας[1]. Τρίτος βίος εἰς ἁπλοελληνικήν, ἐγράφη ὑπὸ τοῦ μοναχοῦ Ἀγαπίου, ἐν τῷ Νέῳ Παραδείσῳ[2]. Ἐκ τῶν βιογραφιῶν τούτων μανθάνομεν ὅτι ὁ ὅσιος Μελέτιος, ὅστις κατήγετο ἐκ τῆς ἐν Καππαδοκίᾳ κώμης Μουταλάσκης καὶ ὅστις ἐμόνασεν ἐπὶ εἴκοσι καὶ ὀκτὼ ἔτη ἐν τῇ μικρᾷ μο-
